بیشتر کاندیداهای احتمالی ریاستجمهوری یازدهم هدفمندی یارانهها را اقدامی درست و ضروری میدانند، اما به نحوه اجرای این قانون ازسوی دولت انتقاد میکنند و میگویند سیاستهای اجرایی هدفمندی یارانهها موجب افزایش نقدینگی و تورم شده است.
به گزارش نامه هدفمندی یارانهها و ادامه دادن یا متوقف کردن پرداخت یارانههای نقدی یکی از مهمترین محورهای شعارها و تبلیغات کاندیداهای انتخابات ریاستجمهوری یازدهم است. هرکسی حرفی و حدیثی از سرنوشت قانون هدفند کردن یارانهها در دولت یازدهم دارد.
بحث بر سر هدفمند کردن یارانهها از مدتها پیش از دولت احمدینژاد مطرح بود اما هیچ یک از دولتهای پیشین اجرای این قانون را کلید نزدند تا آنکه محمود احمدینژاد اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها را بعد از مدتها حرف و حدیث اعلام کرد. بعد از کلی کار کارشناسی و حرف و شایعه بر سر مقدار یارانه نقدی پرداختی به مردم، بالاخره قیمتها آزاد شد، بنزین و نان و آب و برق گران شد و پرداخت یارانه نقدی به مردم با مبلغ 40 هزار تومان آغاز شد و بعد از اضافه شدن یارانه نان، به 44 هزار و 500 تومان رسید. در نهایت پس از اجرای مرحله اول هدفمندی یارانهها، دولت و مجلس بر سر نحوه عملیاتی کردن این قانون و شیب افزایش قیمتها درگیر شدند و مجلس حق اجرای فاز دوم هدفمندی را از دولت سلب کرد و با وجود آنکه احمدینژاد مصر به اجرای مرحله دوم این قانون بود، مجلس ادامه هدفمندی یارانهها را به بعد از انتخابات ریاستجمهوری یازدهم موکول کرد.
حالا این روزها احمدینژاد که میگویند خودش و تیمش به دنبال فعالیت انتخاباتی و معرفی کاندیدای مورد نظر خود برای ریاست جمهوری یازدهم هستند، شهر به شهر در سفرهای استانی میگردد و از 5 برابر شدن مبلغ یارانهها و یارانه 250 هزار تومانی حرف میزند. خیلیها بویزه کاندیداهای احتمالی ریاست جمهوری که جریان دولت را رقیب خود میبینند، میکوشند مضرات 5 برابر شدن یارانههای نقدی را عنوان کنند و نقاط قوت راهکارهای جایگزین برای اجرای بهتر هدفمندی یارانهها را بگویند. بیشتر کاندیداهای احتمالی ریاستجمهوری یازدهم هدفمندی یارانهها را اقدامی درست و ضروری میدانند، اما به نحوه اجرای این قانون ازسوی دولت انتقاد میکنند. میگویند سیاستهای اجرایی هدفمندی یارانهها موجب افزایش نقدینگی و تورم شده است و دولت آینده باید به گونه دیگری اجرای این قانون را ادامه دهد. بعضی میگویند یارانه تنها باید به دهکهای پایین جامعه تعلق بگیرد، بعضی از پرداخت غیرنقدی یارانه در نظام سلامت و تأمین اجتماعی میگویند و برخی ایدههای جدید همچون یارانه کار و یارانه سبز را مطرح میکنند.
