یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلیزمان : 29 Shahrivar 1403 - 07:09
شناسه : 199872
بازدید : 2579
شوره سر؛ علل، نشانه‌ها و راه‌های درمان آن
یزدفردا: شاید شما هم جزء افرادی باشید که به علت داشتن شوره سر از شرکت در اجتماعات و مهمانی‌های رسمی خودداری می‌کنند و این مشکل را مایه شرمساری خود می‌دانند. شوره سر اگرچه عارضه‌ای خطرناک به شمار نمی‌رود، با ظاهر سفید و یا زرد رنگ خود به‌خوبی روی سر و مو‌های ما نمایان می‌شود و به‌راحتی می‌تواند ظاهر آراسته ما را تحت تأثیر خود قرار بدهد.
به گزارش یزدفردا: چرا برخی از افراد دچار این عارضه می‌شوند و شوره سر دقیقاً چه نوع بیماری به شمار می‌رود؟ شوره سر چه عوارضی به همراه دارد و آیا می‌توان آن را درمان کرد؟ اگر شما نیز به دنبال یافتن پاسخ این سوالات هستید، با ما همراه شوید تا اطلاعات جامعی را در خصوص این عارضه پوستی در اختیار شما قرار بدهیم.
شوره سر چیست؟
پوست پیوسته در حال نو شدن است؛ یعنی همینطور که سلول‌های جدید در لایه زیرین ساخته می‌شوند، سلول‌های مرده می‌ریزند و سلول‌های نو جایگزین آن‌ها می‌شوند. پس لایه اپیدرم، بَشَره یا پوست بیرونی پیوسته در حال جایگزینی است. سلول‌ها به بیرون رانده می‌شوند که در نهایت به مرگ آن‌ها و جدا شدنشان منتهی می‌شود. در بیشتر افراد این سلول‌های جدا شده از پوست آنقدر کوچک هستند که با چشم غیرمسلح قابل رؤیت نیستند. عوامل خاصی وجود دارند که فرآیند تجدید لایه اپیدرم را تسریع می‌کنند که این امر به‌خصوص در پوست سر بیشتر قابل مشاهده است. تصور متخصصین بر این است که در افراد دارای شوره سر سلول‌های پوست ممکن است تنها ظرف ۲ الی ۷ روز به نهایت رشد برسند و انداخته شوند، در مقایسه با افراد بدون شوره سر که این مدت در آن‌ها حدوداً یک ماه طول می‌کشد.
مردن و جدا شدن حدود ۴۸۷۰۰۰ سلول در سانتیمتر مربع پس از شستشوی سر میزانی طبیعی است؛ اما این میزان در آن‌ها که گرفتار شوره سر به صورت مزمن و یا حاد هستند، بسیار بالاتر و بیش از ۸۰۰۰۰۰ سلول در سانتیمتر مربع است. این مسئله باعث می‌شود سلول‌های مرده در توده‌های بزرگ و چرب از سر جدا شوند. این توده‌های فلس مانند آنقدر بزرگ هستند که با چشم غیر مسلح نیز قابل رؤیت‌اند و در واقع همان چیز‌هایی هستند که ما آن را شوره سر می‌نامیم. پوست سر معمولا در زمان وقوع این عارضه دچار تورم، قرمزی و خارش می‌شود. فلس‌های شوره زمانی بیشترین وضوح را دارند که روی سطوح تیره قرار می‌گیرند، مانند لباس‌ها یا مو‌های تیره رنگ. نام علمی شوره سر «پیتی رایی سیس کاپیتیس» است که از شایع‌ترین عوارض پوستی به شمار می‌رود.
علائم و نشانه‌های شوره سر چیست؟
تشخیص علائم شوره سر برای بسیاری از نوجوانان و بزرگ‌سالان کار ساده‌ای است. ورقه‌های چرب و سفید رنگ پوست مرده که روی مو و شانه‌ها ظاهر می‌شوند و احتمالا با خارش پوست سر همراه است، مهم‌ترین نشانه‌ها و علائم ابتلا به شوره سر است. این عارضه در طول فصول پاییز و زمستان وقتی که گرمای داخل خانه در خشکی پوست نقش دارد، تشدید می‌شود و در طول تابستان بهبود پیدا می‌کند.
علائم دیگر این عارضه پوستی شامل موارد زیر می‌شود:
ــ پوست ورقه ورقه و خشکی که در آب و هوای سرد به طور معمول تشدید پیدا می‌کند.
ــ خشکی پوست در ناحیه صورت، پیشانی، گوش یا ابرو.
ــ پوست ورقه ورقه در سینه یا قسمت‌های مودار دیگر بدن.
ــ نواحی چرب در پوست سر چرب یا قسمت‌های دیگر بدن.
ــ قرمزی خفیف در نواحی تحت تاثیر.
ــ ریزش موی موقتی.
ــ پوست ورقه ورقه و خشکی که در آب و هوای سرد به طور معمول تشدید پیدا می‌کند.
ــ خشکی پوست در ناحیه صورت، پیشانی، گوش یا ابرو.
ــ پوست ورقه ورقه در سینه یا قسمت‌های مودار دیگر بدن.
ــ نواحی چرب در پوست سر چرب یا قسمت‌های دیگر بدن.
ــ قرمزی خفیف در نواحی تحت تاثیر.
ــ ریزش موی موقتی.
