«تلویزیون» بهعنوان یکی از فراگیرترین و اثرگذارترین رسانههای گروهی، همواره نیازمند تغییرات و دگرگونیهای کیفی و کمی است. اگر این مسأله مهم و پراهمیت براستی مورد توجه جدی سیا ستگذاران وبرنامه ریزان تلویزیونی قرار نگیرد، در اندک زمانی نه چندان طولانی، شبکههای مختلف سیما با ریزش مخاطب و بیننده برنامههای تلویزیونی رو به رو خواهد شد و ادامه چنین روندی معنایی جز بیتوجهی به خواست وپسند و سلیقه مخاطبان و دریافتکنندگان برنامههای تلویزیونی نخواهد داشت. درست در روزهای پایانی اسفند ماه 1394، برخی از مدیران شبکههای سیما از آغاز دگرگونیها و تغییرات ضروری در تلویزیون خبر دادند که با شروع سال نو، رفته رفته تغییرات مورد نظر در دو عرصه متفاوت آغاز شد. در نخستین گام، به طور طبیعی این تحول با تغییر یا جا به جایی برخی مدیران در شبکههای مختلف سیما شروع شد و در گام بعدی برنامهریزی برای انجام برخی تغییرات در دو وجه «کمی» و «کیفی» در دستور کار قرار گرفت. ایجاد تغییرات «کمّی» در شبکههای مختلف به طور منطقی برمبنای سه دلیل عمده: مشکلات بودجه واعتبارهای مالی، پیشگیری از ریزش مخاطبان و ضرورت ادغام یا در هم آمیزی برخی شبکههای تلویزیونی بر اساس اهداف مشابه و طیف مخاطبان مشترک آنها بود.
در زمینه ایجاد تغییرات «کیفی» نیز باید از دو جهت دگرگونیهایی صورت میگرفت که نتیجه نهایی این تغییرات کیفی به ارتقای کیفیت برنامهها چه از نظر تولید و آمادهسازی آنها و چه از نظر پخش و ارسال آنها از طریق شبکههای مختلف منجر میشد. در همین راستا، پس از ادغام «شبکه بازار» در«شبکه اقتصاد» سیما یا شبکه پنج و «شبکه شما» در» آموزش»، نوبت به ارتقای کیفی تصاویر ارسالی با هدف بالا بردن کیفیت «وضوح تصاویر» به روال همه شبکههای پیشرفته تلویزیونی جهان رسید و با اولویت ویژه، بهسازی وارتقای کیفی تصاویر ، در مورد پخش آثار مستند و فیلمها و مجموعههای تلویزیونی و نیز برنامههای ورزشی در دستور کار قرار گرفت و با تبدیل نظام ارسال تصاویر تلویزیونی از «SD» به «HD» با تصاویر بسیار واضحتر رو به رو شدیم که برای دریافت برنامه های مستند و فیلمها و مجموعههای تلویزیونی، بسیار ضروری به نظر میرسید. اگرچه این روزها نوید تولید و پخش چند برنامه تازه از جمله دنباله و بخشهای پایانی مجموعه «معمای شاه » و پخش مجموعههای «علی البدل »،«پرستاران»، «همسایه ها»، «دیوار شیشهای»، «روزهای بیقراری » و «آسمان هوای بارانی دارد »به مخاطبان شبکههای مختلف داده شده است، با این همه، یک واقعیت را نباید از نظر دور داشت که با وجود همه این تغییرات کمی وکیفی مثبت، هنوز جای خالی ایجاد تغییرات مطلوب در کیفیت محتوایی برنامهها بویژه در زمینه نگارش فیلمنامههای مناسب و تولید آثار منسجم و دارای استحکام هنری از نظر زیباییشناسی و زبان فیلم وسینما و تولید برنامههای پرمخاطبی از جمله برنامههای نقد و بررسی فیلم و مجموعههای تلویزیونی (اعم از آثار ایرانی یا خارجی) و استفاده از طیف وسیعتر و پرشمارتر و غیر انحصاری کارشناسان و منتقدان و مدرسان سینمایی در برنامهها ی نقد و تحلیل فیلم وآثار سینمایی در تلویزیون آشکارا احساس میشود و همچنین ضرورت دارد که در موضوع پخش هدفمند فیلمهای سینمایی و مجموعههای تلویزیونی خارجی نیز چاره اندیشی شود و در مجموع به گونهای عمل شود که در مسیر ایجاد تغییرات کیفی برنامهها شاهد برداشتن گامهای بلند تری باشیم.
