یزدفردا

وزارت خزانه‌داری آمریکا روز شنبه، با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که مکانیزم جدیدی برای تسهیل صادرات موادغذایی و دارو به ایران ایجاد کرده است. این وزارتخانه با تکرار ادعای تلاش‌های دولت این کشور برای منزوی کردن جمهوری اسلامی اعلام کرد که از این طریق، راهی برای تضمین تداوم ارسال کمک‌های بشردوستانه به ایران ایجاد کرده است. به گفته وزارت خزانه‌داری آمریکا، این مکانیزم به جامعه بین‌المللی کمک می‌کند تا به دادوستد برای حمایت از مردم ایرانادامه دهد؛ بدون آنکه سرمایه‌های مربوط به آن به‌دست دولت ایران بیفتد.  با این حال بسیاری از کارشناسانی که سابقه همکاری با دولت‌های مختلف آمریکا در زمینه تحریم ایران را داشته‌اند، می‌گویند که مکانیزم جدید موسوم به «شفاف‌سازی» که از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا برای ایران اعلام شد، بیش از آنکه در راستای تسهیل مبادلات بشردوستانه صادرات غذا و دارو به ایران باشد، به‌عنوان مکانیزمی برای جمع‌آوری اطلاعات برای دولت عمل خواهد کرد تا از این طریق بتواند زمینه را برای اعمال تحریم‌های جدیدتر فراهم کند.

رایان اوتول، یکی از مقامات سابق دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا در توییتر خود نوشت: این مکانیزم کمکی به ایران نخواهد کرد و در واقع احتمالا شرایط را بدتر می‌کند. به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها می‌خواهند از طریق این مکانیزم، اروپا را وادار به همراهی با خود کنند. به گفته اوتول، احتمالا بیانیه جدید وزارت خزانه‌داری آمریکا روی طرف‌هایی که همچنان درحال صادرات کالاهایی نظیر غذا و دارو به ایران هستند، تاثیر منفی می‌گذارد و این تاثیر روی اروپایی‌ها محسوس‌تر خواهد بود. او افزود: اقدام اخیر آمریکا آن هم در زمانی که بانک مرکزی ایران به بهانه تامین مالی تروریسم توسط خزانه‌داری آمریکا تحریم می‌شود، موضوع صادرات کالاهای بشردوستانه نظیر غذا و دارو به ایران را بیش از پیش پیچیده خواهد کرد.

تایلر کولیس، کارشناس امور تحریم در موسسه «فراری‌اند اسوشیتس» هم گفت: هدف اصلی از اعلام این بیانیه اجرای بند ۳۱۱ قانون پاتریوت آمریکا (بر ضد ایران) است. بند ۳۱۱ قانون مذکور در واقع حکم قضایی لازم‌الاجرا بر موسسات مالی و بانک‌های آمریکایی است که از آنها می‌خواهد در زمان تعامل با بانک‌های خارجی که با ایران همکاری می‌کنند، دقت خاصی داشته باشند.

از نظر کولیس، بانک‌های آمریکایی از این پس به موسسات مالی خارجی دیگر، پرسش‌نامه‌هایی را ارسال می‌کنند و از آنها می‌خواهند در صورتی که با ایران تعامل دارند آن را ابراز کنند و در صورتی که جواب این موسسات مثبت باشد بانک‌های آمریکایی حساب خود را در آنها متوقف کرده یا به‌طور کلی می‌بندند.  به گفته او، حتی بانک‌های سوئیس نیز به وزارت خزانه‌داری آمریکا اطلاع داده‌اند که در صورت اصرار آمریکا به اجرای بند ۳۱۱ قانون پاتریوت آمریکا در تجارت با ایران، آنها حساب‌های خود نزد بانک‌های ایرانی را که برای مبادلات بشردوستانه دارند، خواهند بست.

همچنین ریچارد نفیو، کارشناس حوزه تحریم‌ها در دولت اوباما و مذاکره‌کننده سابق هسته‌ای با ایران در این باره گفت: اعلام مکانیزم شفاف‌سازی مبادلات بشردوستانه توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا و تاکید همزمان بر نگرانی خزانه‌داری آمریکا از ریسک‌های پولشویی، در واقع این شک را تقویت می‌کند که مکانیزم جدید یک تله تحریمی است. فکر می‌کنم این مکانیزم بیش از آنکه برای امور بشردوستانه باشد بیشتر با هدف جمع‌آوری اطلاعات لازم برای اعمال تحریم‌های جدید باشد.

اقدام علیه ایران درباره پولشویی

وزارت خزانه‌داری آمریکا پیش‌تر و در روز جمعه ایران را در زمره قلمروهای قضایی موجد نگرانی‌های خاص از لحاظ پولشویی قرار داد و نهادها و سازمان‌های مالی آمریکا را به اتخاذ تدابیری ویژه در مراودات مالی با طرف‌های مرتبط با ایران ملزم کرده است. به گزارش خبرگزاری فارس، وزارت خزانه‌داری آمریکا در بخشی از بیانیه‌ای که روز جمعه برای اعلام راه‌اندازی یک مکانیزم ادعایی برای مبادلات انسان‌دوستانه با ایران صادر کرده به‌صورت مختصر به اعمال این دستورالعمل جدید علیه ایران اشاره کرده است.