در جدول زیر موضعگیری برخی از کاندیداهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری 92 را درباره بحث یارانهها ببینید:
|
کاندیداهای احتمالی |
جریان |
اظهارنظر |
1 |
مصطفی پورمحمدی |
ائتلاف اکثریت اصولگرایان |
در خصوص هدفمندی یارانه ها از نظر من بهترین کار این است که یارانه فقط در اختیار اقشار ضعیف جامعه قرار گیرد و حتما مقدار آن را افزایش می دهم. یارانه بخشی از جامعه که یا نیازمند هستند و یا درآمدزا نیستند را افزایش میدهم. چند گروه هستند که خدمات ارزنده و تولیدات گرانبهایی دارند ولی درآمدشان کم است مثل روحانیون، هنرمندان، اهل فرهنگ، فعالان ورزشی و... که خدمات ارزندهای ارائه میکنند ولی درآمد مکفی ندارند. باید بخشی از درآمد ملی به این اقشار تعلق گیرد. باید یارانه به سمت تأمین اجتماعی و تولید برود تا ضمن فراهم کردن رفاه و آسایش عمومی، قیمتها نیز کاهش یابد. |
2 |
محمدرضا باهنر |
ائتلاف اکثریت اصولگرایان |
اگر یک چهارم از یارانه نقدی را کم کنیم، میتوانیم با این مبلغ سیستم درمان کشور را مجانی کنیم که البته این مسئله نیازمند کار اجرایی سنگین است. در مرحله بعدی هدفمندی یارانهها میتوانیم به جای اضافه کردن مبلغ یارانههای نقدی، آن را در جهت ارائه خدمات به مردم صرف کنیم. |
3 |
منوچهر متکی |
ائتلاف اکثریت اصولگرایان |
هدفمندی یارانه ها با این سیاست صورت گرفت که شیب افزایش قیمتها در یک دوره پنج ساله باشد و علمای علم اقتصاد بر این باورند که افزایش پول در دست مردم، نیازمند افزایش تولید است. اجرای طرح هدفمندی یارانهها، تصمیم درستی بود که ادامه این روند باید با بررسی دقیق و ارزیابی نقاط ضعف و قوت مرحله اول صورت بگیرد. در دولت یازدهم قطعاً پرداخت یارانهها باید ادامه داشته باشد. |
4 |
محمدحسن ابوترابیفرد |
ائتلاف اکثریت اصولگرایان |
پرداخت یارانه نقدی کنونی باید ادامه یابد و مرحله دوم اجرای قانون یارانهها باید زمانی کلید بخورد که به یک ثبات نسبی در اقتصاد، کنترل تورم و سیر نزولی آن و همچنین تثبیت نرخ ارز دست یابیم. اگر مردم درصدی از یارانههای خود را در حساب سپردهای با سود مطلوب در اختیار شبکهی بانکی قراردهند ، هم به ایجاد اشتغال و رونق تولید کمک می شود و هم اثر تورمی پرداخت یارانه نقدی کاهش می یابد. |
5 |
یحیی آلاسحاق |
ائتلاف اکثریت اصولگرایان |
۴۵ هزار تومان به مردم یارانه دادند اما تورم ۷۵ هزارتومان شد و حالا مجبور است که بگوید یارانه ها را پنج برابر می کنم اما منابع آن را از کجا تامین می کند از بودجه عمرانی و ردیف های دیگر خرج کردند و تسهیلات بانکی را به سمت مسکن مهر سوق دادند و صنعت و تولید بی بهره ماند و در کلان به اقتصاد بی اعتنا شدند. مهمتر از یارانه تولید سیاست های حاکم بر بخش تولید است. |
6 |
غلامعلی حدادعادل |
ائتلاف سهگانه اصولگرایان |
یارانه ها ادامه پیدا می کند قطع یارانه ها در شرایط فعلی کاری نیست که در هیچ دولتی ادامه پیدا کند البته یاید در دراز مدت تصمیم گیری شود که با نظام یارانهای چه باید کرد. باید دید که آیا قرار است همه ملت ایران کارمند دولت شوند و سرماه حقوق بگیرند ؟ ما یارانه ها را به عنوان تصمیمی برای هدفمندی مفید می دانستیم و بنده نیز از آن پشتیبانی کردم ولی اینکه دائما یارانه ها را اضافه کنیم و تا ابد ادامه دهیم تصمیم کارشناسی است که دولت باید در مورد آن تصمیم گیری کند. اگر بخواهیم یارانهها را از ۴۵ هزار تومان به ۲۵۰ هزار تومان برسانیم، نمیتوانیم برای آن منابع مالی پیدا کنیم و اگر مردم بدانند برای این مقوله قیمتهای محصولات افزایش پیدا میکند، خود با آن موافقت نخواهند کرد. |
