یزدفردا

در این فهرست علایم اختصاری بکار رفته به این معانی می‌باشند:

    (ف)، به معنی میراث فرهنگی؛
    (ط)، به معنی میراث طبیعی؛
    (ت)، به معنی میراث ترکیبی؛
    (خ)، به معنی میراث در خطر.



میراث جهانی ایران (آثار ثبت شده در یونیسکو)

•     ارگ بم و فضای فرهنگی آن، (ف) (خ).
•     روستای میمند و منظر فرهنگی ان
•     بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی و مجموعه آثار رهبانی موجود در اردبیل، (ف).
•     بیستون، (ف).
•     طاق بستان
•     پاسارگاد، (ف).
•     تخت جمشید، (ف).
•     تخت سلیمان، (ف).
•     چغازنبیل، (ف).
•     شهر شوش
•     گنبد سلطانیه، (ف).
•     مجموعه سازه‌های آبی (هیدرولیکی) شوشتر، (ف).
•     مجموعه آثار رهبانی ارامنه در ایران، شامل قره‌کلیسا، کلیسای سن استپانوس و کلیسای زور زور، (ف).
•     مجموعه تاریخی بازار تبریز، (ف).
•     میدان نقش جهان، (ف).
•     مسجد جامع عتیق
•     باغ ایرانی، (ف).
•     قنات ایرانی
•     گنبد قابوس
•     کویر لوت
•     کاخ گلستان و شمس العماره

درباره
میراث جهانی یونسکو (به انگلیسی: World Heritage Sites) به مجموعه مکان‌های فرهنگی و یا طبیعی ثبت‌شده در سازمان جهانی یونسکو مانند جنگل، کوه، آبگیر، صحرا، بقعه، ساختمان، مجموعه و یا شهر گفته می‌شود که بصورت فهرستی توسط کمیته میراث جهانی یونسکو همه ساله برگزیده شده‌اند.

سایت‌هایی که در این فهرست قرار می‌گیرند بر اساس کنوانسیون حفاظت از میراث جهانی فرهنگی و طبیعی متعلق به تمام انسان‌های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص، محسوب می‌شوند و دولت‌ها موظف به حفظ و نگهداری این آثار هستند.

بر پایه این کنوانسیون کشورهای عضو یونسکو، می‌توانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را نامزد ثبت به‌عنوان میراث جهانی کنند. حفاظت از این آثار پس از ثبت در عین باقی‌ماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوطه، به عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود.

معیارهای فرهنگی انتخاب

1.     نشان دهنده یک شاهکار از نبوغ و خلاقیت انسانی باشد.
2.      نشان دهنده تبادل ارزش‌های بشری در یک بازه زمانی در یک منطقه فرهنگی از لحاظ پیشرفت در معماری یا فناوری، برنامه‌ریزی شهری یا طراحی چشم‌انداز باشد.
3.      گواهی بی‌همتا یا دست‌کم استثنایی بر یک سنت فرهنگی یا تمدن زنده یا از میان رفته باشد.
4.      نمونه‌ای برجسته در معماری یا تکنولوژی که مرحلهٔ مهمی از تاریخ بشر را نشان دهد.
5.     نمونه برجسته‌ای از تعامل بین انسان و محیط زیست و یا نماینده یک فرهنگ باشد.
6.     به طور مستقیم مرتبط با رویدادها یا سنت‌های زندگی، افکار و عقاید یا آثار هنری یا ادبی دارای اهمیت عالی جهانی باشد.

معیارهای طبیعی

1.      پدیده‌ای بی نظیر طبیعی با زمینه‌های استثنایی و زیباشناسی باشد.
2.     نمونه برجسته از مراحل و تغییرات تاریخ زمین‌شناسی باشد.
3.    نمونهٔ برجسته از فرایندهای زیست محیطی و بیولوژیکی در تکامل و توسعه زمینی، اکوسیستم‌های ساحلی و دریایی و جوامع از گیاهان و حیوان‌ها باشد.
4.   شامل زیستگاه‌های طبیعی مهم از نظر تنوع زیستی و حاوی گونه‌های در خطر باشد.

