محسن تولایی خبرنگار روزنامه همشهری در یادداشت زیر به موضوع احزاب در ایران پرداخت، او نوشت:
فعالیت ائتلافهای انتخاباتی 5ماه مانده به انتخابات مجلس یازدهم به سمت اصولگرایان سنگینی میکند. از زمان تصویب قانون نحوه فعالیت احزاب و گروههای سیاسی تاکنون 6ائتلاف انتخاباتی با عنوان جبهه رسما به کمیسیون ماده10 احزاب اعلام فعالیت کردهاند و حضورشان به رسمیت شناخته میشود. اصلاحطلبان با 2جبهه و اصولگرایان با 3جبهه فعالیت میکنند و مستقلین و اعتدالگرایان نیز با گرایش سیاسی نزدیک به اصلاحطلبان فعالیت جداگانهای را رقم زدهاند. براساس اطلاعات منتشر شده از سوی کمیسیون ماده 10احزاب جبهه اصلاحطلبان ایران اسلامی، جبهه هماهنگی اصلاحات، جبهه مردمی نیروهای انقلاب موسوم به جمنا، جبهه پیشرفت، رفاه و عدالت، جبهه هماهنگی اصولگرایان قم و جبهه مستقلین و اعتدالگرایان ایران اسلامی 6ائتلاف سیاسی با مجوز فعالیتهای انتخاباتی در رقابتهای دوم اسفندماه امسال مجلس هستند.
با وجود تعدد نام جبهههای اصولگرایی، وزن ائتلافهای اصلاحطلبان در این فهرست بهمراتب در مقایسه با اصولگرایان سنگینی میکند. چهرههای شاخص اصلاحطلبی ذیل عنوان جبهه اصلاحطلبان ایران اسلامی 26حزب را در چتر حمایتی خود قرار دادهاند و جلسات متعددی را با حضور آنان برگزار میکنند. این جریان به رهبری محمدرضا عارف اداره میشود و رئیس شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان شناخته میشود. آنها اخیرا اعلام کردهاند با وجود مطرح شدن مسائلی همچون پارلمان اصلاحات یا به گفته غلامحسین کرباسچی نهاد عالی اصلاحطلبان همچنان با همان سازوکار شورایعالی فعالیت خواهند کرد. احزاب اتحاد ملت، کارگزاران سازندگی، اعتماد ملی و ندای ایرانیان مهمترین نقش را در مجموعه این شورا ایفا کردهاند و توانستهاند پیروزیهای گستردهای را در انتخابات مجلس سال94 و شوراهای شهر و روستای سال96نصیب خود کنند.
اصولگرایان اما تشکیلات شکستخورده خود را به جمع ائتلافها معرفی کردهاند. جبهه مردمی نیروهای انقلاب دیماه سال95با هدف رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری سال96 اعلام موجودیت کرد و چهرههایی همچون مهدی چمران، حمیدرضا حاجیبابایی، یحیی آلاسحاق، علیرضا مرندی و مرضیه وحیددستجردی جزو تیم 10نفره هیأت مؤسس آن بودند. با وجود این تشکیلات، آنان بعد از شکست ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاستجمهوری و پیروزی حسن روحانی فتیله فعالیتهای خود را پایین کشیدند و مجمع عمومی تشکیل نمیدهند. هماکنون یکبار دیگر غلامعلی حدادعادل راهبری تشکیلات اصولگرایان را همانند مجالس هفتم تا دهم با عنوان شورای وحدت اصولگرایان برعهده گرفته است. سعید جلیلی، محمدباقر قالیباف، محسن رضایی و حمیدرضا حاجیبابایی نیز در این جلسات به ریاست حدادعادل حضور دارند. با وجود این، تشکیلات آنان بهزعم کمیسیون ماده10احزاب مجوز رسمی ندارد.
جبهه هماهنگی اصولگرایان قم نیز حیطه فعالیت خود را تنها قم معرفی کرده است و ظاهرا قرار است نقش اصلی را در رقابت با جریان علی لاریجانی چهره معتدل اصولگرایان در این شهر ایفا کند. آنها بهدنبال گرفتن هر 3صندلی شهر قم در مجلس و خارج کردن لاریجانی از این حوزه انتخابیه هستند. نام تشکلهایی همچون جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی و رهپویان انقلاب اسلامی گمانه جایگزینی علیرضا زاکانی و نامزدی او از شهر قم را تقویت کردهاست. جبهه پیشرفت، رفاه و عدالت نیز به ریاست سیدشهابالدین صدر نام خود را ثبت کرده است که او نیز در ادوار اخیر مجلس استقبال اصولگرایان را به همراه نداشته است.
براساس همین گزارش، شورای وحدت اصولگرایان، شورای ائتلاف جریان ارزشی انقلاب و شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان نیز شکل قانونی ندارند؛ چون فعالیت خود را به اطلاع کمیسیون ماده10 احزاب نرساندهاند. شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان با اجرای قانون نحوه فعالیت احزاب و گروههای سیاسی ذیل نام رسمی جبهه اصلاحطلبان ایران اسلامی به فعالیت پرداخته است؛ اگرچه همچنان در خبرها با نام گذشته خود شناخته میشود.