انواع مختلف عارضه شوره سر
به طور معمول شوره سر به دو شکل کلی شوره سر چرب و شوره سر خشک بروز می‌کند؛ اما نوع سومی را هم برای این عارضه می توان تشخیص داد:
۱. شوره سر خشک: این دست از شوره‌ها قابل دیدن و به شکل لایه‌هایی از پوست سر هستند. سفید و مسطح‌اند و به آسانی جدا می‌شوند. بیشتر کسانی که به این نوع شوره دچار می‌شوند، مو‌های خشکی دارند. در بیشتر موارد سبب خارش آزار دهنده‌ای می‌شوند و خاراندن روند افزایش و تکثیرشان را تندتر می‌کند؛ همچنین خارش آن‌ها سبب ملتهب شدن پوست سر و تلاش بیشتر پوست برای نوسازی و در نتیجه افزایش شوره خواهد شد.
۲. شوره سر چرب: در این نوع شوره ضایعات کوچک‌تر، گرد‌تر و کمی زرد رنگ هستند که به صورت ذرات چربی به پوست سر می‌چسبند و جدا کردن آن‌ها سخت‌تر است و باعث ایجاد زخم می‌شود. این نوع ضایعات معمولا سبب بروز خارش زیادی می‌شوند و نشانی از ریزش مو هستند. به این نکته توجه کنید که از خارش سر در شوره چرب باید اکیداً پرهیز شود. در کل می‌توان گفت این ذرات کوچک، زردرنگ و چرب هستند و به پوسته سر چسبیده‌اند.
۳. شوره همراه با التهاب پوست سر یا شوره شدید یا همان درماتیت سبوره: در بیشتر موارد به صورت شوره چرب و گاه به صورت شوره خشک است و شخص مبتلا علاوه‌بر خارش دچار قرمزی یا التهاب پوست سر هم می‌شود. تشخیص و افتراق این مورد در بعضی از موارد که فقط پوست سر گرفتار است، با بیماری صدف یا پسوریازیس مشکل است؛ ولی از آنجا که درماتیت سبوره در بیشتر موارد علاوه‌بر سر قسمت‌های اطراف بینی، پشت گوش و ناحیه سینه را هم دچار قرمزی، خارش و پوسته پوسته شدن پوست می‌کند، می‌توان آن را از پسوریازیس تشخیص داد.
۱. شوره سر خشک: این دست از شوره‌ها قابل دیدن و به شکل لایه‌هایی از پوست سر هستند. سفید و مسطح‌اند و به آسانی جدا می‌شوند. بیشتر کسانی که به این نوع شوره دچار می‌شوند، مو‌های خشکی دارند. در بیشتر موارد سبب خارش آزار دهنده‌ای می‌شوند و خاراندن روند افزایش و تکثیرشان را تندتر می‌کند؛ همچنین خارش آن‌ها سبب ملتهب شدن پوست سر و تلاش بیشتر پوست برای نوسازی و در نتیجه افزایش شوره خواهد شد.
۲. شوره سر چرب: در این نوع شوره ضایعات کوچک‌تر، گرد‌تر و کمی زرد رنگ هستند که به صورت ذرات چربی به پوست سر می‌چسبند و جدا کردن آن‌ها سخت‌تر است و باعث ایجاد زخم می‌شود. این نوع ضایعات معمولا سبب بروز خارش زیادی می‌شوند و نشانی از ریزش مو هستند. به این نکته توجه کنید که از خارش سر در شوره چرب باید اکیداً پرهیز شود. در کل می‌توان گفت این ذرات کوچک، زردرنگ و چرب هستند و به پوسته سر چسبیده‌اند.
۳. شوره همراه با التهاب پوست سر یا شوره شدید یا همان درماتیت سبوره: در بیشتر موارد به صورت شوره چرب و گاه به صورت شوره خشک است و شخص مبتلا علاوه‌بر خارش دچار قرمزی یا التهاب پوست سر هم می‌شود. تشخیص و افتراق این مورد در بعضی از موارد که فقط پوست سر گرفتار است، با بیماری صدف یا پسوریازیس مشکل است؛ ولی از آنجا که درماتیت سبوره در بیشتر موارد علاوه‌بر سر قسمت‌های اطراف بینی، پشت گوش و ناحیه سینه را هم دچار قرمزی، خارش و پوسته پوسته شدن پوست می‌کند، می‌توان آن را از پسوریازیس تشخیص داد.
علت شوره سر چیست؟
علت دقیق ایجاد شوره سر مشخص نیست؛ اما به نظر می‌رسد که برخی از عوامل ژنتیکی و محیطی در شکل‌گیری آن مؤثر هستند. یک نظریه نیز وجود دارد که این عارضه پوستی را با تولید هورمون‌ها در بدن مرتبط می‌داند؛ زیرا بیشتر اوقات شوره سر در دوران بلوغ شروع می‌شود. با این حال شناخته شده‌ترین عوامل ایجاد کننده شوره سر را می‌توان به شرح زیر معرفی کرد:
۱. خشکی پوست: جالب است بدانید که در بیشتر اوقات شوره سر به دلیل خشکی پوست ناحیه صورت ایجاد خواهد شد. ورقه‌های پوست خشک معمولا کوچک‌تر هستند و نسبت به ورقه‌های پوست ناشی از علت‌های دیگر آن چربی کم‌تری دارند. احتمالا در نواحی دیگری از بدن خود مثل پا و دست علائم و نشانه‌های خشکی پوست را خواهید داشت. هوای سرد زمستان در ترکیب با اتاق‌های بیش از حد گرم نیز می‌تواند یک علت شایع خارش و خشکی پوست باشد که درنتیجه می‌تواند شوره سر را افزایش بدهد.