سوریه

•     بوسرا
•     حلب
•     دمشق
•     دژ کردان
•     پالمیرا
•     قلعه صلاح‌الدین ایوبی

عراق

•     سامرا

عربستان سعودی

•     مداین صالح

لبنان

•     بعلبک
•     صور

یمن

•     شبام
•     جزایر سوکوترا

رژیم اشغال گر

•     بخش باستانی شهر اورشلیم و دیوارهایش، (ف) (خ).

بحرین

•     قلعه بحرین - بندر تاریخی و پایتخت دیلمون، (ف).

آذربایجان

•     ایچری‌شهر و قصر شیروان شاه و قلعه دختر در شهر باکو، (ف).
•     فضای فرهنگی سنگ نگاره‌های قوبوستان، (ف).

اردن

•     ام‌الرصاص، (ف).
•     پترا، (ف).
•     قصر عمرة، (ف).
•     ناحیه حفاظت شده وادی روم، (ت).

ارمنستان

•     صومعه گقارد (سرنیزه) و وادی ازات، (ف).
•     کلیسای بزرگ و کلیساهای شهر اچمیادزین و سایت باستان‌شناسی زوارتنوتس، (ف).
•     مجموعه صومعه‌های موجود در روستاهای هاقپات و ساناهین، (ف).

ازبکستان

•     سمرقند، گذرگاه فرهنگ‌ها، (ف).
•     قلعه ایچان، (ف).
•     مرکز تاریخی شهر بخارا، (ف).
•     مرکز تاریخی شهر سبز، (ف).

افغانستان

•     مناره و بازمانده‌های باستان‌شناسی جام، در ولایت غور، (ف) (خ).
•     فضای فرهنگی و بازمانده‌های باستان‌شناسی در وادی بامیان، (ف) (خ).

اندونزی

•     پارک ملی اوجونگ کولون، (ط).
•     پارک ملی کومودو، (ط).
•     پارک ملی لورنتز، (ط).
•     سایت انسان اولیه‌شناسی سانگیران، (ف).
•     مجموعه جنگل‌های بارانی حاره‌ای در جزیره سوماترا، (ط).
•     مجموعه معابد بوروبودور، شامل معبد بوروبودور، معبد مندوت، معبد پاون، (ف).
•     مجموعه معابد پرام‌بانان، (ف).

بنگلادش

•     بازمانده‌های معبد بودایی سمپور، (ف).
•     جنگل‌های حاره‌ای سونداربانس، (ط).
•     مسجد تاریخی شهر باگرهات، (ف).

پاکستان

•     تاکسیلا

ترکمنستان

•     مرو
•     گرگانج
•     قلعه پارتها نسا

ترکیه

•     پارک ملی گورمه در کاپادوکیه
•     مسجد بزرگ و بیمارستان دیوریی
•     نواحی تاریخی استانبول
•     خاتوشا پایتخت هیتی‌ها
•     کوه نمرود
•     هیراپولیس-پاموک کاله
•     زانث-لتون
•     شهر سافران بولو
•     محوطه باستانی تروا
•     مسجد سلیمیه
•     آنی (شهر باستانی)

چین

•     دیوار چین

روسیه

•     دریاچه بایکال

ژاپن

•     معبد ایتسوکوشیما
•     کاخ هیمجی
•     یادمان صلح هیروشیما
•     بخش باستانی شهر کیوتو

فیلیپین

•     آب‌سنگ مرجانی توباتا
•     پارک ملی پورتو پرنس
•     شالیزارهای پلکانی بانائو
•     شهر تاریخی ویگان
•     کلیساهای باروک

