یزدفردا

سردبیر یزدفردا "کنگره بزرگداشت کمال الدین (شمس الدین)وحشی بافقی با همه شرح و حالش برگزار شد و ما نیز خرسند از شکسته شدن طلسم توجه به این شاعر سینه سوخته کویر سعی کردیم همراه کسانی باشیم که ماهها تلاش نمودند تا کنگره ای درخور شان وحشی بافقی برگزار شود .

 ندیدن تلاش اداره کل فرهنگ ارشاد اسلامی و مدیر دلسوزش جناب عبدالحسینی و همکارانشان و همچنین تمام شهر آهن و فولاد بافق عزیز که تمام هم و غم خود را برای برگزاری این گنگره به کار بستند کم لطفی است اما....

نکته ای که همیشه گوشه ذهنمان را به خود مشغول کرده بود ضمن ارج نهادن به تمامی محققان و پوهشگرانی که مایه مباهات ایران هستند ،این بود که بعضی از محققان و پژوهشگران صاحب نام  عصر ما تمام تحقیقات و پژوهش های خود را از پشت پنجره دفاتر کار و یا کتابخانه های خود انجام می دهند.

چرا آن سنت حسنه پیشینیان که برای یافتن جواب سئوالات خودحاضر بودند فرسنگ ها راه را ( البته با وسایل نقلیه آن روزها ) بپیمایند به فراموشی سپرده شده است .

قبل از برگزاری گنگره سکوت کردیم تا با برگزاری کنگره وحشی بافقی خط بطلانی بر این فکر باشدو به عینه به ما ثابت شود که هنوز نسل بزرگان گذشته زنده اند و با رفتن ایرج افشارهای  بزرگ پرونده محققانی که برای یافتن جواب سئوال خود ایران را در می نوردیدند بسته نشده و بزرگانی پرچم به زمین افتاده بزرگان تاریخ ایران را بر دوش گرفته و با گمنامی در حال یافتن جواب سئوالات بی جواب هستند  .

سئوال مهم در مورد وحشی بافقی که باز هم جوابی نیافت !

در خلال برگزاری کنگره وحشی بافقی صحبت هایی از مسئولین منتشر شد که باید بنای بادبودی به نام این شاعر بزرگ ساخته شود و دستگاه هایی هم آمادگی خود را برای ساخت اعلام کردند .

چند سال قبل از برگزاری گنگره  مصاحبه هایی بر روی خروجی رسانه ها  قرار گرفت با این عناوین :

•  وحشی بافقی؛ چهره جهانی که در یزد غریب است/ تندیس تنها سهم شاعر نامی از آرامگاه ابدی

• تاكنون هيچ‌كس تلاشي براي يافتن قبر اين شاعر پرآوازه و ساختن نمادي براي زنده نگه ‌داشتن اين ميراث معنوي و فرهنگي انجام نداده است.

• اداره ارشاد استان يزد آمادگي دارد تا آرامگاه اين شاعر را در صورت امكان و مهيا شدن شرايط فيزيكي مناسب، ‌بنا كند
• 
  بارها در اين زمينه با شهرداري و ساير سازمان‌هاي صحبت شده اما تاكنون نتيجه‌اي در اين زمينه گرفته نشده است.
• اداره ارشاد استان يزد آمادگي دارد تا آرامگاه اين شاعر را در صورت امكان و مهيا شدن شرايط فيزيكي مناسب، ‌بنا كند.

و کار به جایی رسید که شهردار سابق یزد هم گفتند

و رسانه ها نوشتند:شايد سخنان شهردار يزد، ‌سيدعلي‌اكبر ميروكيلي بتواند مسيري براي يافتن پاسخ و راه حل مناسب در اين‌باره باشد:

• ساخت اين خيابان به چهل پنجاه سال پيش باز مي‌گردد و هيچ كس نمي‌داند به واقع اين قبر زير خيابان است يا در پارك قرار دارد يا در جايي ديگر است. 
• در صورتي كه با تجهيزات مناسبي اين قبر رديابي شود،‌ شايد بتوان راه‌حلي براي ساخت آرامگاه وي ارائه كرد.  بايد از نظر فني و عمراني كاملا اين مساله بررسي شود.
• در صورتي كه اين قبر، عمق مناسب داشته باشد و نيازي به جابه‌جايي مسير خيابان نباشد،‌ امكان ساخت آرامگاه وجود دارد. 
• اين مساله وظيفه شهرداري است و ما نيز با توجه به علاقه‌اي كه به شاعران داريم، ‌آماده اقدام در اين زمينه ایم.

