به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور، آیین‌نامه اجرایی آمادگی مقابله با پدیده گرد و غبار را که به تصویب هیئت وزیران رسیده برای اجرا ابلاغ کرد.
بر اساس این آیین نامه، به منظور تبیین سیاستگذاری و ارایه راهکارهای اجرایی در سطح ملی و منطقه‌ای و نظارت و پیگیری اجرای برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت موضوع این آیین نامه و ارایه گزارش های نوبه ای و ایجاد هماهنگی بین سازمان ها و دستگاه ها به منظور ایجاد آمادگی ملی، مدیریت و مقابله با آثار زیان بار پدیده گرد و غبار در کشور و ایجاد زمینه همکاری‌های منطقه‌ای، ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار با مسئولیت رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل می شود.
متن این آیین نامه به شرح زیر است:
آیین نامه اجرایی آمادگی مقابله با پدیده گرد و غبار
ماده 1- به منظور تبیین سیاستگذاری و ارایه راهکارهای اجرایی در سطح ملی و منطقه ای و نظارت و پیگیری اجرای برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت موضوع این آیین نامه و ارایه گزارش های نوبه ای و ایجاد هماهنگی بین سازمان ها و دستگاه ها به منظور ایجاد آمادگی ملی، مدیریت و مقابله با آثار زیان بار پدیده گرد و غبار در کشور و ایجاد زمینه همکاری‌های منطقه‌ای، ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار با مسئولیت رییس سازمان حفاظت محیط زیست و با عضویت معاونین ذی ربط سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی (سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور)، نیرو، نفت، راه و شهرسازی (سازمان هواشناسی کشور)، کشور (سازمان مدیریت بحران کشور)، امور خارجه، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، صنعت، معدن و تجارت (سازمان زمین شناسی کشور)،آموزش و پرورش، معاونت علمی و فناوری رییس‌جمهور و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تشکیل می شود.
ماده 2- در راستای تعیین وضعیت پدیده گرد و غبار با منشأ خارجی و داخلی در کشور با هدف شناسایی کانون‌های شکل گیری و نحوه پراکنش آنها و به منظور پیش‌بینی و اطلاع رسانی به هنگام وقوع این پدیده، سازمان های حفاظت محیط زیست و هواشناسی کشور مکلفند ظرف شش ماه، طرح توسعه و تجهیز ایستگاه های پایش وضعیت جوی با استفاده از فناوری‌های نوین، سامانه (سیستم) های پیش آگاهی و کنترل کیفیت هوای منطقه را با رعایت قوانین و مقررات مربوط به صورت مشترک تهیه و برای تصویب به ستاد موضوع ماده (1) این آیین نامه ارایه نمایند.
ماده 3- سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است با همکاری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و سازمان هواشناسی کشور منشأهای داخلی و خارجی تولید گرد و غبار را شناسایی و اقدامات اجرایی و اطلاعات لازم را به دستگاه‌های ذی‌ربط اعلام نماید.
ماده 4- وزارت جهاد کشاورزی (سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور) موظف است با همکاری ستاد موضوع ماده (1) این آیین نامه و استانداری‌های مربوط، نسبت به تهیه برنامه زمان‌بندی اجرای طرح‌های تثبیت کانون‌های تولید گرد و غبار نظیر کشت درختان و بوته‌های مرتعی و مالچ‌پاشی و سایر اقدامات مناسب براساس نتایج طرح شناسایی کانون‌های بحرانی اقدام نماید.
ماده 5- وزارت جهاد کشاورزی (سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور) موظف است در راستای برنامه اقدام ملی مقابله با بیابان زایی و کاهش اثرات خشکسالی در کشور با همکاری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، سازمان بسیج سازندگی و نیروی مقاومت بسیج و سایر پیمانکاران ذی‌صلاح، نسبت به انجام نهال کاری و با استفاده از گونه‌های بومی سازگار به کم آبی، با اولویت مناطق آسیب پذیر از نظر زیست محیطی با اولویت مناطق بحرانی فرسایش بادی و گرد و غبار در کشور مطابق با طرح‌های اجرایی اقدام نماید.