کامبوج

•     انگکور

هند

•     قلعه اگرا
•     تاج‌محل

استرالیا

•     پارک ملی اولورا کاتا جوتا، (ط).
•     پارک ملی پورنولولو، (ط).
•     پارک ملی کاکادو، (ت).
•     پهنه برکه‌ای ویلاندرا، (ت).
•     پهنه رشته‌کوه‌های آبی در ولز جنوبی نو، (ط).
•     جزیره فریزر، (ط).
•     جزیره مک‌کواری، (ط).
•     جزیره هرد و جزایر مک دونالد، (ط).
•     جنگل‌های بارانی گوندوانا در استرالیا، (ط).
•     جنگل‌های حاره‌ای کوئینزلند، (ط).
•     خانه اپرای سیدنی، (ف).
•     خلیج کوسه در استرالیای غربی، (ط).
•     دیواره بزرگ مرجانی، (ط).
•     ساختمان نمایشگاه سلطنتی و باغ‌های کارلتون، (ف).
•     سایت‌های زندان استرالیا (شامل ۱۱ مجموعه زندان جداگانه)، (ف).
•     سایت‌های فسیل‌شناسی پستانداران استرالیا در دشت ریورزلی و پارک ملی غارهای ناراکورته، (ط).
•     سرزمین نا آرام تاسمانی، (ت).
•     مجمع‌الجزایر لورد هووی، (ط).

میراث جهانی قاره آفریقا
الجزایر

•     ارگ تاریخی شهر الجزیره (قصبة الجزائر)، (ف).
•     تیمگاد (تیمقاد)، (ف).
•     تیپازا، (ف).
•     جمیلة، (ف).
•     وادی مزاب، (ف).
•     فلات رودها (طاسیلی ناجّر)، (ت).
•     قلعه بنی حماد، (ف).

اتیوپی

•     اکسوم، (ف).
•     پارک ملی قله سِمیِن، (ط) (خ).
•     تیا، (ف).
•     دژ فَصیل قِبی در منطقه گوندور، (ف).
•     قلعه شهر باستانی هَرار، (ف).
•     کلیساهای کوه‌کند واقع در روستای لالی‌بلا، (ف).
•     وادی پایین رود اُمو، (ف).
•     وادی پایین رود آواش، (ف).

آفریقای جنوبی

•     پارک دراکنسبرگ (اوخالامبا)، (ت).
•     فضای فرهنگی و گیاه‌شناسی ریشترسولد، (ف).
•     مجموعهٔ تالاب سنت لوسیای بزرگ، (ط).
•     جزیره روبن، (ف).
•     فضای فرهنگی ماپونگوبوه، (ف).
•     گنبد رِدِفورت، (ط).
•     گهواره نوع بشر (سایت‌های فسیلی انسانی در استرک فانتین، سوارت کرانس، رامدرای، غارهای حومه رود کلاسیس)، (ف).
•     ناحیه حفاظت شده کیپ فلوراس، (ط).

اوگاندا

•     آرامگاه پادشاهان بوگاندا در کاسوبی، (ف).
•     پارک ملی رشته کوه ونزوری، (ط).
•     پارک ملی غیرقابل رسوخ ویندی، (ط).

بنین

•     کاخ سلطنتی آبومِی، (ف).

بوتسوانا

•     سودیلو، (ف).

جمهوری آفریقای مرکزی

•     پارک ملی مانوا-گوندا سنت-فلوریس، (ط) (خ).

جمهوری دموکراتیک کنگو

•     اندوختگاه حیات وحش اوکاپی، (ط) (خ).
•     پارک ملی سالونگا، (ط) (خ).
•     پارک ملی کاهوزی-بِیگا، (ط) (خ).
•     پارک ملی گارامبا، (ط) (خ).
•     پارک ملی ویرونگا، (ط) (خ).

ساحل عاج

•     اندوختگاه طبیعی بازداشته کوه نیمبا (مشترک با گینه)، (ط) (خ).
•     پارک ملی تای، (ط).
•     پارک ملی کوموئه، (ط) (خ).

سنت هلن

•     گوگ و مجمع الجزایر غیرقابل دسترس، (ط) (خ).

سنگال

•     باغ ملی پرندگان جوج، (ط).
•     پارک ملی نیوکولاکوبا، (ط) (خ).
•     جزیره گُری، (ف).
•     جزیره سنت لوئیس، (ف).
•     دایره سنگی سِنِگامبیا (مشترک با گامبیا)، (ف).

سودان

•     جِبِل بَرکَل و سایت‌های باستان‌شناسی ناحیه ناپاتان، (ف).

