یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلی
موضع رسمی درباره مذاکره با آمریکا
سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در مورد برخی از گمانه‌زنی‌ها در ارتباط با احتمال دیدار روحانی و ترامپ در نیویورک با اشاره به سیاست‌های آمریکا علیه ایران از جمله بازگرداندن تحریم‌های ثانویه گفت با این سیاست‌های آمریکا و ترامپ علیه ایران ظاهرا همه این‌گونه راه‌ها مسدود به نظر می‌رسد. در یک هفته اخیر ترامپ و برخی مقامات بلندپایه دولت او از جمله پمپئو و بولتون ایده مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران را مطرح کرده‌اند که با واکنش‌های گسترده بین‌المللی مواجه شده است.
در همین ارتباط، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با «ایسنا» با بیان اینکه ترامپ بیشتر اهل مزاح است تا مذاکره تاکید کرد: «بعید است، ترامپ اهل مذاکره باشد، هر روز یک سیاست متضاد و متفاوت را دنبال می‌کند، بیشتر اهل مزاح است، کسی که خودسرانه و یکجانبه از تفاهمی مثل برجام خارج شده است و هیچ حمایتی هم از شرکای سنتی خود نداشته است چگونه می‌تواند ادعای مذاکره کند، اگر وی قابل اتکا و اعتماد بود که از تفاهم قبلی آمریکا خارج نمی‌شد.» قاسمی افزود: «ترامپ اگر در این بیان خود خیلی جدی تلقی شود در حالت خوش‌بینانه، فقط می‌خواهد با این مانور، از رژیم اشغالگر قدس و برخی کشورهای همسوی خود، پول بیشتری بگیرد و از اهرم ایران برای ترساندن آنان استفاده کند.» او با بیان اینکه وضعیت امروز همچون وضعیت گذشته نیست، ادامه داد: «ترامپ دارای شخصیت مطمئنی نیست و از برجام یکجانبه و غیرقانونی خارج شده، توافقی که حاصل ۱۲ سال مذاکره و پشتوانه آن قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل بوده است. می‌بینیم که ترامپ همه این مسائل را نادیده می‌گیرد، نگرانی‌های شرکا و متحدین خود را فراموش می‌کند و از برجام خارج می‌شود.»
پیشنهاد ترامپ فی‌البداهه نبود
سخنگوی وزارت امورخارجه در پاسخ به این سوال که در ذهن افکار عمومی درحال‌حاضر این تصور وجود دارد که آمریکایی‌ها در مورد انجام مذاکره بین مقامات دو کشور توپ را در زمین ایران انداخته‌اند و اکنون ایران است که باید در این مورد تصمیم‌گیری کند، گفت: «بله، ترامپ تصور می‌کرد با این سخنان می‌تواند به برخی از اهداف خود در برابر تهران نائل آید. به نظرم صحبت‌هایی که او در این زمینه مطرح کرده موضوعی فی‌البداهه نبوده است. این سخنان در ادامه همان چارچوب جنگ روانی طراحی شده آمریکا علیه ایران ارزیابی می‌شود، او با برداشت کاملا غلط و اشتباه از وضعیت داخلی ایران، سیاست غلط خود را بنا نهاده است.»
از مذاکره واهمه نداریم
بهرام قاسمی در پاسخ به این پرسش که به‌نظر می‌رسد نوع برخورد مردم و همچنین برخی از رسانه‌ها و تحلیلگران نسبت به این موضوع متفاوت از آنچه مقامات رسمی مطرح می‌کنند، است و حتی برخی از تحلیلگران پیشنهاد دادند که در مورد انجام این مذاکرات رفراندوم برگزار شود، ادامه داد: «من فکر می‌کنم با توجه به سیاست‌های طرف آمریکایی علیه کشور، غیرقابل اتکا و غیرقابل اعتماد بودن آن و جنگ روانی گسترده‌ای که علیه ایران آغاز کرده است هیچ اعتماد و اطمینانی به طرف آمریکایی و آقای ترامپ وجود ندارد. البته در جامعه چندصدایی و مردم‌سالار ایران افراد دیدگاه‌های خود را در مورد مسائل مختلف مطرح می‌کنند. مهم نظر اکثریت آحاد مردم، جامعه و منافع کشور است. ایران کشور توانمندی است و از گفت‌وگو واهمه ندارد، برای همین هم وارد مذاکره در بحث هسته‌ای شد، اروپایی‌ها میز مذاکره را به‌خاطر برخی ملاحظات ترک کردند و بعد دوباره با آمریکای اوباما به مذاکره برگشتند.»
