یزدفردا

هیأت، بی‌بدیل‌ترین اجتماع تاریخ تشیع و مروج اسلام ناب است
یک کارشناس مذهبی گفت: یکی از بی‌بدیل‌ترین اجتماعات تاریخ تشیع که بیشترین کارکرد را برای این مکتب داشته و توانسته اسلام ناب را سالم به دست ما برساند، هیأت یا به تعبیری مجالس ذکر سیدالشهدا(ع) است.
 حجت الاسلام مهدی مهدوی‌نژاد در ششمین نشست اندیشه‌ورزی «والعصر» که با هدف تبیین بیانیه «گام دوم انقلاب» با حضور جمعی از هنرمندان، فعالان فرهنگی، اعضای هیئات مذهبی و علاقه‌مندان در سالن نارنجستان حوزه هنری یزد برگزار شد با اشاره به اهمیت و جایگاه هیأت در این بیانیه گفت: بعد از وصیتنامه الهی ـ سیاسی امام راحل(ره) و پس از گذشت چهار دهه از انقلاب، بیانیه گام دوم، کتاب راهنمای حقیقی و آرمانی ماست که منشور تعالی انقلاب اسلامی منطبق با واقعیات جامعه در آن تبیین شده و باید ابعاد پنهان آن برای مردم آشکار شود.
وی با تأکید بر لزوم تبیین درست و واقعی تاریخ گذشته انقلاب اسلامی افزود: اگر ما این تاریخ پرافتخار را درست تبیین و ترسیم نکنیم ممکن است دشمنان داخلی و خارجی اهداف و آرمان‌های انقلاب را تحریف کنند و رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم به طور دقیق به این نکته اساسی اشاره کرده‌اند.
این کارشناس مذهبی به وضعیت گذشته و فعلی جامعه و انقلاب و دستاوردهای آن اشاره کرد و افزود: ما باید وضعیت آینده را با توجه به وضعیت گذشته و حال ترسیم کنیم تا در مسیر درست قدم بگذاریم.
مهدوی‌نژاد در ادامه به ضرورت تشریح و تبیین جایگاه و نقش مؤثر هیئات مذهبی در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی اشاره و آن‌ را به سه بخش هیأت دیروز، هیأت امروز و هیأت فردا تقسیم‌بندی کرد.
وی اظهار داشت: هیأت؛ مجموعه‌ای است که حول محور اهل‌بیت(ع) بویژه حضرت سید الشهدا(ع) کار کرد پیدا کرده است.
این فعال فرهنگی با اشاره به مراحل خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی و وظایف نهادهای اجتماعی، حکومتی و مردمی در تحقق گام دوم بیان کرد: انسان تا خودش را نشناسد نمی‌تواند دست به خودسازی بزند. اگر بشریت به سمت عبودیت حرکت کند، جامعه اصلاح می‌شود و اختلاف و درگیری نخواهد بود.
وی با بیان اینکه خودسازی، خودشناسی و اصلاح خود باید در اولویت قرار گیرد و باید به این سمت حرکت کنیم گفت: خودسازی مقدمه پرداخت جامعه است و وقتی انسان می‌خواهد خودشناسی کند باید به جامعه بپردازد، ابتدا باید عناصر و اجزای تشکیل دهنده آن جامعه خودسازی کنند.
این قرآن پژوه تصریح کرد: باید با راه‌اندازی کانون‌های «معنویت و اخلاق» اجزای جامعه را به سمت خودسازی حرکت دهیم و یکی از این کانون‌های درخشان، هیئات مذهبی هستند که تلاش می‌کنند جامعه را به سمت تعالی سوق دهند، اما کافی نیست. باید حکومت اسلامی تشکیل شود و حکومت اسلامی باید کانون‌های معنویت و اخلاق را تقویت کند.
وی تأسیس حکومت اسلامی را یکی از راه‌های تحقق جامعه دینی دانست و افزود: وقتی این اتفاق صورت گرفت می‌توانیم به سمت ایجاد تمدن نوین و بزرگ اسلامی حرکت کنیم.
این کارشناس در بخش دیگر سخنان خود به تعریف تمدن پرداخت و آن را مجموعه رفتارها، فرهنگ و باورهایی که در زندگی مردم یک جامعه یا منطقه جغرافیایی تجسد پیدا کرده و اینچنین زیسته‌اند دانست و گفت: وقتی مفید بودن و جذابیت یک تمدن ثابت و فراگیر شد، مردم دنیا به سمت آن گرایش پیدا می‌کنند و ممکن است تمدن در بخشی از جهان شکل بگیرد.