۲. شامپو و محصولات مراقبت از پوست: بعضی از محصولات مراقبت از مو می‌توانند قرمزی، خارش و پوسته پوسته شدن پوست سر را افزایش بدهند. شامپوی معمولی ممکن است باعث شوره سر شود؛ زیرا ممکن است پوست سر را تحریک کند. بعضی معتقدند که شستشو نکردن می‌تواند سبب ایجاد روغن و سلول‌های مرده پوست شود که به شوره سر منجر می‌شود؛ اما شواهد آن را تایید نمی‌کند. در واقع براساس این نظریه اگر شما به اندازه کافی از شامپوی مناسب استفاده نکنید، چربی اضافی روی پوست سر شما به‌خوبی پاک نمی‌شود و روی هم جمع می‌شود که این امر سبب ایجاد شوره سر خواهد شد.
۳. حساسیت به محصولات مراقبت از مو: گاه حساسیت به مواد اولیه مشخص در محصولات مراقبت از مو یا رنگ مو مخصوصا پارافنیلن دی آمین باعث خارش سر، قرمز رنگ و ورقه ورقه شدن پوست می‌شود. شست وشوی مکرر مو یا استفاده از محصولات آرایشی مو نیز باعث التهاب پوست و شوره سر می‌شوند.
۴. بیماری‌های خاص: مبتلایان به پسوریازیس، اگزما و برخی دیگر از اختلالات پوستی بیشتر از سایرین به شوره سر مبتلا می‌شوند. Tinea capitis یک عفونت قارچی که به عنوان کرم حلقوی پوست سر نیز شناخته می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد شوره سر شود. بزرگ‌سالان مبتلا به بیماری پارکینسون و برخی از بیماری‌های عصبی دیگر بیشتر مستعد ابتلا به شوره سر و درماتیت سبورئیک هستند. در یک مطالعه مشخص شد که بین ۳۰ تا ۸۳ درصد از مبتلایان به HIV درماتیت سبورئیک دارند، در حالی که در جمعیت عمومی ۳ تا ۵ درصد است. بیمارانی که به دنبال حمله قلبی یا سکته مغزی بهبود می‌یابند و مبتلایان به سیستم ایمنی ضعیف ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به شوره سر باشند.
۵. قارچ مالاسزیا: محصولات جانبی حاصل از فعالیت متابولیکی میکروارگانیسم‌های موجود روی پوست به خصوص مخمر‌های مالاسزیا یکی از علل التهاب و پوسته‌ریزی سر است. در گذشته قارچ Malassezia furfur علت ایجاد شوره سر شناخته می‌شد، درحالی که این گونه از قارچ به طور طبیعی در سطح پوست افرادی که شوره سر ندارند؛ نیز مشاهده می‌شود. قارچ دیگری به نام Malassezia globose که روی پوست سر زندگی می‌کند، با بیان آنزیم لیپاز و متابولیزه کردن تری گلیسیرید‌های موجود در سبوم یک محصول جانبی لیپیدی به نام اسید اولئیک را تولید می‌کند. در افراد مبتلا به شوره سر مقدار مالاسزیا به ۱.۵ تا ۲ برابر جمعیت طبیعی آن افزایش می‌یابد. اسید اولئیک به لایه بالایی اپیدرم پوست به نام لایه شاخی نفوذ می‌کند و به بروز واکنش التهابی در افراد مستعد، بر هم خوردن هومئوستازی (تعادل مایعات بدن) و تجزیه نامنظم سلول‌های لایه شاخی منجر خواهد شد.
۲. شامپو و محصولات مراقبت از پوست: بعضی از محصولات مراقبت از مو می‌توانند قرمزی، خارش و پوسته پوسته شدن پوست سر را افزایش بدهند. شامپوی معمولی ممکن است باعث شوره سر شود؛ زیرا ممکن است پوست سر را تحریک کند. بعضی معتقدند که شستشو نکردن می‌تواند سبب ایجاد روغن و سلول‌های مرده پوست شود که به شوره سر منجر می‌شود؛ اما شواهد آن را تایید نمی‌کند. در واقع براساس این نظریه اگر شما به اندازه کافی از شامپوی مناسب استفاده نکنید، چربی اضافی روی پوست سر شما به‌خوبی پاک نمی‌شود و روی هم جمع می‌شود که این امر سبب ایجاد شوره سر خواهد شد.
۳. حساسیت به محصولات مراقبت از مو: گاه حساسیت به مواد اولیه مشخص در محصولات مراقبت از مو یا رنگ مو مخصوصا پارافنیلن دی آمین باعث خارش سر، قرمز رنگ و ورقه ورقه شدن پوست می‌شود. شست وشوی مکرر مو یا استفاده از محصولات آرایشی مو نیز باعث التهاب پوست و شوره سر می‌شوند.
۴. بیماری‌های خاص: مبتلایان به پسوریازیس، اگزما و برخی دیگر از اختلالات پوستی بیشتر از سایرین به شوره سر مبتلا می‌شوند. Tinea capitis یک عفونت قارچی که به عنوان کرم حلقوی پوست سر نیز شناخته می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد شوره سر شود. بزرگ‌سالان مبتلا به بیماری پارکینسون و برخی از بیماری‌های عصبی دیگر بیشتر مستعد ابتلا به شوره سر و درماتیت سبورئیک هستند. در یک مطالعه مشخص شد که بین ۳۰ تا ۸۳ درصد از مبتلایان به HIV درماتیت سبورئیک دارند، در حالی که در جمعیت عمومی ۳ تا ۵ درصد است. بیمارانی که به دنبال حمله قلبی یا سکته مغزی بهبود می‌یابند و مبتلایان به سیستم ایمنی ضعیف ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به شوره سر باشند.