اختتامیه کنگره وحشی بافقی هم  برگزار شد و جوابی داده نشد

اختتامیه کنگره وحشی بافقی هم برگزار شد و کسی پاسخی قانع کننده برای موضوع نداد و تنها مطالبی که توسط  استاد نفیسی در چهام بهمن ماه  1342 به رشته تحریر در آمده بود پاسخی بود که تمام محققین و پژوهشگران نیز در مطالب خود به آن اشاره نموده بودند  و اگر مطلبی هم بوده ما به عنوان یک رسانه مطلع نشدیم و  هیچ کس را در محل بنای یادبودی که به نام وحشی بافقی در یزد وجود دارد، ندیدیم .

پاسخ هایی که توسط محققین ایران نورد نه محققین پشت پنجره ها برای این سئوال سالها قبل داده بودند بدون هیچ جواب جدیدی شنیده شد .

 دو جواب گذشتگان در این رابطه را مرور  می کنیم :

1-استاد پیرنیا

استاد پیرنیا زمانی که درباره انتقال خانه پدری به قبر وحشی بافقی اشاره می کند ، استاد محمد كريم پيرنيا» درباره اين بنا در زندگي نامه خود گفته است: "بعد ها پس از مرگ پدرم به دليل مقروض بودن مجبور شديم خانه را بفروشيم. خانه جديد ما را دايي ام برايمان خريد كه در «كوچه شازده ها»، پشت «اداره دارايي»، قرار داشت. در نزديكي ما، قبر «وحشي بافقي» قرار داشت كه بنايي بسيار زيبا بود و با تخريب آن، «اداره دارايي» را ساختند. سنگ قبر احتمالاً هنوز در همان مكان به صورتي پنهان نگهداري مي شود و «آقاي مشروطه» براي جلوگيري از نابودي، آن را زير خاك نگاه داشته اند. بنا، مانند ساختمان مقبره «حافظ» بود، منتها ايراني تر."

که تصویر ان بنا ی مورد اشاره استاد نفیسی و پیرنیا در تصویری باقی مانده از گذشتگان دیده می شود :

ميدان سعادت يزد و بناي يادمان وحشي بافقي
عكسي ارزشمند از بخش بيروني «ميدان ارگ»، «ميدان قلعه» يا «ميدان سعادت» در يزد كه البته اكنون اثري از آن در سر «خيابان مسجد جامع» و پشت و كنار «بانك ملي» بر جا نمانده است. در سمت راست تصوير، نيمي از چهار طاقي بناي زيباي يادمان «وحشي بافقي» نمايان است.

«

2- استاد نفیسی :
گورگاه

چنان كه گذشت، نوشته اند كه «وحشي» را در محله «سر برج» در يزد در برابر «مزار شاهزاده فاضل»، برادر «امام هشتم» -ع-، به خاك سپرده اند. نام اين محله در «جامع مفيدي»، «پير برج» آمده و پيدا است كه «سر برج» تحريفي از كلمه «پير برج» است؛ زيرا كه در يزد اين محله هنوز به نام «پير برج» يا «پيره برج» معروف است. (24) ۞

از قديم، بازارچه اي بوده است به نام «بازارچه صدري» كه احتمال مي رود از ساختمان هاي «امير عبد الباقي صدر» -نواده «شاه ولي» و پدر «شاه نور الدين نعمت الله باقي»- بوده باشد. قبر «وحشي» در آن بازارچه، روبروي مزار «شاهزاده فاضل» بوده كه آن را تبديل به گرمابه اي كرده اند به نام «حمام صدري» كه اكنون در ميان خيابان افتاده و از آن، سنگ سياهي باقي مانده كه سنگ مزار «وحشي» بوده و اينك در اول «كوچه اهرك» (25) ۞ در «حظيره ملا» در كنار «خيابان پهلوي» (26) ۞ است.



در 1328 ه.ق (1289 ه.ش) در جايگاه كنوني «اداره دارايي يزد»، چهار طاقي اي به عنوان قبر «وحشي» ساخته اند و سنگ سفيدي كنده و در آن جا گذاشته اند كه اينك در «موزه فرمانداري يزد» است. هنگامي كه جايگاه كنوني «اداره دارايي يزد» را ساخته اند، آن چهار طاقي را از ميان برده اند.

