بايدها ونبايدهاي انتخابات هشتم مجلس شوراي اسلامي (انتخابات مجلس هشتم )65
مهدي واحديان اردكاني
صد سال از عمر نهضت مشروطيت و شکل گيري انديشه مشروطه خواهي مي گذرد، در اين صد سال تفکر مشروطه خواهي (محدود کردن و مشروط کردن قدرت حاکمان) داراي فراز و فرودهاي بسيار بوده و مشروطه خواهان در هر دوره با چالش هاي خاص آن دوره روبرو بوده اند. درهمان آغاز پيروزي نهضت تشکيل دارالشوري وتدوين قوانين از خواسته هاي اساسي مشروطه طلبان بود و در سالهاي بعد مجلس شوراي ملي نماد تحقق انديشه مشروطه خواهان شد.
آمال و آرزوهاي آزاديخواهانه ملت در قالب مجلس شوراي ملي نمود و ظهور يافت. چنانکه تخريب و به توپ بستن مجلس در دوره محمد علي شاه قاجار دوره استبداد نام گرفت زيرا تخريب مجلس تخريب آزادي و آزاديخواهي بوده و هست، انديشمنداني که تمام مشکلات جامعه قاجاري را در بي »قانوني« مي ديدند، مجلس را خانه ايي جهت قانون گزاري قلمداد کردند و رسالت مجلس قانونگذاري و تصويب قوانيني در راستاي تعالي و ترقي ممکلت اعلام شد اين نقش را تا به امروز مجلس پذيرفته است و اطلاق قوه مقننه نيز بخاطر همين کارکرد مجلس است در تمامي ادوار گذشته گروهها، احزاب، اصناف و افراد کوشيده اند تا به کرسيهاي مجلس دست يابند، به چه نيتي و به دنبال تحقق چه خواسته هايي منظور اين نوشته نيست، آنچه که مسلم مي نمايد نقش و جايگاه ويژه و موثر مجلس در ساختار قدرت است حتي نظر به استقلال قوا بايد اذعان
داشت دستور کار قوه مجريه و قوه قضائيه توسط مجلس تدوين مي گردد و در واقع وجود قوانين مصوب مجلس است که مي تواند عامل تعالي و پيشرفت جامعه يا برعکس آن باشد چرا که پس از تدوين قوانين، نقش نظارتي مجلس نيز در بهبود عملکرد و جلوگيري از انحراف رفتاري قواي ديگر بالاخص قوه مجريه بسيار مهم است مجلس از طريق تذکرات، نطقهاي پيش از دستور، استيضاح ها مي تواند باعث اصلاح عملکرد قوه مجريه و دولت گردد، در غير اين صورت نقش نظارتي مجلس کمرنگ شده و چه بسا همين امر باعث افت کيفي عملکرد دولت گردد. نظر به اين اهميت و حساسيت کار مجلس است که رهبر فقيد انقلاب مي فرمايند: »مجلس در راس امور است« از زاويه ايي
ديگر مجلس نماد روح جمعي و مشارکتي جامعه مي باشد، تمام اقشار، گروهها، قوميت ها و مناطق مختلف کشور بعلت داشتن نماينده ايي در مجلس، مجلس را خانه خود مي دانند و اطلاق خانه ملت بر مجلس زيبا و به جاست.
حدود 30 سال از عمر انقلاب شکوهمند اسلامي مردم ايران مي گذرد و حاصل اين انقلاب شکل گيري ساختار و نظامي بنام جمهوري اسلامي ايران بوده است، اين نظام مفتخر است که تقريباً هر سال يک انتخابات را برگزار کرده است و اين نشانه تعهد نظام به مقوله دموکراسي و مردم سالاري و تقويت بعد جمهوريت نظام است هر چند که تمام دموکراسي و مردم سالاري را نمي توان در مقوله انتخابات خلاصه کرد اما الااقل نظام در اجراي بخش وسيعي از حضور مردم درقدرت متعهد بوده ضرورت اين
حضور و تقويت مشارکت فعال و شرکت حداکثري مردم در جريان انتخابات بر مسئولين نظام پوشيده نيست چرا که حضور بيشتر مردم نشانه مقبوليت بيشتر نظام و بعدها استفاده از توان مردمي در عرصه ديپلماسي خارجي و همراه کردن مردم در اجراي برنامه هاي داخلي است. پس آنچه که در وهله نخست اهميت قرار دارد گرم شدن تنور انتخابات و حضور با شور و گسترده مردم است، زيرا در غير اين صورت نظام با چالش مقبوليت روبرو گشته و اين امر مي تواند قدرت چانه زني مسئولين را در عرصه ديپلماسي خارجي و شکست برنامه هاي حکومت را درداخل کشور به همراه داشته باشد در تمام اداور گذشته چه سال هاي ابتداي انقلاب چه ايام جنگ تحميلي، بعدها دوران سازندگي و اصلاحات و امروز نيز در دولت و مجلس اصولگرا تمام مسئولين و احزاب و گروههاي داخل کشور بر حضور گسترده و حداکثري مردم تاکيد دارند.
