یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلییزدفردا" مرتضي رضائيان"رهنمودهاي اخير مقام معظم رهبري در ديدار هزاران نفر از دانشجويان و دانش آموزان بار ديگر نقشه راه تداوم مسير انقلاب و پاسداري از منافع ملت را نمايان ساخت و تداعي‌گر اذعان وزير خارجه سابق امريکا شد که گفته بود: «رهبر ايران مي‌تواند نقشه‌هايي را که بهترين ذهن‌ها با صرف بيش‌ترين بودجه‌ها در زماني بسيار طولاني کشيده و مجرياني ماهر اجراي آن را به عهده گرفته‌اند، با يک سخنراني يک‌ساعته خنثي کند.» سخنان رهبر انقلاب نکات متعددي در برداشت که در اين نوشتار به برخي از آن‌ها اشاره مي‌شود.
1- همان‌گونه که مقام معظم رهبري تصريح نمودند، مجموعه مسؤولان و مذاکره‌کنندگان با 1+5، فرزندان انقلاب و مأموران جمهوري اسلامي هستند که با تلاش فراوان در حال انجام دادن مأموريت سخت خود مي‌باشند و هيچ کس نبايد آن‌ها را تضعيف کند، مورد توهين قرار دهد يا سازشکار بداند. چه اين که آن‌ها در خط مقدم ديپلماسي قرار دارند و بايستي در چارچوب موازين به تقويت آنان پرداخت تا با پشتوانه‌اي قوي‌تر و اعتماد به نفس فزون‌تر به دفاع از حقوق ملت در عرصه ديپلماسي بپردازند. البته تيم مذاکره‌کننده مي‌داند که نقد دلسوزانه، سرمايه بزرگي براي آنان خواهد بود؛ چه اين‌که در پرتو نقدهاي آگاهان، کاستي‌هاي احتمالي برطرف و نقاط مثبت تقويت مي‌گردد. متاسفانه گاه برخي رسانه‌ها و افراد نزديک به دولت محترم به جاي استقبال از نقدهاي دلسوزان، با ادبياتي نامناسب به تخطئه منتقدان روي مي‌آورند که اقدامي ناسازگار با اصول سياست‌ورزي به شمار مي‌آيد.
2- مقام معظم رهبري در آغازين روز سال جاري با اشاره به درخواست آمريکايي‌ها براي مذاکره فرموده بودند: «من بر اساس تجربه‌هاي گذشته به چنين گفت‌و‌گوهايي خوشبين نيستم... البته مخالفتي هم ندارم.» ايشان چندي بعد نيز با ارائه ايده «نرمش قهرمانانه» به عنوان تاکتيک- نه راهبرد- راه را براي آزمودن برخي ادعاها گشودند. متاسفانه درطول سال‌هاي گذشته به‌ويژه در ايام انتخابات اخير، افراد و رسانه‌هايي مدعي بودند کاخ سفيد و اوباما با پيام‌ها و نامه‌نگاري‌هايشان حسن نيت خود را نشان داده‌اند و ما در صورت مذاکره با واشنگتن مي‌توانيم مشکلات اقتصادي را از ميان برداريم.
بنابراين مذاکرات مورد اشاره مي‌تواند نوعي راستي‌آزمايي مجدد در زمينه صداقت طرف مقابل باشد و ظرفيت فکري ملت را هم افزايش خواهد داد. البته تجربه مذاکرات سال‌هاي گذشته همچنان در پيش روي مردم ايران قرار دارد: «يک دهه قبل در مذاکرات با اروپايي‌ها، با نوعي عقب‌نشيني، تعليقي را که در واقع تحميل شده بود پذيرفتيم اما بعد از دو سال تعليق و تعطيلي بسياري از کارها، همه فهميديم که حتي با اين گونه کارها، مطلقاً اميدي به همکاري طرف‌هاي غربي وجود نخواهد داشت. اگر اين کار را نمي‌کرديم ممکن بود برخي مدعي شوند که اگر يک بار عقب‌نشيني مي‌کرديد مشکلات حل و پرونده هسته‌اي عادي مي‌شد، اما با تجربه تعليق موقت، همه درک کردند که طرف‌هاي ما دنبال اهداف ديگري هستند.»
