یزدفردا | نسخه چاپی | چپق چاق نکن

سالهاست استفاده از قلیان به گونه ای رواج یافته که هرگاه به قهوه خانه، کافه تریا، محافل خصوصی و تفرجگاههای اطراف شهر نظری بیفکنیم رد پای قلیان خودنمایی می کند. در قدیم رسم بود پسرها لااقل جلو پدر خود رعایت می کردند اما اکنون به عنوان یک تفریح سالم در جمع خانواده همه به نوبت می نشینند و دودی می کنند و فازی می دهند!!!

قلیان اختراع ایرانیان و هندی ها بوده است و اکنون در خاورمیانه و کشورهای عربی مشتری فراوان دارد. مردم عوام بر این باورند که قلیان ضرری ندارد و دود آن در آب تصفیه می شود و هزارو یک باور غلط دیگر که وقتی آن را با متخصصین فن مطرح می کنیم لبخندی تلخ می زنند و چپ چپ نگاهمان می کنند.

هر بار پک زدن به قلیان حدود پانصد سی سی دود وارد سیستم تنفسی انسان می کنند و این در حالی است که هر بار پک زدن بر سیگار هفتاد سی سی دود وارد ریه می کند. مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا دود استنشاق شده در هر وعده مصرف قلیان برابر با صد نخ سیگار ارزیابی کرده است. افزون برآن غلظت ورود فلزات سنگین سرب و آرسنیک به ریه در مصرف قلیان به مراتب بیشتر از سیگار است.

ای خدا که دلم برای یک دیزی مشت و چای دبش قند پهلو تنگ شده است اما چه کنم که وقتی به سفره خانه سنتی پا می گذارم هر لقمه ای که در دهان می گذارم باید دود قلیان دیزی خوران دیگر را هم استنشاق کنم.البته اگر بخواهیم در نگاهی گذرا مضرات قلیان را بر شماریم حتما باید به ده نکته کلیدی اشاره کنیم:

۱- سرطان: سرطان ریه، مخاط دهان، گلو، مری و مثانه در افراد مصرف کننده دخانیات تا ده برابر بیشتر است که حتی اگر دود قلیان را فرو نبریم و فقط در فضای داخل دهان بچرخد می تواند برای مخاط دهان سرطانزا باشد و همچنین بوی بد دهان نیزاز خصوصیات بارز افرادی است که دخانیات استفاده می کنند

به قول شاعر: فرد سیگاری اگر با مار گردد همنشین مار از بوی دهان او فراری می شود.

۲- عفونت: اکثرا قلیان به صورت مشترک استفاده می شود پس حضور میکربها و ویروسها موجود در دهان فرد استفاده کننده که به داخل لوله قلیان دمیده می شود می تواند با استفاده نفر دوم به وی انتقال یابد که سل، برونشیت، هپاتیت و تب خال از جمله این موارد است.

۳- بیماریهای قلبی و عروقی: نیکوتین موجود در تنباکو خاصیت تنگ کننده رگ دارد در نتیجه با ورود نیکوتین به خون عروق تنگ می شود. تنگی عروق قلبی منجر به افزایش سکته قلبی می شود. بررسی ها نشان می دهد درصد قابل توجهی از بیماریهای عروق قلبی ناشی از مصرف دخانیات است.

۴- بیماریهای ریوی: شش ها برای این ساخته شده اند که هوا و اکسیژن دریافت کنند. اگر قرار باشد بجای اکسیژن دود تنباکو وارد ریه ها کنیم بدیهی است که طاقت نخواهد آورد. در نظر بگیرید اتوموبیلی را که برای مصرف بنزین ساخته شده و ما بخواهیم با گازوئیل کار کند در دود ناشی از توتون و تنباکو بیش از چهار صد نوع ماده آسیب زا وجود دارد. بررسی های علمی بیانگر آن است که علت ۶۶ درصد برونشیت مزمن و ۳۸ درصد بیماریهای حاد تنفسی به علت مصرف دخانیات است.

۵- اثر بر خلق وخو: اگر با افراد مصرف کننده دخانیات سروکار داشته باشید متوجه می شوید اکثراً افرادی هستند که ثبات خلقی نداشته و پرخاشگرند.

۶- اثر بر جنین و نوزاد: مصرف دخانیات در زمان باردار موجب زایمان زودس، سقط جنین، رشد ناکافی جنین و سندرم مرگ ناگهانی کودک است. زنان شیردهی که خود سیگار می کشند یا همسران سیگاری دارند باید استنشاق دود پخش شده در فضا باعث ورود آن به خون و متعاقباً ورود شیر می گردد که بروز علائمی چون اسهال، استفراغ، بی خوابی،و افزایش ضربان قلب در نوزاد می گردد.

۷- اثرات پوستی:چروکیدگی، تیرگی زیر چشم، سیاه شدن لبها، زردی دندانها و ریزش مو در افراد مصرف کننده دخانیات بالاتر است. افرادی که دخانیات استفاده می کنند باید با پوست جوان و شاداب خداحافظی کنند اصولاً اینگونه افراد همیشه به همسن و سالان خود چند سال پیرتر به نظر می آیند. نکته قابل ذکر برای بانوان آنست که قدرت جذب نیکوتین در زنان بالاتر از مردان است پس در معرض خطر بیشتری هستند.

۸- زخم های گوارشی: عوارض گوارشی دخانیات شامل تشدید زخم گوارشی، بیماری رفلاکس که همان بازگشت اسید معده به گلومی باشد. سرطان گوارشی نیز غوز بالا غوز است.

۹- پوکی استخوان: مصرف دخانیات منجر به اختلال در جذب کلسیم و در نتیجه پوکی استخوان و کاهش قند خون خواهد شد. لذا افراد سیگاری بیشتر از سایر افراد در مقابل اصابت اجسام سخت در معرض خطر شکستگی قرار دارند.

۱۰- اختلال در عملکرد هورمونهای جنسی از دیگر معضلات استفاده از مواد دخانی است.

نکته دیگری که باید بدانیم آنست که اسانس ها و طعم های اصطلاحاً میوه ای که به تنباکو افزوده می شود تا آن را معطر نماید خود حاوی مواد آسیب زای دیگری است که باید مد نظر قرار گیرد.

پس بیایید به باور های غلط دل خوش نکنیم و بدانیم ضرر قلیان نه تنها کمتراز سیگار نیست بلکه در مواردی بیشتر است.

بیائید قبح استفاده از مواد دخانی را با مصرف قلیان برای فرزندان دلبندمان از بین نبریم.

و بیائید آن گاه که برای تفرج به مناطق خوش آب و هوا می رویم با فرو بردن دود تنباکو آن را جایگزین هوای دلپذیر طبیعت نکنیم.

با آرزوی سلامتی

دکتر محمد رضا آیت اللهی