یزدفردا

در دولت قبل نیز پس از ممنوعیت واردات خودروهای ۲۵۰۰ سی‌سی به بالا، درسال ۹۱ عده‌ای از واردکنندگان با استفاده از رانت اطلاعاتی اقدام به واردات خودروهای یاد شده کردند. هر چند واردات این نوع خودروها با توجه به مصوبه دولت توجیه نداشت اما بسیاری از انبارهای گمرکات کشور مملو از خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی شده بود و این خودروها خیلی در انبارهای گمرک باقی نماندند؛ چرا که در فروردین ۹۲ و در آخرین ماه‌های عمر دولت دهم یک شبه مجوز واردات خودروهای مذکور صادر و واردکنندگان اقدام به عرضه خودروهای ممنوعه به بازار کردند. هر چند انتقادهای زیادی به عملکرد دولت در این زمینه مطرح شد اما اقدام برخی از واردکنندگان نسبت به واردات دوباره این خودروها در دولت یازدهم نیز مورد توجه قرار گرفت. این در شرایطی است که برخی گمرکات کشور از اشغال انبارها توسط واردکنندگانی که با آگاهی از ممنوعیت واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی اقدام به واردات این نوع خودروها کردند، خبر می‌دهد. اما با گذشت حدود سه سال از واردات این خودروها، طی یک ماه گذشته اخباری مبنی‌ بر امحاء همین خودروها با اسم کالای قاچاق بحث برانگیز شد. امحاء یا آتش زدن این خودروها با حاشیه‌های زیادی همراه بود و مخالفان و موافقان زیادی را به‌ دنبال خود داشت؛ چرا که عده‌ای بر انهدام و عده دیگری نیز بر صادرات آن تاکید می‌کردند.

در هر شکل خودروهای یاد شده نه‌ تنها امحا نشد بلکه با رای سه‌شنبه بعدازظهر دیوان عدالت اداری به شکل قانونی به‌ زودی وارد بازار خودروی کشورمان خواهند شد. حتی روز گذشته خبرگزاری تسنیم در تفسیری عنوان کرد که «با این رای صادر شده از سوی دیوان عدالت اداری ممانعت از ورود خودروهای لوکس در گمرک که با استناد به مصوبه هیات دولت انجام شده و این خودروها به شکل بلاصاحب و متروکه درآمده‌اند، نه‌تنها امکان وارد شدن پیدا می‌کنند بلکه واردکنندگان می‌توانند با ادعای وارد شدن ضرر و زیان از دولت شکایت کنند و حتی خسارت خود را نیز دریافت کنند.» این خبرگزاری حتی به مواردی از این دست نیز اشاره و تاکید کرده که در گذشته نیز این مورد سابقه داشته و با ابطال مصوبه دولت شاکی توانسته خسارت را از دولت دریافت کند.

اما همانطور که گفته شد رای دیوان عدالت اداری با تفاسیر مختلفی از سوی واردکنندگان روبه‌رو شده است به‌ طوری‌ که برخی از واردکنندگان تاکید دارند که این رای حکم به واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی نداده و بر اساس رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری فقط خودروهایی که پیش از تصویب مصوبه دولت مبنی‌ بر عدم ورود خودروهای با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی‌سی به گمرک رسیده‌ است می‌توانند مجوز ورود به کشور را دریافت کنند. در این زمینه یک واردکننده خودرو گفته است که بر اساس رای دیوان آن دسته از واردکنندگانی که خودروهای خود را پیش از ابلاغ این مصوبه وارد کرده و در گمرک قرار دادند، شکایاتی را برای ترخیص خودروها به دیوان مطرح کرده بودند که دیوان با بررسی این موضوع امکان ترخیص این خودروها را فراهم کرده است.

رای دیوان به هیچ عنوان به‌ معنای لغو ممنوعیت واردات تمام خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی نیست. از سوی دیگر اما رئیس انجمن خودروسازان با تایید حکم دیوان عدالت اداری مبنی‌ بر لغو مصوبه واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی عنوان می‌کند که متاسفانه به‌ دلیل ممنوعیت ورود خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی بازار سیاه و کاذبی برای این خودروها به وجود آمده و قیمت خودروهای موجود به واسطه عدم ورود خودروهای مشابه به شدت در بازار افزایش پیدا کرده بود. وی با بیان این که با ممنوعیت ورود این خودروها نیاز بخشی از جامعه که خواستار خودروهای دارای حجم موتور بالا بودند، سرکوب شد، عنوان کرد که درخواست ما این بود که به این نیاز توجه کرده و از ایجاد بازار کاذب جلوگیری شود.

