بسم الله الرحمن الرحیم
چند توصیه ی اخلاقی ـ کاربردی به جوانانی که فعلا آمادگی ازدواج ندارند
حجت الاسلام احمد نباتی
جوانان عزیز! در تلاش باشید تا در دوران مجردی حتما به توصیه های ذیل عمل کنید:
1. کنترل چشم: کنترل چشم موجب میشود تا انسان در آرامش و آسایش زندگی کند. همچنین اگر کسی به خاطر خدا نگاه حرام را کنار بگذارد، خدای متعال لذّت عبادت خود را به او می چشاند. جهت کنترل چشم دو راهکار عملی پیشنهاد می گردد که امیدوارم جوانانی که در این باب با مشکل مواجه هستند بتوانند با عمل کردن به آن از این مشکل رهایی یابند.
راهکار اوّل: حس عزّت نفس و ارزشمندی را در وجودتان تقویت کنید. این حس موجب می شود تا انسان از انجام هر گونه کار پست و بی ارزشی کناره گیری کند. جوانی که احساس عزّت نفس دارد، عارش می آید که با نگاه خیانتکارانه به دیگری شخصیت بزرگ خود را به مسلخ بکشد.
راهکار دوم: اگر جوانی معتاد نگاه به نامحرم شده و نمی تواند کار زشت خود را ترک کند، حداقل یک بار به خاطر خدا نگاه نکند. وقتی چنین کاری کرد، در همان لحظه درون خود احساس عزّت و شخصیت می کند. همین کار موجب می شود تا روز بعد بتواند دو بار از نگاه به نامحرم خودداری کند تا اینکه بالأخره به طور کلی نگاه به نامحرم را کنار گذاشته و از این گناه خفت بار رهایی یابد.
2. کنترل افکار: شیطان که کارش وسوسه است از راه فکر می تواند در مملکت وجودی ما اثر گذار باشد. اگر ما ظرف افکار خود را به حال رها کنیم، شیطان به راحتی می تواند وارد فضای آن شده و با افکار زشت و آلوده در ما اثر منفی بگذارد؛ اما اگر قبل از ورود شیطان، ظرف فکری خود با افکار خوب پر کنیم، دیگر جای چندانی برای ورود شیطان باقی نمی ماند. جهت پر کردن ظرف فکر به راهکارهای ذیل توجه فرمایید:
راهکار اوّل: میتوانید کتابی با موضوع مورد علاقه ی خود انتخاب کرده و ضمن خلاصه نویسی مطالب مطرح شده در آن، پیرامون مطالب آن تفکر کنید.
راهکار دوم: سعی کنید به فعالیتهای هنری مورد علاقه و کارهای مفید روی آورید. انجام چنین کارهایی علاوه بر آن که فکر شما را مشغول کارهای مفید می کند؛ موجب می شود تا در نهایت احساس رضایت نفس داشته و عزّت نفستان تقویت شود.
راهکار سوم: هر از چندی به یاد واقعیت پیش روی خود بیا فتید. آن واقعیت مرگ، قبر و عوالم بعد از آن است. اندیشدین به سختی های مرگ، وقتی توأم با امید به لطف خدای متعال باشد، آرامش را برای انسان به ارمغان خواهد آورد. مرگ، بر هم زنندهی شهوت ها وخواسته های نفسانی انسان، و نابود کنندهی آروزهای دنیوی است. روی همین اساس یاد مرگ موجب میشود تا انسان دل از دنیای فانی و غفلت های حاصل از آن بکند و به سوی خدای متعال روی آورد.
3. دوری جستن از بیکاری: بیکاری و بی برنامگی بزرگترین خطر برای جوانان عزیز محسوب میشود. در مقابل، کار مفید موجب میشود تا جوان احساس ارزشمندی وکارایی داشته باشد. همین حس ارزشمندی، شیرینی خاصی در کام جوان به جای می گذارد تا جایی که در روایات کار را بزرگترین تفریح برای مرد معرفی کرده اند.