زيراکه پشتوانه توفيق و سربلندي نظام اسلامي حضور و همراهي ملت در عرصه هاي مختلف بالاخص انتخابات است، از همين جا اهميت انتخابات و نقش آراء مردم قابل درک و تبيين مي باشد. مردم در دوره هاي مختلف و در سخت ترين شرايط وظيفه و مسئوليت خويش را به نحو احسن انجام داده اند و هيچگاه نخواسته اند با انقلاب و نظامي که حاصل مجاهدت ها و رشادت هاي خود مردم و جوانان اين آب و خاک بوده قهر کنند اما متاسفانه در بعضي انتخابات مشارکت مردم در سطح کمتري ديده شده و در مقايسه با کل واجدين شرايط آراء اخذ شده درصد بالايي را نداشته است، علت اين امر را نيز مي بايست در رفتار مسئولين و نهادهاي برگزار کننده انتخابات جستجوکرد نه در تفکر و عمل ملت، چرا که مردم بارها با ايمان و عشق پايبندي خود را به آرمان هاي واقعي انقلاب اسلامي نشان داده اند.
در انتخابات پيش روکه قرار است در 24 اسفندماه سال جاري برگزار گردد تحقق مشارکت حداکثري مردم از چند منظر قابل بررسي است: 1ـ نقش دولت: دولت و وزارت کشور بعنوان برگزار کننده انتخابات مي بايست تمام توان خود را در راستاي جلب اعتماد مردم در خصوص برگزاري سالم انتخابات و صيانت از آراء ملت بکار گيرد، تعيين و انتخاب اعضا هيات هاي اجرايي به دور از گرايشات حزبي و جناحي، فراهم کردن زمينه حضور نماينده کانديد اها در سر صندوق ها و در تمام مراحل اخذ و شمارش آراء، جلوگيري از دخالت گروهها و افرادي که در قانون هيچ جايگاهي برايشان تعريف نشده است، استقرار به موقع صندوق ها و تعرفه هاي آراء در مکان هاي مختلف بالاخص دانشگاهها و مراکز آموزش عالي، هر چند که متاسفانه 24 اسفند مصادف است با تعطيلي کلاس هاي دانشگاه و شروع مسافرت هاي نوروزي و همين امر مي تواند عده ايي از شهروندان و دانشجويان را از حضور در پاي صندوق هاي راي محروم کند.
تعهد استانداري ها و فرمانداري ها و بخشداري ها در کنار نيروهاي انتظامي در برگزاري سالم انتخابات از جمله وظايفي است که عمل بدان ها مي تواند باعث مشارکت بيشتر مردم گردد. دولت مي بايست بعنوان برگزار کننده اين باور را در تفکر مردم تقويت کند که »ميزان راي ملت است« و خروجي صندوق هاي راي همان انتخاب مردم خواهد بود و نه چيزي ديگر، هر چه که حضور مردم گسترده تر باشد مي تواند قدرت چانه زني دولت را نيز در ديپلماسي خارجي مخصوصاً در شرايط فعلي و با توجه به بحث هسته ايي و اعمال تحريم ها و موضع گيري شوراي امنيت سازمان ملل را تقويت نمايند هر چند که بهترين خروجي براي دولت اصولگرا شکل گيري مجلس اصولگرا است اما دولت براساس قانون مي بايست در برابر راي ملت تکمين کند.
دولت بايد در ماههاي آينده با موضع گيري صريح خود اعتماد لازم را در ملت پيرامون برگزاري انتخاباتي سالم افزايش دهد.
2ـ نقش شوراي نگهبان: يکي از فاکتورهاي بسيار موثر که مي تواند انتخابات را با اقبال عمومي ملت مواجه سازد نحوه برخورد شوراي نگهبان در تاييد يا رد صلاحيت کانديداهاست. آنچه که امروز براي بسياري از فعالان عرصه سياسي و اجتماعي، روشنفکران و احزاب دغدغه اصلي است چگونگي برخورد شوراي نگهبان است. دراين ميان اعضا هيات هاي نظارت در استان ها مي تواند مهمترين وسيله براي مشارکت عموم مردم در جريان انتخابات باشد لذا تبيين درست و عميق قانون و آموزش
ملاک هاي واقعي تاييد يا رد صلاحيت کانديداها براي هيات هاي نظارت استان ها و شهرها بسيار مهم و ضروري است. در استان هاي کوچکي مانند يزد شايد اعمال سليقه هاي شخصي و گرايشات حزبي و جناحي در تعيين صلاحيت ها عمده ترين نگراني فعالين سياسي و احزاب است وبدين وسيله احتمال مي رود برخي از اين اعمال موجب رنجش مردم شده واز حضور آنها بكاهد اگرچه تعيين صلاحيت ها بايد باشد تا خوبها از بد تشخيص داده شود ولي بايد زمينه اي فراهم شود تا همه حضور پيدا كنند زيرا حضور دراين ايام حساي براي نظام اسلامي ما خيلي مهم بوده وخواهد بود.
