یزدفردا

تلسکوپ فضایی جیمز وب آبفشان غول پیکری را در قمر زحل کشف کرده است که آب را تا صد‌ها مایل در فضا به بالا پرتاب می‌کند.

به گزارش ایسنا، دانشمندان، قمر یخی زحل به نام انسلادوس را در حال پاشیدن یک «توده‌ی عظیم» از بخار آب در ارتفاعی زیاد در فضا رصد کردند و این توده‌ی بخار آب احتمالا حاوی بسیاری از مواد شیمیایی مورد نیاز برای شکل‌گیری حیات است.

دانشمندان در کنفرانسی در مؤسسه‌ی علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور در تاریخ ۱۷ مه، این فوران را که توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) در ماه نوامبر ۲۰۲۲ مشاهده شد، شرح دادند.

به گفته‌ی فگی، یک مقاله تحقیقاتی کامل در مورد این توده عظیم در انتظار تایید است.

این اولین باری نیست که دانشمندان انفجار توده‌ی آب انسلادوس در فضا را مشاهده می‌کنند، اما چشم‌انداز وسیع‌تر و حساسیت بالاتر تلسکوپ جیمز وب نشان داد که فواره‌های بخار بسیار دورتر از آنچه پیش از این تصور می‌شد به فضا پرتاب می‌شوند و در واقع چندین برابر عمیق‌تر از عرض خود انسلادوس که حدود ۳۱۳ مایل یا ۵۰۴ کیلومتر است.

دانشمندان اولین بار در سال ۲۰۰۵ از انفجار‌های آبفشان انسلادوس مطلع شدند، زمانی که فضاپیمای کاسینی ناسا ذرات یخی را که از شکاف‌های بزرگ این قمر به سمت بالا پرتاب می‌شدند، مشاهده کرد. به گفته‌ی ناسا، این انفجار‌ها آنقدر قوی هستند که مواد آن‌ها یکی از حلقه‌های زحل را تشکیل می‌دهند.

تجزیه و تحلیل نشان داد که این آبفشان‌ها حاوی متان، دی اکسید کربن و آمونیاک هستند. این‌ها به عنوان مولکول‌های آلی حاوی واحد‌های سازنده مواد شیمیایی لازم برای توسعه حیات شناخته می‌شوند. یک تیم بین‌المللی از محققان در تحقیقی که سال گذشته در مجله علوم سیاره‌ای منتشر شد بیان کردند که حتی ممکن است برخی از این گاز‌ها توسط خود حیات تولید شده باشد.

آب یکی دیگر از شواهد موجود در پرونده‌ی وجود احتمالی حیات در انسلادوس است.

انسلادوس به طور کامل در لایه‌ای ضخیم از یخ ساخته شده از آب پوشیده شده است، اما اندازه‌گیری چرخش این قمر نشان می‌دهد که اقیانوس وسیعی در زیر آن پوسته‌ی یخی پنهان شده است. دانشمندان فکر می‌کنند فوران‌های آب که توسط جیمز وب و کاسینی رصد می‌شوند از دریچه‌های گرمابی در کف اقیانوس می‌آیند. این فرضیه‌ای است که با حضور سیلیس، یک عنصر رایج در پوسته‌های سیاره‌ای، در توده‌های بخار پشتیبانی می‌شود.

دانشمندان ناسا در حال بحث در مورد ماموریت‌های آینده برای جستجوی نشانه‌های حیات در انسلادوس هستند.

کاوشگر پیشنهادی انسلادوس اوربیلندر (Orbilander) حدود شش ماه به دور این قمر خواهد چرخید و از میان توده‌های آبی آن عبور خواهد کرد تا نمونه‌هایی را جمع‌آوری می‌کند. سپس، این فضاپیما به یک فرودگر تبدیل می‌شود و روی سطح این قمر یخی فرود می‌آید. اوربیلندر ابزار‌هایی برای وزن کردن و تجزیه و تحلیل مولکول‌ها و همچنین یک توالی سنج دی‌ان‌ای و یک میکروسکوپ حمل می‌کند. انجمن سیاره‌ای گزارش داده است که دوربین‌ها، صدا‌های رادیویی و لیزر‌ها از راه دور سطح این قمر را اسکن می‌کنند.

ماموریت پیشنهادی دیگر شامل ارسال یک مار رباتیک مستقل به اعماق آب‌های زیر سطح انسلادوس است. این ربات که «Exobiology Extant Life Surveyor» نام دارد، دارای دوربین و لیدار بر روی سر خود است تا به آن کمک کند تا در محیط ناشناخته‌ی کف اقیانوس انسلادوس حرکت کند.