4. پر کردن اوقات فراغت: اوقات فراغت یکی از خطرناکترین لحظات برای جوان محسوب می شود. لذا سعی کنید برای اوقات فراقت خود برنامه ی خوبی داشته باشید.
5. کنترل فضای دوستان: فضای دوستی خود با دیگران را فضایی پاک و مقدّس بدانید و هرگز اجازه ندهید کسی با صحبت های خلاف اخلاق چنین فضای پاکی را آلوده سازد. شنیدن مطالب خلاف اخلاق موجب می شود تا به تدریج ظرف افکارتان آلوده گشته و در خلوتهایتان با مشکل مواجه شوید.
6. کنترل لحظات ابتلا به گناه. با تجربه ای که از گذشته ی خود دارید، لحظات ابتلا به گناه را شناسایی و کنترل نمایید. در اینجا به عنوان نمونه به سه مورد از آنها اشاره می شود.
هنگام خواب: یکی از خطرناکترین لحظه ها برای جوان، شب هنگام است. وقتی جوان به رختخواب میرود، خلوت شب و تاریکی آن موجب می شود تا قوّهی تخیّلش بیش از پیش به کار افتد و او را به درد سر اندازد. بیخوابی های شب فرصتی برای شیطان است تا به خوبی بتواند به هدف خود نزدیک شده و جوان را در دام گناه رها سازد. روی همین اساس توصیه میشود که صبح ها به موقع از خواب بیدار شوید و در طول روز هم خواب های طولانی نداشته باشید. همچنین سعی کنید هنگام خواب افکار خوب و معنوی در سر داشته باشید. محاسبه ی نفس و تصور عالم قبر و قیامت از زیباترین افکاری است که می توانید در بستر خواب به آنها بپردازید.
هنگام استحمام: این لحظه هم ممکن است برای جوان خطر آفرین باشد. برای مدیریت آن میتوانید سعی کنید توقف خود در حمام را به حداقل زمانی ممکن کاهش دهید و بلافاصله از حمام خارج شوید. در عوض، دفعات حمام رفتن خود را افزایش دهید. همچنین سعی کنید در حمام هم پوشش خود را حفظ کنید تا در دام شیطان گرفتار نشوید. در ضمن تا جایی که امکان دارد از کوتاه کردن موهای زائد بدن خودداری فرمایید.
خلوت در اتاق: مراقب باشید که به بهانهی درس خواندن یا انجام دیگر کارها در اتاق خلوت نمانید. سعی کنید برای مطالعه و کارهای دیگر خود را به فضای عمومی خانه عادت دهید.
7. عبادت، دعا و توسل: دنیا همانند دریای عمیق، تاریک و پرتلاطم است. تنا راه نجات از این دریای عمیق انس با عبادت خدای متعال و پناه بردن به کشتی نجات بخش اولیای معصومین اوست. روی همین اساس ضرورت دارد که برای نماز و عبادت با خدای متعال و نیز توسل به محضر معصومین (علیهمالسلام) برنامه ی منظمی داشته باشید. سعی کنید نماز را در اول وقت آن بخوانید و بعد از نماز برای پنج الی ده دقیقه پای سجاده نشسته و مشغول خواندن تعقیبات نماز و تفکر در مسائل معنوی شوید. استمرار در چنین حالتی موجب جلب رحمت الهی در نتیجه انس با این لحظات ملکوتی میگردد. وقتی جوان توفیق چنین انسی را بدست آورد در واقع از با نزدیکی به خدای متعال از شیطان و هوای نفس دورتر می گردد.
8. رژیم غذایی مناسب: به طور کلی سعی کنید از غذاهایی که طبع سرد دارند بیشتر استفاده نمایید. غذاهایی چون: عناب، زرشک، ماهی، ماست، دوغ، خیار، ترشیجات، هندوانه و گوجه فرنگی. همچنین سعی کنید از غذاهایی که طبع گرم دارند کمتر استفاده نمایید. غذاهایی مانند: دارچین، زنجبیل، خانوادهی پیازها، خانوادهی سیرها، خانوادهی سسها و فلفلها، پیتزا، ماکارونی، لازانیا، سرخ کردنیها، موز و همچنین از غذاهای انرژی زا که جهت پرورش اندام استفاده میشود اجتناب نمایید.