۵. قارچ مالاسزیا: محصولات جانبی حاصل از فعالیت متابولیکی میکروارگانیسم‌های موجود روی پوست به خصوص مخمر‌های مالاسزیا یکی از علل التهاب و پوسته‌ریزی سر است. در گذشته قارچ Malassezia furfur علت ایجاد شوره سر شناخته می‌شد، درحالی که این گونه از قارچ به طور طبیعی در سطح پوست افرادی که شوره سر ندارند؛ نیز مشاهده می‌شود. قارچ دیگری به نام Malassezia globose که روی پوست سر زندگی می‌کند، با بیان آنزیم لیپاز و متابولیزه کردن تری گلیسیرید‌های موجود در سبوم یک محصول جانبی لیپیدی به نام اسید اولئیک را تولید می‌کند. در افراد مبتلا به شوره سر مقدار مالاسزیا به ۱.۵ تا ۲ برابر جمعیت طبیعی آن افزایش می‌یابد. اسید اولئیک به لایه بالایی اپیدرم پوست به نام لایه شاخی نفوذ می‌کند و به بروز واکنش التهابی در افراد مستعد، بر هم خوردن هومئوستازی (تعادل مایعات بدن) و تجزیه نامنظم سلول‌های لایه شاخی منجر خواهد شد.
عوامل خطرزا در ابتلا به شوره سر
می‌توان گفت که هر شخصی ممکن است دچار شوره سر شود؛ اما همیشه برخی از عوامل وجود دارند که باعث حساسیت بیشتر مو و بروز عارضه شوره سر می‌شوند. مهم‌ترین این عوامل عبارت‌اند از:
۱. سن: شوره سر به طور معمول در بزرگ‌سالی آغاز می‌شود و تا میان‌سالی ادامه دارد؛ اما این بدان معنا نیست که افراد مسن دچار شوره سر نمی‌شوند. نوع خاصی از شوره سر ناشی از پسوریازیس نیز در کودکان و نوزادان وجود دارد که به صورت قرمزی‌های تکه‌ای پوست دیده می‌شود.
۲. مرد بودن: از آنجا که بیشتر مردان دچار شوره می‌شوند، برخی محققان فکر می‌کنند هورمون‌های مردانه ممکن است نقش داشته باشند؛ همچنین مردان غده‌های چربی بزرگ‌تری در پوست سر خود دارند که می‌تواند به افزایش شوره سر کمک کند.
۳. بیماری‌های خاص: به دلایل ناشناخته افرادی که به بعضی از بیماری‌های خاص همچون مشکلات عصبی، استرس و بیماری پارکینسون مبتلا هستند، بیشتر از دیگران در خطر بیماری درماتیت سبوره (نوعی شوره سر) هستند؛ همچنین آلودگی به ویروس اچ آی وی، سابقه سکته مغزی و یا قلبی و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
۴. رژیم غذایی: برخی مواد غذایی ممکن است موجب شعله‌ور شدن مشکل شوند؛ به‌ویژه اگر مستعد شوره سر باشید. محصولات لبنی پر چرب مانند پنیر و خامه می‌توانند در برخی بیماران موجب شوره سر شوند. این قبیل مواد غذایی ممکن است التهاب و تولید چربی را افزایش بدهند که می‌تواند به بروز شوره سر منجر شود. در این شرایط بهتر است از محصولات لبنی پر چرب و مواد غذایی سرشار از چربی‌های اشباع پرهیز شود.
۱. سن: شوره سر به طور معمول در بزرگ‌سالی آغاز می‌شود و تا میان‌سالی ادامه دارد؛ اما این بدان معنا نیست که افراد مسن دچار شوره سر نمی‌شوند. نوع خاصی از شوره سر ناشی از پسوریازیس نیز در کودکان و نوزادان وجود دارد که به صورت قرمزی‌های تکه‌ای پوست دیده می‌شود.
۲. مرد بودن: از آنجا که بیشتر مردان دچار شوره می‌شوند، برخی محققان فکر می‌کنند هورمون‌های مردانه ممکن است نقش داشته باشند؛ همچنین مردان غده‌های چربی بزرگ‌تری در پوست سر خود دارند که می‌تواند به افزایش شوره سر کمک کند.
۳. بیماری‌های خاص: به دلایل ناشناخته افرادی که به بعضی از بیماری‌های خاص همچون مشکلات عصبی، استرس و بیماری پارکینسون مبتلا هستند، بیشتر از دیگران در خطر بیماری درماتیت سبوره (نوعی شوره سر) هستند؛ همچنین آلودگی به ویروس اچ آی وی، سابقه سکته مغزی و یا قلبی و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
۴. رژیم غذایی: برخی مواد غذایی ممکن است موجب شعله‌ور شدن مشکل شوند؛ به‌ویژه اگر مستعد شوره سر باشید. محصولات لبنی پر چرب مانند پنیر و خامه می‌توانند در برخی بیماران موجب شوره سر شوند. این قبیل مواد غذایی ممکن است التهاب و تولید چربی را افزایش بدهند که می‌تواند به بروز شوره سر منجر شود. در این شرایط بهتر است از محصولات لبنی پر چرب و مواد غذایی سرشار از چربی‌های اشباع پرهیز شود.
