یزدفردا

یزدفردا "از مسؤولان، نخستین کسی که در مورد شورایعالی فضای مجازی صحبت کرد معاون رسانه‌های مجازی سازمان صداوسیما، مهندس لطف‌الله سیاهکلی بود. وی با استفاده از تعبیر «ایران مجازی»، لزوم تدوین قوانین بیشتر در این زمینه و به‌روز کردن مدیریت کشور در فضای امروز که به واسطه آن محدودیت‌های مکانی و زمانی از بین رفته است را تشریح کرد و گفت فضای مجازی که از سر معادل نداشتن برای واژه فضای سایبری به کار برده می‌شود، فضایی است که در واقع از واقعی هم واقعی‌تر است، چون آدم‌ها و افعالشان واقعی است و فقط مسأله کمرنگ شدن زمان و مکان به معنای مرسوم است که چنین به نظر می‌آورد که چیزی مجازی در کار است.

از مسؤولان، نخستین کسی که در مورد شورایعالی فضای مجازی صحبت کرد معاون رسانه‌های مجازی سازمان صداوسیما، مهندس لطف‌الله سیاهکلی بود. وی با استفاده از تعبیر «ایران مجازی»، لزوم تدوین قوانین بیشتر در این زمینه و به‌روز کردن مدیریت کشور در فضای امروز که به واسطه آن محدودیت‌های مکانی و زمانی از بین رفته است را تشریح کرد و گفت فضای مجازی که از سر معادل نداشتن برای واژه فضای سایبری به کار برده می‌شود، فضایی است که در واقع از واقعی هم واقعی‌تر است، چون آدم‌ها و افعالشان واقعی است و فقط مسأله کمرنگ شدن زمان و مکان به معنای مرسوم است که چنین به نظر می‌آورد که چیزی مجازی در کار است.

نجیبه محبی در بیست و پنجمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات به سراغ سیاهکلی رفته است.

بخش اصلی این گفت‌وگو درباره لزوم راه‌اندازی فضای مجازی برای کشور است، از تولید محتوا و مدام در پی دانلود نبودن و وظیفه ایران در آپلود اطلاعات. در ادامه بخشی از این گفت‌وگو را می‌خوانید.

به نظر شما موضوع فضای مجازی چه اهمیتی دارد که موجب حکم مستقیم رهبر انقلاب شده و اینکه اساساً فضای مجازی در کشور ما چه خصوصیاتی دارد که موجب این همه توجه شده و کلی سازمان و نهاد در این عرصه داریم؛ از پلیس فتا گرفته تا ارتش سایبری و...؟

ما معمولاً در بحث‌هایمان از IT یا وب و تلویزیون‌های وبی یا سایت‌ها و رسانه‌های مجازی استفاده می‌کنیم اما عنوان خوب «فضای مجازی» که رهبر انقلاب انتخاب کردند شاید زیباترین کلامی باشد که به خاطر جامعیت این رسانه نوظهور و نوین برای شورا انتخاب شد. در واقع رسانه‌های جدید دیگر کارکرد صرفاً رسانه‌ای ندارند بلکه بر پهنه زندگی استوارند و چه بسا می‌توان با یک نامگذاری زیباتری فضای مجازی کشور را «ایران مجازی» نامگذاری کرد. بنابراین اگر ایران مجازی را در کنار ایران واقعی ببینیم، متوجه می‌شویم که در ایران مجازی هم باید تمام ارکان حکومتی وجود داشته باشد و تعداد نهادهای امروز به مراتب کمتر از آنی است که باید باشد. اگر ما از نگاه  سلبی که با این فضا برخورد می‌کند، نگاه کنیم، بله، شاید تعداد نهادها خیلی قابل توجه و زیاد باشد اما اگر کل عرصه زندگی را ببینیم، می‌بینیم این سیستم رئیس‌جمهور می‌خواهد، پلیس می‌خواهد، قوه قضائیه می‌خواهد، صداوسیما می‌خواهد، شهروند می‌خواهد و.... چون در این فضا زمان و مکان به حداقل رسیده و کمترین جایگاه را دارد و برد رسانه‌ای بالای آن می‌طلبد که یک اقدام اساسی ملی در این عرصه انجام شود که این اقدام نمی‌تواند جزو زیرمجموعه‌های یکی از قوا باشد بلکه باید بالاتر از همه قوا باشد، چون ما با یک ایران مجازی طرف هستیم.