در این بیانیه اشاره شده «شبکه اجرایی جرائم مالی خزانه‌داری آمریکا» (FinCEN) همزمان با راه‌اندازی مکانیزم جدید برای تسهیل مبادلات انسان‌دوستانه با ایران، با استناد به بند ۳۱۱ «قانون میهن‌پرستی»، مصوب سال ۲۰۰۱ قواعد جدیدی «برای محافظت از نظام مالی آمریکا در برابر فعالیت‌های مالی مخرب ایران» به‌کار گرفته است.

«شبکه اجرایی جرائم مالی وزارت خزانه‌داری» (FinCEN) یکی از اداره‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا است که ماموریت خودش را گردآوری و تحلیل اطلاعات درباره مبادلات مالی با هدف ادعایی مبارزه با «پولشویی و تامین مالی تروریسم» در داخل و خارج از آمریکا معرفی می‌کند. جست‌وجو در وب‌سایت ««شبکه اجرایی جرائم مالی» نشان می‌دهد این اداره در بیانیه‌ای با بیان این ادعا که جمهوری اسلامی ایران جزو قلمروهای قضایی موجد «نگرانی‌های عمده» در زمینه پولشویی است قواعدی موسوم به «تدابیر خاص نوع ۵»، علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده است. اعمال این محدودیت، ذیل بند ۳۱۱ قانون میهن‌پرستی صورت گرفته است.

بند ۳۱۱ قانون میهن‌پرستی آمریکا به شبکه اجرایی جرائم مالی وزارت خزانه‌داری اجازه می‌دهد در صورتی که تشخیص دهد یک قلمرو قضایی یا نهاد مالی در خارج از ایالات‌متحده موجد نگرانی‌های عمده پولشویی است، نهادها و سازمان‌های داخلی آمریکا را به اتحاذ تدابیری خاص در برابر آنها ملزم کند.‌ قانون‌گذاران آمریکایی مدعی هستند پنج اقدام ویژه‌ای (خاص) که در بند ۳۱۱ آمده‌اند، اقداماتی هستند که برای محافظت از نظام مالی آمریکا در برابر «پولشویی و تامین مالی تروریسم» تصویب شده‌اند. اقدامات ویژه نوع ۱ تا ۴، نهادهای تحت پوشش آمریکا را به محدودیت‌هایی مانند نگهداری اسناد، جمع‌آوری اطلاعات و گزارش‌دهی‌های بیشتر ملزم می‌کنند. تدبیر خاص نوع ۵ به شبکه اجرایی جرائم مالی اجازه می‌دهد در صورتی که تشخیص دهد حساب کارگزاری یا حساب payable-through که قرار است برای یک بانک خارجی یا به نیابت از آن افتتاح شود به نحوی با یک قلمرو «موجد نگرانی‌های پولشویی» مرتبط است، برای افتتاح آن حساب‌ها در داخل آمریکا محدودیت‌هایی اعمال کند.

سفر منوچین به منطقه‌ برای فشار بر ایران

از سوی دیگر و همزمان با این تحولات، وزیر خزانه‌داری آمریکا قصد دارد روزهای آتی با هدف شرکت در برخی نشست‌های اقتصای و سیاسی و در راس آنها ارزیابی روش‌های اعمال فشار بیشتر بر ایران همراه با هیاتی بلند مرتبه عازم غرب آسیا و هند شود. به نوشته «خبرگزاری فرانسه» مقامات مطلع اظهار داشتند که «استیون منوچین» وزیر خزانه‌داری آمریکا سرپرستی هیات همراه به عربستان، سرزمین‌های اشغالی، قطر، امارات و هند از متحدان اصلی واشنگتن در منطقه را بر عهده دارد. وزیر خزانه‌داری آمریکا را در این سفر «جرد کوشنر» مشاور ارشد «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا، «برنت مکینتاش» معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور بین‌الملل، «مارشال بیلینگزلی» معاون وزارت خزانه‌داری در امور تامین مالی تروریسم و «برایان هوک» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و برخی دیگر همراهی خواهند کرد. وزیر خزانه‌داری آمریکا درباره این سفر مدعی شد: «ما مشتاقانه منتظر هستیم تا با شرکای خود در سراسر خاورمیانه و هند برای مقابله با نفوذ بدخواهانه و بی‌ثبات‌کننده ایران تعامل داشته باشیم.» وزیر خزانه‌داری آمریکا چندی قبل در مصاحبه‌ای گفت: تحریم‌های آمریکا علیه ایران به سقف خود رسیده و آمریکا به‌دنبال تحریم طرف‌های سوم است.