شوره سر چه عوارضی به همراه دارد؟
شوره سر به تنهایی عارضه خطرناکی محسوب نمی‌شود؛ اما می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد که شما را به دردسر بیندازد. شایع‌ترین عوارض شوره سر عبارت‌اند از:
۱. جوش و آکنه: براساس نتایج تحقیقات انجام شده پوسته‌های یک پوست خشک می‌تواند موجب مسدود شدن منافذ پوستی و ایجاد جوش روی پوست سر و صورت شوند. افرادی که پوستی آسیب‌پذیرتر نسبت به جوش داشته باشند، شوره سر می‌تواند وضعیت آن‌ها را بدتر کند.
۲. پسوریازیس: مهم است بدانید که شوره سر می‌تواند باعث بروز مشکلی به نام پسوریازیس شود. پسوریازیس نوعی بیماری پوستی است که می‌تواند به لکه‌های ضخیم قرمز رنگ و پوسته پوسته شدن پوست منتهی شود.
۳. ریزش مو: پیش از این هم گفتیم که شوره سر وقتی شدید شود، می‌تواند یکی از عوامل موثر در ریزش مو باشد، البته نه به صورت مستقیم؛ بلکه خارش مداوم پوست منجر به ریزش خواهد شد.
۴. عفونت چشم: یکی از بدترین عوارض شوره سر بروز عفونت‌های چشمی است که طبق تحقیقات آماس پلک چشم یکی از عفونت‌های شایع چشمی است که به دلیل شوره سر ایجاد می‌شود. از مشخصات این عفونت قرمزی، خارش، التهاب پلک و ایجاد پوسته‌هایی شبیه شوره روی مژه‌هاست.
۱. جوش و آکنه: براساس نتایج تحقیقات انجام شده پوسته‌های یک پوست خشک می‌تواند موجب مسدود شدن منافذ پوستی و ایجاد جوش روی پوست سر و صورت شوند. افرادی که پوستی آسیب‌پذیرتر نسبت به جوش داشته باشند، شوره سر می‌تواند وضعیت آن‌ها را بدتر کند.
۲. پسوریازیس: مهم است بدانید که شوره سر می‌تواند باعث بروز مشکلی به نام پسوریازیس شود. پسوریازیس نوعی بیماری پوستی است که می‌تواند به لکه‌های ضخیم قرمز رنگ و پوسته پوسته شدن پوست منتهی شود.
۳. ریزش مو: پیش از این هم گفتیم که شوره سر وقتی شدید شود، می‌تواند یکی از عوامل موثر در ریزش مو باشد، البته نه به صورت مستقیم؛ بلکه خارش مداوم پوست منجر به ریزش خواهد شد.
۴. عفونت چشم: یکی از بدترین عوارض شوره سر بروز عفونت‌های چشمی است که طبق تحقیقات آماس پلک چشم یکی از عفونت‌های شایع چشمی است که به دلیل شوره سر ایجاد می‌شود. از مشخصات این عفونت قرمزی، خارش، التهاب پلک و ایجاد پوسته‌هایی شبیه شوره روی مژه‌هاست.
چه موقع برای درمان شوره سر به پزشک مراجعه کنیم؟
عوارض جانبی ناشی از شوره سر به ندرت وجود دارد و معمولا نیازی نیست با پزشک مشورت کنید. با این حال گاه شوره سر می‌تواند نشانه‌ای از بیماری جدی‌تر باشد. در صورتی که نشانه‌هایی از عفونت مانند قرمزی، رطوبت، یا تورم وجود داشته باشد، شوره سر بسیار شدید باشد و یا پس از درمان‌های خانگی همچنان ادامه دارد، نشانه‌هایی از اگزما، پسوریازیس یا بیماری پوستی دیگری وجود دارد یا پوست سر بسیار خارش دارد، لازم است به دکتر پوست و مو مراجعه شود.
درمان‌های دارویی شوره سر
شوره سر درمان قطعی ندارد و بیشتر افراد مجبور هستند برای مدت طولانی نشانه‌های ناشی از شوره سر را مدیریت کنند. به طور کلی برای رفع شوره سر خفیف هر روز با شامپو‌های ملایم سر خود را بشویید. با این کار سلول‌های مرده پوست روی هم انباشته نمی‌شوند و چربی پوست سر کنترل می‌شود.
۱. شامپو‌های ضد شوره: در صورت مؤثر نبودن شامپو‌های معمولی یا برای درمان سریع شوره سر می‌توانید از شامپو ضد شوره استفاده کنید؛ اما توجه کنید که تمامی این شامپو‌ها یکسان نیستند، باید آن‌ها را امتحان کنید تا شامپویی را بیابید که برایتان مؤثر است. فراموش نکنید اگر پس از استفاده از محصولی برای درمان شوره سر دچار خارش پوست سر، قرمزی و سوزش پوست سر شدید، دیگر از آن محصول استفاده نکنید. اگر واکنشی آلرژیک مانند راش پوستی (دانه‌های قرمز رنگ، برآمده و ریز به طور وسیع)، کهیر یا اختلال تنفسی را تجربه کردید، خیلی فوری به پزشک مراجعه کنید. مصرف شامپو‌های ضد شوره بدون نسخه‌ای را که حاوی پیریتیون روی، کتوکنازول یا اکسید سلنیوم باشند، امتحان کنید. این محصولات فعال می‌توانند پوست خشک، تحریک‌شده و پوسته پوسته شده را درمان کنند. باید از این شامپو‌ها حداقل یک یا دو بار در هفته استفاده کنید و به عنوان جایگزین نیز از شامپوی مرطوب کننده استفاده کنید. بیشتر شامپو‌های ضد شوره حاوی دارو‌هایی است که قارچ‌های روی پوست سر یا پوسته پوسته‌های آن را از بین می‌برد.