تلویزیون در سالهای گذشته به خاطر تولیداتش مخاطبان بسیاری داشت.سیاستهای جهت دار رسانه ملی اما بتدریج، موجب شد مخاطبان آن ریزش پیدا کند و شبکههای ماهوارهای جایگزین آن شود. اگر به کارنامه ماههای اخیر پخش سریالهای تلویزیونی نگاهی بیندازیم، تعداد انگشت شمار سریالهای تولیدی و بازپخشهای متعددشان بیانگر این موضوع است. تلویزیون مدتی است با پخش سریالهایی مثل «معمای شاه»، «هشت و نیم دقیقه» و «ماه و پلنگ» کمی از این روند نزولی فاصله گرفته و به جای پخش سریالهای تکراری به تولید روی آورده است. اخبار ساخت سریالهای در دست ساخت نشان میدهد ظاهراً قرار است رویکرد تلویزیون در آینده با گذشته متفاوت باشد؛ و شاید میخواهد به سمتی حرکت کند تا مخاطب از دست رفته را دوباره جلوی تلویزیون بنشاند.«علیالبدل»، «پرستاران»، «همسایهها»، «دیوار شیشهای»، «روزهای بیقراری» و «آسمان هوای بارانی دارد» از جمله سریالهای جدیدی است که درمرحله ساخت هستند. اما از سریالهایی که اکنون در حال پخش هستند سریال معمای شاه بیش از سریالهای دیگر برای تلویزیون اهمیت دارد. یازده ماه از پخش این سریال گذشته بود که سازمان صدا و سیما تصمیم جدیدی گرفت تا این مجموعه را بعد از پایان دهه اول محرم از ابتدا هر شب پخش کند. این مجموعه حالا پس از پخش شش روز در هفته، تا دو هفته دیگر به پایان میرسد. مجموعه تلویزیونی معمای شاه به کارگردانی محمدرضا ورزی داستان تاریخی زندگی محمدرضا شاه پهلوی است. داستان این مجموعه از زمان حکومت رضاشاه و انتقال قدرت به ولیعهدش آغاز میشود. این مجموعه در واقع برشی از دوران زندگی آخرین شاه پهلوی و حوادث سیاسی و اجتماعی آن زمان است. در این مجموعه تلویزیونی ۸۰ بازیگر اصلی، ۵۴۰ بازیگر فرعی و بیش از ۵۶۰ نفر از عوامل سینما و تلویزیون ایران حضور دارند. ورزی بیش از سه سال وقت خود را صرف ساخت «معمای شاه» کرده است؛ سریالی تاریخی که قصد دارد بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران را نمایش دهد. پیشتر این کارگردان در خصوص به تصویر کشیدن تاریخ معاصر ایران گفته بود: «حقیقتاً در قالب 50 یا 80 قسمت سریال نمیشود تاریخ بیش از 50 سال را به تصویر کشید، ما فرازهای مهمی از تاریخ موضوع مورد نظر را انتخاب کردیم و به تصویر کشیدیم ولی قطعاً فرازهای دیگری وجود دارد که مخاطب با مطالعه منابع مهم میتواند آنها را به دست آورد.» مجموعه تلویزیونی هشت ونیم دقیقه هم از اول آبان ماه، هر شب از شبکه دو سیما پخش میشود. کارگردان این مجموعه شهرام شاه حسینی است و پژمان بازغی، سام درخشانی، شبنم قلی خانی، آشا محرابی و... در آن بازی کردهاند. این سریال، داستان زنی به نام یکتا است که بهواسطه توطئهای، همسر خود را از دست داده و با فرزندش در شرایط نامناسب مالی قرار میگیرند. این زن برای گرفتن حق خود اقداماتی انجام میدهد که بنمایه قصه از این موضوع شکل گرفته است. ماه و پلنگ نیز نام مجموعهای است که از 15 آبان ماه از شبکه سه در حال پخش است. این سریال تلویزیونی به تهیهکنندگی آرمان زرینکوب، ملودرامی اجتماعی است که مسائلِ روز جامعه را به تصویر میکشد. این سریال چند شخصیت اصلی دارد، امیرمحمد زند در نقش فریدون و ویدا جوان در نقش کتایون دخترعموی او مقابل یکدیگر بازی میکنند و بخشی از داستان عاشقانه این سریال را تشکیل میدهند. «ماه و پلنگ» از آن دسته سریالهایی است که تا نیمه آن در زمان گذشته (۵ سال پیش) سیر میکند و بعد از قسمت ۱۶ قصهها در زمان حال روایت میشوند.