سیشل

•     اندوختگاه طبیعی والی دی می، (ط).
•     جزیره مرجانی آلدابرا، (ط).

غنا

•     ساختمان‌های سنتی اسانته (اشانتی)، (ف).
• قلعه‌ها و استحکامات موجود در نواحی مرکزی و غربی آکرای بزرگ، (ف).

کامرون

•     اندوختگاه حیوانی جا، (ط).

کنیا

•     پارک ملی قله کنیا، (ط).
•     پارک‌های ملی آبگیر تورکانا، (ط).
•     جنگل‌های میجیکِندا کایاِ مقدس، (ف).
•     بخش باستانی شهر لامو، (ف).

گابن

•     زیست‌بوم و باقیمانده بناهای فرهنگی لوپه-اوکاندا، (ت).

گامبیا

•     جزیره جیمس و محل‌های مرتبط با آن، (ف).
•     دایره سنگی سِنِگامبیا (مشترک با سنگال)، (ف).

گینه

•     اندوختگاه طبیعی بازداشته کوه نیمبا (مشترک با ساحل عاج)، (ط) (خ).

لیبی

•     سایت باستان‌شناسی سیرن (شحات)، (ف).
•     سایت باستان‌شناسی لپتیس ماگنا (لبدة الکبری)، (ف).
•     سایت باستان‌شناسی ساپراثا (صبراتة)، (ف).
•     سایت سنگ نگاره‌های تدرارت اکاکوس‌ (لیبی)، (ف).
•     بخش باستانی شهر غدامس، (ف).

ماداگاسکار

•     اندوختگاه طبیعی بازداشته سینگی دی براماها، (ط).
•     تپه باستانی آمبوهیمانگا، (ف).
•     جنگل‌های بارانی آتسینانانا، (ط).

مالاوی

•     پارک ملی آبگیر مالاوی، (ط).
•     سایت سنگ نگاره‌های چونگونی، (ف).

مالی

•     آرامگاه آسکیا، (ف)
•     پرتگاه باندیاگارا (سرزمین دوگون‌ها)، (ت).
•     تیمبوکتو، (ف).
•     بخش باستانی شهر جنه، (ف).

مراکش

•     بخش باستانی شهر صویره، (ف).
•     بخش باستانی شهر فاس، (ف).
•     بخش باستانی شهر مراکش، (ف).
•     سایت باستانشناسی ولیلی، (ف).
•     بخش باستانی شهر مکناس، (ف).
•     شهر پرتغالی نشین مزاغان (الجدیده)، (ف).
•     کاخ آیت بن حدو، (ف).

مصر

•     ابو مینا، (ف) (خ).
•     بقعه‌های حبشی، از ابو سیمبل تا فیله، (ف).
•     دره نهنگ (وادی الحیتان)، (ط).
•     بخش باستانی شهر الاقصر (تبس) و گورستان‌هایش، (ف).
•     بخش باستانی شهر ممفیس و گورستان‌هایش، (ف).
•     بخش باستانی (اسلامی) شهر قاهره، (ف).
•     صومعه سنت-کاترین در کوه‌پایه کوه سینا، (ف).

موریتانی

•     پارک ملی بانک دی آرگون، (ط).
•     کاخ‌های باستانی، در وادان و چنقیط و تیچیت و اولاته، (ف).

موریس

•     آپراواسی غت، (ف).
•     فضای فرهنگی لا مورنه، (ف).

موزامبیک

•     جزیره موزامبیک، (ف).

نامیبیا

•     سایت غار نگاره‌ای ویفلفانتین، (ف).

نیجر

•     اندوختگاه طبیعی آئیر و تنره، (ط) (خ).
•     پارک ملی دبلیو، (ط).

نیجریه

•     بیشه مقدس اوسون اسوگبو، (ف).
•     فضای فرهنگی سوکور، (ف).

تانزانیا

•     پارک ملی کلیمانجارو، (ط).
•     سایت‌های غار نگاره‌ای کوندوآ، (ف).
•     ناحیه حفاظت شده گورونگورو، (ط).
•     بقایای کیلوا کیسیوانی و مناره سونگو، (ف) (خ).
•     اندوختگاه سلوس گامه، (ط).
•     پارک ملی سِرِنگِتی، (ط).
•     شهر سنگی در زنگبار، (ف).

