یزدفردا

دهمین روز از ماه قمری ذ‌یحجه برای مسلمانان سراسر جهان مصادف است با عید قربان که به یاد ابراهیمِ پیامبر و فرزندش اسماعیل جشن گرفته می‌شود
مسلمانان در این عید با پوشیدن بهترین پوشاک خود، پس از انجام عبادات، به دید و بازدید و جشن و سرور می‌پردازند. از جمله آیین این عید، قربانی کردن توسط زائران خانه خدا در مراسم حج واجب است

غید قربان
عید قربان یا عید الاضحی (روز دهم ذی حجه) از عیدهای بزرگ مسلمانان است. بنابر روایات دینی، در این روز خدا به ابراهيم خلیل فرمان داد اسماعيل را ذبح کند. او اسماعيل را به قربانگاه برد ولی جبرئيل همراه با «قوچى» فرود آمد و ابراهيم آن را به جای اسماعیل قربانی كرد. سنّت قربانى در روز عید قربان در سرزمین منا به یاد آن رخداد است. مسلمانانی که برای حج، به زيارت خانه خدا می‌روند، طبق شروطی وظیفه دارند در منا قربانی کنند.
عبادت در شب و روز عید قربان بسیار سفارش شده و احیای شب عید قربان به دعا و نماز و نیایش بسیار پر فضیلت است. در روز عید قربان اعمالی مانند غسل، نماز عید قربان و قربانی کردن، زیارت امام حسین (ع) و خواندن دعای ندبه، مستحب است. روزه گرفتن در عید قربان مانند عید فطر حرام است.عید قربان در کشورهای اسلامی، تعطیل رسمی است و مسلمانان در این روز جشن می‌گیرند.

اسامی دیگر عید قربان
نام دیگر عید قربان، عیدالاضحی و عید خون است. دهخدا از این روز با نام عید گوسپندکشان نیز یاد می‌کند.این روز همان روز آزمایش و امتحان حضرت ابراهیم(ع) و حضرت اسماعیل (ع) است که از آن سربلند بیرون آمدند.

تاریخچه قربانی
حضرت ابراهیم بنابر رؤیایی که دیده بود مأمور قربانی کردن فرزندش شد. در هنگام قربانی، ابراهیم پیشانی پسرش را بر زمین نهاد و تیغ تیز بر حلق او گذارد اما کارد گردن او را نبرید و سرانجام هنگامی که پدر و پسر تسلیم بودن کامل خود در برابر فرمان الهی را نشان دادند، خداوند عمل او را قبول نمود و ابراهیم به جای قربانی فرزندش قوچی را که جبرئیل آورده بود قربانی نمود. سنّت قربانى در روز عید قربان یادبود رخداد ذبح اسماعیل می‌باشد بنابر برخی روایات، تمام حیواناتی که در سرزمین منا در روز عید قربان ذبح می‌شوند؛ فدیه حضرت اسماعیل می‌باشند.
در عصر جاهلیت قربانی کردن از پلیدی شرک مبرا نبود. کعبه را با خون قربانی آلوده می‌کردند و گوشت آن را بر خانه کعبه می‌آویختند تا خداوند آن را قبول کند. در قرآن کریم این رسم مذموم خوانده می‌شود و شرط قبولی قربانی تقوا معرفی می‌شود. همین تقوا و خلوص برای قربانی کردن است که این روز نحر، حج اکبر نامیده می‌شود

اعمال شب عید قربان
از امام صادق (ع) روایت شده که از پدرانش چنین نقل فرمودند: «امام علی (ع) دوست داشت چهار شب از سال، خود را فارغ نماید؛ شب اول رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان» به نظر می‌رسد که منظور از فراغت، فراغت برای عبادت در آن با زنده نگهداشتن آن باشد. همچنین در شب و روز عید زیارت امام حسین (ع) مستحب است.[۸]
اعمال روز عید قربان
روز عید قربان روز پر فضیلتی است. اعمال این روز چند چیز است:
    غسل: كه به گفته علامه مجلسى، غسل در آن روز سنّت مؤكّد است تا آنجا كه بعضى از علما آن را واجب دانسته‌اند.[نیازمند منبع]

