یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلی
آيين روزه‌داري و قباحت روزه خواري(1نظر)
محمد خسروي
یزدفردا :محمد خسروي:هفته نامه آیینه یزد:به نصح صريح قرآن: روزه بر مسلمانان واجب شده است و تمامي امت‌هاي پيشين نيز بر انجام اين فريضه مكلف بوده‌اند. «سوره بقره – ترجمه آيه 183 »
يعني آيين روزه‌داري تنها وظيفه مسلمانان نبوده است بلكه پيروان اديان آسماني ديگر نيز مشمول انجام اين دستور بوده‌اند. طي قرون و اعصار گذشته بسياري از قوانين و دستورات ديني به قراردادهاي اجتماعي بدل شده است. قراردادهاي اجتماعي نيز در عرف جامعه جايگاه خويش را به درستي بازيافته و آحاد مردم فارغ از هر نژاد و مليت و آييني بر اجراي آن اهتمام ورزيده و كساني را كه داراي عقيده و مسلك و مرام ديگر نيز بوده‌اند واداشته تا بر اين قراردادها با حرمت و عظمت بنگرند آيا آن گونه كه شايسته است آيين روزه داري در كشور ما از چنين منزلتي برخوردار شده است؟
در اين سرزمين در گذشته‌هاي نه چندان دور كمتر كسي شاهد شكستن حرمت‌ها در ماه مبارك رمضان بود مردم با آداب و ترتيب خاص وارد ماه رمضان مي‌شدند. از چند ماه قبل از آغاز ماه مبارك مواد غذايي مفيد را براي ايام روزه‌داري ذخيره مي‌كردند كه از جمله آنها روغن و آرد و خرما و گوسفند بود. سعي بر پرداخت ديون خود پيش از شروع ماه رمضان داشتند چنانكه با ورود در ماه رمضان بدهكار و مديون كسي نباشند. اگر احياناً كدورتي از كسي به دل داشتند با ارتباط و پيوند حلاليت مي‌طلبيدند و خاطري اگر مكدر شده بود با صله رحم زنگار از جان‌ها و دل‌ها زدوده مي‌شد.
حلول ماه رمضان را به يگديگر تبريك مي‌گفتند و شستشوي تن و بدن و نظافت و پاكيزگي روح و جان را توامان براي يك ماه روزه داري وظيفه مي‌شمردند بنا را بر اين مي‌گذاشتند كه مردم توانمند و ثروتمندان در محلات به فقيران و افراد كم درآمد كمك و مساعدت نمايند.
كسبه و بازاريان اجناس موردنياز مردم را بر كفه ترازو كه مي‌نهادند زبانه جنس و كالا را پايين تر نگه مي‌داشتند و به اصطلاح كالا را چرب تر مي‌كشيدند و تخفيف ويژه ماه رمضان مرسوم بود.
هنگام سحر آداب خاص خود را داشت. مناجات‌هاي عارفانه بر پشت بام‌ها ورد زبان پارسايان شب زنده‌دار بود. همسايگان در خواب مانده را با نهايت رافت و مهرباني بيدار مي‌كردند تا از مراسم سحر محروم نمانند. كساني از مردم كه كارهاي سخت و طاقت فرسا انجام مي‌دادند در طول يازده ماه از سال را پس انداز مختصري مي‌اندوختند تا در ماه رمضان كار را تعطيل كنند و به روزه داري بپردازند. اين چنين نبود كه به خاطر انجام كار سخت يا به اندك بهانه‌اي روزه خواري پيشه بعضي شود. در هيچ گذرگاه و معبري حتي در كوچه‌هاي خلوت كمتر كسي را مي‌يافتي كه تظاهر به روزه خواري كند اما متاسفانه در روزگار ما بسياري از آداب و آيين‌هاي روزه داري يا از بين رفته يا به هيچ گرفته شده و حرمت اين ماه بسيار عزيز و پر بركت تا حدي ضايع گشته است. در كشورهاي اسلامي مجاور و يا منطقه، شروع ماه رمضان با تبليغات گسترده كه عمدتاً حاكي از تبريك به مردم است آغاز مي‌شود همه سازمان‌ها، ادارات و ارگان‌ها حلول ماه رمضان را به وسيله پوسترها و بنرهاي تبليغاتي و لامپ‌هاي نئون در معابر و خيابانها به مردم تهنيت و شادباش مي‌گويند و در چهره شهرها تغيير و تحول كاملاً محسوس است.