 منظورتان از ایران مجازی را دقیق‌تر توضیح می‌دهید؟

اصطلاحاً گفته می‌شود ما دارای دو کره زمین هستیم، کره زمین واقعی و کره زمین مجازی. اصطلاحاً باید جهان را دو جهانی دید: جهان مجازی و جهان واقعی. اگر با این نگاه پیش برویم، نگاه درستی است اما یک غلط دارد و غلطش این است که اصلاً مجازی نیست. ما چون در فارسی نتوانسته‌ایم برای واژه «سایبر» معادلی بسازیم، کلمه مجازی را استفاده کرده‌ایم. اما دنیای مجازی اصلاً مجازی نیست بلکه واقعی‌تر از دنیای واقعی است. ما چون مسافتی طی و زمانی صرف نمی‌کنیم، اصطلاح مجازی را به‌کار می‌بریم. امروز انسان به جایی رسیده است که توانسته است از زمان بهره بسیار بالایی ببرد. کوچک‌ترین زمانی که ما با آن روبه‌رو هستیم ثانیه است و عملی مانند پلک زدن که تقریباً در یک ثانیه طول می‌کشد، در حال حاضر و با شکسته شدن حصار انسان در ثانیه، در یک میلیونیوم ثانیه قابل اتفاق افتادن است. امروز ما به زمان‌های بسیار بسیار بزرگِ کوچک‌تر از ثانیه مثل نانو ثانیه، میکرو ثانیه و... دست یافته‌ایم. انگار زمان را میلیون‌ها بار بزرگ‌تر کرده‌ایم. چون این اتفاق افتاده، انسان کلمه «مجاز» را برایش به‌کار می‌برد اما منظور همان «سایبر» است.

بنابراین امروز انسان می‌تواند افعال بسیار زیادی را در زمان‌هایی کمتر از ثانیه انجام دهد. این است که بهره‌مندی انسان از عمرش بالا می‌رود. انسان مقید به زمان و مکان با دانش توانسته است این قیود را کمتر کند. یعنی انسان می‌تواند در زمان‌های خیلی کوچک افعال خیلی زیادی را که قبلاً نمی‌توانسته، انجام بدهد، یعنی بهره‌مندی از عمرش و عالم هستی، بسیار بیشتر شده است.

در ادامه این گفت‌وگوی جذاب و خواندنی، معاون رسانه‌های مجازی سازمان صدا و سیما به پرسش‌های ذیل پاسخ داده است:

 به نظر شما امروز که مسیر حرکت دولت‌ها به سمت کوچک‌تر شدن است، دیدن فضای مجازی به عنوان یک «ایران مجازی» تراکم مسؤولیت حاکمان را بیشتر نمی‌کند؟

 تصمیمات شورا چه نسبتی با تصمیمات سایر نهادها دارد؟

 چرا شورا را با شورای انقلاب فرهنگی مقایسه می‌کنند؟

قانون گذاری شورا با حضور سران سه قوه در نهایت چگونه است؟

 سیستم تصمیم‌گیری به چه نحوی است، اعضای حقیقی و حقوقی حق رأی برابر دارند؟

شورا فرصت‌ها و تهدیدهای فضای مجازی را به‌طور مجزا در چه بخش‌هایی می‌بیند؟

سازمان گزارشگران بدون مرز در گزارش اخیرش برای چهارمین سال پیاپی ایران را جزو کشورهای دشمن اینترنت معرفی کرد. به نظر شما وضعیت ما نسبت به جهان چگونه است؟

اینترنت پاک یا ملی چیست؟

پس قرار نیست چیزی حذف بشود؟

شورا فکری برای شکایات مردم در نظر گرفته است، جایی که مردم در مواردی مثل قطع سرویس یاهو یا جی‌میل‌شان بتوانند به آنجا شکایت کنند. یا رسیدگی به وضع سرعت اینترنت و قیمتی که به نسبت جهانی ما برای آن می‌پردازیم؛ چیزی که حتی بعضی علما را بر آن داشت که آن را مصداق غش در معامله بدانند؟

منبع"ماهنامه مدیریت ارتباطات