3- مذاکرات اخير«فقط در مورد مسائل هسته‌اى است و لاغير». متاسفانه برخي رسانه‌ها و جريان‌ها با هيجاني ناسازگار با متانت سياسي، در آرزوي برقراري رابطه با امريکا لحظه‌شماري مي‌کنند و مذاکرات اخير را نيز در همين زمينه معرفي مي‌کردند. تصريح مقام معظم رهبري به «بجا» نبودن برخي از آن‌چه در سفر اخير رئيس‌جمهور محترم و هيات همراه ايشان به نيويورک پيش آمد- و وزير محترم امور خارجه کشورمان در بياني صادقانه، مصاديق آن را مکالمه تلفني دکتر روحاني و اوباما و نيز ديدار طولاني خود و وزير خارجه امريکا دانست- گوياي نکات قابل تاملي در اين راستا است. با تاسف، برخي گروه‌ها از بعضي مسائل پيش آمده چنان به وجد آمدند که خواستار تعطيلي مراسم سيزده آبان و شعار مرگ بر امريکا گرديدند و حتي از نصب بيلبوردهاي روشنگرانه درباره ماهيت آمريکا در سطح برخي شهرها هم برآشفته شدند؛ بي آن‌که تغييري-هرچند ظاهري و نمادين- در رويکردهاي خصمانه دولتمردان امريکا عليه مردم ايران مشاهده شود!
4- ملت بايد با هوشياري کامل اوضاع را زير نظر داشته باشد و بتواند واقعيت‌ها را همان‌گونه که هست- نه آن گونه که برخي القا مي‌کنند- تحليل و ارزيابي کند. در اين صورت است که تير بدخواهان داخلي و دشمنان خارجي به سنگ خواهد خورد و به تقويت هوشياري و انسجام مردم ايران خواهد انجاميد. متاسفانه عده ای با تمسک به برخي شعارها و القاءات دروغين مي‌کوشند واقعيت‌ها را از مردم پنهان دارند و برآنند تا با نشان دادن به‌اصطلاح در باغ سبز، نوعي اشتياق کاذب براي برقراري ارتباط با دشمن فريبکار و بدسابقه در دل‌ها ايجاد کنند. برخي افراد ناآگاه يا کم‌اطلاع از پيشينه امريکا و اذناب آن هم با پذيرش ادعاهاي سطحي و استدلال‌هاي ناقص، تير اتهام را به جاي نشانه رفتن به سمت خارج، به سوي نظام نشانه مي‌روند! در اين زمينه رسانه‌ها به ويژه رسانه ملي مي‌توانند با بهره گيري از کارشناسان فرهيخته و نشان‌دادن ماهيت امريکا و وضعيت نابسامان برخي دوستان و همپيمانان اين کشور در دوره‌هاي گوناگون، افق فکري اين افراد را به واقعيت‌هاي پنهان شده نزديک‌تر سازند. در اين ميان بايد با مستندات کافي براي اين‌گونه افراد توضيح داده شود که موضوع هسته‌اي، بهانه‌اي بيش نيست و حتي در صورت کوتاه آمدن در اين زمينه، دشمنان بهانه‌هاي ديگري را دستاويز کارشکني بر ضد ملت ايران قرار خواهند داد؛ همان‌گونه که پيش از مطرح شدن موضوع هسته‌اي نيز همواره بهانه‌هاي متعددي براي تحريم و اعمال فشار مطرح مي‌کردند. کساني که اين روزها با ناديده گرفتن بسياري از واقعيت‌هاي ملموس، در مسير جابه جا کردن صندلي شاکي و متهم در رابطه بين ايران و امريکا گام برمي‌دارند، بايد توضيح دهند که آيا قطع يکجانبه رابطه با ايران و إعمال تحريم‌هاي متعدد در سال‌هاي آغازين انقلاب، هدف قراردادن ناجوانمردانه هواپيماي مسافربري و قتل‌عام مظلومانه290 مسافر آن، طراحي کودتا در پايگاه نوژه، پشتيباني از گروهک‌هاي تروريست و ضد انقلاب، حمايت از رژيم بعثي در جنگ تحميلي و ده‌ها و صدها اقدام جنايتکارانه ديگر هم همگي معلول موضوع هسته‌اي بوده است؟! به نظر مي‌رسد حتي با چشم‌پوشي از آرمان‌هاي ديني و انقلابي و با تکيه صرف به منافع ملي نيز به خوبي مي‌توان ماهيت خصمانه امريکا را مشاهده کرد. البته تغيير رويکردهاي واشنگتن در عرصه‌هاي گوناگون و تامين منافع ایران در سايه برقراري رابطه معقول مبتني بر اصول ديپلماسي و. ..، محال نيست؛ اما با توجه به سوابق امريکائيان و رفتارهاي متناقض کاخ سفيد حتي پس از نرمش‌هاي دولت يازدهم و برخي پالس‌هاي ارائه شده، چنين تغيير رويکردي بسيار دور از دسترس مي‌نمايد. بررسي رفتارهاي دوگانه و تحقيرآميز امريکا حتي نسبت به دوستان و همپيمانان خود نيز گوياي بسياري از واقعيت‌ها در اين زمينه است.
