آنچه تا اینجای کار در رسانهها منتشر شده حاکی از این است که در فروردین ماه سال جاری و قبل از برگزاری انتخابات، شورای نگهبان با صدور ابلاغیهای، اعلام میکند که عضویت غیرمسلمانان، در شورای شهرهایی که اکثریت شهروندانش مسلمان هستند را مغایر با شرع میداند. از آنجایی که مجلس، مسئولیت برگزاری انتخابات شوراهای شهر و روستا را برعهده دارد، این ابلاغیه به اطلاع رئیس مجلس نیز میرسد و علی لاریجانی، در پاسخ بر لزوم اجرای “قانون” تاکید میکند. او در مصاحبهها و نطقهای جدید خود درباره موضوع سپنتا نیکنام ، هم استدلالهای حقوقی و قانونی شورای نگهبان را رد میکند.
اما همچنان مهمتر از این اختلاف درخواست مهمی است که منجر به تصمیم شورای نگهبان شد. این درخواست از سوی چه کسی بود و چرا صورت گرفت؟
برای پی بردن به دلیل این حساسیتها لازم است به اندکی پیش از صدور ابلاغیه شورای نگهبان بازگردیم. ابلاغیه شورای نگهبان، پس از آن صادر شد که آیتالله وافی، نماینده یزد در مجلس خبرگان رهبری و از روحانیون اصولگرای نزدیک به طیف فکری شورای شهر سابق یزد، در نامههایی خطاب به شورای نگهبان و هیات نظارت بر انتخابات شوراهای شهر، خواستار توجه به بیانات امام خمینی درباره ویژگیهای اعضای شورای شهر و در نتیجه تجدید نظر در بررسی صلاحیت زرتشتیان در این انتخابات شده بود.
در نامه آیت الله وافی نماینده خبرگان یزد به تابش رییس هیئت نظارت استان یزد درباره صلاحیت زرتشتیان در شورا، آمده بود:
جنابعالی به خوبی واقفید که اینجانب بنا ندارم مصدع اوقات دوستان و مسئولان باشم، مگر آنکه احتمال دهم تکلیف شرعی چنین اقتضایی را ایجاب کند و حق برادری با تذکری هرچند مختصر ادا گردد، ونوشتن این نامه یکی از مصادیق بارز آن می باشد.» در این نامه آیت الله وافی خواستار این شده است که نمایندگان مجلس در امر تأیید صلاحیت نامزدهای شورای شهر به بیانات امام خمینی(ره) که در تاریخ ۱۲/۰۷/۵۸ در جمع گروهی از خبرگان قانون اساسی ایراد شده توجه لازم را داشته باشند وملاک هایی که ایشان برای اعضای محترم شورای شهر بیان کرده اند در تأیید صلاحیت نامزدهای ثبت نامی لحاظ نمایند.
اما چرا نماینده استان یزد در مجلس خبرگان رهبری، هم چهارسال قبل چنین هشداری نداده بود و حالا پس از چهارسال حضور سپنتا نیکنام، در شورای شهر یزد، او نیز به فکر عدم تکرار این حضور افتاده بود؟ آیا در چهارسال نخست حضور نیکنام در شورای شهر یزد، اتفاقی افتاده که اینچنین باعث مغضوب شدن او شده است؟
جستجو در اخبار قبلی، ما را به ویدئویی رساند که تابستان سال گذشته در شبکههای اجتماعی منتشر شد. در این ویدئو فردی روحانی که بعدا مشخص شد، رئیس وقت شورای شهر یزد بوده، مشغول تخریب چند نقش برجسته مربوط به زرتشتیان، از دیوارهای شورای شهر یزد بود.
بررسی موضعگیریها و اظهارنظرهای اعضای اصولگرای شورای شهر سابق یزد درباره ماجرا، سرنخهای زیادی از ریشههای جریان حذف سپنتا نیکنام از شورای شهر یزد به دست میدهد.
براساس اخبار موجود، این تصاویر مربوط به ساختمان جدید شورای شهر یزد بوده که ساخت آن از شورای سوم شروع شده و در شورای چهارم، سپنتا نیکنام از طرف اعضای شورا، مسئول پیگیری اجرای این پروژه بوده است. پروژهای که در اواخر سال ۹۴ تکمیل و آماده بهرهبرداری میشود اما اعتراضهای برخی اعضای شورای شهر به وجود نمادهای زرتشتیان در بین نقش و نگارهای دیوارهای تالار، آغازگر مشکلات است.