۲. رتینوئید‌های خوراکی: دوز بالای ویتامین A که به فرآیند پوسته‌ریزی و لایه‌برداری کمک می‌کند و به این ترتیب مانع از تجمع توده سلول‌های مرده خواهد شد.
۳. لیزر درمانی: درمان با اشعه ماورا بنفش خورشید یا اشعه UV که از یک لامپ مخصوص به پوست سر می‌تابد، رشد سلول‌های پوستی و پاسخ ایمنی را کاهش می‌دهد و به بهبود شوره سر کمک می‌کند.
۴. فتوتراپی: یک روش درمانی خاص با استفاده از نور UVB برای درماتیت سبورئیک وضعیتی مشابه شوره سر اما شدیدتر از آن است. قرار گرفتن مو در معرض نور خورشید ممکن است شوره سر را کاهش بدهد؛ اما خطر سرطان پوست را بالا می‌برد. با متخصص پوست خود صحبت کنید تا ببینید آیا این درمان برای شما مناسب است یا خیر.
۵. محصولات موضعی: برخی از این نوع محصولات به علت داشتن موادی همچون انواع ویتامین‌ها، استروئید، آنترالین، کلسی‌پوترین، دی پروپیونات بتامتازون، کلسی‌تریول و تازاروتن تجمع پوسته‌های ناشی از پسوریازیس را کند می‌کند و لکه‌های قرمز و التهابی را تسکین می‌دهند.
۱. شامپو‌های ضد شوره: در صورت مؤثر نبودن شامپو‌های معمولی یا برای درمان سریع شوره سر می‌توانید از شامپو ضد شوره استفاده کنید؛ اما توجه کنید که تمامی این شامپو‌ها یکسان نیستند، باید آن‌ها را امتحان کنید تا شامپویی را بیابید که برایتان مؤثر است. فراموش نکنید اگر پس از استفاده از محصولی برای درمان شوره سر دچار خارش پوست سر، قرمزی و سوزش پوست سر شدید، دیگر از آن محصول استفاده نکنید. اگر واکنشی آلرژیک مانند راش پوستی (دانه‌های قرمز رنگ، برآمده و ریز به طور وسیع)، کهیر یا اختلال تنفسی را تجربه کردید، خیلی فوری به پزشک مراجعه کنید. مصرف شامپو‌های ضد شوره بدون نسخه‌ای را که حاوی پیریتیون روی، کتوکنازول یا اکسید سلنیوم باشند، امتحان کنید. این محصولات فعال می‌توانند پوست خشک، تحریک‌شده و پوسته پوسته شده را درمان کنند. باید از این شامپو‌ها حداقل یک یا دو بار در هفته استفاده کنید و به عنوان جایگزین نیز از شامپوی مرطوب کننده استفاده کنید. بیشتر شامپو‌های ضد شوره حاوی دارو‌هایی است که قارچ‌های روی پوست سر یا پوسته پوسته‌های آن را از بین می‌برد.
۲. رتینوئید‌های خوراکی: دوز بالای ویتامین A که به فرآیند پوسته‌ریزی و لایه‌برداری کمک می‌کند و به این ترتیب مانع از تجمع توده سلول‌های مرده خواهد شد.
۳. لیزر درمانی: درمان با اشعه ماورا بنفش خورشید یا اشعه UV که از یک لامپ مخصوص به پوست سر می‌تابد، رشد سلول‌های پوستی و پاسخ ایمنی را کاهش می‌دهد و به بهبود شوره سر کمک می‌کند.
۴. فتوتراپی: یک روش درمانی خاص با استفاده از نور UVB برای درماتیت سبورئیک وضعیتی مشابه شوره سر اما شدیدتر از آن است. قرار گرفتن مو در معرض نور خورشید ممکن است شوره سر را کاهش بدهد؛ اما خطر سرطان پوست را بالا می‌برد. با متخصص پوست خود صحبت کنید تا ببینید آیا این درمان برای شما مناسب است یا خیر.
۵. محصولات موضعی: برخی از این نوع محصولات به علت داشتن موادی همچون انواع ویتامین‌ها، استروئید، آنترالین، کلسی‌پوترین، دی پروپیونات بتامتازون، کلسی‌تریول و تازاروتن تجمع پوسته‌های ناشی از پسوریازیس را کند می‌کند و لکه‌های قرمز و التهابی را تسکین می‌دهند.
درمان‌های خانگی برای شوره سر
علاوه بر درمان‌های دارویی روش‌های خانگی نیز برای درمان کردن عارضه شوره سر وجود دارد که با بهره گرفتن از آن‌ها می‌توان به‌سادگی از شر شوره سر خلاص شویم. از جمله کار آمد‌ترین روش‌های خانگی برای درمان شوره سر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. روغن نارگیل: روغن نارگیل سرشار از ترکیبات ضد قارچ و یک مرطوب کننده عالی است که هم خارش پوست سر را برطرف می‌کند و هم یک روغن شگفت‌انگیز برای درمان قطعی شوره سر است. یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل طبیعی را کف سرتان بریزید و به مدت ۵ دقیقه ماساژ بدهید. بهتر است بیشتر روی ریشه مو‌ها تمرکز کنید. بعد از ۵ دقیقه ماساژ سرتان را به مدت نیم ساعت با یک کاور یا روسری بپوشانید؛ سپس با آب ولرم آبکشی کنید. می‌توانید تمام طول شب روغن نارگیل را روی سر نگه دارید و روز بعد مو‌ها را آبکشی کنید.