بازارها اجناس تازه و نو عرضه مي‌كنند و ارزاني و فراواني همه جا به چشم مي‌خورد. اما در كشور ما كه ام‌القراي اسلام است آيا حلول ماه رمضان به اندازه روز بهزيستي يا هلال احمر اهميت دارد و آن گونه كه بايد و شايد نشانه خاصي از ورود ماه رمضان هست؟
البته ترديد نبايد داشت كه تبليغات صوري و ظاهري خود قدمي در جهت احترام به اين ماه عزيز است. در اماكن عمومي و غالب خيابانها دستگاه‌هاي آب سردكن فعال است و افراد و اشخاص بي‌مبالات و يا احياناً كسانيكه قادر به روزه داري نيستند و شرعاً مكلفند در خانه خود و در خفا و دور از چشم اعضاي خانواده روزه شان را افطار كنند، علني و آشكارا و در مرئي و منظر مردم در كنار آب سردكن‌ها مي‌ايستند يا وسيله نقليه خود را نگه مي‌دارند و آب مي‌خورند و اعتنايي به روزه داران ندارند و حرمت مي‌شكنند و بزرگترين لطمه و صدمه اين تظاهر آنكه كوچكترها فكر مي‌كنند كه روزه خواري آنچنان هم دشوار نيست متاسفانه يكي از گذرگاه‌هاي اين حرمت شكني مقابل مساجد شهر است. چرا بايد در طول ماه رمضان اين حركت ناصواب ادامه يابد؟
مساله ديگر نانوائي‌هايي است كه در سطح شهر هنگام ظهر نان مي‌پزند و مردم صف‌هاي خريداران نان را نظاره مي‌كنند چه مي‌شود اگر هر خانواده‌اي كه به اجبار مريض، طفل خردسال، و ناتوان از روزه‌داري دارد در طول اين ماه شريف نان مورد نيازش را بعداز ظهرها يا شب هنگام تهيه كند.
صدا و سيماي استان با برنامه‌هاي جالب و جذاب بابي بگشايد در حرمت روزه‌خواري و قباحت شكستن اين حريم مقدس. چگونه است كه در غرب براي هر كس كه بر اساس اعتقادش از انجام كاري پرهيز مي‌كند يا به انجام عملي وادار مي‌شود حرمت مي‌نهند ولي ديده مي‌شود در مركز دارالعباده بر پشت موتور سيكلت‌ها و داخل خودروها با سيگاركشيدن و نوشابه خوردن و كنار آب سردكن‌ها با آب خوردن تظاهر به روزه خواري مي‌كنند؟
اگر مسلمانيم وظيفه داريم بي تفاوت و بي‌توجه نباشيم و اگر مسلمان نيستيم ولي به اصول دموكراسي معتقديم بايد به باورهاي ديگران احترام بگذاريم و به قراردادهاي اجتماعي پاي بند باشيم. در كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس مسئولان ذي ربط با هر متظاهر به روزه خواري بدون ملاحظه برخوردهاي قانوني مي‌كنند، جريمه‌هاي سنگين دارد و احدي در ملأ عام جرأت روزه خواري ندارد.
صد البته وظيفه برخورد و احياناً روش‌هايي كه نتيجه معكوس دارد با دولتيان نيست.
با درود فراوان بر تمامي خانواده‌ها، جوانان، پيران، زنان، مردان، و عموم افرادي كه در محلات، روستاها و شهرهاي استان در مجالس قرآن خواني و يا در محافل وعظ و خطابه يا در نماز جماعت شركت مي‌كنند و با راز و نياز با پروردگار يكتا به تزكيه نفس مي‌پردازند و با روزه گرفتن نه تنها از خوردن و آشاميدن دوري مي‌كنند بلكه با سعي و تلاش بيشتر خداوند را بندگي و اطاعت مي‌نمايند چه خوب است تمام روزه داران خود را مكلف به تذكر شفاهي بدانند تا شاهد صحنه‌هاي بسياري نباشيم و آنچه كه ديگران را به اين تظاهرات ترغيب مي‌كند نيز بايد به وسيله دولت با برنامه ريزي صحيح و اقدامات موثر در تمام شهر به حرمت ماه مبارك رمضان كنترل گردد. به خواست پروردگار توانا اين چنين باد.