یزدفردا

جام جم نوشت: آنها که به بازار تهران و خیابان‌های قدیمی حوالی آن علاقه دارند یا برای انجام کاری به این محدوده رفته‌اند، می‌دانند از غرب خیابان مصطفی خمینی در جنوب‌شرقی راسته بازار چهل‌تن و شمال بازار حضرتی که گذر کنیم به بازار سید اسماعیل می‌رسیم؛ بازاری که در ضلع شمال‌شرقی آن، امامزاده و آب‌انبار سیداسماعیل هم واقع شده‏ و زمانی باعث رونق گرفتن و آبادی این منطقه شده است.

 

حاجی عیسی‌خان بیگلربیگی در سال 1261 به میرزا موسی وزیر اجازه داد تا در ملک شخصی خود که شامل زمینی به مساحت 1600 متر بوده آب‌انبار عظیمی را بنا کند.

 

این آب انبار به سبب همجواری با بقعه زیارتی سیداسماعیل از همان ابتدای ساخت، به نام آب‌انبار سید اسماعیل مشهور شد.

 

شکل‌گیری آب‌انبار و تحولات ساختمانی بنای امامزاده باعث رونق آن و ساخت راسته بازار سیداسماعیل و دکان‏‌های اطراف میدان کاه‌فروش‌‏ها (سیداسماعیل امروزی) و دو دالان منتهی به امامزاده به جای آنها شد.

 

وجود تعداد زیادی از این مغازه‏‌ها و واحدهای تجاری را باید مرهون علت پراهمیتی تحت عنوان "وقف" هم دانست؛ چرا که بسیاری از این دکان‏‌ها احداث شدند تا از محل درآمد آنها مخارج ضروری امامزاده و امور مرتبط با فعالیت‌های دینی مانند برنامه‌های سوگواری حضرت سیدالشهدا(ع) تامین شود.

 

وقف نامه تکیه امامزاده سید اسماعیل در سال 1259 ق از این بازار تحت عنوان «بازارچه جدیدالاحداث موسوم به سیداسماعیل» یاد می کند که همچنان موجود است.