سه‌شنبه هفته گذشته دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا در کنفرانس خبری مشترک با نخست‌وزیر ایتالیا از طرح مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران سخن به میان آورد. این سخنان با واکنش‌های گسترده در داخل ایران مواجه شد. دو روز بعد ترامپ مجددا این ایده را مطرح و اعلام کرد منتظر پاسخ ایرانی‌ها خواهد بود که اگر مخالف هم باشند به خود آنها بستگی دارد. وزیر خارجه ترامپ نیز چند روز پس از اظهارات رئیس‌جمهوری آمریکا گفت که از گفت‌وگوی منجر به یک نتیجه خوب با ایران، خرسند خواهیم بود. جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ نیز ضمن حمایت از اجرای فاز اول تحریم‌ها علیه ایران گفت اگر ایرانی‌ها مایلند بیایند و درباره همه رفتارهای مخربشان در منطقه و جهان گفت‌وگو کنند، فکر می‌کنم رئیس‌جمهور ترامپ نیز مایل به انجام آن باشد. او در واکنش به سخنان حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران که دوشنبه شب در یک برنامه تلویزیونی به مذاکرات بدون پیش شرط با آمریکا اشاره کرده بود ابراز تردید کرد و گفت: اجازه بدهید ببینیم یک پیشنهاد واقعی است یا اینکه بیشتر پروپاگاندا است.
رئیس‌جمهوری ایران دوشنبه شب در پاسخ به درخواست‌های رئیس‌جمهوری آمریکا برای مذاکره یادآورشد: همزمان با تحریم، مذاکره چه معنایی می‌خواهد داشته باشد. رئیس‌جمهوری گفت: کسی که ادعا می‌کند و می‌گوید من تمایل به مذاکره دارم باید بداند مذاکره مبنایی دارد و اولین آن صداقت است که دو طرف باید به صداقت باور بداشته باشند، دومین مبنای مذاکره به نتیجه رسیدن مذاکره است. کسی که امروز ادعای مذاکره می‌کند کسی است که بدون مذاکره از تعهدات بین‌المللی از معاهده پاریس گرفته تا دیگر معاهدات تجاری خارج شده است. روحانی ادامه داد: مخاطب این حرف‌ها دولت ایران نیست که بخواهد به این پیشنهاد جواب دهد. آنها نیز به ما در این مذاکره خطاب نمی‌کنند به‌دلیل اینکه آنها از نتیجه مذاکره خارج شدند و کسی که ادعای مذاکره می‌کند باید نشان دهد که واقعا می‌خواهد با مذاکره مساله حل شود؛ همزمان با تحریم، مذاکره چه معنایی خواهد داشت. ظریف نیز روز دوشنبه در مراسم روز خبرنگار تاکید کرد هیچ کسی، جدی بودن رئیس‌جمهوری آمریکا برای مذاکره را باور ندارد.
احتمال دیدار روحانی و ترامپ
این دیپلمات ارشد ایران در پاسخ به این سوال که آیا این احتمال وجود دارد که روحانی در جریان سفر به نیویورک با مقامات آمریکایی رایزنی و گفت‌وگو داشته باشد، گفت: «با این سیاست‌های آمریکا و آقای ترامپ ظاهرا همه این‌گونه راه‌ها مسدود به‌نظر می‌رسد. قاسمی با بیان اینکه تحولات در عرصه بین‌المللی سریع است، ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران دقیقا عملکرد آمریکایی‌ها را رصد و مورد پایش قرار داده است.»
