یزدفردا

رستوران؛ آسایش مهمان و میزبان
این روز ها، زیاد پیش می آید که میزبان وقتش تنگ است، یا حوصله پخت و پز ندارد، یا اصلا فضای مناسب و امکانات پذیرایی به قدر کفایت در اختیار ندارد. در چنین شرایطی، اولین انتخابی که به ذهن می رسد، رستوران است. با این گزینه، در یک چشم برهم زدن، مشکل مکان کوچک، کمبود کاسه و بشقاب و زحمت پذیرایی از مهمانان، حل می شود. طبیعی است که همه این موارد، آخر کار به شکل ردیفی از ارقام در صورتحساب ظاهر می شوند اما این، جدای از «حق سرویس» است؛ هزینه ای حدود 10 تا 20 درصد کل مبلغ سفارش که در پایان فهرست پرداختی ها افزوده می شود. به گفته رئیس اتحادیه رستوران داران کشور، «هیچ رستورانی نباید بابت حق سرویس، مبلغی از مشتریان دریافت کند مگر آن که مورد خاصی همچون ولیمه یا جشن در میان باشد» پس برای یک مهمانی ساده که تعداد مهمانان عموما کمتر از 20 نفر است، دریافت رقمی با این عنوان خلاف، محسوب می شود. در عین حال، 9 درصد از کل مبلغ سفارش به عنوان «مالیات» به جمع پرداختی ها افزوده می گردد. برخی رستوران ها برای رزرو میز یا سفارش غذا های ویژه، بیعانه می گیرند و هنگام ارائه صورتحساب، آن را از مبلغ کل، کم می کنند. این رقم بسته به سطح رستوران که ممتاز باشد، یا درجه یک یا دو، تعداد مهمانان و نیز زمان مهمانی بسیار متغیر است؛ مثلا برای 30 نفر مهمان در یک رستوران ممتاز، صد هزار تومان ودیعه دریافت می شود. باید توجه داشت که هنگام مناسبت های خاص، موضوع رزرو میز اهمیت بیشتری می یابد، به ویژه اگر تعداد مدعوین زیاد باشد. فهرست غذا های رستوران متنوع است؛ هرچه ستاره رتبه بندی آن بیشتر باشد، بر تنوع این فهرست افزوده می شود. البته این ستاره ها بر کیفیت مواد اولیه مصرفی و پیرو آن تعیین نرخ غذا نیز موثر است، به طوری که یک پرس چلو کباب کوبیده می تواند تا دو برابر، تفاوت قیمت داشته باشد. در برخی رستوران ها، میز بزرگی از انواع پیش غذا تدارک دیده شده که استفاده از آن به ازای هر نفر، قیمت مشخصی دارد. البته فرقی نمی کند که مهمانان پیش غذا بخورند یا نه؛ هزینه آن به طور اتوماتیک به لیست سفارش ها اضافه می شود اما این گونه نیست که برگزاری مهمانی در رستوران همیشه گرانترین انتخاب باشد، چرا که بازه قیمت ها در این صنف به قدری متغیر است که میزبان می تواند با یک پرس و جوی ساده، رستورانی متناسب با وضعیت مالی خود بیابد.