 نماز عید قربان
این نماز در زمان حضور امام معصوم (ع) واجب است؛‌ اما در زمان غیبت امام زمان (عج) مطابق فتوای مشهور فقهاى شیعه، مستحب مؤكّد است (خواه به صورت جماعت خوانده شود يا فرادى)
  مستحب است دعاهايى را كه پيش از نماز عيد و قبل از آن وارد شده است خوانده شود. بهترين دعاها، دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه است كه با عبارت «أللّهُمَّ هذا يَومٌ مُبارَك» آغاز می‌شود و اگر دعای چهل و ششم قرائت شود بهتر است.
دعای ندبه: خواندن دعای ندبه در این روز و سایر اعیاد مستحبّ است.
 قربانی كردن: انجام قربانی بر حاجیان حاضر در مکه واجب است؛ اما انجام قربانی در این روز برای همه مسلمانان مستحبّ مؤكّد است، تا آنجا كه برخی از علما آن را بر كسانی كه توانایی دارند واجب دانسته‌اند و مستحب است بعد از نماز عید، كمی از گوشت آن خورده شود.  مستحبّ است هنگام قربانی این دعا كه از امام صادق (ع) نقل شده است خوانده شود: «وَجَّهْتُ وَجْهِی لِلَّذی فَطَرَ السَّمواتِ وَ الارْضَ، حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما أنَا مِنَ الْمُشْرِكینَ، إنَّ صَلاتی وَ نُسُكی وَ مَحْیای وَ مَماتی لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ، لا شَریكَ لَهُ، وَ بِذلِكَ أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ. اَللّهُمَّ مِنْكَ وَلَكَ، بِسْمِ اللّهِ وَاللّهُ اَكْبَرُ. اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّی» در حدیثی نقل شده است كه امام صادق (ع) فرمود: امام سجاد(ع) و امام باقر (ع) گوشت قربانی را سه قسمت می‌كردند: یك قسمت آن را به همسایگان می‌دادند و یك قسمت آن را به نیازمندان و قسمت سوم را برای اهل خانه نگه می‌داشتند.
تكبیرات مشهور این روز گفته شود: برای كسانی كه در این ایام در مراسم حج و صحرای منا هستند، بعد از پانزده نمازهای روزانه این تكبیرها را بخوانند یعنی از نماز ظهر روز عید، شروع كرده تا نماز صبح روز سیزدهم؛ ولی كسانی كه در آن جا نیستند، بعد از ده نماز آنها را می خوانند، از نماز ظهر روز عید آغاز نموده، تا نماز صبح روز دوازدهم، و آن تكبیرها مطابق روایت كتاب كافی چنین است: «اَللهُ اَكْبَرُ اَللهُ اَكْبَرُ، لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ وَ اللهُ اَكْبَر اَللهُ اَكْبَرُ، و للهِ الْحَمْدُ اَللهُ اَكْبَرُ عَلی ما هَدانا ااَللهُ اَكْبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الانعامِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما أبْلانا»[۱۳]

زیارت امام حسین (ع)

روزه در عید قربان:
روزه گرفتن در روز عید قربان مانند عید فطر حرام است.

شرایط قربانی در حج
یکی از سه حیوان شتر،‌ گاو و گوسفند برای قربانی تعیین شده است؛ البته قربانی شتر و پس از آن گاو، بهتر است. قربانی سایر حیوانات غیر از سه حیوان مذکور کافی نیست. احتیاط مستحب آن است که ذبیحه را سه قسمت کنند: قسمتی را هدیه و یک قسمت را صدقه و قدری را هم بخورند.
اسرار قربانی کردن
سر عبادت رسیدن به قبول طولی عبادت است. مثلا طهارت شرط عرْضی است اما برای رسیدن به سر عبادت باید پرهیزگار بود و شرط قبول طولی نماز،‌ تقوا است. انما یتقبل الله من المتقین. برای قربانی کردن اسراری ذکر شده است:
    حکمت قربانی قرب و نزدیک شدن به خداوند است که اگر عمل بر پایه تقوا باشد این نزدیک شدن حاصل می‌شود. لَن يَنَالَ اللَّـهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَـٰكِن يَنَالُهُ التَّقْوَىٰ مِنكُمْ. ترجمه: هرگز [نه‌] گوشتهاى آنها و نه خونهايشان به خدا نخواهد رسيد، ولى [اين‌] تقواى شماست كه به او مى‌رسد.
    گلوی دیو طمع را باید برید و او را کشت.
    از حکمت‌های قربانی کردن اطعام فقرا و نیازمندان است. رسول خدا در حجة الوداع صد شتر برای قربانی با خود آوردند. پیامبر اکرم حکمت واجب شدن قربانی را رسیدگی به فقرا عنوان کردند که به وسعت از گوشت بخورند و فرمود: پس گوشت را به آن‌ها بخورانید.
    هدف از قربانی یاد خدا و یادآوری همه نعمت‌ها از جمله دام‌های حلال است و قربانی با یاد خداوند حلیت پیذا می‌کند.لِّيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُ‌وا اسْمَ اللَّـهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَىٰ مَا رَ‌زَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَام. ترجمه: تا شاهد منافع خويش باشند، و نام خدا را در روزهاى معلومى بر دامهاى زبان‌بسته‌اى كه روزىِ آنان كرده است ببرند.

عید قربان در کشورهای اسلامی
عید قربان، یکی از تعطیلات رسمی در تقویم اسلامی است که در کشورهای اسلامی از یک روز تا یک هفته به مناسبت این عید بزرگ تعطیل بوده و در این مدت جشن‌ها و مراسم باشکوهی در این کشورها برگزار می‌شود. در جمهوری اسلامی ایران به مناسبت عید قربان یک روز تعطیل رسمی است

تعطیلات عید قربان  تقویم کشورهای اسلامی
تعطیلات عید قربان در کشورهای مسلمان از ۱۶ روز در عربستان سعودی تا ۱ روز در ایران متفاوت است.
عید قربان بطور سنتی در بیشتر کشورهای مسلمان ۴ روز تعطیل است.
عید قربان سال ۲۰۱۷ میلادی در اکثر کشورهای مسلمان روز اول سپتامبر (جمعه ۱۰ شهریور) و در پاکستان دوم سپتامبر جشن گرفته می شود.
عید قربان در عربستان سعودی در سال ۲۰۱۶ بمدت ۱۲ روز تعطیل بود که برای سال ۲۰۱۷ به ۱۶ روز افزایش یافت. این تعطیلات در سال جاری در عربستان از ۲۴ اوت آغاز شده است و تا ۹ سپتامبر ادامه دارد.
عید قربان در قطر و ترکیه ۱۰ روز، امارات متحده عربی (سال ۲۰۱۶) و سودان ۹ روز، مصر، عمان، کویت، اردن و فلسطین ۵ روز، در افغانستان، جمهوری آذربایجان، تونس، مراکش، پاکستان و لبنان ۴ روز، در فیلیپین، اندنزی، سنگاپور، نیجریه، اوگاندا و غنا ۳ روز و در ایران ۱ روز تعطیل است.