یزدفردا | نسخه چاپی | ثبت نشان جغرافیائی تنها راه گریز از خطر دست رفتن سرمایه های ملّی ایران(11)

بانو حمیده زابلی – وکیل پایه یک دادگستری یزد -کارشناس ارشد حقوق مالکیت فکری

یزد فردا :فرش،حنا،ترمه، قطاب و باقلوای یزد،زیلوی میبد، ،پسته دامغان،زعفران قائنات،گلاب کاشان، پنیر لیقوان،انار ساوه و غیره از سرمایه های با قی مانده گذشته ایران و سمبل تاریخ دیرین و شناسنامه تمام ایرانیان هستند که همه ما از دیرباز آنها را می شناسیم و در زمان سفر به خصوص به کشورهای دیگر،به عنوان سوغات،هدیه می دهیم.این محصولات و بسیاری از صنایع دستی و محصولات کشاورزی و طبیعی دیگری نیز هستند که از شهرهای مختلف کشورمان به دلیل خصوصیات و ویژگی های منحصر به فرد آن منطقه یا مردمان آن منطقه نشأت گرفته و به شهرت جهانی نیز رسیده اند،که قانون حمایت از نشانه های جغرافیائی مصوب 1383 ضمن ارائه تعریفی جامع،این محصولات را تحت عنوان نشانه های جغرافیائی، مورد حمایت قرار داده است.
قانون،حمایت از این نشانه های جغرافیائی را مبتنی بر ثبت دانسته بدین معنی که صرفاً شخصی اعم از حقیقی یا حقوقی می تواند علیه متلّبان و سوءاستفاده کنندگان از این نشانه ها در دادگاه اقامه دعوا کند،که آنرا طبق قانون به ثبت رسانده باشد.
اخیراً مشاهده می کنیم نشانه های جفرافیایی به راحتی توسط سودجویان بطور متقلبانه با کیفیت بسیار پائین تولید و با عنوان محل مبدأ و ویژگی های نادرست مبدأ وارد بازار می گردند و همین امر مردم را در مورد مبدأ کالاها گمراه می نماید بطوریکه دیگر امکان تشخیص کالای اصل از تقلّب برای مصرف کنندگان عادی میسّر نمی باشدبراي مثال قطابي كه متعلق به يزد ميباشد اگر در بنگاه شيريني سازي يزد توليد نگردد، زیرا او باور می کند قطابی اصیل و با ارزش خریداری نموده است در بعد بین المللی نیز کشورهائی از خلاء عدم ثبت بین المللی نشانه های جغرافیائی سوءاستفاده نموده و محصولات تولیدی خود را با بکار بردن نام و استفاده از اعتبار برند اصلی، مغایر با مشخصه های آن و در محلی غیر از مبدأ واقعی به بازارهای خارجی حتی به ایران !! صادر می نمایند.مانند سوءاستفاده چینی ها و احداث شهری به نام کاشان که فرش های خود را با برند کاشان تولید و به دنیا عرضه می کنند.
بی توجهی و عدم مدیریت صحیح در حمایت از نشانه های جغرافیائی در درجه اول به ضرر تولیدکنندگان و میراث داران آنها است چرا که هم باعث از دست دادن بازار مصرف محصولات خود در داخل و خارج از کشور می باشد و هم به شهرت آنان برای محصولاتشان خلل وارد می آورد.در درجه بعد، استفاده نادرست از این نشانه های جغرافیائی توسط اشخاص و کشورهای غیر مجاز برای مصرف کنندگان نیز مضر می باشد چرا که آنها تصور می کنند یک محصول با کیفیت و اصيل را تهیه نمودند که در واقع تقلبی می باشد.
با اینکه نشانه های جغرافیائی بدون ثبت هم در حوزه داخلی مورد حمایت قرار می گیرند امّا تا یک نشان به ثبت ملّی نرسد در فهرست جهانی ثبت نمی گردد و از طرف دیگر اگر کالا یا محصولی خارج از قلمرو منطقه ای تولید گردد و یا ویژگی های خاص آن منطقه جغرافیائی را نداشته باشد،خارج از دایره نشانه جغرافیائی ملّی قرار می گیرد. بسیاری از محصولات با ویژگی نشان جغرافیائی،شهرت ارزشمندی را در سطح جهانی کسب کرده اند که در صورت حمایت نشدن ممکن است علاوه بر مورد سوءاستفاده واقع شدن توسط تجار جاعل،شرایط حمایت قانونی را نیز از دست بدهند. باید ازین فرصت و نعمات منحصر به فردیکه به دلیل قدمت تاریخی،تنوع آب و هوایی،تنوع قومی و موقعیت جغرافیائی نصیب کشورمان گردیده و باعث شده تا به یکی از مراکز تولید،فرآوری و صادرات محصولات کشاورزی،طبیعی و صنایع دستی تبدیل شویم،نهایت استفاده را برده،نشانه های جغرافیائی را شناسایی و نسبت به ثبت بین المللی آنها اقدام نماییم تا آنها را از دست ندهيم.

سوغات یزد - یزد فردا : محمد حسین تقوایی زحمتکش : بانو حمیده زابلی – وکیل پایه یک دادگستری یزد -کارشناس ارشد حقوق مالکیت فکری ثبت نشان جغرافیائی تنها راه گریز از خطر دست رفتن سرمایه های ملّی ایران(11)