یزدفردا

برگزاری اجلاس کشورهای غیر متعهد در تهران چند نکته را به ما یاد ما می آورد که بایستی ارزیابی دوباره ای را در مورد آنها داشته باشیم :

1- بعد از جنگ جهانی دوم ساختار رسانه ای غرب دارای استحکامی بی مانند و حسادت برانگیز شده است. این ساختار رسانه ای از  نظمی عمیق و پیگیرانه برخوردار بوده است. با گذشت سالها و آمدن نسلهای جدید نه تنها از عمق و استحکام آن کم نشده است بلکه هر چه  زمان بیشتر می گذرد استحکام و پیگیری آن بیشتر می شود. یکی از وظایف این ساختار رسانه ای واژه سازی و نامگذاری برای تبیین شرایط جدید یا سازمانهای نوظهور می باشد. واژه سازی به شکلی هنرمندانه انجام می گیرد . چنانچه موقعیتهای جدید در جهت ارزشهای مورد پسند غرب  یا در جهت منافع آنها باشد واژه ها  بار معنایی مثبتی  پیدا می کنند . و چنانچه موقعیتهای جدید  مورد پسند آنها نباشد ، ساخت واژه ها به  گونه ای انجام می گیرد که بار معنایی منفی داشته باشند .

آوردن یک مثال موضوع را آشکارتر می سازد : چنانچه در جنگهای افغانستان یا عراق غربیها و آمریکاییها دشمنلنشان را به اسارت بگیرند ، آنها را زندانی می نامند. برای مثال زندانیان ابوغریب ، زندانیان گوانتانامو و غیره . زندانیان گوانتانامو در جایی نگهداری شدند تا از مزیتهای حقوق زندانیان در کشورهای غربی برخوردار نشوند. آنها سالیان طولانی محاکمه نشدند  از هیچگونه حقوق قضایی مانند برخورداری از وکیل یا ملاقات با بستگانشان برخوردار نشدند. با وجود تمامی این بیعدالتی ها هیچگاه کلمه زندانی از جلو این اسرا برداشته نشد. رسانه های ما نیز در زبان فارسی و در کشورمان آنها را زندانیان ابوغریب یا زندانیان گوانتانامو نامیدند. حال چنانچه دشمنان غرب در همین کشورهای عراق یا افغانستان یا لبنان اسیری از سربازان آمریکایی یا انگلیسی یا متحدانشان می گرفت ، به سرعت این اسرا از سوی شبکه های ارتباطی غرب گروگان نامیده می شدند و ما نیز در زبان فارسی آنها را گروگانهای آمریکایی یا انگلیسی می نامیدیم . تاثیر ساختار رسانه ای غرب به اندازه ای شدید بود که در هنگام به اسارت در آمدن شش ملوان انگلیسی در آبهای کشورمان ، یکی از وزرای اسبق امور خارجه کشورمان در گفتگویی با صدا و سیما آنها را گروگانهای انگلیسی نامید.

تعهد در زبان فارسی از بار معنایی بسیار مثبتی برخوردار است . تعهد یاد آور واژه هایی چون عهد و پیمان و وفاداری می باشد. ساختار رسانه ای غرب واژه  Non aligned movement  را برایمان جنبش غیر متعهد معنی کرد. نخبگان رسانه ای ما نیز طوطی وار این ترجمه را تکرار کردند. سالها پیش افرادی در کشورمان متوجه این بار معنایی منفی  شدند .  برای مدتی در رسانه های کشورمان   به جای  واژه  کشورهای غیرمتعهد  از واژه کشورهای ناوابسته استفاده شد . اما  با گذشت زمان برتری ساختاری رسانه های غرب بر رسانه های بومی کشورمان آشکار شد. تداوم و پیگیری رسانه ای غرب دوباره  واژه غیر متعهد را بر ادبیات رسانه ای کشورمان حاکم نمود. در زبان انگلیسی نیز واژه  Non aligned   بار معنایی زیبایی  را به همراه ندارد. در برابر align  که به معنی در یک خط و صف بودن و منظم و مرتب بودن می باشد واژه Non align به معنی  بی خطی و بی ترتیبی و در هم گسیختگی می باشد . در زبان انگلیسی لغات زیبایی مانند Independent به معنی مستقل و نا وابسته ،  یا self confident  به معنی خود اتکا وجود داشت که می توانست مفهوم رساتری را برای این جنبش داشته باشد اما ساختار رسانه ای غرب تاثیر خود را  بر فکر و ذهن بنیانگذاران این جنبش تحمیل نمود و جنبش ، non aligned movement نامیده شد.

2- عدم حضور سید محمد خاتمی رییس جمهور سابق کشورمان در هنگام سخنرانی رهبری نظام سیاسی کشورمان نکته ای بسیار برجسته و بسیار منفی بود . نویسنده این سطور نمی داند آیا آقای خاتمی به اجلاس دعوت نشده بود و یا اینکه با وجود دعوت از ایشان وی ترجیح داده است که به خاطر دلخوریهای گذشته به اجلاس نیاید ؟ مورد سومی نیز قابل تصور است : شاید رودربایستیها و دلخوریهای دو طرف باعث شده است که با احتمال نیامدن آقای خاتمی به اجلاس از ایشان دعوت نشده است. هر کدام از این دلایل درست باشد در یک چیز نبایستی شک نمود . نیامدن آقای خاتمی  در هنگام سخنرانی رهبری نظام ضربه به منافع کلان و بلند مدت کشورمان و اقدام به مخدوش کردن وحدت ملی و قدرت معنوی کشورمان می باشد . هر یک از طرفین که نقش برجسته تری در این غیبت  داشته است بایستی در پیش وجدان خویش و وجدانهای ملت ایران  شرمنده  تر باشد.