یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلی
در سرمقاله امروز(یکشنبه هفتم آبان ماه ) رونامه جهان صنعت به قلم حسین راغفرعضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه الزهرا در رابطه با شاخص فقر در ایران آمده است:
جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران از درآمد- هزینه خانوار شهری و روستایی نشان از رشد هزینه خوراکی خانوار شهری و روستایی و سهم بالای این هزینه از هزینه کل دارد.
سهم هزینه خوراکی از هزینه کل یکی از شاخص‌های فقراست و سهم 25 درصدی این هزینه نسبت به هزینه کل برای خانوار شهری یا سهم 40 درصدی برای خانوار روستایی به این معنی است که جامعه فقیرتر شده و این رقم فاجعه است.
براساس گزارش مرکز آمار، سهم هزینه خوراکی 25 درصد و سهم مسکن 46 درصد از هزینه کل خانوار است، یعنی 70 درصد از مخارج یک خانوار فقط معطوف به دو قلم کالای غذا و مسکن می‌شود که این رقم بسیار بزرگی است. به عبارت دیگر سهم ناچیزی از مخارج خانوار صرف 10 قلم کالای دیگر مثل سلامت، آموزش، حمل‌ونقل و... می‌شود.
کالاهای سبد خانوار به 12 گروه تقسیم می‌شوند که اگر 70 درصد مخارج صرف دو گروه کالای مسکن و خوراکی شود فقط 30 درصد برای 10 قلم کالای دیگر باقی می‌ماند.
در جامعه‌ای که سهم هزینه خوراکی از هزینه کل خانوار 25 یا 40 درصد باشد سطح زندگی مردم بسیار پایین است و این نسبت نشان‌دهنده وضعیت رفاهی خانواده‌هاست.
نسبت هزینه خوراکی به هزینه کل خانوار با رفاه خانوار رابطه معکوس دارد به این معنا که هرچه این نسبت بزرگ‌تر شود، خانواده‌ها فقیرتر هستند.
بنابراین جامعه‌ای که 40 درصد مخارج خود را معطوف به غذا می‌کند به طور میانگین جامعه فقیری است و رقم 25 درصد برای میانگین شهری نیز در ایران فاجعه است به عبارت دیگر وضعیت رفاهی خانوار در ایران نامناسب است.
براساس مطالعات انجام شده، نسبت مخارج خوراکی به مخارج کل در شهر تهران حدود 16 درصد است در حالی که این نسبت برای کل کشور 25 درصد شده که این موضوع نشان می‌دهد میانگین کل کشوری نسبت به کلانشهر تهران بسیار بالاتر است به عبارت دیگر میانگین جامعه شهری نسبت به میانگین شهر تهران بسیار فقیرتر است.
نسبت مخارج خوراکی به مخارج کل خانوار، نماگر فقر است که گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد خانواده‌های ایرانی فقیرتر شده‌اند البته این آمار رسمی کشور تفاوت فاحشی با آمارهای واقعی دارد. اما نکته دیگر اینکه اخیرا رییس مرکز آمار از کاهش ضریب جینی خبر داده بود که کاهش آن صرفا به معنی بهبود وضعیت توزیع درآمد نیست.ضریب جینی به تنهایی چیزی را نشان نمی‌دهد و این یکی از ضعف‌های این ضریب، شاخص‌های نابرابری است. به عبارت دیگر ضریب جینی پراکندگی درآمد را نشان می‌دهد و کاهش آن می‌تواند به این معنی باشد که طبقات متوسط به سمت طبقات پایین سقوط کرده‌اند و میانگین جامعه فقیرتر شده است.
بنابراین کاهش ضریب جینی در ایران نشان‌دهنده بهبود وضعیت توزیع درآمد نیست بلکه طبقات متوسط جامعه به طرف پایین سقوط کرده و فقیرتر شده‌اند.
براساس مطالعات و بررسی‌های کارشناسی شاخص‌های فقر در ایران افزایش پیدا کرده است و طبقات متوسط به پایین ریزش کرده‌اند.
با این اوصاف با تمام سیاست‌های دولت از جمله هدفمندی یارانه‌ها، جامعه فقیرتر شده است.