یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیهنگامی كه علی - علیه السلام- به قصد ازدواج فاطمه (س) به منزل پیامبر (ص) رفت، پیامبر به ام سلمه فرمود: «برخیز و در را بگشای، كه این همان است كه خدا و رسولش او را دوست دارند.» ام سلمه فوراً در را باز كرد و علی - علیه السلام- داخل شد. علی - علیه السلام- در كمال حجب و حیا و خجالت بود كه پیامبر -صلی الله علیه و سلم- فرمود: علی جان حاجتی داری؟ آسوده باش، امیدوارم كه حاجت تو برآورده شود. علی - علیه السلام- نیز قصد خود را بازگو نمود و از فاطمه (س) خواستگاری نمود. پیامبر فرمود: چه چیزی برای تو است كه مهریه فاطمه (س) قرار دهی؟ علی - علیه السلام- عرض كرد: ای رسول خدا! تو خود شاهد هستی كه برای من به جز شمشیر و شتر و زره، از مال دنیا چیزی نیست. پیامبر -صلی الله علیه و سلم- فرمود: ای علی شمشیر و شتر مورد نیاز توست، اما زره ات را بفروش و با آن مراسم ازدواج با فاطمه (س) را فراهم كن.[1]
اما اینكه حضرت آن زره را چه مقدار فروخت و آن را مهریه حضرت زهرا قرار داد از نظر تاریخی و روایی در آن اختلاف وجود دارد. و آن عبارت است از، 400 درهم، 480درهم یا 500 درهم.[2]
لكن قدر مسلم این است كه مهریه آن حضرت بیشتر از پانصد در هم و كمتر از چهار صد درهم نبوده است، و این مقدار -پانصد درهم- عبارت از مقدار مهریه ای است كه رسول خدا(ص) برای كلیه زنان و دخترانش تعیین نموده و از آن تعبیر به مهر السنه هم می شود.[3] و این سیره الگویی برای سایر مسلمانان و گروندگان به اسلام قرار گرفت. گرچه در آن زمان مهریه های سنگین از طرف مردم برای دختران قرار داده می شد؛ زیرا وقتی پیامبر(ص) فاطمه، را به عقد علی(ع) در آورد، عده ای از مردم قریش به خدمت ایشان رسیدند و گفتند چرا علی(ع) را با مهریه کم و ناچیز داماد كردی؟[4]
بنابراین مقدار مهریه حضرت زهرا(س) بیش از پانصد در هم - نقره- نبوده است. این مقدار مهریه از طرف پیامبر اكرم(ص) برای دخترش، مهریه ای متوسط - نه بسیار كم و نه زیاد - در آن زمان بوده است كه به عنوان سنت، الگویی برای سایر مسلمانان قرار گرفت.
شاید مناسب باشد که بگوییم هر ده درهم (سکه نقره) ، معادل یک دینار (سکه طلا) بوده است. پس مهریه حضرت زهرا (س) پنجاه دینار می شود و هر دینار، 18 نخود طلا، یا حدود 5/4 گرم است. البته ارزش اقتصادی این مقدار طلا، در دوره های مختلف فرق می کند.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. فاطمه زهرا فرشته زمینی، روح الله حسینیان.
2. فاطمه زهرا، توفیق ابوعلم، ترجمه علی اكبر صادقی.
پی نوشتها:
[1]. مجلسی، بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفا، چاپ دوم، 1403ه ق، ج43، ص120، 140.
[2]. ابن شهر آشوب، مناقب، موسسه انتشارات علامه، بی تا، ج3، ص350، 351، و متقی هندی، فاضل، كنزالعمال، موسسه الرساله، ج13، ص680.
[3]. حر عاملی، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت،چاپ اول، 1412ه ، ج21، ص246، 249؛ و كلینی، كافی، تهران، دارالكتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1375، ج5، ص376.
[4]. صدوق، من الایحضره الفقیه، دارالصعب، ج3، ص253.