یزدفردا -سیاسی -فرهنگی -مناسبتها:سردبیر -جلالی :آیتالله مصباح یزدی : مرحوم آیتالله خاتمی از چهرههای درخشان روحانیت و از مفاخر عصر ما بودند.
بنده از آغاز طلبگی، حدود چهل سال پیش، خدمت ایشان ارادت پیدا كردم و هرقدر آشنایی من با ایشان بیشتر میشد، بر ارادتم افزوده میشد و این به خاطر امتیازات فراوانی بود كه در ایشان جمع بود و مجموع این امتیازات در كمتر كسی با هم جمع میشود.
برای رعایت اختصار مجموعۀ این امتیازات را در سه بخش خلاصه میكنیم: یكی در بخش علمی و یكی در بخش اخلاقی و یكی در بخش اجتماعی. اما از نظر علمی مرحوم آقای خاتمی ـ رضوانالله علیه ـ هم از نظر وسعت معلومات و هم از نظر تعمق از شخصیتهای علمی بسیار ممتاز بود.
از نظر وسعت معلومات علاوه بر تحصیلات زیادی كه در فقه و اصول داشتند، در زمینۀ منطق و كلام و فلسفۀ بهره وافری داشتند كه این مجموعه در كمتر كسی یافت میشود.
اصولاً ایشان شخصیتی علمدوست و عالمپرور بود. اما از بُعد اخلاقی باید گفت مرحوم آقای خاتمی ـ رضوانالله علیه ـ مجسمۀ اخلاق بود. هركس معاشرتی با ایشان داشت، شیفتۀ رفتار و اخلاق و منش ایشان میشد. مهمترین ویژگی اخلاقی كه برای هر كسی روشن میشد، تواضع و ادب فوقالعادۀ ایشان بود.
بنده به حق میتوانم بگویم كه در عمرم كمتر با كسی برخورد كردم كه واقعاً مثل ایشان متواضع باشد. ممكن است كسانی اظهار تواضع بكنند، ولی در عمق ایشان این تواضع و فروتنی وجود نداشته باشد؛ اما ایشان تواضع واقعی و فروتنی حقیقی داشت و نسبت به همۀ قشرها متواضع بود؛ حتی به خدمتگزاران دفترشان هم متواضع بودند. كسی مختصر كاری انجام میداد، ایشان با شرمندگی تشكر و سپاسگزاری میكردند.
یك جهت ممتاز اخلاقی دیگر ایشان كاملاً مشخص بود. اگر كسی احتیاجی داشت، خواه به ایشان اظهار میكرد یا نمیكرد، ایشان دلسوزانه در مقام رفع آن احتیاجش برمیآمد و احیاناً هم اگر دستشان نمیرسید، با زبان خوش و یا اظهار همدردی، عطوفت خودشان را ابراز میداشت.
یكی دیگر از اخلاق ممتاز ایشان، اخلاص و صداقت بود. در انجام وظایفی كه برای خودشان تشخیص میدادند، هیچگونه چشمداشتی نداشتند و آن كار را با كمال اخلاص و صداقت انجام میدادند. ایشان سعی میكردند در برابر مشكلاتی كه در زمینۀ مسائل اجتماعی و سیاسی و چیزهای دیگر پیش میآمد با كمال اخلاص برخورد كنند. اگر اختلافی هست، رفع كنند و آن مشكل را حل كنند و افراد هم ـ خواه و ناخواه ـ تحت تأثیر این اخلاص قرار میگرفتند و كم یا بیش متأثر میشدند و آن روح اخلاص و صداقت ایشان مایه اصلاح سایر كارهای دیگر هم میشد.
یكی دیگر از امتیازات اخلاقی ایشان، تقوای ایشان بود. مردی خداترس و محتاط در انجام وظایف بود و نگران این بود كه كاری برخلاف رضای خدا و برخلاف موازین شرعی انجام ندهد. و امتیازات اخلاقی دیگری كه اگر بخواهیم توضیح بدهم طولانی میشود.
به هرحال در بعد اخلاقی هم ایشان یك شخصیت بسیار ممتاز بود كه، همانطوری كه عرض كردم، مجسمۀ اخلاق بود. اما در بُعد اجتماعی ایشان از معدود افرادی بود كه بینش اجتماعی خوبی داشت. مسائل سیاسی و مسائل بینالمللی را خوب درك میكرد و میتوانست در موارد مختلف موضع متناسبی اتخاذ كند.
همكاری ایشان از آغاز نهضت روحانیت از سالهای 41 و 42 با حضرت امام و قبول مسئولیتهای ایشان بعد از انقلاب، نمایندگی حضرت امام در استان یزد و ابتدا در اردكان در زمان حیات مرحوم آیتالله صدوقی ـ رضوانالله تعالی علیه ـ و بعد از وفات ایشان در استان یزد، همكاریهایی كه ایشان با حضرت امام داشتند، بسیار جالب و سازنده بود به طوری كه امام در پیامشان اشاره فرمودند و ایشان را برادر خود معرفی كرد.
یزدفردا