یزدفردا

بقعه محمدبن یعقوب                           شماره ثبت ملي: _____   

موقعيت مكاني

بقعۀ مخروبه محمد بن یعقوب درمحله فهادان ، درمجاورت حسینیه کوشکنو واقع است .

منابع تاریخی

این بقعه در مجاورت مزار باغ مولائی قرار داشته است که بسیاری از بزرگان و عرفا را در خود جای داده است. بقعه محمد بن یعقوب نیز در اصل خانقاه و محل سکونت  وی بوده است. (وی از حفاظ گرانقدر ، استادومعلم آموزش قرآن به سید رکن الدین ، درقرن هشتم هجری می زیست) که شرح آن در موقوفات خانقاه محله کوشکنو (ذیل وقف نامه جامع الخیرات سیدرکن الدین) آورده شده است.

درکتب تاریخی شرح حال شیخ عالیقدرمحمد بن یعقوب آمده است : « درآن زمان استاد قرآن شیخ محمد یعقوب بود ، علیه الرحمه ، استاد قرآن امیررکن الدین بود و قرآن بر او خوانده بود به پرسش او رفت دید که وی ازپایابی بیرون آمده وضو ساخته و نفس می زند ، امیررکن الدین نذرکرد که آب تفت به درخانه او برد تا وضو ساختن بر او آسان شود و مقداری آب تفت بخرید و از فراشاه قناتی حفر کرد وآب آن را پس ازطی مسیر.... به درخانه استاد محمد یعقوبه و به خانقاه کوشکنو رسانید» .

اما شواهدی تاریخی نشان می دهد که صورت قبری که در این بقعه ظاهر گردیده متعلق به محمدبن یعقوب نمی باشدو تنها در اذهان مردم بدین نام اشتهار دارد زیرا منابع تاریخ محلی در ذیل مزار تازیان و غازیان به قبر محمدبن یعقوب اشاره دارند:  «در یک طرف مزار تازیان ،مزار غازیان و طرف دیگر دارالقرآن مشهور به عفیف الدین می باشد زیرا به دلیل دفن استاد قرآن محمدبن یعقوب و پسرش مولانا عفیف الدین بدین نام معروف گردیده است»   

مشخصات

  این محل مخروبه احتمالاً مقبرۀ ومحل دفن شخصیتی مذهبی مربوط به قرن هشتم هجری قمری به نام شیخ محمد بن یعقوب می باشد . محوطه مذکور که چهاردیوار یست بطول وعرض 30/5×20/5 متر وبدون سقف ودسترسی به آن ازکوچه است بن بست وباریک با عرض متفاوت 10/1 ×50/1متراست که سالیانی است بصورت مخروبه ها شد ومملو ازخاک وزباله های شهری گردیده است .

  براثرکاوشهای باستانشناسی بعمل آمده ازسوی آقای دینیارشهرزادی این محوطه چهاردیواری بقعه مانند بدون سقف منجر به نمایان شدن صورت قبری به ابعاد 13/1×15/2 متر که حدوداً درمیان اتاقک مذکور موجوداست ، بدست آمده بود کف این بنا که با آجرهای آب انباری 2×21 ×21 سانتیمتر سالم ، خرده ، شکسته و ناقص مفروش شده است و مربوط به صد ساله اخیر است . 

قدیمی ترین آثار معماری باقیمانده درآن ، بقایای دیوارست بااندود وکاهگل ومختصر نشانه ای ازآثار گچکاری بر روی آن مشاهده می شود که این باقیمانده دیوار که  در ادوار بعد الحاقاتی به آن افزوده شده وبصورت کوچه ای باریک درآمده است تنها آثار معماری قدیم است که می توان تاریخ وقدمت قرن هشتم را به آن نسبت داد .

ضمناً درسه گوشه اتاقک یا چهاردیواری که مقبره درمیان آن قراردارد ، باقیمانده سه ستون                             (احتمالاً ستون ضلع غربی به کلی تخریب شده است ) دیوار خشتی قدیمی است وآن پایه ستون تویزه ایست که بر روی آن گذشته پوشش گنبدی قرار داشته است و درساخت و سازهای بعدی آنرا تراشیده و به دیوار مجاور به عنوان بخشی ازدیوار اتاق الحاق نمودند.

كتيبه هاي تاريخي                   

دراین مخروبه اثری ازکتیبه و نوشته تاریخی دیده نشده است .