یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیبر طبق آمار توليد جهاني آبزيان تا سال 2011 ميلادي به 150 ميليون تن افزايش يافته كه از اين مقدار 100 ميليون تن مربوط به صيد درياها و 50 ميليون تن مربوط به توليد آبزيان در آب‌هاي داخلي است. تحقيقات كارشناسان و آمارهاي ارائه شده نشان مي‌دهد كه ميزان صيد درياها در حال حاضر به سقف خود رسيده و برداشت بيشتر از منابع دريايي چندان امكانپذير نمي‌باشد و توليد آبزيان جهاني به برداشت ماهي در آب هاي داخلي معطوف شده است لذا بر اساس گزارشات فائو مبني بر محدوديت صيد از درياها و فراهم نمودن زمينه توسعه آبزي پروري در آب‌هاي داخلي، شيلات ايران در چند سال اخير فعاليت خود را بر توسعه فعاليت شيلات در آب‌هاي داخلي متمركز نموده است.
برخلاف ذهنيت‌هاي موجود از استان خشك و كويري يزد، در آب‌هاي شور و شيرين اين استان زمينه‌هاي بسيار مناسب و مستعدي براي پرورش آبزيان وجود دارد به طوري كه علاوه بر توليد پروتئين برتر حيواني يعني گوشت سفيد ماهي، مي‌توان به ميزان حداقل 10 برابر مصرف سرانه فعلي مردم استان، در ايجاد اشتغال و استفاده بهينه از منابع آبي و افزايش سطح درآمد روستائيان گام‌هاي مؤثري را برداشت.
استفاده بهينه از منابع آب استان كويري يزد مسئله‌اي است كه نبايد ناديده گرفته شود چرا كه وضعيت اقليمي حاكم بر اين استان اقتضا مي‌كند كه حداكثر بهره‌برداري از منابع آبي صورت گيرد كه در وهله اول بايد از هدر رفتن آن جلوگيري كرد.
اين وضعيت در استان يزد موقعيتي را به وجود آورده است كه حداكثر كشاورزان در مزارع خود استخرهايي را احداث نموده‌اند و يا وجود آن را براي بهره‌گيري بيشتر از آب كشاورزي احساس مي‌نمايند. همين استخرهاي كشاورزي موقعيت مناسبي را براي پرورش انواع آبزيان ايجاد كرده است كه نگاهي به آمار و ارقام آنها، چشم‌انداز وسيعي را براي توسعه پرورش آبزيان در استان كويري يزد ارائه مي‌دهد.
بر طبق آمار ارائه شده از شركت سهامي آب منطقه‌اي يزد بيش از سه هزار و 919 حلقه چاه عميق و نيمه عميق در استان يزد وجود دارد و با فرض اين كه تنها 30 درصد از اين چاه‌ها يعني يكهزار و يكصد حلقه چاه جهت پرورش ماهي به كار گرفته شود و در مدت 5 سال به ازاي هر استخر به طور متوسط چهار تن توليد محاسبه شود، حداقل چهار هزار و 500 تن توليد محقق مي‌شود.
گفتني است؛ به گفته‌ي "محمد علي مبيني" مدیر امور شیلات و آبزیان استان یزد در حال حاضر سالانه 660 تن گوشت ماهی در اين استان تولید می‌شود كه از این مقدار 320 تن ماهی سرد آبی و مابقی گرم آبی است.
با عنايت به شرايط خاص اقليمي حاكم بر استان يزد و وجود چاه‌هاي عميق و نيمه عميق زياد در اين خطه كه داراي محيط‌هاي مناسب و متفاوتي جهت امر پرورش ماهي مي‌باشند و با توجه به نياز مبرم كشاورزي استان به وجود استخر براي ذخيره‌سازي منابع آبي، با همكاري مديريت شيلات استان و ساير نهادها، اقدامات جدي و مثبتي در راستاي ساخت استخر با اصول مناسب جهت پرورش ماهي انجام شده است به نحوي كه هم‌اكنون بيشتر از 60 درصد توليد شيلات استان در استخرهاي ذخيره آب حاصل مي‌شود.
همچنين به دليل وجود قنات‌هاي فراوان در استان كه بعضاً از آبدهي نسبتاً خوبي برخوردار هستند، در چند سال اخير از آنها جهت پرورش ماهي استفاده شده است.
البته از زمان شروع فعاليت شيلات استان يزد در سال 1368، مطالعات زيادي جهت بررسي امكان پرورش انواع آبزيان كه قادر به تحمل شوري‌هاي مختلف و قابل پرورش در آب‌هاي شور استان باشند، انجام شده و هم‌اكنون نيز اين موضوع در ايستگاه تحقيقات ماهيان آب شور در شهرستان بافق در حال انجام و مطالعه مي‌باشد.
از گونه ماهيان سردآبي در حال پرورش استان مي‌توان به ماهي قزل‌آلا رنگين كمان و از ماهيان گرمابي به كپور، آمور، فيتوفاگ و از گونه‌ي ماهيان خاوياري به فيل ماهي و همچنين ميگوي بزرگ آب شيرين اشاره كرد.
با توجه به شرايط آب و هوايي مناسب، وجود منابع آبي مستعد جهت آبزي‌پروري در استان و افراد علاقمند و سخت كوش امر پرورش ماهي در همه مناطق و شهرستان‌هاي استان انجام مي‌شود و عمده فعاليت مديريت امور آبزيان و شيلات استان در راستاي توسعه آبزي‌پروري با توجه به وجود منابع آبي چاه‌هاي عميق و نيمه عميق زياد در استان، ايجاد استخرهاي دو منظوره كشاورزي و پرورش ماهي مي‌باشد.
احداث چنين استخرهايي علاوه بر ايجاد درآمد مضاعف به دليل توليد ماهي، ذخيره آب كشاورزي و افزايش سطح كشت، باعث كوددهي مداوم و دائمي به محصولات كشاورزي و نتيجتاً كاهش مصرف كودهاي شيميايي، همچنين ايجاد اشتغال، توليد گوشت سفيد و غيره مي‌شود كه اين فوايد مستقيماً متوجه فعاليت در بخش كشاورزي است لذا فعاليت شيلات در زمينه احداث استخرهاي دو منظوره به عنوان يك فعاليت مكمل و وابسته به بخش كشاورزي محسوب مي‌شود كه مورد بررسي واقع‌بينانه قرار گرفته و در آن سرمايه گذاري شده است.
در پايان اميد است؛ با نگاهي به آينده آبزي‌پروري در استان در راستاي سياست‌هاي سازمان شيلات، با اجراي پروژه‌ها و برنامه‌هاي جديد شاهد توسعه روزافزون آبزي‌پروري در اين استان كويري باشيم.
گزارش از: سجاد آخوندي