توگو

•     کوتاماکو؛ سرزمین باتاماریبا‌ها، (ف).

تونس

•     استادیوم باستانی (آمفی تئاتر) الجم، (ف).
•     پارک ملی اچگل، (ط).
•     دوقه (طوقه)، (ف).
•     روستای کارتاژی کرکوان و گورستان‌هایش، (ف).
•     سایت کارتاژ، (ف).
•     بخش باستانی شهر تونس، (ف).
•     بخش باستانی شهر شوش کشور تونس، (ف).
•     قیروان، (ف).

زامبیا

•     موسی اوآ تونیا/آبشار ویکتوریا (مشترک با زیمبابوه)، (ط).

زیمبابوه

•     پارک ملی ماناپولز و نواحی سیاحتی ساپی و چوورا، (ط).
•     تپه باستانی ماتوبو، (ف).
•     موسی اوآ تونیا/آبشار ویکتوریا (مشترک با زامبیا)، (ط).
•     یادبود ملی خرابه‌های شهر خامی، (ف).
•     یادبود ملی زیمبابوه بزرگ، (ف).

میراث جهانی قاره‌های آمریکای شمالی و مرکزی و جنوبی
آرژانتین

•     کوئوا دی لاس مأنوس (غار دست‌ها)، (ف).
•     پارک ملی ایگوآزو (مشترک با برزیل)، (ط).
•     پارک ایالتی ایشیگوالاستو و پارک ملی تالامپایا، (ط).
•     ساختمان یسوعی و مزرعه گاوداری کوردوبا، (ف).
•     پارک ملی لاس گلاسیارس (یخ رود)، (ط).
•     شبه جزیره والدز، (ط).
•     شیاره هوماهواکا، (ط).

آمریکا

•     یادبود ملی خرابه‌های آزتک - نیومکزیکو
•     تپه‌های کاهوکیا - ایلینوی
•     پارک ملی غارهای کارلزباد - نیومکزیکو
•     پارک تاریخی ملی فرهنگی چاکو - نیومکزیکو
•     پارک ملی اورگلیدز - فلوریدا
•     پارک ملی گرند کنیون - آریزونا
•     پارک ملی کوه‌های بزرگ سموکی - تنسی
•     پارک ملی آتشفشانهای هاوایی - هاوایی
•     تالار استقلال - پنسیلوانیا
•     ناحیه حفاظت شده پارک ملی کلوانه/پارک ملی رنگل/ناحیه حفاظت شده پارک ملی خلیج گلیشر/پارک تاتشنشینی - آلاسکا
•     پارک ملی غار ماموت - کنتاکی
•     پارک ملی میزا ورده - کلرادو
•     مانتیسلو و دانشگاه ویرجینیا - ویرجینیا
•     پارک ملی المپیک - واشینگتن
•     پارک ملی ردوود - کالیفرنیا
•     مجسمه آزادی - نیویورک
•     تائوس پوئبلو - نیومکزیکو
•     پارک صلح ملی واترتون-پارک ملی گلیشر - مونتانا
•     پارک ملی یلوستون - وایومینگ
•     پارک ملی یوسیمیتی - کالیفرنیا

اکوادور

•     کوئیتو
•     گالاپاگوس

برزیل

•     برازیلیا
•     فرناندو دی نوروها
•     پارک ملی ایگوئاچو

پاناما

•     پاناماسیتی

مکزیک

    مکزیکو سیتی
    خلیج کالیفرنیا
    چیچن ایتزا

میراث جهانی قاره اروپا
آلمان

•     باوهاوس
•     وایمار
•     کلیسای جامع کلن

اتریش

•     سالزبورگ
•     گراتس
•     وین

اسپانیا

•     پارک ملی گاراجونای
•     پارک ملی تیده

استونی

•     تالین

بلژیک

•     بروژ

چک

•     پراگ

فرانسه

•     بردو
•     آوینیون
•     لیون
•     کاخ ورسای
•     پاریس

یونان

•     آکروپولیس
•     کوه آثوس