7 |
علی اکبر ولایتی |
ائتلاف سهگانه اصولگرایان |
اگر هدفمند کردن یارانهها ، رساندن یارانهها به دست گروههای هدف که همان دهکهای پایین درآمدی هستند، تعریف کنیم؛ این سیاست امری پسندیده و در جهت بسط عدالت در جامعه و بهبود وضعیت معیشتی و افزایش قدرت خرید اقشار مستضعف است. در عین حال اگر همین سیاست به روشی غلط پیاده سازی شود، نتیجه عکس حاصل شده و اقشار مستضعف جامعه فشارهای بیشتری را متحمل خواهند شد. حذف یارانه نقدی در اجرای صحیح این سیاست یک مسئله انحرافی است که برخی افراد مغرضانه به آن دامن میزنند. اجرای صحیح هدفمند کردن یارانهها در قالب یک بسته سیاستی که متغیرهای کلیدی اقتصاد را هدفگذاری کرده است، با بار تورمی کمتر امکانپذیر است. |
8 |
محمدباقر قالیباف |
ائتلاف سهگانه اصولگرایان |
اگر توفیق اداره مملکت را در دوره یازدهم ریاست جمهوری داشته باشم هدفمندی یارانهها را ادامه میدهم، هدفمندی یارانهها طرح بسیار خوبی است اما نتایج منفی آن ریشه در سوء مدیریت دارد. در حال حاضر سایه سیاست بازی بر سر هدفمندی یارانه ها قرار گرفته و قانونی که در مجلس تصویب شده به درستی اجرا نمی شود و هدفمندی در حوزه اجرا مشکلاتی دارد. |
9 |
محسن رضایی |
اصولگرای مستقل |
در 8 مورد به کشاورزان ایرانی یارانه سبز میدهیم. خارج کردن کشاورزی از وضعیت سنتی، اختصاص یارانه آبیاری تحت فشار، وام صنعتی و صنایع تبدیلی در تمام بخشهای کشاورزی از برنامههایم است که در صورت اجرای آنها کشاورزی توسعه پیدا میکند. یارانه سبز ضد تورم است. در این راستا یارانه قدیم را نیز ادامه میدهیم و یارانه سبز نیز مکمل یارانه گذشته است. با آغاز فاز دوم 65 هزار تومان به حساب مردم واریز میکنیم، اما تا شش ماه قابل برداشت نخواهد بود و در پایان شش ماه به همراه سود دریافتی از طریق بانک قابل برداشت میشود. |
10 |
محمدرضا عارف |
اصلاحات |
مبلغ یارانه که به مردم داده می شود چندین برابر از آنان گرفته می شود به طوری که در وضعیت بخش هایی از جامعه تاثیری نداشته است. در دولت اصلاحات اگر کالای 10 درصد افزایش قیمت پیدا می کرد مورد انتقاد رسانه قرار می گرفت، این حرکت را در دولت اصولگریان دیده نمی شود. در اجرای نقدیکردن یارانهها باید 30 درصد منابع آزادشده صرف صنعت میشد که این در کشور انجام نشد و کشور با کمبود تولید کالا مواجه شد. هدفمند کردن یارانهها در مرحله اول باید کامل اجرا شود و سهم گروههای غیربرخوردار باید بیشتر شود. |
11 |
کامران باقری لنکرانی |
جبهه پایداری |
آنچه که قانون هدفمندی یارانهها را به عنوان الزام عملی حتمی میکند این است که باید سعی کنیم در فضای واقعی زندگی کنیم و معتقدم یارانهها فضای کسب و کار کشور را غیر واقعی میکنند. پرداخت نقدی یارانهها در جوامع روستایی و عشایری کمک کننده بوده و اثرات خوبی هم داشته است. باید سعی شود یارانه نقدی برای گروههای ضعیف در خور قابل توجهی حفظ شود و شیب اجرا طوری هدایت شود که مسیر کارآفرینی برای بنگاههای اقتصادی امکانپذیر باشد. |
12 |
علیرضا زاکانی |
جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی |
هدفمندی یارانه و اصلاح اقتصادی از آرزوهای کسانی است که شرایط بهتر را دنبال میکنند اما یکی از مشکلات ما در این حوزه به بیقانونی بازمیگردد و از این منظر ما هفت گام را در خصوص یارانهها مدنظر قرار دادیم. معتقدم در بازه زمانی مناسب مرحله دوم هدفمندی فراهم شود و در واقع در این خصوص باید جامعه هدف را به خوبی شناخت اما در حال حاضر این پول بین صد درصد جامعه توزیع میشود که این عین بیعدالتی است |
