محمدرضا تابش نماینده اردکان در مجلس نهم شورای اسلامی است. او که سابقه چهار دوره حضور در مجلس را در پیشینه کاری خود دارد اکنون به عنوان یکی از منتقدان طرح اصلاح قانون انتخابات محسوب میشود. البته او در مجموع با اصلاح این قانون موافق است ولی تصویب فوریت اصلاح این قانون را قبول ندارد و معتقد است که در شرایط فعلی اصلاح این قانون شائبههای سیاسی در کشور ایجاد میکند. تابش همچنین بر این باور است که اصلاح این قانون در حالی که مردم با مشکلات معیشتی زیادی رو به رو هستند در دید عمومی نیز چندان جلوه خوشی ندارد. مشروح گفتوگوی مغرب با تابش را در زیر میخوانید.
آقای تابش به نظر شما چرا نمایندگان در این دوره به فکر اصلاح قانون انتخابات افتادند؟
در واقع اندیشه اصلاح قانون انتخابات و دست یابی به قانون جامعی که خدشهای در اجرا و نظارت ناشته باشد اندیشه تازهای نیست. چراکه این اندیشه حتی در مجلس ششم هم وجود داشت اما هیچ وقت پیش نمیآمد که به مرحله اجرا در آید. البته گاهی جسته و گریخته اصلاحاتی انجام میشد که باز هم جناحها، گروهها و افراد در آن ذی نفع بودند.
چطور ذی نفع بودند؟
یعنی آنها در مجلس قانونی تصویب میکردند که رقبا از رقابت با نمایندههای فعلی مجلس منع میشدند و این خوب نبود و جلوه خوبی هم نداشت. بنابراین اینکه فکر کنید مجلس نهم این ایده را بیان کرده اینطور نیست و این فکر از مجلس ششم وجود داشت.
شما میگویید که این فکر جدیدی نیست و نمایندگان از مجلس ششم به فکر آن بودند. پس چرا در این شرایط نمایندگان به فکر اصلاح آن افتادند. چه چیزی نمایندگان را مجاب کرد که یک نظر را به مرحله اجرا برسانند؟ آیا برخی حوادث خرداد ۸۸ و اقدامات دولت در انتخابات موجب نشد که آنها به فکر اصلاح قانون انتخابات بیفتند؟
آن زمان هم اما و اگرهایی بود اما به نظر اقدامات دولت در انتخابات ۸۸ الان برای این مجلس بهانه است و آنها خیلی کاری به انتخابات دور قبل ندارند.
پس دلیل اصلی چیست؟
در اینکه نظارت به چه شکلی باشد که خدشهای در آن پیش نیاید و پیامدهایی مثل انتخابات سال ۸۸ ریاست جمهوری در آن نباشد مدتی بود که اندیشه و ذهن نمایندگان را به خود مشغول کرده بود و آنها تصمیم گرفتند که قانون انتخابات را اصلاح کنند والبته که من گفتم این فکر از مجلس ششم بود. ولی درنهایت فکر میکنم که به نظرم آنها این اتفاقات را بهانه کردند تا طرحی ارائه دهند. در واقع آنها میخواهند نفوذ قدرت اجرایی را در برگزاری انتخابات کمتر کنند.
به نظر شما محدود کردن قدرت اجرایی دولت در برگزاری انتخابات کار درستی و یا شدنی است؟
آیینها بحثهای ساختاری و پیچیدهای دارد ولی در هر صورت دولت قوه مجریه است و ما باید صادق باشیم چراکه یک روز ما عضوی از دولت بودیم و امروز عضوی از مجلس هستیم. از این رو میخواهم بگویم نمیتوانیم نقش تاثیرگذار دولت را بیتاثیر بدانیم و یا آن را بیتاثیر جلوه دهیم.
به طور کلی شخص شما با اصلاح این قانون موافق است؟
با تدوین جامع اصلاح قانون انتخابات موافق هستم اما باید همه گروهها شخصیتها و افراد موثر در انقلاب و حتی حقوقدانهای موفق که دید و اندیشه سیاسی ندارند و گرایشی هم به جناح سیاسی خاصی ندارند باید در این فرآیند دخیل باشند. به نظر من حتی دولت هم میتواند محور باشد و لایحه بدهد. از طرف دیگر مرکز پژوهشها هم میتواند موثر باشد و مرکز، نظرات همه را بپرسد و نظرات همه را جمع و به مجلس ارائه کند. اما با این تر و فرضی و سرعت اگر بخواهند کار را پیش ببرند شاعبه سیاسی دارد.
