یزدفردا

در طول تاریخ ادب پارسی، گروه‌ها و نهادهایی بوده‌اند که به پیش بردن جریان‌های شعری کمک کرده‌اند. این گروه‌ها یا وابسته به حکومت‌ها بوده‌اند، مثل محافلی که در دربارها از جمله دربار غزنویان و پادشاهان فارسی زبان هند و بعضی شاهان قاجار شکل گرفته‌اند و یا مستقل از حکومت بوده‌اند، همانند انجمن‌ها و محفل‌های ادبی که در گذشته و حال شاهد برپایی آن‌ها بوده‌ایم و هستیم. این گروه دوم یعنی نهادها و گروه‌های ادبی مستقل از حاکمیت، بیشترین نقش را در حفظ و انتقال میراث گرانبهای فرهنگ و ادب گذشتگان به نسل‌های پس از خویش ایفا کرده‌اند. امروزه هم شاهد ایفای نقش هر دو گروه انجمن‌ها و کانون‌های ادبی دولتی و غیردولتی هستیم. البته گروه سومی هم هستند که در عین اخذ مجوز از نهادهای دولتی به صورت مستقل عمل می‌کنند. یعنی هم کلیات سیاست‌های دولت را در مسائل ادبی رعایت می‌کنند و هم در جریان‌سازی ادبی از حاکمیت دستور نمی‌گیرند و با این که از نظر تأمین هزینه‌ها باید متکی به خود باشند، گاه به اشکال مختلف از سوی نهادهای دولتی حمایت می‌شوند که البته در این صورت گاه مضامین مورد نظر حکومت را در فعالیت‌های خود لحاظ می‌کنند. هر یک از این گروه‌ها می‌توانند حاوی فرصت‌ها و آسیب‌هایی باشند که در اینجا قصد بررسی چنین موضوعی را ندارم. چیزی که می‌خواهم بیان کنم این است که در حال حاضر برخی نهادهای ادبی مردم محور وجود دارند که بدون اتکا به نهادهای دولتی و بدون ارتباط با آن‌ها و با تکیه به هزینه‌هایی که از منابع غیردولتی تأمین می‌شود، حرکت‌ها و جریان‌هایی را هدایت می‌کنند. البته بخشی از این گروه‌ها در قالب انجمن‌های ادبی بدون شناسنامه و خارج از دسترس نظارت‌های رسمی به کار خود ادامه می‌دهند و با سیاست‌های رسمی حکومت اگر متضاد نباشند، حداقل این است که همراه نیستند. بخش دیگری از این گروه‌های ادبی مردم‌محور، منشأ حرکت‌ها و جریان‌هایی هستند که هویت عقیدتی دارند و در مسیر ترویج اندیشه‌های دینی گام برمی‌دارند. یکی از مثال‌های این گروه ادبی مردم‌محور، جریانی است که هرچند به شب شعر عاشورا موسوم شده است، در واقع یک همایش سالانه‌ی شعر با موضوع حرکت عاشوراست و بیش از ربع قرن است که در شیراز برگزار می‌شود و احد ده‌بزرگی شاعر اهل بیتی شیرازی از پیشقراولان آن است. حرکت دیگری که اخیرا به راه افتاده است برگزاری کنگره‌ی شعر خانگی است. این کنگره برگرفته از ایده‌ی حرکت‌های هیئتی است و همانند هیئت‌های عزاداری، ماهیتی آیینی و بیشتر عاشورایی دارد. کنگره‌ی شعر خانگی، حرکت ادبی مردم‌محوری است که با همت تنی چند از شاعران شهر دلیجان از جمله مهدی رحیمی به راه افتاده است. این کنگره نخستین فراخوانش را در خرداد ماه 1391 منتشر کرد و تا کنون هشت کنگره برگزار کرده است که آخرین آن‌ها، طی روزهای 17 تا 19 دی ماه در شهر مشهد مقدس برگزار شد. من هم یک غزل با موضوع امام رضا ع در پاسخ به فراخوان این کنگره، ارسال کرده و به شرکت در آن دعوت شده بودم. طی این سه روز، شاعران پیشکسوت و میانسال و بخصوص شاعران جوان، اشعار آئینی خوب و محکمی خواندند. از ویژگی‌های این کنگره، چنانکه گفتم می‌توان در درجه‌ی اول به مردم‌محور بودن آن اشاره کرد. برگزاری این کنگره با هزینه‌هایی بسیار کمتر از کنگره‌های دولتی و استفاده از امکانات هیئتی و مردمی و سادگی و بی‌پیرایگی آن، ویژگی ارزشمند دیگری است که می‌توان به آن اشاره کرد. دیگر ویژگی آن، آئینی و بخصوص عاشورایی بودن است. نکته‌ی مهم دیگری که می‌توان ذکر کرد این است که مخاطبان حاضر در این کنگره با شور و حرارت خاصی نسبت به اشعار واکنش نشان می‌دادند و با احساس شاعر همراه می‌شدند. گاه با شنیدن یک مضمون ناب و پراحساس آفرین و احسنت می‌گفتند و گاه می‌گریستند. در هر صورت من در هیچ کنگره‌ی دیگری، چنین مخاطبان سرشار از شور، احساس و صداقتی ندیده بودم.منبع: www.sokhaneashna.blogfa.com

مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید

مخاطبان آن لاین یزدفردا -فرداییان همیشه همراه یزدفردا در سراسر جهان