۲. روغن درخت چای: برای درمان سریع و قطعی شوره سنگین سر در طب سنتی روغن درخت چای معمولا یک پیشنهاد مطلوب و محبوب است. روغن درخت چای یک ماده ضد باکتری، ضد التهاب و ضد قارچ است که مشکل خارش سر را هم برطرف می‌کند. برای درمان قطعی شوره سر کافی است چند قطره از این روغن را به شامپوی روزانه اضافه کنید یا چند قطره از این روغن را به ۱ قاشق غذاخوری روغن زیتون، روغن نارگیل یا روغن بادام شیرین اضافه کنید و کف سر را با آن ماساژ بدهید. هفته‌ای دو بار از این روغن استفاده کنید.
۳. روغن زیتون: در بسیاری موارد علت اصلی شوره سر یک عامل دارد: خشکی پوست سر. روغن زیتون با مرطوب کردن و تغذیه پوست سر مشکل شوره سر را برطرف می‌کند. به همین منظور ۳ الی ۴ قاشق غذاخوری روغن زیتون فرابکر را به صورت مستقیم روی پوست سر بریزید و ماساژ بدهید. بهتر است سرتان را با یک کلاه یا روسری بپوشانید و شب تا صبح این روغن را روی سر نگه دارید. صبح روز بعد سرتان را با آب و شامپو بشورید و آبکشی کنید.
۴. آب لیمو: آب لیمو به خاطر خواص ضد عفونی کننده خود می‌تواند خارش و خشکی پوست سر را از بین ببرد. مقداری آب لیمو را روی سر بریزید و یا اسپری کنید. می‌توانید هم از آب لیموی تازه استفاده کنید و یا انواع آماده آن را امتحان کنید. اگر مشکل پوستی خفیف است، می‌توانید آن را با آب رقیق کنید. ۵ تا ۱۰ دقیقه اجازه بدهید روی پوست باقی بماند؛ سپس آبکشی کنید. تکرار این کار در طولانی مدت می‌تواند کمی رنگ مو‌های شما را روشن‌تر کند.
۵. سرکه سیب: سرکه سیب فقط یک داروی سنتی شگفت‌انگیز برای کنترل قند خون و از بین بردن چربی‌های شکم نیست. آن‌طور که از شواهد بر می‌آید، سرکه سیب از طریق تنظیم PH پوست سر یک درمان قطعی برای شوره سر هم هست. برای استفاده از سرکه سیب جهت درمان قطعی شوره سر به مقدار مساوی آب و سرکه سیب را در یک اسپری آبپاش بریزید و روی کف سر اسپری کنید. مخلوط آب و سرکه سیب را به مدت ۳۰ الی ۴۰ دقیقه روی سر نگه دارید؛ سپس سرتان را شامپو کنید و بشورید. برای نتیجه بهتر دو بار در هفته این کار را تکرار کنید.
۶. سیر: در سیر یک آنزیم به نام «آلیسین» وجود دارد که مسئول بسیاری از درمان‌ها برای سلامت بدن است. خواص آنتی‌اکسیدان، ضد قارچ و ضد باکتری آلیسین شوره سر را درمان می‌کند. برای درست کردن ماسک سیر ۵ یا شش حبه سیر را پوست بگیرید و له کنید. سیر‌های له شده را به مدت ۱۰ دقیقه روی پوست سر ماساژ بدهید؛ سپس مقداری عسل طبیعی روی سیر‌ها بمالید و دوباره کف سر را ماساژ بدهید. ده دقیقه دیگر این ترکیب را روی سر نگه دارید؛ سپس با آب و شامپو بشورید و آبکشی کنید.
۷. آلوئه‌ورا: آلوئه‌ورا یک درمان قطعی برای مشکل شوره سر است. دلیل این امر خواص ضد قارچ آلوئه‌ورا و نیز وجود ماده «پستین» در آن است که منبع طبیعی فیبر است. فیبر موجود در پستین سلول‌های پوست سر را قوی می‌کند و سبب رشد آن‌ها می‌شود. ۲ قاشق غذاخوری ژل آلوئه‌ورا را با ۵ الی ۱۰ قطره روغن درخت چای مخلوط کنید و روی پوست سر بمالید. این ترکیب را شب تا صبح روی پوست سر نگه دارید؛ سپس آبکشی کنید. هفته‌ای یک بار این ماسک را روی پوست سر بگذارید. یک روش دیگر این است که ژل آلوئه‌ورا را به‌تنهایی روی پوست سر بمالید و بعد از چند دقیقه ماساژ دادن سرتان را شامپو و آبکشی کنید.
۸. جوش شیرین: جوش شیرین یکی از ارزان‌ترین و بهترین مواد طبیعی برای رفع شوره سنگین سر است. برای استفاده از جوش شیرین ابتدا سرتان را بشورید؛ سپس ۲ قاشق غذاخوری جوش شیرین را با چند قطره آب مخلوط کنید و آن را روی پوست سر بمالید و خوب ماساژ بدهید. بهتر است بعد از ماساژ سر با جوش شیرین از شامپو یا لوسیون برای شستن سر استفاده نکنید. اصلا می‌توانید جوش شیرین را برای مدت‌ها جایگزین شامپوی روزانه برای شستن مو‌ها کنید.
۱. روغن نارگیل: روغن نارگیل سرشار از ترکیبات ضد قارچ و یک مرطوب کننده عالی است که هم خارش پوست سر را برطرف می‌کند و هم یک روغن شگفت‌انگیز برای درمان قطعی شوره سر است. یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل طبیعی را کف سرتان بریزید و به مدت ۵ دقیقه ماساژ بدهید. بهتر است بیشتر روی ریشه مو‌ها تمرکز کنید. بعد از ۵ دقیقه ماساژ سرتان را به مدت نیم ساعت با یک کاور یا روسری بپوشانید؛ سپس با آب ولرم آبکشی کنید. می‌توانید تمام طول شب روغن نارگیل را روی سر نگه دارید و روز بعد مو‌ها را آبکشی کنید.
