یزدفردا

با روی کار آمدن «دولت تدبیر و امید» حضور دولتمردان در شبکه‌های اجتماعی پررنگ‌تر از همیشه شده, اما هنوز موضع رسمی دولت, انکار حضور در فضای مجازی است و محدودیت‌های آنلاین هم به قوت خود باقی‌اند. یکی از تابوهایی که دولت یازدهم از زمان رقابت‌های انتخاباتی و پیش از آغاز رسمی کارش شکسته, حضور پررنگ شخص رییس‌جمهوری و بعضی دیگر از دولتمردان در فیس‌بوک و توییتر است که البته فشارهای گروه‌های قدرتمند حاکم بر عرصه ارتباطات دیجیتال در ایران همچنان راه را بر فعالیت علنی آن‌ها و گشایش این فضای پویا بسته است.
 
 شبکه خبری دویچه‌وله در این‌باره می‌نویسد: در حالی که حسن روحانی, رییس‌جمهوری ایران, برای شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به سر می‌برد, اکانت توییتر او پر از اطلاعات و عکس‌های دست‌اول از این سفر و برنامه‌هایی است که در متن و حاشیه‌اش در جریان است.
 
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران هم گزارش‌های منظمی را از دیدارهای خود در نیویورک به مخاطبان فیس‌بوکی‌اش ارائه می‌کند. شواهد نشان می‌دهد که گروهی از نزدیک‌ترین افراد به رییس‌جمهوری اکانت‌های توییتر او را که حالا در مجموع بیش از ۶۵‌هزار دنبال کننده دارد, اداره می‌کنند. عکس‌های منتشرشده از مصاحبه‌های حسن روحانی و دیگر موقعیت‌های مهمی که او در متن آن قرار گرفته و ریتم انتشار توییت‌ها درباره تحولات و از دل برنامه‌های گوناگون, نشان می‌دهد که تیمی منسجم حضور اجتماعی رییس‌جمهوری در وب را مدیریت می‌کند.
 
با این حال, موضع رسمی دولت در قبال این موضوع هنوز هم انکار است؛ دولت از رسمیت بخشیدن به اکانت توییتر رییس‌جمهوری ابا دارد و علت آن هم تناقض‌های فراوان موجود در ساختار سیاسی ایران است؛ ساختاری که در آن یک سرویس یا ابزار ارتباطی رسما سانسور می‌شود, اما چهره های دیگر در همان سرویس به تبلیغ دیدگاه های خود می پردازند. وب‌سایت مشبل, از مهم‌ترین رسانه‌های آنلاین در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات هم به‌تازگی به بررسی این موضوع پرداخته و در گفت‌وگو با کارشناسان به این نتیجه رسیده که تیمی زبده سکان هدایت توییتر روحانی را برعهده گرفته است؛کاری که امروز بسیاری از سیاستمدارهای برجسته دنیا هم انجامش می‌دهند تا از مواهب شبکه‌های اجتماعی در پیش‌برد فعالیت‌های خود بهره‌مند شوند.
 
با این همه, آخرین اظهارنظر در این‌باره از سوی محمدرضا صادق, از مشاوران ارشد رییس‌جمهوری بیان شده که در آن همه فعالیت‌های آنلاین رییس‌جمهوری به «طرفداران و علاقه‌مندان ایشان» ربط داده شده و هرگونه ارتباط سازمانی میان آن‌ها با شخص رییس‌جمهوری تکذیب شده است؛ گزاره‌ای که نه فقط بعید, که محال به نظر می‌رسد. از یک‌سو ظرفیت‌های گسترده شبکه‌های اجتماعی به حدی است که دولت جمهوری‌اسلامی را ترغیب به حضور در این فضا و بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها می‌کند و از سوی دیگر فشار نیروهای تندرو و تمامیت‌خواه که فضای وب را تهدیدی امنیتی می‌پندارند به حدی است که تغییر فضای موجود و رفع محدودیت‌های جاری را اگر نه ناممکن, دست‌کم بسیار سخت و طاقت‌سوز می‌سازد.
 
کاربران اینترنت در ایران برای دسترسی به سرویس‌های محبوب جهانی, از جمله فیس‌بوک,توییتر و یوتیوب, چاره‌ای جز بهره‌گیری از فیلترشکن, وی‌پی‌ان یا دیگر راه‌های مرسوم برای دور زدن فیلترینگ گسترده اینترنت ندارند.
 
 حسن روحانی تاکنون در گفت‌وگوهای گوناگون گفته سیاست دولتش این است که مردم «به همه اطلاعات بین‌المللی دسترسی داشته باشند ». همه این‌ها در حالی است که دولتمردان ایرانی نقش شبکه‌های اجتماعی در زندگی امروز را بسیار خوب دریافته‌اند. حضور پررنگ محمدجواد ظریف, وزیر امور خارجه ایران در فیس‌بوک, توییتر و توییت‌های تاثیرگذار روحانی و ظریف درباره سال نوی یهودیان و بحث‌هایی که به دنبال داشت, نشان از هوشمندی آن‌ها در بهره‌گیری از این ابزارهای نوین دارد. اما آیا دولت تدبیر و امید خواهد توانست یخ قطور فیلترینگ را بشکند؟