5- در ماه‌هاي اخير برخي دولتمردان در سطوح گوناگون و رسانه‌هاي همسو با دولت محترم، بخش عمده‌اي از نگاه خود را معطوف به لغو تحريم‌ها کرده‌اند و به نظر مي‌رسد عادي شدن رابطه با واشنگتن را تنها راه ممکن براي حل مشکلات قلمداد مي‌کنند! فقدان تلاش جدي براي کنترل بازار و ارائه نشدن برنامه‌هاي مؤثر در زمينه رفع مشکلات اقتصادي و. .. اين شائبه را تقويت مي‌کند. در حالي که تدبير و کشورداري اقتضا مي‌کند متصديان محترم با نگاهي به تجربه‌هاي گذشته و قرائن موجود، احتمال تداوم بهانه‌جويي‌هاي غربيان را اصل قرار دهند و با در نظرگرفتن پتانسيل سنگين داخلي و ظرفيت‌هاي متنوع انساني، طبيعي و جغرافيايي کشور، با تمام توان به برطرف کردن مشکلات کمر همت بندند. بديهي است «تکيه بر توانايي‌هاي دروني به معناي نفي ديپلماسي نيست اما بايد توجه داشت تحرک ديپلماسي تنها بخشي از کار است و محور اصلي، اتکا به توانايي داخلي است که مي‌تواند پاي ميز مذاکره نيز اعتبار و اقتدار بياورد.» گره زدن مسائل به مذاکرات اخير که متاسفانه در سخنان برخي مسؤولان در سطوح بالا و نيز رسانه‌هاي خاص، نمود قابل تاملي دارد، افزون بر غفلت نگاه‌هاي برنامه‌ريز از توان داخلي و معلق ماندن امکانات انساني و فکري، موجب مي‌شود در صورت ناکامي در مذاکرات- که قرائن موجود هم آن را تقويت مي‌کند- روحيه اميدواري و «ما مي‌توانيم» جاي خود را به نوميدي و بي‌انگيزگي بدهد. متاسفانه در هفته‌هاي اخير برخي مسؤولان اجرايي در سخنان خود اوضاع اقتصادي را بسيار نابسامان جلوه دادند و به گونه‌اي سخن گفتند که در بررسي منصفانه، دور از شعار تدبير و اميد ارزيابي مي‌شود. بديهي است چنان‌چه اين «خطا» به «خط» تبديل شود، افزون بر مغاير بودن با اصول کشورداري، پيامدهاي ناگواري را به دنبال دارد که ذکر آن در اين مجال‌نمي گنجد. بنابراين دولت خدمتگزار بايد ضمن تداوم تلاش‌هاي سنجيده ديپلماتيک در چارچوب عزت، حکمت و مصلحت، راهبردهاي خود را برپايه تقويت اقتدار ملي و استحکام داخلي بنيان نهد و اجازه ندهد کساني در سطوح گوناگون يا رسانه‌هاي مدعي همراهي، با سوء برداشت از شعارهاي رئيس جمهور محترم، خواسته يا ناخواسته در مسير تقويت جبهه خارجي گام بردارند. چه اين که اگر در دولت گذشته برخي سوء‌تدبيرها مشکلاتي را در عرصه اقتصادي بر جاي نهاد، نبايد اجازه داد ذوق‌زدگي بي‌مبنا و خودکم‌بيني در برابر غربيان، زمينه سوءاستفاده دشمنان را فراهم کند. بي‌ترديد، عبور از اين عرصه در گرو هوشمندي و برخورداري از روحيه قوي و اعتماد به نفس بالا در مذاکرات از يک سو و تکيه بر قدرت داخلي همراه با تقويت اميد، وحدت و اقتدار ملي است. خوشبختانه با تدابير و حمايت‌هاي مقام معظم رهبري شرايط مناسبي براي دولت و رئيس جمهور محترم فراهم شده و انتظار ملت اين است که از منافع ملي و حيثيت نظام به خوبي پاسداري شود: «عرض كرديم، باز هم تكرار مي‌كنيم: با تلاشى كه دولت محترم و مسؤولين كشور دارند انجام مي‌دهند، ما موافقيم... احتمالاً يك اقدام مفيدى است؛ اين كار را انجام بدهند، اگر نتيجه گرفتند كه چه بهتر، امّا اگر نتيجه نگرفتند، معنايش اين باشد كه براى حلّ مشكلات كشور بايستى كشور روى پاى خودش بايستد. اين توصيه قبلى خودمان را باز هم تكرار مي‌كنيم: به دشمنى كه لبخند مي‌زند، اعتماد نكنيد.»