وی با بیان اینکه تمدن اصلی با ظهور منجی عالم بشریت(عج) اتفاق می‌افتد و همه به آن گرایش پیدا می‌کنند تصریح کرد: هرچه کارکرد یک فرهنگ عمومی و معنویت یک جامعه مفیدتر و قوی‌تر باشد گستره حکومت آن افزایش پیدا می‌کند.
مهدوی‌نژاد با تبیین وضعیت و تاریخچه هیأت دیروز گفت: یکی از بی‌بدیل‌ترین اجتماعات مردمی تاریخ تشیع که بیشترین کارکرد را برای این مکتب داشته و توانسته اسلام ناب را از دل حوادث گوناگون در تاریخ پرتلاطم امت اسلام عبور دهد و امروز سالم به دست ما برساند، هیأت به معنای امروز و به تعبیری مجالس ذکر حضرت اباعبدالله الحسین(ع) است.
وی به نقش مؤثر هیأت به عنوان یک نهاد معنوی، اجتماعی و دینی در تحقق خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی اشاره کرد و هیأت را گردهمایی و اجتماع مؤمنان حول محور ولایت به طور عمومی و به صورت خاص حول شخصیت حضرت سید الشهدا(ع) دانست.
این فعال فرهنگی و اجتماعی، کار افراد در هیأت را تفکر و تذکر(فکر و ذکر) برشمرد و با بیان اینکه هیأت، بیوت الهی و دارالذکر یعنی محل ذکر و توجه و توسل به اهل‌بیت(ع) است گفت: نقطه کانونی هیأت، حضرت سید الشهدا(ع) است.
وی با اشاره به اینکه هیأت، عقل و عاطفه انسان را درگیر می‌کند ادامه داد: در هیأت دو نوع ذکر اهل‌بیت(ع) داریم، یکی ذکر معارف اهل‎بیت(ع) و دیگری ذکر مصائب آن بزرگواران است؛ سخنرانی جلسه، ذکر معارف و روضه مجلس نیز ذکر مصائب اهل‌بیت(ع) است. در ذکر معارف، فکر و روح ودر حوزه هنری یزد برگزار می‌شود.

عقل فرد درگیر می‌شود و یک سلسله دستورات و معارف که یک کلاس آموزش هم محسوب می‌شود و از طرف دیگر با گریه، روضه و ذکر مصائب که آن هم بسیار سازنده است عواطف فرد درگیر می‌شود و هنگامی که فکر و عواطف انسان با چیزی درگیر شد آنگاه حرکت می‌کند و بسیار تأثیرگذار است.
مهدوی‌نژاد هیأت را تغذیه کننده فکر و ذکر عنوان کرد و گفت: در طول قرون مختلف این نوع سبک و شیوه توانسته شیعه را از دل مهلکه‌های بزرگ نجات داده و افکار و اندیشه‌اش را تاکنون نگه دارد. بسیاری از مکاتب دستخوش تحریف و انحراف شده‌اند ولی شیعه همچنان اسلام ناب را در اختیار دارد، دلیل آن هم کانون‌هایی است که به مدد حادثه عاشورا و وجود مقدس حضرت سید الشهدا(ع) در دل جامعه شیعی ایجاد شده و رسالت و ساختار و برنامه‌های آن اصلاح کننده و تعالی بخش است.
وی با بیان اینکه برخی پژوهشگران و صاحب‌نظران، اوج تاریخ هیئات مذهبی را به دوران صفویه و بعضی از سلسله‌ها ربط می‌دهند افزود: برخی نیز قصد دارند مجالس ذکر را دست‌ساز سلطنت‌ها و حکومت‌هایی که در تاریخ ایران بوده‌اند معرفی کنند و چون به آنجا متوقف می‌کنند آن وقت هیأت، هویت خود را به گونه‌ای دیگر می‌بیند و سرچشمه را از حکومت‌های سلطنتی در ایران تعریف می‌کند.
این کارشناس مذهبی در ادامه به مرور تاریخ هیئات مذهبی و گذشته مجالس ذکر پرداخت و خاطرنشان کرد: سابقه مجلس ذکر به قبل از خلقت حضرت آدم(ع) باز می‌گردد. روضه و توسل به امام حسین(ع) به عالم امر باز می‌گردد و روایاتی از بحار الانوار و کتب معتبر شیعه در این زمینه وجود دارد.