مولف «جامع مفيدي» تصريح كرده است كه نخستين ساختمان قبر «وحشي» را «محمد علي بيك» -ناظر بيوتات (27) ۞ يزد در زمان «صف

پاسخ سئوال در محدوده شهر یزد

پاسخ سئوال بی جواب در یزد بوده است اما نه دذر نقاط توسعه یافته  بلکه در نقطه ای در قلب یزد و البته کمتر توسعه یافته ! .

همه از پارک وحشی بافقی تنها درختان و تندیس وحشی بافقی دیده و در مطالبشان به آن اشاره نموده اند که تندیس وحشی بافقی در دهه هفتاد به همت مهندس شرافت شهردار شورای اول شهر ،توسط استاد قوی پنجه به همراه تندیس فرخی یزدی ساخته شدو تندیس فرخی یزدی هرگز در ستون ابتدای خیابان فرخی یزدنصب نشد و از سرنوشت آن هم اطلاعی در دست نیست .

و اگر دوستان تنها یکبار با یاد وحشی بافقی تا انتهای این پارک راه رفته بودند،

بنای یادبود معظم وحشی بافقی که در سال 1358 یکسال پس از پیروزی انقلاب اسلامی  و در آن شرایطی که کشور در حال تحول بوده و در زمان شهرداری پیر اسطوره ای شهرداری یزد ،مرحوم اصلانی بزرگ (اولین شهردار بعد از انقلاب یزد ورییس فقید شورای دوم شهر یزد ) توسط انجمن آثار ملی بنام وحشی بافقی در محل پارک وحشی بافقی که آن روزها پردیس نامیده می شد، ساخته شده بود ،می دیدند .

که بر روی سنگ یادبودبنای وحشی بافقی  نگاشته شده است :

به نام آفریدگار بزرگ جهان
کمال الدین وحشی بافقی از سرایندگان نامی سده دهم هجری

  بیشتر در شهر یزد میزیسته

بسال 991(962)خورشیدی 522میلادی  درگذشته  است .

این سراینده نغز گفتار درغزلسرایی طبعی بس لطیف وکلامی نغز ودل انگیز داشت،مثنویهای خلدبرین وناظرومنظوروفرهاد و شیرین (که به پیروی از نظامی سروده شده است)از آثار اوست ،درکلام خود احساسات  و عواطف رقیق و تند خویش را بصورتی بسیار ظریف بیان می کندوازاین لحاظ  در میان سرایندگان ایران امتیازی خاص دارد ،

از سروده های اوست:
برآه این امید پیچ در پیچ   مرا لطف تو میباید دگر هیچ

آرامگاه وحشی بافقی در کوی برج شهر یزد قرار داشت  و بر اثر احداث خیابان  آثار آن از بین رفت .
لذا انجمن آثار ملی بنای یادبودی بنام آن سراینده نامی در پردیس  واقع در جوی هر هر یزد احداث نمود .
خرداد1358 خورشیدی است .

آنچه که از نگاشته های سنگ بنای یادبود وحشی بافقی برمی آید ، پارک وحشی بافقی به عنوان پردیس وحشی بافقی در نظر گرفته شده بود و در ابتدای این پارک ساختمانی زیبا قرار دارد که سالهاست در اختیسار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است  و در آن بسیاری از هنرمندان استان شاسایی و پرورش یافته اند و در انتهای این محیط بنای یادبود وحشی بافقیقرار گرفته است .

به جای اماکن فرهنگی دیگر  فاصله دو ساختمان  با درختکاری پرشده که می توانست انجمن شعر یزد و پاتوقی برای شاعران باشد و درطول سال شعرا بتوانند در این محل به تبادل اندیشه بپردازند و محشی بافقی های گمنام را به دنیا معرفی نمایند و چه بسا بسیاری از فرزندان خوش قریحه کویر را که به دلیل عدم توجه و با گمنامی  پیرشدند و هرگز نتوانستند خود را ثابت نمایند .

پیشنهاد:

همانگونه که مسئولان بافقی پیشنهاد داده اند با همت استان این پارک مجددا احیا و در محل یادمان به مناسبت های مختلف شب شعر برگزار شود که البته طراحی این بنای منحصر به فرد و زیبا که در عین سادگی پیام های مختلفی را به بیننده القاء می کند خود سکویی است که شعرا می توانند از فراز آن تمام توانمندی های خود را دنیا معرفی نمایند .