تذکر: هرگز افراط وتفریط نکنید. درست است که غذاهای گرممزاج قوای شهوانی را تقویت میکنند؛ اما فراموش نکنیم که بدن ما به اینگونه مواد غذایی هم احتیاج دارد. همچنین استفادهی بیش از اندازه از غذاهای سردمزاج هم می-تواند تبعات بدی برای ما داشته باشد.
9. احترام به والدین: ممکن است برخی تعجب کنند که احترام به والدین چه ارتباطی با کنترل قوای شهوانی و دوری از چنین گناهانی دارد! اما حقیقت این است که وقتی جوانی احترام پدر و مادر خود را حفظ کرده و به آنها خدمت میکند، در واقع زیر ابر رحمت الهی قرار میگیرد و راه ترک هرگونه گناهی بر او هموارتر میگردد. اما اگر ـ خدای ناکرده ـ با رفتار خود دل مادر را شکست یا اینکه به پدر توهین کرد، فرشته ی رحمت الهی از او فاصله می گیرد و در این صورت زمینه ی ابتلای او به هرگونه فساد و تباهی بازتر میشود.
10. مراقب دام شیطان در ارتباط با جنس مخالف باشید: اگر خداند متعال ارتباط عاطفی با جنس مخالف را حرام کرده بدان دلیل است که محصول این ارتباط چیزی جز ضرر و زیان برای ما نخواهد داشت. از بین رفتن گوهر حیا و عفّت، گرفتاری تدریجی در دام فساد اخلاقی، از بین رفتن آرامش درونی، به خطر افتادن آبرو، بدنامی در نظر دیگران، گرفتاری در دام افراد شیّاد و فرصت طلب، افتادن در دام ازدواج های تحمیلی از جمله مضرات این نوع دوستی هاست.
11. در فکر ازدواج موقت نباشید: برخی از جوانهای عزیز که بنا بر دلایلی نتوانسته اند ازدواج کنند، به فکر ازدواج موقت می افتند. ازدواج موقت با رعایت شرایطش کار بسیار خوب و پسندیدهای است اما توجه داشته باشید که اگر در حال حاضر زمینه ی چنین کاری برای شما فراهم نیست هرگز به آن نیاندیشید. وقتی جوان در مواجهه با قوای شهوانی تنها راه نجات خود را تقوای الهی می بیند در این اضطرار تمام قوای خود را متمرکز در رعایت تقوی می کند اما اگر نیم نگاهی به ازدواج موقت داشته باشد، و مدام به خود چنین وعدهای دهد در واقع همین فکر موجب می شود تا دیگر انگیزه ی چندانی برای تمرکز در حل مشکل خود نداشته باشد و نتواند به صورت ریشه ای و اساسی مشکل خود را حل کند. گویند در یکی از شبهای سرد زمستان پادشاهی از قصرش بیرون آمد. بیرون از قصر پیرمرد نگهبانی را دید که با لباس انداک مشغول نگهبانی است. پادشاه به پیر مرد گفت منتظر باش تا از داخل قصر لباس گرمی برایت بفرستم. پادشاه داخل قصر شد و پیرمرد را از یاد برد. فردا صبح جنازه ی پیر مرد را در گوشه ای پیدا کردند. پیر مرد روی بدنش نوشته ای خطاب به پادشاه نوشته بود ... سالها با همین لباس اندک در سرما نگهبانی دادم اما وعده ی دیشب تو باعث شد تا به امید لباس گرم تحملم در برابر سرما پایین بیاید و جانم را از دست بدهم. غرض اینکه اگر جوان بخواهد به خود چنین وعده هایی بدهد نمی تواند از همه ی ظرفیت درونی خود برای اطفای شهوت و کنترل غرایض خود استفاده نماید.