ظریف حامل پیامی برای آمریکایی‌ها نبود
بهرام قاسمی در ادامه گفت‌وگوی خود با ارائه توضیحاتی در مورد سفر چندی پیش ظریف به عمان و با تاکید بر اینکه تا آنجا که من می‌دانم آقای ظریف در این سفر حامل پیامی برای آمریکایی‌ها نبوده است، گفت: در مدت اخیر می‌بینیم که برخی این سفر را به سفر آقای علوی به آمریکا مرتبط دانسته و حتی پس از آن شایعه سفر وزیرخارجه عمان به تهران مطرح شد. اکنون نیز که قرار است وزیرخارجه کره‌شمالی به تهران بیاید. عده‌ای این موضوع را نیز به غلط به مسائل قبلی مرتبط می‌کنند. در این‌خصوص قصه‌سرایی و خیال‌پردازی وجود دارد و بین این موضوعات پیوند قائل می‌شوند در صورتی که پیوندی وجود ندارد و سفر وزیرخارجه کره‌شمالی به تهران نیز از مدتی پیش مطرح شده بود.
تلنگر ترامپ به برخی از کشورهای منطقه
قاسمی با اعتقاد بر اینکه نوع موضع‌گیری اخیر ترامپ در مورد مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران یک نوع گیجی و سردرگمی در بین سران برخی از کشورهای معاند منطقه و رژیم صهیونیستی ایجاد کرده است، افزود: «ترامپ با سخنان خود این تلنگر جدی را به آنها زد که ممکن است هر آن سیاست آمریکا با چرخشی دیگر مواجه شود و بازی دیگری را شروع کند و از این طرق آنها را به دادن امتیازات بیشتر به آمریکا مجبور کند.»
صدای واحد در ارتباط با آمریکا
سخنگوی وزارت‌خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شما اخیرا در نشست مطبوعاتی خود اعلام کردید که از ایران در ارتباط با نوع تعامل با آمریکا صدای واحدی به جامعه جهانی منعکس می‌شود، درحالی‌که بعد از صحبت ترامپ مبنی بر آمادگی‌اش جهت مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران، وزارت‌خارجه در موضع‌گیری‌های خود موضوع مذاکره با آمریکا را نفی نکرد، ولی فرمانده سپاه در نامه‌ای به ترامپ تاکید کرد که آمریکا این آرزو را به گور خواهد برد، با توجه به این موضوع آیا به‌نظر شما همچنان صدای واحدی از ایران در ارتباط با نوع تعامل با آمریکا به عرصه جهانی مخابره می‌شود؟ گفت: «من هنوز بر این باورم که از ایران یک صدای واحد در این زمینه شنیده می‌شود و مسوولان کشور براساس وظایف مشخصی که دارند نقش و وظیفه خود را در چارچوب مصالح و منافع کشور به‌صورت حساب‌شده و دقیق به انجام می‌رسانند.»
