یزدفردا

 یزدفردا "حسین فلاح/پژوهشگر : بخشنامه اخير دولت در خصوص ساعات كاري ادارات، بهانه‌اي شد براي نگارش اين مطلب. اگرچه بخشنامه قبلي كه در دولت دهم ودر سال 1389 تصويب شده بود عمدتاً، كاهش ساعات كار ادارات در تهران را شامل مي شده و بخشنامه جديد چندان تاثيري بر ساعات كاري ادارات شهرستانها نداشته است ليكن بررسي نقاط ضعف و قوت كاهش ساعات كاري  مي‌تواند موجب تصويب قوانين بهتر و مناسبتري در مديريت خدمات كشوري شود و با توجه به اينكه قانون فعلي مديريت خدمات كشوري نيز بصورت آزمايشي در مرحله اجرااست و تا پايان امسال مدت آن تمديد شده است بنابراين پرداختن به موضوع ساعات كاري ادارت و سازمانهاي دولتي مي‌تواند كارگشا بوده و در نسخه جديد قانون مديريت خدمات كشوري مد نظر قرارگيرد.

آيا بهره وري با ساعت كار بيشتر در ادارات حاصل مي شود؟ برخي افراد مدت زمان بيشتر كار را با  بازدهي بيشتر برابر مي دانند اما آيا هميشه اينگونه است يا گاهي اثر عکس دارد؟ اگر به ساعت كاري در ماه مبارك رمضان  توجه كنيم و عملكرد و بازدهي ادارات را بررسي كنيم متوجه خواهيم شد كه در بسياري از ادارات ركود و  تاخيري در انجام امور اداري رخ نداده است و حتي در پاره اي موارد و بلكه بسياري از موارد كارها سريعتر به انجام رسيده است كه علاوه بر رضايت بيشتر مراجعين، رضايت كارمندان را هم بدنبال داشته است و همين رضايتِ كارمند در انجام بهتر و سريعتر امور و تكريم ارباب رجوع نقش مثبت و موثري را داشته و دارد.

شايد برخي بگويند كه  تعداد كارمندان در دولت زياد است و يا به عبارتي شغل بسياري از آنها كاذب است  كه البته بخشي هم واقعيت است وحرف بجا و  پذيرفتني است چون در خيلي از موارد مي توان تعداد شغل‌هاي كاذب دولتي را كاهش داد و به اين ترتيب بدنه سنگين دولت را سبك و چابك تر نمود البته براي اين كاهش بايد نگاهي دوجانبه داشت يعني بخشي از صرفه جويي ناشي از اين كاهشدر بايد به دستمزد ديگر كاركنان افزوده شود  تا ضمن كاهش هزينه‌هاي دولتي، افزايش نسبي حقوق كاركنان را هم بدنبال داشته باشد.

علاوه براين بايد به مديران، آموزش داد و از افرادي كه از توان علمي و تجربي و استعداد كافي مديريتي برخوردارند استفاده كرد تا مديريت دولتي الگويي براي بخش خصوصي هم باشد. همانگونه كه در بسياري از بخش ها و يا شركتهاي دولتي نظير دانشگاهها اعتبار و كيفيت مدارك شان از بخش خصوصي بيشتر است  اين موضوع مهم مي تواند به ديگر بخش ها و سازمانهاي دولتي نيزتسري يابد.

از ديگر راهكارها براي بهره وري، بكارگيري شيوه هاي نوين فناوري اطلاعات وارتباطات است، كه ضمن استفاده ازشيوه هايي نظير دوركاري مي‌توان زندگي كاري كاركنان را نيز بهبود بخشيد تاهم رضايت بيشتري فراهم شود و هم شان و جايگاه واقعي كارمندان حفظ شود.

 البته موضوع كارگران و كاركنان بخش خصوصي تا حدودي متفاوت تر است. اصولاً  در بخش خصوصي نگاه افتصادي و بهره‌ورانه ي بيشتر حاكم است و تصميمات مديران در بخش خصوصي از انعطاف پذيري بيشتري برخوردار است ليكن همانطور كه براي پرداخت حقوق كاركنان قوانين حداقلي براي حقوق ودستمزد مشخص شده در خصوص ساعات كاري نيزحداكثر 44 ساعت تعيين شده كه كارفرما ملزم به رعايت اين كف وسقف مي باشد اما پرداخت بيشتردستمزد و يا ساعات كمتر از جمله اقدامات تشويقي است كه كارفرمايان و مديران بخش خصوصي نيز بسته به شرايط شان مي توانند اعمال نمايند.  

آنچه كه مسلّم است  كاهش ساعات كاري ادارات بيشتر از سوي كارمندان مورد حمايت است وشايد اين شائبه را در اذهان بوجود آورد كه كارمندان بدنبال فرار از كار هستند اما با نگاهي فراگيرتر مي توان توجیه اقتصادی و اجتماعی اجرای طرح کاهش ساعت کاری ادارات مانند کاهش مصرف انرژی، کاهش آلودگی هوا و ترافیک، كاهش بروكراسي اداري و افزایش راندمان کارمندان، رسیدگی بیشتر به خانواده و ...  رااز مزيت هاي آن برشمرد.

نكته ديگري كه اين روزها مورد توجه قرار گرفته تعطيلي دو روزآخر هفته است كه در بيشتر كشورها نيزمعمول است  و در ايران  فقط در تهران و چند شهر بزرگ كشور اينچنين است در حاليكه اگر قرار بر كاهش روز و ساعات كاري باشد اولاً نبايد تبعيضي ميان شهروندان جامعه وجود داشته باشد، ضمن اينكه درادارات و سازمانهاي مستقر در تهران تعاملات بين المللي و كشوري هر دوبايد مديريت شود بنا‌براين ضرورت فعاليت ادارات در پايتخت بيش از شهرستانها احساس مي شود.

بنابراين پيشهناد مي شود كه در اصلاح قانون مديريت خدمات كشوري، موضوع كاهش روزها و يا ساعات اداري بيش از پيش مورد توجه نمايندگان محترم قرار گرفته و با درنظر گرفتن تغيير وتحولات در عصر كنوني، نگاهي متعادل وانعطاف پذير تر در اين زمينه حاكم شود و علاوه برجنبه هاي كاري به زندگي و رفاه وآسايش كاركنان نيز بيش از گذشته توجه شود تا ميان كار و زندگي تعادل برقرار شده و هدف اصلي از كار كه همانا ساختن و پرداختن جسم و روح است محقق شود.

خبر فوق را به زبان مورد نظر ترجمه کنید