مسجد باغ بهشت (حاجی ابراهیم ) شماره ثبت ملّی : -
|
|
|
مسجد باغ بهشت در ضلع غربی خبابان امام خمینی ودر محلّه دارالشفاء واقع شده است .
بانی
فرد خیّری به نام « حاجی ابراهیم زرگری » در عهد قاجاریه مسجد مذكور را احداث كرده است .
منابع تاریخی
دركتابچه موقوفات یزد راجع به مسجد حاجی ابراهیم ذکر کرده است زمانی که بازارهای داخل حصار شهر یزد رونق داشته، این مسجد نیز از رونق و اعتدال خاصی برخوردار بوده است و با توسعه وگسترش شهری نیز این مسجد از رونق اولیه خود افتاده است و امروزه تنها به عنوان یکی از مساجد کوچک محله ای ذکرمی شود.
مشخصات بنا
مسجد حاجی ابراهیم ( باغ بهشت ) از گرمخانه و تابستانخانه ( به صورت ایوان تابستانی) و صحن تشكیل شده و دارای دو درب ورودی و سردر آجری است . صحن مسجد چهار پله پایین تر از سطح كوچه واقع شده است .
تابستانخانه مسجد به صورت ایوان تابستانی نسبتاً بزرگ بوده و پوشش داخلی و سردر ایوان آن با آجر پوشیده شده است . در ضلع جنوبی ایوان ، محراب كاشیكاری شده و جنب آن طاقچه ای دیده می شود . ایوان تابستانی مسقّف به طاق ضربی وكف آن سیمانی است . در ضلع شرقی گرمخانه صفه ای با درب چوبی قرار دارد ودر ضلع غربی آن نیز دو طاق نما ، یك صفه و یك پنجره چوبی به چشم می خورد . در ضلع شمالی هم دو درب چوبی نصب است .
در ضلع جنوبی گرمخانه ، محراب كتیبه داری واقع شده و پلكانی گچی در پشت آن است كه به غرفه دوم راه دارد . گرمخانه دارای پوشش طاق و تویزه با قدپای كوتاه و قوس هلالی با پوشش آجری و اندود گچ میباشد . ستونهای چهارگوش بنا با آجر پوشیده شده است و نورگیر مرمری ( گلجام ) ، جهت روشن تر شدن مسجد در سقف گرمخانه تعبیه گردیده وكف گرمخانه با آجر فرش شده است .
در ضلع غربی مسجد حاجی ابراهیم صحن و انباری دیده می شود . بدنه دیوار صحن نیز با كاهگل و آجر پوشیده شده . كف صحن سیمانی و پشت بام مسجد با كاهگل اندود شده است .
كتیبه های تاریخی
آثاری كه از بقایای مسجد قدیم دیده شده ، عبارت است از :
1 - كاشیهای شش ضلعی لاجوردی سده های هشتم و نهم هجری كه در محراب جدید نصب كرده اند .
2 - سنگ مرمر منصوب در محراب به اندازه 56× 80 سانتیمتر كه عبارات منقور بر آن بدین گونه است :
پیشانی :
« لا اله الّاالله محمد رسول الله علی ولی الله » .
حاشیه :
«شهد الله لا اله الّا .... بالقسط ( آل عمران / 18 ) فی سنه 1136 .»
3 – كتیبه ای واقع در محراب زمستانه با این عبارات :
« سبحان الله و بحمده ، لا اله الا الله و محمد رسول الله علی ولی الله ، الله اكبر كبیراّ » و آیات قرآنی دیگر .
4 - كتیبه ای در محراب ایوان تابستانی وجود دارد كه در آن ، سوره توحید ، بسم الله الرحمن الرحیم، سبحان ربی الاعلی و بحمده ، الله ، محمد ، علی منقور است .