مسجد وزير شماره ثبت ملّي : 6327
|
|
|
موقعيت مكاني :
مسجد وزير در ضلع شمالی خيابان مسجد جامع يزد ، محله وقت الساعت ، جنب آب انبار وزير قرار گرفته ومنحصربه يك اتاق است .
باني
مؤسس مسجد مذكور سيّد مرتضي بن سيّد محّمد عريضي است .
منابع تاريخي
بنا به نوشتۀ ايرج افشار خاندان وزيري از اولاد سيد محمد وزيرواز سادات عريضي اند . نزد آقاي سيد علي محمد وزيري نسخه خطي ادعيه مير محمد اسماعيل خاتون آبادي ديده شده كه سيد مرتضي بن سيد محمد آن را وقف بر اولادكرده وسيد محمد پسرش را متولي پس از خود كرده است که تاريخ وقفنامه آن 1197 ه. ق است . همچنين نزد آقاي وزيري ، طومار جميع تركه ميرزا سيد محمد وزيرمورخ 1245ه.ق مشاهده شده كه از حيث اصطلاحات مربوط به اسباب واثاث زندگاني ومقياس آب وملك در يزد وبسياري از مصطلحات زندگيهاي آن عصر مفيد ودر نوع خود يگانه است.
مشخصات
با توجه به مصالح آن وخصوصيات معماري، قدمت بنا به عهد قاجار مي رسد .كل ساختمان مسجد از يك شبستان مستطيل شكل به ابعاد 5 ×10 متربا يك ورودي در ضلع شمالي ويك ورودي در ضلع شرقي و داراي تزئينات مقرنس گچي است .
سه پنجره آجري به صورت مشبّك نيز در اين قسمت واقع است .همچنين در اضلاع شرقي وغربي مسجد، هركدام سه غرفه وجود دارد كه غرفه هاي ضلع شرقي دوطبقه مي باشد وداراي يك ورودي از سمت كوچه است. كف همۀ غرفه ها باآجرفرش شده، ولي كف مسجد سيماني است . اطراف مسجد نيز به ارتفاع 5/1 متر از سطح زمين داراي ازاره هاي آجري است و سقف آن به صورت طاق ضربي و داراي سه نورگير مي باشد .
اين بنا با يك آب انبار ويك حمام به همين نام در كنار هم مجموعه اي را تشكيل مي دهند .از اجداد خاندان وزيري دوتخته زيلو از علي محّمد وزيري (سال 1377 ه .ق) در مسجد موجود است . گفتني است وي دهه بيست شمسي ، متولّي مسجد جامع يزد بوده ومرمت اين مسجد را در همان زمان بر عهده داشته است.
كتيبه هاي تاريخي
بر در آن عبارت مذكور در ذيل به خطّ نسخ ونستعليق خوش نوشته اند :
اين دروقف است بر مسجد مرحمت و مغفرت شان جنّت مكان ميرزائي ميرزا سيد مرتضي موسوي عريضي دارالعباده يزد طاب ثراه وجعل الجنه مثواه ،حرره محمد صادق الرضوي في سنه 1285من الهجره النبويه (نستعليق)-لااله الله محمد رسول الله (نسخ ) ، علياً ولي الله ( نستعليق ) .