کلیات لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان، دوم ماه جاری با ۱۵۸ رای موافق، ۱۸ رای مخالف و ۱۰ رای ممتنع در صحن علنی مجلس شورای اسلامی تصویب شد. تصویبی که فعالان حوزه کودکان و نوجوانان نزدیک به ۱۰ سال در انتظارش بودند. پس از آن بررسی جزئیات این لایحه مهم از۳ مردادماه در دستور کار نمایندگان مجلس قرار گرفت.بر این اساس نمایندگان مجلس مادهای از لایحه حمایت از اطفال و نوجوانان را تصویب کردند که به موجب آن اگر کسی از کودکآزاری مطلع باشد و آن را به مراجع صلاحیتدار اعلام نکند، مجازات خواهد شد. به گزارش «ایسنا» براساس این مصوبه، هر کس از وقوع جرم یا شروع آن یا خطر شدید و قریبالوقوع علیه طفل و نوجوانی مطلع بوده یا شاهد وقوع آن باشد و با وجود توانایی اعلام و گزارش به مقامات یا مراجع صلاحیتدار و کمک طلبیدن از آنها از این امر خودداری کند یا در صورت عدمدسترسی به این مقامات و مراجع یا عدمتاثیر دخالت آنها در رفع تجاوز و خطر، از اقدام فوری و متناسب برای جلوگیری از وقوع خطر یا تشدید نتیجه آن امتناع کند، مشروط بر اینکه با این اقدام، خطری مشابه یا شدیدتر متوجه خود او یا دیگران نشود، به یکی از مجازاتهای درجه ۶ محکوم میشود. طبق تبصره این ماده اگر مرتکب جرم مذکور در این ماده از افرادی باشد که مطابق قوانین و مقررات یا بر حسب وظیفه شغلی مکلف به اعلام گزارش یا کمک هستند یا به اقتضای حرفه خود میتواند کمک موثری کند، به دو یا هر سه مجازات درجه ۶ و حسب مورد به انفصال موقت از خدمات دولتی یا عمومی یا محرومیت از فعالیت در آن حرفه به مدت ۶ ماه تا دوسال محکوم میشود.
مجازات برای افشای هویت کودکان بزهدیده
همچنین نمایندگان مجلس مصوب کردند که اگر کسی هویت طفل و نوجوان بزهدیده را در رسانههای گروهی افشا کند، مستوجب مجازات خواهد شد. طبق ماده ۱۸، افشای هویت کسی که وقوع جرم یا شروع به ارتکاب آن یا خطر شدید و قریبالوقوع علیه طفل یا نوجوان را گزارش میدهد، جز با رضایت خود او یا به موجب قانون، ممنوع است و مرتکب به مجازات درجه ۸ محکوم میشود و در مواردی که افشای هویت موجب وقوع جرم علیه گزارشدهنده شود، افشاکننده حسب مورد به یک یا چند مجازات درجه ۷ محکوم میشود. طبق تبصره این ماده هر گاه توزیع، انتشار و نمایش فیلم یا عکس و مانند آن بهصورت محدود و بهمنظور استفاده علمی یا در جهت مصالح کودک یا کمک به او باشد و همچنین سایر موارد با تشخیص قاضی از شمول این ماده مستثنی است.
مجازات بسترسازی خودکشی و قاچاق اعضا
ازسوی دیگر با تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی بسترسازی یا تسهیل خودکشی اطفال و نوجوانان مشمول مجازات حبس درجه ۵، ۶ و ۸ شد. همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی حبس درجه 3 را بهعنوان مجازات قاچاقچیان اعضا و جوارح اطفال و نوجوانان تصویب کردند. به گزارش «ایسنا» نمایندگان با تصویب ماده ۱۳ لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب کردند: هر کس مرتکب انتقال، خرید، فروش یا قاچاق اعضا و جوارح طفل و نوجوان شود به مجازات حبس درجه سه محکوم میشود. طبق قانون مجازات اسلامی مجازات حبس درجه 3 شامل «حبس بیش از ۱۰ تا 15 سال» میشود. براساس تبصره یک ماده مذکور انتقال اعضا و جوارح به بیماران نیازمند طبق قانون پیوند اعضای بیماران فوت شده یا بیمارانی که مرگ مغزی آنان مسلم است، مصوب ۱۷ فروردین ۱۳۷۹ از شمول این ماده مستثنی است. براساس تبصره ۲ ماده فوق چنانچه پزشکان یا اشخاص مرتبط با امور پزشکی در ارتکاب جرم موضوع این ماده شرکت یا معاونت داشته باشند، علاوه بر مجازات مقرر در این ماده به محرومیتها و ممنوعیتهای درجه ۵ محکوم میشوند.
تعیین مجازات برای بیتوجهی نسبت به اطفال و نوجوانان
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مصوبهای دیگر مجازات بیتوجهی و سهلانگاری اشخاص نسبت به اطفال و نوجوانان را تعیین کردند. به گزارش «ایسنا» نمایندگان مجلس روز گذشته ماده ۹ لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان را به تصویب رساندند که براساس آن هر گاه بر اثر بیتوجهی و سهلانگاری اشخاصی غیر از والدین نسبت به اطفال و نوجوانان نتایج فوق واقع شود مقصر علاوهبر پرداخت دیه مجازات میشود:
تعیین مجازات برای تشویق کودکان به فرار
در مصوبهای دیگر نمایندگان مجلس برای تشویق طفل یا نوجوان برای فرار از مدرسه یا خانه مجازات تعیین کردند. براساس این مصوبه نمایندگان ماده ۸ لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان را به تصویب رساندند که براساس آن هر کس با تهدید، ترغیب یا تشویق موجب فرار طفل یا نوجوان از خانه یا مدرسه یا ترک تحصیل وی شود یا اطفال و نوجوانان را بدین منظور فریب دهد یا موجبات آن را تسهیل یا فراهم کند در صورت فرار یا ترک تحصیل حسب مورد به یک یا چند مجازات درجه ۶ محکوم میشود و درغیر این صورت برای بار اول با اخطار پلیس ویژه اطفال و نوجوانان مواجه میشود و در صورت تکرار به مجازات فوق محکوم میشود.
ارجاع ماده ۱۲ لایحه به کمیسیون قضایی
ازسوی دیگر ماده ۱۲ لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان مبنی بر اینکه هر کسی مرتکب قاچاق اطفال و نوجوانان شود، به مجازات حبس درجه چهارم محکوم میشود با مخالفت نمایندگان تصویب نشد و به کمیسیون قضایی ارجاع شد. به گزارش «ایلنا»، ماده ۱۲ این لایحه میگوید: هر کسی مرتکب قاچاق اطفال و نوجوانان شود، به مجازات حبس درجه چهارم محکوم میشود.
تعیین مجازات فروش مواد دخانی
همچنین نمایندگان مجلس در نشست علنی دیروز خود در جریان بررسی جزئیات لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان با ماده ۱۶ این لایحه با ۱۵۲ رای موافق، ۱۴ رای مخالف و یک رای ممتنع از مجموع ۲۳۷ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند. براساس ماده ۱۶ فروش یا در اختیار قرار دادن مواد دخانی به اطفال و نوجوانان یا بهواسطه آنان، موجب ضبط مواد دخانی کشفشده و محکومیت مرتکب به جزای نقدی درجه ۸ میشود. به گزارش خانه ملت جزای نقدی درجه ۸ در مجازاتهای تعزیری قانون مجازات اسلامی تا سقف ۱۰ میلیون ریال تعیین شده است.