13 |
محمد شریعتمداری |
اصلاحات |
در قانون موجود هدفمندی یارانهها که به نظر من قانون معقول و با قابلیت اجرایی بالایی است ما فقط پرداخت نقدی را نداشتیم. بلکه در کنار پرداخت یارانه نقدی تأمین یارانه برای تولید و حمایت از تولیدکنندگان نوپا در یک دوره زمانی در قانون وجود داشت.بخشی از منابع نیز قرار بود در حوزه درمان مورد استفاده قرار بگیرد و به نوعی خدمات درمانی به مردم ارائه دهد. در واحدهای درمانی بحث دارو را به گونهای مورد حمایت قرار دهد که تأمین اجتماعی بخشی از نیازهای مردم را پوشش دهد. من معتقدم همین کارهای ترکیبی در اجرای هدفمندی یارانهها باید اتفاق بیفتد. |
14 |
محمد سعیدیکیا |
مستقل |
یارانه هایی که ما می دهیم تبدیل به تورم شده است. باید جایگزین مناسبی برای آن یافت که این جایگزین بهداشت و درمان است یعنی ایجاد یک تامین اجتماعی مناسب برای مردم که با این کار بخش مهمی از دغدغه های مردم برداشته می شود. در مرحله نخست باید این یارانه ها را به دهک های اول و دوم پرداخت کرد.یارانه نقدی را فقط به دو دهک ناتوان و افرادی که توان کار کردن ندارند، پرداخت خواهم کرد و در مورد بقیه یارانهها نیز نظام جامع و کاملی در تامین اجتماعی طراحی کردم که درمان همه مردم رایگان باشد و مانند یارانه نقدی تورمزا نشود |
15 |
مصطفی کواکبیان |
اصلاحات |
من مخالف کلیات بودجه بودم و در مورد برنامه هدفمند سازی یارانه ها انتقادات جدی به دلیل فراهم نبودن زیر ساخت ها داشتم. عدم اجرای صحیح قانون هدفمندی یارانهها موجب التهاب اقتصادی در کشور شد. معتقدم کارت اعتباری باید جایگزین هدفمندی یارانه ها شود زیرا در غیر این صورت شاهد افزایش نقدینگی و فرهنگ مصرفگرایی هستیم. |
16 |
حسن سبحانی |
مستقل |
معتقدم این روشی که در حال حاضر دولت پیش گرفته و از طریق یارانه ها قصد دارد مشکل مردم را حل کند اشتباه است. ما اصلا برای حاملهای انرژی یارانه پرداخت نمیکردیم. برای نان یا دارو یارانه میدادیم اما برای سوخت نه. ما برای سوخت ارزانفروشی میکردیم یعنی با قیمت پائینترین به پالایشگاه میدادیم نه اینکه یارانه برای آن در نظر بگیریم. |
17 |
هاشمی رفسنجانی |
اصلاحات |
هدفمندی یارانهها نیاز اساسی اقتصاد کشور است. اجرای مرحله اول هدفمندی نادرست و انحرافی بود. نتیجه هدفمندی یارانه میبایست تقویت تولید و رشد اقتصاد و کشاورزی کشور میشد و نه سرازیر کردن مبلغی ناچیز به حساب مردم و در مقابل ایجاد تورم سرسامآور و کاهش شدید پول ملی. |
18 |
حسن روحانی |
اصلاحات |
قانون هدفمندی یارانهها، قانون خوبی است. بحث هدفمندی یارانهها از زمان دولت آقای هاشمی مطرح بود. قانون هدفمندی یارانهها شکل پرداخت یارانه را تغییر داده است. به گونه ای که به جای پرداخت یارانه در قالب قیمت کالا، بخشی از آن را به شکل نقدی به مردم پرداخت کنند. اما اینکه به قول شما تورم و گرانی، اثر یارانه نقدی را کم کرده است؛ از مسائلی است که جای بحث دارد. اصل هدفمندی یارانهها باید دنبال شود و مراحل بعدی آن نیز اجرا شود. منتها باید برنامه ریزی شود که از آثار سوء جانبی آن جلوگیری شود. یکی از این آثار سوء جانبی این است که مردم یارانه نقدی دریافت میکنند ولی با گرانی اجناس هم مواجه میشوند. باید این مسائل را در کنار هم حل کرد. |