این قرآن پژوه با بیان اینکه بر اساس روایات برای اولین‌بار لوح و قلم در عالم امر بر مصیبت امام حسین(ع) گریستند و این اولین مجلس ذکر و عزای آن حضرت بود افزود: مجالس بعدی در عالم خلق اتفاق افتاد به نحوی که همه انبیاء الهی(ع) از جمله حضرت آدم، حضرت نوح، حضرت سلیمان، حضرت ابراهیم، حضرت زکریا، حضرت عیسی(علیهم السلام) و خاتم‌الانبیاء(ص) و همچنین همه ائمه اطهار(ع) بر مصیبت آن حضرت گریه کرده‌اند. نه فقط انبیاء و اولیاء الهی بلکه همه عوالم و جمادات، دریاها، ماهیان، پرندگان، گیاهان و حیوانات هم در روایت است که بر امام حسین(ع) گریه کردند.
وی با اشاره به اینکه گریه سلاح مؤمن و فراری دهنده شیطان است گفت: گریه بر امام حسین(ع) انسان را از نفس خود جدا می‌کند و آن لحظه، لحظه جذب و دریافت فیوضات الهی است و دعاها مستجاب می‌شود.
مهدوی‌نژاد اضافه کرد: تربیت نیز در روضه و با گریه بر سیدالشهدا(ع) اتفاق می‌افتد چون انسان تا از خود و منیت و تعلقات خودش جدا نشود اصلاح نمی‌شود. استمرار بر گریه سیدالشهدا(ع) زمینه و اسباب تربیت را فراهم می‌کند.
وی افزود: گریه بر مصیبت‌های امام حسین(ع) یک مسئله استراتژیک در عالم معنا و ملکوت است و رمز و راز عبودیت خداست و فتوحات معنوی بدون گریه بر آن حضرت اتفاق نمی‌افتد. البته این فقط به این معنا نیست که اشک بر ایشان فی‌نفسه و بدون معرفت، راه‌گشا است گرچه بدون معرفتش هم کارگشا است. اگر بخواهیم راه الی‌الله و سیر و سلوک باز شود با اشک بامعرفت بر سید الشهدا(ع) محقق می‌شود.
این ذاکر اهل‌بیت(ع) بیان کرد: اهل‌بیت(ع) مبتکر این جریان و مجالس ذکر در اسلام بودند و مردم را به این امر توصیه و تشویق می‌کردند.
وی با بیان اینکه مفهوم جهاد، ایثار، شهادت، انتظار و عدالت طلبی که در فرهنگ و تاریخ تشیع دیده می‌شود همگی ریشه در قیام عاشورا دارد تصریح کرد: این فرهنگ به مدد عاشورا و مجالس عزاداری امام حسین(ع) ماندگار و اسلام حفظ شده و در همه ابعاد زندگی ما هم رخ نشان داده است.
مهدوی‌نژاد ادامه داد: در مساجد، معماری و همچنین در آثار هنرمندان، شاعران، نویسندگان، نقاشان، خوشنویسان و سایر رشته‌ها از جمله هنرهای جدید، محبت و نام اهل‌بیت(ع) درخشان است و معارفی که ائمه اطهار(ع) فرموده‌اند در این هنرها به خوبی تجلی پیدا کرده و آنقدر فرهنگ عاشورا عمیق شده که حتی پیروان سایر ادیان، مذاهب و مکاتب هم به ساحت امام حسین(ع) ابراز ارادت می‌کنند.
وی با بیان اینکه ما زیر چتر مجالس ذکر سیدالشهدا(ع) رشد پیدا کرده‌ایم افزود: سوگواری بر امام حسین(ع) جزء جدایی‌ناپذیر زندگی جامعه شیعی شده و در همه کشورهایی که شیعه دارند در مسئله دینی آنان، عاشورا شاخص رفتاری اجتماعی مردم است.
وی در پایان گفت: در دوران ائمه اطهار(ع) بویژه در زمان امام رضا(ع) مراسم عزاداری سیدالشهدا(ع) در ایران گسترش پیدا کرد و در دوران امویان و عباسیان هم که شیعه به شدت تحت فشار بود مجالس ذکر امام حسین(ع) راه‌گشا و نجات‌بخش بود.
وی برگزاری سلسله نشست‌های والعصر را حرکتی ارزشمند در راستای تبیین بیانیه گام دوم دانست و بر تداوم و توجه بیشتر به آن تأکید کرد.
گفتنی است: هفتمین نشست اندیشه‌ورزی والعصر (دوشنبه 8 مهر، ساعت 19) با ادامه مبحث «نقش هیأت در تبیین گام دوم انقلاب» توسط حجت‌الاسلام مهدوی‌نژاد