یکی از اشکالاتی که به این قانون وارد کردید سرعت آن بود. چرا سرعت بخشیدن به آن میتواند شاعبه سیاسی ایجاد کند؟ این شاعبه سیاسی را کمی شفافتر توضیح دهید.
این فوریت اصلاح قانون انتخابات شاعبه سیاسی دارد. یعنی برمی گردد به این مسئله که برخی میخواهند یک جناح حاکمیت بیشتری در کشور پیدا کند و اهرمهای شکل گیری قدرت مطلقه را در اختیار داشته باشد که من این را نمیپذیرم. از طرف دیگر، دولت مسئول اجریی در کشور است و انتخابات را سال هاست که برگزار میکند اما اینکه یکدفعه به این فکر بیفتیم که ضربالعجلی قدرت اجرایی کشور را تحت شعاع قرار دهیم و آن را محدود کنیم این شائبه سیاسی دارد
از دیگر اشکالات اصلاح این قانون چه میتواند باشد؟
اشکال دیگر این است که تصور مردم هم در این اوضاع و احوال که با تنگناهای سخت معیشتی رو به رو هستند و وضعیت خوبی نیست بر هم میخورند. یعنی این دید ایجاد میشود که الان همه مشکلات کشور حل شده است و فقط مانده انتخابات دور آتی و نهاد برگزار کننده آن. بنابراین وجهه عمومی اصلاح این قانون در شرایط فعلی اصلا خوب نیست. بنابراین نمایندگان باید دست از این همه تعجیل برای اصلاح این قانون دست بر دارند.
پیشنهاد خود شما برای اصلاح این قانون چیست؟
همانطور که گفتم من مخالف اصلاح قانون در شرایط فعلی هستم و دلایلم را نیز گفتم اما در هر صور ت اگر قرار است کاری صورت بگیرد باید با اجماع سه قوه و حضور نخبگان فکری و اعتقادی در جامعه باشد. یعنی از همه جناحها و سلایق و احزاب هم برای اصلاح این قانون استفاده شود. یعنی همه آنها در تهیه این پیش نویس که میتواند به صورت طرح از سوی نمایندگان و یا افراد باشد ارائه و یا به صورت لایحه از سوی خود دولت ارائه شود.
برخی از نمایندگان مجلس گفتهاند که میخواهند از نظر نظارتی قانون را محکمتر کنند. درست است؟
بحث نظارتی که نمانیدگان مطرح کردهاند در واقع پوشش بر نظارت شورای نگهبان است واگرنه حریم نظارت که مربوط به شورای نگهبان است نه وارد میشود و نه خیلی جرات میکند که وارد شود. ولی بیشتر مسئله بحث اجر است که میگویند چرا دولت متصدی باید باشد.
بحث دخالت دولت در انتخابات اینجا مطرح میشود. آیا نمایندهها نگران دخالت دولت در انتخابات هستند؟
نمیخواهم به نمایندگان اهانتی شود. اما شائبه سیاسی بودن دارد. به نظرم میخواهند مجموعهای را جایگزین قوه اجرایی کنند. شاید خوب باشد اما سرعتش خوب نیست. مسئله که مطرح است اینکه به نظر من برای اینکه طرح نمایندگان که با این سرعت میخواهند پیش ببرند شائبه سیاسی نداشته باشد باید اجماع سه قوه حضور نخبگان فکری از هر نوع سلیقهای و حقوقدانها را بکار گیرند. این پیشنهاد من است.
چرا این پیشنهاد را به کمیسیون شوراها نمیدهید؟ ۱۰ روز برای ارائه نظرات فرصت داده شده است.
چون در موقعیتی که الان یک ذهنیت سیاسی در کشور شکل گرفته است با طرح آن هم موافق نیستم برای همین اصلا پیشنهادم را هم ارائه نمیکنم.
رحیمی معاون اول رئیس جمهور گفته است که اصلاح قانون انتخابات خوب است اما به انتخابات این دوره نمیرسد.
جالب است چون اگر دولت این را میگوید یعنی بین مجلس و دولت وفاق شده است. اما شاید کل قانون جامع انتخابات را گفتهاند که خوب است. اگر این طور باشد من هم میگویم که طرح خوبی است اما خیلی خلاءها و ضعفها وجود دارد که باید رفع شود.
منبع:روزنامه مغرب