3ـ احزاب و گروههاي سياسي ـ اجتماعي: احزاب و جريانات سياسي بايستي تمام توان خود را در راستاي رسيدن به ائتلاف و ارايه ليست هاي واحد انتخاباتي معطوف دارند. ظاهراً ضرورت اتخاذ چنين رويه ايي توسط هر دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا حس شده است و در روزهاي و هفته هاي گذشته شاهد فعاليت اين گروه ها جهت شکل گيري شوراهاي مختلف و رايزني هاي گوناگون هستيم. ارائه ليست هاي واحد انتخاباتي از سوي دو جناح هم مي تواند امر انتخاب را براي مردم آسان کند و هم کارکرد
حزبي احزاب را تقويت خواهد کرد. معرفي کانديداهايي که بتوانند با صراحت و شجاعت خود را اصولگرا يا اصلاح طلب معرفي کنند و داراي برنامه هاي دقيق و نظام مند باشند از طرف احزاب ضروري است.
بجاست احزاب و جريانات سياسي تنها انتخابات را به چشم ابزاري جهت وارد شدن در قدرت نگاه نکنند بلکه انتخابات را عرصه ايي جهت آموزش و نهادينه کردن شيوه هاي درست انتخاب و تبيين راهکارها و راهبردهايي جهت ارتقاء پايه هاي مردم سالاري و رشد انديشه و تفکر انتقادي مردم بدانند در ماههاي پيش رو با هجمه شعارها و وعده هاي توخالي و غيرقابل تحقق کانديداها روبرو خواهيم شد وعده هايي که با وظايف قانوني يک نماينده در بسياري مواقع مغاير است وعده هاي خارج از توان و امکان اقتصادي کشور، وعده هايي که تا بسترمناسب فرهنگي، علمي آن در شهرها و استان ها محقق نشود امکان اجرايي شدنشان ميسر نيست.
بيان برنامه هايي علمي و کارشناسي شده با امکان تحقق و اجرا بسته به شرايط شهرها و روستا از جمله وظايف احزاب است که توسط کانديداهاي معرفي شده و مورد حمايت به اطلاع مردم رسانده مي شود.
در طول يکصد سال گذشته بالاخص عمر 30 ساله نظام جمهوري اسلامي با وجود برگزاري انتخابات متعدد بعلت عدم حضور قوي و سازمان يافته احزاب هنوز نتوانسته ايم از سد تعصب ها و قوميت ها و عوام فريبها بگذريم.
لذا رشد و تقويت قدرت شناخت و تجزيه و تحليل و چگونگي انتخاب اصلح از وظايف احزاب و جريانات سياسي است که بايد بدان اهتمام بيشتري داشته باشند.. نقد علمي و کارشناسانه مشکلات و معضلات جامعه مخصوصاً در حوزه معيشت و توسعه متوازن توسط احزاب و کانديداها بايد صورت گيرد. مردم استان بايد بدانند مجلس و دولتي که با شعار معيشت و اقتصاد آراء مردم را جلب کرده است تا چه اندازه توانسته تورم را کنترل کند؟ ميزان و درصد بيکاري و مسئله اشتغال زايي در چه حالي است؟ در طول سه سال و چند ماه فعاليت مجلس اصولگرا و دو سال فعاليت دولت اصولگرا چه پيشرفت قابل ملاحظه ايي در توسعه استان رخ داده است؟.
4ـ روشنفکران و فعالان دانشجويي:. جريان روشنفکري و دانشجويان بايد بپذيرند که از طريق تحريم و عدم حضور در انتخابات هيچ نوع اصلاحي صورت نخواهد گرفت هر چند پيشتر عنوان شد که دستگاههاي برگزار کننده انتخابات و يا موثر در امر انتخابات مي بايست زمينه حضور حداکثري اقشار گوناگون را فراهم آورند، نويسندگان، هنرمندان، اساتيد با نفوذ حوزه و دانشگاه، دانشجويان، معلمان و فرهنگيان بعنوان گروههاي مرجع و پيشرو مي توانند نقش موثري را در رشد تفکر سياسي و انتقادي مردم ايفا کنند، حمايت بيشتر و موثر اين گروهها از کانديداهاي هر کدام از احزاب اصولگرا يا اصلاح طلب مي تواند عامل تعيين کننده ايي در امر پيروزي و موفقيت آن حزب يا جريان سياسي باشد.
روشنفکران، انديشمندان، دانشجويان و معلمان مي توانند جامعه را در عبور از سد تعصب ها و قوميت ها و سطحي نگري کمک کنند. توسعه و عمق بخشيدن به دموکراسي و مردم سالاري قبل از احزاب و دولت توسط گروههاي مذکور امکان پذير است بيان مطالبات برحق اقشار مختلف جامعه از وظايف و رسالت هاي گروههاي فوق الذکر است، نشريات و مطبوعات در ايام انتخابات نقش روشنگري اذهان توده مردم را مي توانند بخوبي ايفا کنند. پس بنابراين همه احزاب وگروها وظيفه دارند اصل نظام اسلامي
وولايت فقيه را درنظر داشته وبا تبليغات صحييح واصولي بر طبق موازين شرعي وقانون اساسي ايران اسلامي در امر انتخابات گام بردارند تا بدين وسيله دشمنان ايران اسلامي را مايوس كنند.
والسلام