یزدفردا | نسخه چاپی | تحلیلی بر تغییرات حوزه های انتخابیه استان یزد5) (اختصاصي يزدفردا ) (انتخابات مجلس هشتم 74 )

تحليلی بر تغييرات حوزه های انتخابيه استان يزد(انتخابات مجلس هشتم 74 )

در يکصد سال برگزاری انتخابات مجلس در ايران (از1285 تا 1385ش)

رضا ملاحسينی اردکانی

دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافيای سياسی دانشگاه تربيت مدرس

E-mail: mollahosseini@modares.ac.ir

(بخش پنجم: تغييرات قانون انتخابات در سال 1304 و تقسيمات كشوري 1316)

تغییرات قانون انتخابات در سال 1304ش :

از سال 1290ش تا 1304ش تغییری در قانون انتخابات بوجود نیامد . تا اینکه در 12 شهریورماه 1304 چند ماده قانون انتخابات تغییر کرد که مربوط به اعضاء انجمن نظارت و وظایف آنها و شرایط شرکت کنندگان و انتخاب شوندگان بود . در 5 مهرماه همان سال مواد 23 ، 25 ، 26 و 39 قانون انتخابات 1290ش تغییر کرده و کمیسیون تجدید نظر در قانون انتخابات مکلف گردید که مواد 53 گانه قانون انتخابات را که قسمتی از آن بر طبق قانون دوازدهم شهریور 1304ش تصویب شده و بقیه از مواد قانون انتخابات 1329ق می باشد ، را تحت نمره ترتیب درآورد . ( صفری ،1384: 52 ) تغییراتی که در قانون انتخابات صورت گرفت ، هیچ تغییری در حوزه های انتخاباتی و تعداد نمایندگان بوجود نیاورد . قانون انتخابات مجلس شورای ملی در 12 مهرماه همان سال ، که توسط کمیسیون پارلمانی تجدید نظر در 5 مهرماه تفویض شده بود ، تنظیم گردید

همانگونه که گفته شد در این دوره از تغییرات قانون انتخابات مجلس شورای ملی تغییری در حوزه های انتخابیه و تعداد نمایندگان روی نداد . در جدول حوزه های انتخابیه یزد نیز شاهد عدم تغییر آن هستیم . تنها، وضع ابرکوه بطور صریح در این حوزه بندی نیامده که بنا به استدلالهای گذشته مبنی بر عدم تغییر حوزه های انتخابیه ، می بایستی آن را همچنان از توابع حوزه انتخابیه اصفهان دانست ، در صورتیکه همانطور که قبلا گفته شد، در تاریخ 21/5/1301ش مجلس شورای ملی قانون قانون الحاق ابرقویه را به حوزه حکومتی یزد و انتزاع آن را از اصفهان تصویب کرده بود .

با توجه به این شرایط می توان گفت که در این صورت در منطقه ابرکوه حوزه انتخابیه با حدود تقسیمات کشوری آن زمان تبعیت ننموده و به تعبیری این نخستین موردی است که منطقه ای در محدوده مورد مطالعه ما دچار چنین مشکلی(عدم تطابق حوزه انتخابيه با واحدهي تقسيماتي) می شود .

تغییرات قانون انتخابات در سال 1313ش :

در مهرماه 1313 تغییراتی در مواد 41 و 42 انتخابات که مربوط به شکایت مردم به انجمن نظارت و مجلس شورای ملی بود بوجود آمد . اما مهمترین تغییر در این قانون مربوط به ماده 45 آن بود که طبق آن کسانی که در سابق به حالت عشایری زندگی می کردند از این به بعد مثل سایر افرد ملت جزء سکنه محلی که آنجا اقامت دارند در انتخابات شرکت خواهند کرد .

بر طبق این ماده 5 سهمیه نمایندگی ایلات برای مجلس شورای ملی حذف گردید و به جای آن ، این 5 سهمیه نمایندگی به مناطقی که جمعیت ایلات در آنجا متمرکز بود یا به نواحی که دارای جمعیت زیاد و وسعت زیاد بودند اختصاص یافت . ( مذاکرات مجلس شورای ملی ، دوره 9 ،ج2 :140 ) این تغیر در قانون انتخابات مجلس شورای ملی را می توان ناشی از سیاست رضا شاه مبنی بر سرکوب و تخت قاپوی ایلات و عشایر دانست .

قانون تقسیمات کشوری سال 1316 ش :

در16 آبانماه 1316 قانون تقسیمات کشوری در مجلس شورای ملی به تصویب رسید و طبق آن ایران به 6 استان و 50 شهرستان تقسم گردید . ( مذاکرات مجلس شورای ملی ، دوره 11 : 305) استانها با توجه به محل جغرافیایی خود تقسیم و نامگذاری شدند .

طبق ماده 2 این قانون استانهای کشور و شهرستانهای تابعه آنها مطابق جدول زير می باشد.

در صورت ضمیمه قانون تقسیمات کشوری سال 1316 اجزاء ریزتر ودهستانهای تابعه هر یک از شهرستانهای استانهای ششگانه آمده است . در اینجا تنها به ذکر حوزه مورد مطالعه یعنی استان یزد کنونی که در آن مقطع یک شهرستان همراه با دهستانهای تابعه خود ، جزء استان جنوب بوده پرداخته می شود .

قانون تقسیمات کشوری در 19 دیماه همان سال اصلاح و ایران به 10 استان و 49 شهرستان تقسیم شد . طبق این قانون ، هر استان مرکب از چند شهرستان ، هرشهرستان از چند بخش ، هر بخش از چند دهستان و هر دهستان نیز مرکب بود از چند قصبه . نکته قابل توجه در این قانون، نامگذاری استانها بر اساس اعداد بود که همراه با حذف نامهای تاریخی و جغرافیایی استانها می بود . می توان گفت این نوع نام گذاری نیز برخاسته از سیاستهای رضا شاه مبنی بر حذف هویتهای محلی و مکانی بوده است .

در این تقسیم بندی نیز شاهد تغییراتی در وضع تقسیماتی استان یزد در آن مقطع می باشیم . اول اینکه شهرستان یزد با بخشهای تابعه به همراه شهرستان اصفهان و بخشهای تابعه آن استان دهم ایران را شکل دادند . ثانیا در بخشهای تشکیل دهنده شهرستان یزد نیز تغییراتی بوجود آمد که در جدول بعد قابل مشاهده می باشد .

نقشه تقسیمات کشوری ایران بر اساس قانون 19/10/1316

در ادامه تغییر و تحولات تقسیماتی ایران و همچنین شهرستان یزد ، در جدول تقسیمات کشوری سال 1321ش ، الحاق بخش ابرقو از شهرستان آباده را به شهرستان یزد شاهد هستیم. همچنانکه در جدول تقسیمات کشوری سال 1327 ش نیز مهمترین تغییرات در این محدوده ، انتزاع بخش نائین به همراه خور از شهرستان یزد و تشکیل شهرستان جدید نائین در محدوده استان دهم می باشد .

ادامه دارد

يزدفردا