نتایج تحقیقات صورت گرفته توسط محققان فرانسوی نشان میدهد درخت زیتون نخستین بار بین شش تا هشت هزار سال قبل در منطقه مدیترانه شرقی کشت شده است.
این تحقیق بر اساس آنالیزهای ژنتیکی بسیار دقیق از یک هزار و 900 نمونه جمع آوری شده از سراسر دریای مدیترانه بدست آمده و نشان میدهد، زیتون بومی که نخستین بار در مرز سوریه و ترکیه کاشته شده اند، بزرگتر و روغنی تر از گونه های وحشی منطقه هستند.
«ژیل بسنارد» از گیاه شناسان مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه تأکید میکند: روند چند مرحلهای کشت درخت زیتون در منطقه لوانت (Levant) یا مدیترانه شرقی شامل سرزمینهای اشغالی، اردن، لبنان و سوریه آغاز شده و بعدها ارقام جدیدی در مناطق دیگر کشت شدند.
به گفته «بسنارد» شواهدی از تولید روغن زیتون در منطقه کارمل در سرزمین های اشغالی بدست آمده است، اما هنوز اختلاف نظرهایی در خصوص محل اولیه کشت درخت زیتون وجود دارد.
محققان برای کشف سرمنشأ اصلی درختان زیتون، یک هزار و 263 درخت وحشی و 534 درخت زیتون کشت شده در سراسر منطقه مدیترانه را مورد مطالعه قرار داده و ماده ژنتیکی از کلروپلاست درخت را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
از آنجا که DNA کلروپلاست از یک درخت به درخت نسل بعد منتقل می شود، دی ان ای می تواند تغییرات محلی در دودمان گیاه را مشخص کند؛ سپس با بازسازی درخت ژنتیکی، شیوه پراکندگی گیاه تشریح شد.
نتایج بدست آمده نشان می دهد، میوه های وحشی کوچک و تلخ، به زیتون های بزرگ و سرشار از روغن در مناطق مرزی ترکیه و سوریه تغییر پیدا کرده اند؛ درختان زیتون امروزی نیز اغلب متعلق به سه منطقه خاور نزدیک (شامل قبرس)، دریای اژه و تنگه جبل الطارق هستند که بسرعت در سراسر مدیترانه پراکنده شده اند.
با این حال DNA کلروپلاست به تنهایی نمی تواند نحوه پراکندگی درختان زیتون در منطقه را مشخص کند.
«آندره برومیل» از محققان موسسه تحقیقات کشاورزی فرانسه تأکید می کند: هسته DNA که درون گرده قرار دارد، باید آنالیز شود، چراکه آنها براحتی توسط باد می توانند به مناطق بسیار دوردست مهاجرت کنند.
نتایج این تحقیق در مجله Proceedings of the Royal Society B منتشر شده است.