رئیس انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به این که یکی از معایبی که این خودروها از دیدگاه عموم دارد، قیمت بالا و مصرف سوخت این خودروها است، اظهار کرد: از بابت مصرف سوخت نگرانی‌هایی وجود دارد اما خودروهای جدید با وجود حجم موتور بالا، مصرف سوخت پایینی دارند و مصرف سوخت پایین این خودروها در مدل‌های جهانی به‌ عنوان پارامترهای تشویقی در خودروهای لوکس شناخته می‌شود. در هر صورت با گذشت دو روز از صادر شدن حکم مذکور و تفاسیر مختلفی که در این زمینه وجود دارد هنوز هیچ مقام دولتی در مورد حکم دیوان عدالت اداری اظهارنظر نکرده؛ هر چند آنها عنوان می‌کنند که حکمی در این مورد به‌ دست آنها نرسیده است.

متن رای دیوان عدالت

اما طبق رای دیوان عدالت اداری، مصوبه دولت در مورد ممنوعیت واردات خودروهای با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی‌سی مغایر با ماده ۲ قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی بوده و به همین دلیل این مصوبه دولت باطل اعلام شده است. دیوان عدالت اداری در خصوص مصوبه دولت مبنی‌ بر ممنوعیت واردات خودروهای با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی‌سی تاکید کرده است که دولت مفاد ممنوعیت ورود و ترخیص خودروهای با حجم بالای ۲۵۰۰ سی‌سی را به گذشته تسری داده و خودروهایی را هم که بر اساس مصوبات قبلی هیات وزیران وارد گمرک شده و در مرحله ترخیص هستند، مشمول ممنوعیت قرار داده و حقوق مکتسبه کسانی که با اجازه مصوبات قبلی اقدام به ثبت سفارش و واردات خودرو با حجم بالای ۲۵۰۰ سی‌سی کردند را لحاظ ننموده است. بنابراین با ماده ۴ قانون مدنی در تحریم عطف به ماسبق نمودن مقررات و ماده ۴ قانون واردات و صادرات مبنی‌ بر لزوم لحاظ حقوق مکتسبه افراد مغایرت دارد.

در رای دیوان عدالت اداری همچنین تاکید شده که با عنایت به این که در ماده ۲ قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی مصوب که قانون خاص راجع به خودروها است، قانونگذار در مقام بیان در خصوص واردات خودروهای با حجم بالا صرفا جریمه و اخذ عوارض بیشتر و متناسب را پیش‌بینی و تجویز کرده و این ماده قانونی در خصوص وسایط نقلیه وارد بر تبصره ۱ ماده ۲ قانون واردات و صادرات است، بنابراین ممنوع کردن خودروهای با حجم بالای ۲۵۰۰ سی‌سی به جهت توسعه حـکم قانونـی ماده ۲ قانون توسـعه حمل‌ونقل عمومی مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات است ؛ ضمن این که بالا بودن حجم موتور خودرو الزاما به معنی تجملاتی بودن آن نمی‌باشد.

در ادامه رای دیوان همچنین آمده است طبق رای دیوان عدالت اداری با توجه به این که بندهای ۱ و ۲ مصوبه مورد اعتراض ممنوعیت واردات و ترخیص خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی را به مواردی که بر اساس مصوبات هیات وزیران اجازه واردات اخذ کرده و در مرحله ترخیص در گمرکات قرار دارد تسری داده و حقوق مکتسبه آنان را لحاظ نکرده با حکم ماده ۴ قانون مدنی از جهت عطف به ماسبق کردن مقررات با ماده ۴ قانون واردات و صادرات از جهت عدم لحاظ و توجه به حقوق مکتسبه افراد مغایرت دارد و از طرفی دفاعیات بعدی معاون حقوقی ریاست‌جمهوری موثر در مقام نمی‌باشد، زیرا متضمن لغو مصوبه هیات وزیران که مورد اعتراض قرار گرفته نمی‌باشد، در نتیجه بندهای ۱ و ۲ مصوبه صدرالذکر قابل ابطال است.»