۲. روغن درخت چای: برای درمان سریع و قطعی شوره سنگین سر در طب سنتی روغن درخت چای معمولا یک پیشنهاد مطلوب و محبوب است. روغن درخت چای یک ماده ضد باکتری، ضد التهاب و ضد قارچ است که مشکل خارش سر را هم برطرف می‌کند. برای درمان قطعی شوره سر کافی است چند قطره از این روغن را به شامپوی روزانه اضافه کنید یا چند قطره از این روغن را به ۱ قاشق غذاخوری روغن زیتون، روغن نارگیل یا روغن بادام شیرین اضافه کنید و کف سر را با آن ماساژ بدهید. هفته‌ای دو بار از این روغن استفاده کنید.
۳. روغن زیتون: در بسیاری موارد علت اصلی شوره سر یک عامل دارد: خشکی پوست سر. روغن زیتون با مرطوب کردن و تغذیه پوست سر مشکل شوره سر را برطرف می‌کند. به همین منظور ۳ الی ۴ قاشق غذاخوری روغن زیتون فرابکر را به صورت مستقیم روی پوست سر بریزید و ماساژ بدهید. بهتر است سرتان را با یک کلاه یا روسری بپوشانید و شب تا صبح این روغن را روی سر نگه دارید. صبح روز بعد سرتان را با آب و شامپو بشورید و آبکشی کنید.
۴. آب لیمو: آب لیمو به خاطر خواص ضد عفونی کننده خود می‌تواند خارش و خشکی پوست سر را از بین ببرد. مقداری آب لیمو را روی سر بریزید و یا اسپری کنید. می‌توانید هم از آب لیموی تازه استفاده کنید و یا انواع آماده آن را امتحان کنید. اگر مشکل پوستی خفیف است، می‌توانید آن را با آب رقیق کنید. ۵ تا ۱۰ دقیقه اجازه بدهید روی پوست باقی بماند؛ سپس آبکشی کنید. تکرار این کار در طولانی مدت می‌تواند کمی رنگ مو‌های شما را روشن‌تر کند.
۵. سرکه سیب: سرکه سیب فقط یک داروی سنتی شگفت‌انگیز برای کنترل قند خون و از بین بردن چربی‌های شکم نیست. آن‌طور که از شواهد بر می‌آید، سرکه سیب از طریق تنظیم PH پوست سر یک درمان قطعی برای شوره سر هم هست. برای استفاده از سرکه سیب جهت درمان قطعی شوره سر به مقدار مساوی آب و سرکه سیب را در یک اسپری آبپاش بریزید و روی کف سر اسپری کنید. مخلوط آب و سرکه سیب را به مدت ۳۰ الی ۴۰ دقیقه روی سر نگه دارید؛ سپس سرتان را شامپو کنید و بشورید. برای نتیجه بهتر دو بار در هفته این کار را تکرار کنید.
۶. سیر: در سیر یک آنزیم به نام «آلیسین» وجود دارد که مسئول بسیاری از درمان‌ها برای سلامت بدن است. خواص آنتی‌اکسیدان، ضد قارچ و ضد باکتری آلیسین شوره سر را درمان می‌کند. برای درست کردن ماسک سیر ۵ یا شش حبه سیر را پوست بگیرید و له کنید. سیر‌های له شده را به مدت ۱۰ دقیقه روی پوست سر ماساژ بدهید؛ سپس مقداری عسل طبیعی روی سیر‌ها بمالید و دوباره کف سر را ماساژ بدهید. ده دقیقه دیگر این ترکیب را روی سر نگه دارید؛ سپس با آب و شامپو بشورید و آبکشی کنید.
۷. آلوئه‌ورا: آلوئه‌ورا یک درمان قطعی برای مشکل شوره سر است. دلیل این امر خواص ضد قارچ آلوئه‌ورا و نیز وجود ماده «پستین» در آن است که منبع طبیعی فیبر است. فیبر موجود در پستین سلول‌های پوست سر را قوی می‌کند و سبب رشد آن‌ها می‌شود. ۲ قاشق غذاخوری ژل آلوئه‌ورا را با ۵ الی ۱۰ قطره روغن درخت چای مخلوط کنید و روی پوست سر بمالید. این ترکیب را شب تا صبح روی پوست سر نگه دارید؛ سپس آبکشی کنید. هفته‌ای یک بار این ماسک را روی پوست سر بگذارید. یک روش دیگر این است که ژل آلوئه‌ورا را به‌تنهایی روی پوست سر بمالید و بعد از چند دقیقه ماساژ دادن سرتان را شامپو و آبکشی کنید.
۸. جوش شیرین: جوش شیرین یکی از ارزان‌ترین و بهترین مواد طبیعی برای رفع شوره سنگین سر است. برای استفاده از جوش شیرین ابتدا سرتان را بشورید؛ سپس ۲ قاشق غذاخوری جوش شیرین را با چند قطره آب مخلوط کنید و آن را روی پوست سر بمالید و خوب ماساژ بدهید. بهتر است بعد از ماساژ سر با جوش شیرین از شامپو یا لوسیون برای شستن سر استفاده نکنید. اصلا می‌توانید جوش شیرین را برای مدت‌ها جایگزین شامپوی روزانه برای شستن مو‌ها کنید.