آشپزخانه، بیرون از خانه
بسیاری از مردم به دلایل گوناگون دوست دارند که مهمانی را در منزلشان برگزار کنند اما مشکل پخت چند جور غذا آن هم در حجم زیاد، دردسر های خود را دارد. در اینجا «کترینگ» به کمک می آید و هر آنچه را که مد نظر میزبان است، در خانه تحویل می دهد. تقریبا همه رستوران ها و آشپزخانه ها چنین خدمتی را ارائه می دهند. این انتخاب، راه را برای صرفه جویی در هزینه ها بازتر می کند؛ برخی خانواده ها پیش غذا و خوراکی های جانبی سفره مثل سالاد، ماست، دسر و انواع نوشیدنی را خود تهیه می کنند و فقط خوراک های اصلی را سفارش می دهند. حتی گاهی ترجیح می دهند که سوپ یا پلو را خودشان بپزند و تنها انواع خورش یا کباب را از آشپزخانه های بیرون بخرند. در مقام مقایسه، اگر هر پرس چلوی ساده با بالاترین قیمت برنج، در خانه پخته شود، حدود 1500 تومان در می آید. در حالی که کمترین قیمت آن در بازار، دو برابر این رقم خواهد بود. رتبه بندی آشپزخانه ها، بسته به کیفیت و تنوع غذایی است که ارائه می دهند و قیمت ها نیز بر همین اساس تعیین می شود. ولی به نظر می رسد، درجه آشپزخانه ها موضوع چندان مهمی هم نیست؛ چرا که آنها مطابق با سلیقه و البته جیب میزبان غذا می پزند. مثلا در یک آشپزخانه قیمت چلو خورش قیمه، پرسی 4 هزار تومان است، در حالی که اگر سفارش ویژه داشته باشد، تا پرسی 9 هزار تومان هم می رسد. حتی برخی مردم که روی کیفیت مواد اولیه حساسند، پس از مشورت با آشپزباشی، خودشان مواد لازم را می خرند و کار پخت و فرستادن غذا را به عهده آشپزخانه می گذارند. ارسال غذا در یک محدوده مکانی مشخص به صورت رایگان است و برای فاصله های دورتر، هزینه ای بر اساس مسافت محاسبه می شود. معمولا غذا ها به صورت پرسی در ظرف های یک بار مصرف سرو می شوند. هزینه این ظروف و حتی ورق های فویل مصرفی به فهرست سفارش ها افزوده می گردد. نرخ آن ها بسته به جنسشان متفاوت است؛ مثلا برای سرو یک پرس برنج، یک ظرف در دار از جنس فوم 300 تومان است در حالی که نوع گیاهی آن 600 تومان در می آید. همچنین نرخ دیس های پلی استایرنی که معمولا برای سرو کباب ها به کار می روند، از 1400 تا 1800 تومان قیمت دارد. البته پذیرایی با این ظروف عموما بی کلاسی و در پاره ای موارد بی احترامی به مهمان محسوب می شود، پس باید کاسه و بشقاب و ملزومات سفره به تعداد کافی در دسترس باشد. در مهمانی های بزرگ که احتمال می رود وسایل لازم کم بیاید، می توان آن را از کرایه چی ها اجاره کرد که این خود هزینه ای جدا، روی دست میزبان می گذارد.

غذای خانه؛ تازه و خوشمزه
اندر مزیت غذای منزل همین بس که کیفیت بهتری دارد و به تبع آن، سلامت بیشتر. اگر دستپخت میزبان خوشمزه هم باشد، دیگر کسی در برتری این انتخاب شک نمی کند. گرچه زحمت تمام مهمانی از خرید و پخت غذا تا شست و شوی ظرف ها بر گردن میزبان است، اما به نظر می رسد کمترین فشار را به جیب او وارد می کند. هزینه یک مهمانی خانگی ارتباط مستقیمی با نرخ مواد اولیه دارد؛ قیمت یک پرس چلوی ساده بسته به برنج مورد مصرف می تواند از 500 تا 1400 تومان متغیر باشد. تفاوت هزینه ها در خوراکی های جانبی سفره بسیار پررنگ است؛ مثلا یک ظرف ماست 2 کیلویی، برابر با 20 عدد ماست تک نفره 100 گرمی است که 4800 تا 7100 تومان قیمت دارد. در حالی که هزینه این تعداد ماست تک نفره در رستوران یا کترینگ حدود 10 هزار تومان در می آید. همچنین، سالاد فصل یک نفره به صورت آماده در بازار موجود است که بسته های صد گرمی آن حدود 500 تومان عرضه می گردد، با این حال اگر خود میزبان زحمت تهیه سالاد را بکشد، بسیار ارزان تر تمام می شود. برخی خانواده ها در تدارک انواع غذا ید طولایی دارند و از عهده پخت هر خوراکی بر می آیند اما این دلیل نمی شود آنانی که دستی در هنر آشپزی ندارند ناامید شوند. با انتخاب غذا های ساده تر یا با بهره بردن از تجربه پیشکسوتان این امر و از همه مهمتر با کمک فضای بزرگ مجازی، می توان یک مهمانی را به خوبی برگزار کرد. با این همه، به نظر می رسد جای یک گزینه روی میز خالی است؛ تعاملی نیک میان آدم ها که طعم خوبش این روز ها، کمتر به یاد کسی مانده است.