حجت الاسلام عباس زارع گاریزی، رئیس شورای شهر قبلی یزد، درباره فیلمی که از او منتشر شد، به سایت وقت ایران، گفته بود:
«در بخشی از دیوار سالن جدید شورای شهر که هنوز افتتاح نشده نقشهایی از فروهر نماد زرتشتیان به کار رفته بود که از مقامهای بالاتر به من گوشزد کردند که این نماد نباید باقی بماند. تکرار میکنم نهاد بالاتر یعنی تصمیم شخصی نبوده است و من این کار را برای رعایت عدالت انجام دادهام. پیمانکار با توجه به دستوری که از مقام بالاتر رسیده بود اقدام به حذف این نقوش کرده بود اما چون نقوش برجسته بود، نمیتوانست آنها را به خوبی پاک کند و من به این دلیل که به هنر علاقه داشتم و میدانستم با بتونه نمیتواند این کار را انجام دهد به کمکش رفتم و با همکاری هم نقوش را پاک کردیم. من فکر نمیکردم اگر یک روحانی به کار هنری علاقه داشته مجرم شناخته میشود!
روزنامه آفتاب یزد هم درباره نقوش منتسب به زرتشتیان که در بین نقش و نگارهای دیوار تالار جدید شورای شهر یزد وجود داشت، نوشته بود:
«ساختمان جدید شورای شهر یزد مصوب شورای سوم را دارد و سالهاست در حال ساخت و تکمیل است. این صحن که در مراحل آخر تکمیل خود قرار دارد، با تصاویر اماکن تاریخی و مذهبی این شهر که جزوی از هویت یزد هستند، زینت بخشیده شده است. مسجد جامع یزد، تکیه امیر چخماق و آتشکده یزد برخی از نقوش استفاده شده در این صحن هستند. اما انتشار این ویدئو نشان میدهد که رئیس شورای چهارم شهر یزد شخصا اقدام به حذف برخی نقوش کرده است.
اما سخنان یکی دیگر از روحانیون اصولگرای عضو شورای شهر سابق یزد در صحن علنی این شورا، پیکان حملات را به شکلی آشکار به سمت سپنتا نیکنام نشانه رفت. حجت الاسلام حمید رضا مطهریان در یکی از جلسات علنی شورای اسلامی شهر یزد با اشاره به اینکه شورا در اصل به آقای نیکنام ماموریت داده که فقط بر نحوه چینش صندلیهای سالن شورا نظارت نماید گفت:
متأسفانه ایشان دانسته یا ندانسته پا را فراتر از ماموریت خود گذاشته و بدون تصویب و بدون هماهنگی با شورا و مشورت با دیگران نسبت به نصب تصاویر برجسته روی بدنه شورا نمود که درکنارتصاویر اماکن فرهنگی حداقل چهار تصویر از نماد زرتشتیان به چشم می خورد و این عمل مورد اعتراض درون و بیرون شورا قرار گرفت. رئیس شورا با توجه به مسائل پیش آمده و با هماهنگی بزرگان شهر درخواست اصلاح نقوش توسط پیمانکار نمود. البته از اول دوره شورای چهارم آقای نیکنام علی رغم اینکه می گوید نماینده مردم یزد در شورا است با ایجاد حساسیت های مذهبی خود مانند پی گیری مستمر ومصرانه در تغییر نام پارک بزرگ شهر و خیابان مهر و… به این همزیستی مسالمت آمیز خدشه وارد نمود. آقای نیکنام مگر نمی گویید تعداد آرای همکیشانتان ۳۰۰۰ رای بوده پس ۱۷ هزار رای شما از سایر مردم یزد بوده شما نباید نسبت به تبلیغ نمادهای دینی خود در شورایی که پسوند اسلامی رادارد اصرار می کردید. ریشه این اتفاقات اول بر میگردد به اقدامات آقای نیکنام…
تاکید رئیس شورای شهر سابق یزد بر این نکته که «مقامات بالا» برای حذف نقوش از دیوارها در کنار تاکید حجت الاسلام مطهریان بر اینکه رئیس شورا «با هماهنگی بزرگان شهر» اقدام به حذف این نقشها کرده بود، نشانههای جالبی است و وقتی به فاصله هفت ماه پس از این مجادلات، نماینده استان یزد در مجلس خبرگان رهبری، با نامه نگاری خواستار تجدید نظر درباره حضور زرتشتیان در شورای شهر میشود، گمانههایی را درباره مقامات و نهادهای مورد نظر شورای شهری های سابق یزد مطرح میکند.