در جریان نامه فرمانده سپاه به ترامپ نبودم
او با بیان اینکه پیش از انتشار این نامه در جریان این نامه نبوده است، در پاسخ به این سوال که ارزیابی‌اش از این نامه چیست، تاکید کرد: «در بخش دیپلماسی و دیپلماتیک کشور یک نگاه واحدی در مورد مسائل جهانی و منطقه‌ای وجود دارد و سیاست خصمانه و تحریمی آمریکا تا حد بسیاری عامل وحدت‌نظر مقامات، نخبگان و آحاد جامعه شده است.» این دیپلمات ارشد کشورمان ادامه داد: «در تصمیم‌گیری‌ها، نهایتا و قطعا بخش‌های مختلف نظام در یک نقطه مشخص با هم به یک وحدت‌نظر و همفکری می‌رسند و این نقطه همان مصالح مردم و منافع جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.» او در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند ادبیات استفاده شده در نامه فرمانده سپاه به ترامپ، ادبیاتی تکراری و شعاری بوده و در حقیقت نوعی بازگشت به عقب بوده است، گفت: شما باید توضیحات بیشتر و دقیق و فلسفه مفاد این پیام و نامه را از خود فرمانده محترم سپاه سوال کنید. بی‌شک من مفسر پیام فرمانده محترم سپاه نمی‌توانم باشم و علاقه‌ای به ورود به تفسیر مفاد آن ندارم. آنانی که باید پیام نامه را دریافت کنند و می‌کردند، احتمالا آن را دریافت کرده‌اند.
هیچ پولی از ایران در آلمان بلوکه نشده است
سخنگوی وزارت‌خارجه همچنین در مورد قانون اخیری که در آلمان به تصویب رسیده که به نوعی روند انتقال پول ایران از این کشور به داخل کشور را سخت می‌کند، اظهار کرد: لابی صهیونیست‌ها در این مدت علیه منافع جمهوری اسلامی ایران و روابط دیرینه دو کشور در آلمان فعال بوده است، در این راستا فشارهایی بر روی بانک مرکزی آلمان وارد و سعی کردند مشکلاتی ایجاد کنند. قاسمی با بیان اینکه البته هیچ پولی از ایران در آلمان بلوکه نشده است و ما می‌توانیم با استفاده از سپرده‌های خود در آلمان خریدهای کشور را انجام دهیم، ادامه داد: ما می‌خواستیم که با استفاده از این پول تسهیلاتی برای مردم فراهم کنیم، این موضوع به اجازه بانک مرکزی آلمان احتیاج داشت و لابی صهیونیستی سعی کرد در این فرآیند مشکل ایجاد کند.
او در پاسخ به این سوال که آیا این اقدام آلمان بر روی مذاکرات ایران و اروپا تاثیر نخواهد گذاشت با توجه به اینکه آنها از انتقال ۳۰۰ میلیون یورو به ایران جلوگیری کرده‌اند، گفت: ما رفتار همه کشورها در این برهه زمانی را مدنظر قرار می‌دهیم. رفتار دولت‌ها در این برهه معیار و محک خوبی برای همکاری‌های آتی خواهد بود.
این دیپلمات ارشد کشورمان با اشاره به مذاکرات ایران و اروپا در ارتباط با حفظ برجام، ادامه داد: برای ما مهم گرفتن تضمین از اروپا در ارتباط با موضوعاتی همچون امور بانکی، حمل‌ونقل، انرژی و همکاری‌های صنعتی و غیره است. در واقع در این مذاکرات ما چند موضوع اساسی را پیگیری می‌کنیم و تاکنون به نتایج نسبتا خوبی دست پیدا کرده‌ایم، آنها طراحی‌هایی را در این زمینه انجام دادند. البته در بخش‌های اجرایی و فنی این همکاری‌ها هنوز کارهایی باقی مانده است که درحال بررسی و تلاش برای رسیدن به تفاهمات لازم در این موارد هستیم. او با بیان اینکه در جریان این مذاکرات در حد نسبتا خوبی به جلو رفته‌ایم، ابراز داشت: «هرچه جلوتر رفتیم احساس کردیم که اراده سیاسی اروپا برای حفظ برجام بیشتر شده و آنها بیشتر می‌خواهند که این توافق حفظ شود چراکه با یکجانبه‌گرایی آمریکا مخالف هستند و از طرف دیگر بحث برجام از نظر امنیتی برای آنها مهم است. تحویل چند فروند هواپیما در روز آغاز تحریم آمریکا را می‌توان یک علامت و سیگنال سیاسی نیز تلقی کرد که حکایت از علاقه‌مندی و اراده اروپایی‌ها برای کار با ایران دارد.»