به نظر میرسد، اقدامات سپنتا نیکنام در چهارسال نخست عضویتش در شورای شهر یزد، منجر به شکلگیری عزمی جدی برای حذف او شده. عزمی که اجرای آن به شورای نگهبان واگذار شده و حالا در این ماجرا هیچ نام و نشانی از چهره هایی نظیر حجت الاسلام زارع، حجت الاسلام مطهریان و آیت الله وافی به چشم نمی خورد.
به بیان دیگر، گویا موضوعی که تا حد یک بحران ملی، همه قوای مختلف کشور را درگیر کرد، ریشه در تصفیه حسابهای یک جریان خاص فکری با یک شخص، داشته است.
سپنتا نیکنام، اخیرا در گفتوگو با اعتماد درباره نتیجه این جنجال گفته:
واقعیت این است که برنده اصلی این رخداد، من هستم چرا که معروفتر و محبوبتر وشناخته شدهتر شدم. اما میخواهم از مسوولان سوال کنم که اگر قرار باشد این موضوع- یعنی مسائل اقلیتی- را در یک کفه و موضوعات ملی و منافع مردم شهر را در یک ترازو بگذارند، آیا واقعا ارزش اینهمه حاشیهسازیهای جورواجور را داشت؟ امیدوارم که مسوولان کمی کلانتر و واقعیتر به مسائل بنگرند و همانطور که شعار میدهند به رای مردم احترام بگذارند.
مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل جلسه دادمجمع تشخیص مصلحت نظام صبح امروز شنبه به ریاست آیت الله موحدی کرمانی و با حضور اعضای این مجمع تشکیل جلسه داد
یزدفردا "به گزارش اداره کل روابط عمومی مجمع ، در جلسه امروز ، طرح دو فوریتی تمدید مهلت جذب اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای و مالی سال ۱۳۹۶ کل کشور، اختلافی میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان مطرح گردید و مصوبه مجلس با اصلاحاتی تصویب شد.
براساس مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام، مهلت تعهد و مصرف اوراق بهادار (اسناد خزانه، اوراق مشارکت و سایر اسناد مالی اسلامی) مربوط اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای و مالی قانون بودجه سال ۱۳۹۶ کل کشور در سقف بودجه مصوب همان سال تا پایان شهریور ماه سال ۱۳۹۷ تمدید و مهلت ارسال صورت حساب دریافت و پرداخت نهایی نیز تا پایان مهرماه سال ۱۳۹۷ تعیین شد و صرفاً تعهد و مصرف اوراق بهادار موضوع این قانون از شمول حکم ماده واحده قانون اصلاح مواد 63و64 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 15/12/79 و اصلاحیه 4/12/93 آن در مورد مهلت موّرب برای هزینه کرد اعتبارات عمرانی و ارسال صورت حساب دریافت و پرداخت نهایی مستثنی گردید.
مصوبه دیگر مجمع تشخیص مصلحت نظام مربوط به طرح اصلاح مواد ۱ و ۴ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران ، اختلافی میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان بود که اعضای مجمع بازگشت به قانون سال ۱۳۷۵ را با اضافه شدن تبصره ۲ به ماده 26قانون مذکورو تصویب ماده ۴ مصوب مجلس شورای اسلامی، موافقت کردند.
بر اساس تبصره ۲ مصوب مجلس شورای اسلامی اقلیتهای شناخته شده در قانون اساسی باید بجای اسلام به اصول دین خود اعتقاد و التزام عملی داشته باشند.
همچنین ماده ۴ بر لازم الاجرا بودن این مصوبه از زمان برگزاری انتخابات دوره پنجم شوراهای اسلامی شهر و روستا تصریح دارد.