تبصره 1- استانداران موظفند پروژه‌های استانی موضوع این ماده را به عنوان پروژه های اولویت-دار در شورای برنامه ریزی و توسعه استان جهت تصمیم گیری برای تأمین اعتبار از محل اعتبارات طرح‌های استانی مطرح نمایند.
تبصره 2- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مکلف است اعتبار پروژه های ملی مرتبط با این ماده را با رعایت قوانین مربوط در لوایح بودجه سالانه منظور نماید.
تبصره 3– وزارت نفت مکلف است درصورت اعلام نیاز دستگاه‌های ذی‌ربط مالچ مورد نیاز را تأمین و برنامه ریزی لازم برای تولید و نگهداری این ماده را در پالایشگاه منطقه به عمل آورد. اعتبار مورد نیاز از محل اعتبارات مصوب مربوط با پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تأمین خواهد شد.
ماده 6- استانداری های مناطق تحت تأثیر به ویژه منطقه جنوب، غرب و شرق کشور موظفند نسبت به تشکیل کارگروه های استانی متناظر ستاد موضوع ماده (1) این آیین‌نامه اقدام و برنامه‌های اطلاع‌رسانی و آموزش همگانی برای کسب آمادگی مواجهه با پدیده گرد و غبار را با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط استانی و براساس دستورالعمل‌های ستاد ملی اجرا نمایند.
ماده 7- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی استان‌های تحت تأثیر مکلفند برنامه تجهیز مراکز درمانی مناطق را در برنامه های سالانه و پنجساله تهیه و به شرح زیر اجرا نمایند:
الف - توسعه و تجهیز مراکز بهداشتی درمانی تحت پوشش به وسایل مراقبت‌های پزشکی لازم جهت پیشگیری و درمان افراد آسیب دیده در مناطق تحت تأثیر پدیده گرد و غبار.
ب - توسعه و تجهیز مراکز اورژانس در مناطق بحرانی گرد و غبار.
تبصره – اعتبارات لازم برای اجرای این ماده از محل منابع ماده (10) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت – مصوب 1380 – در لوایح بودجه سنواتی پیش‌بینی و اختصاص داده می‌شود.
ماده 8- وزارت نیرو موظف است با توجه به وضعیت بارش در هر سال، حقابه تالاب های جنوب و غرب کشور و نیاز آبی طرح‌های مقابله با منشأ گرد و غبار را که توسط کارگروه مشترک سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و وزارت نیرو تعیین شده است، در چارچوب میزان آب قابل تأمین ابلاغی وزارت یادشده، تأمین کرده و نتایج آن را به طور منظم به ستاد موضوع ماده (1) این آیین‌نامه ارایه نماید.
ماده 9- شهرداری‌های شهرهای واقع در مناطق تحت تأثیر پدیده گرد و غبار کشور موظفند برای اجرای طرح کمربند فضای سبز شهرهای مربوط ضمن رعایت ضوابط طرح جامع، نظر سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور را از جهت اولویت مکانی و نوع کاشت رعایت نمایند.
تبصره - شهرداری‌های شهرهای متأثر از پدیده گرد و غبار، جهت کنترل و مهار کانون‌های تولید گرد و غبار داخلی موظفند در تأمین منابع مالی موردنیاز طرح‌های پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی (سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور) مشارکت نمایند.
ماده 10- وزارت نیرو با کمک شهرداری‌ها موظف است به منظور کاهش صدمات وارده بر تأسیسات تصفیه آب شرب شهری ناشی از پدیده گرد و غبار در منطقه، کمربند سبز با اشکوب‌بندی مناسب با اهداف بادشکن را پیرامون تأسیسات مربوط احداث نماید.
ماده 11- برنامه سازگاری با پدیده گرد و غبار باید ظرف یک سال پس از لازم الاجرا شدن این آیین نامه توسط وزارتخانه‌ها، سازمان ها و شهرداری‌ها تهیه و جهت تصویب به ستاد موضوع ماده (1) این آیین‌نامه ارایه شود.
ماده 12– وزارت جهاد کشاورزی مکلف است به منظور حفاظت از منابع خاک در معرض فرسایش بادی، طرح جامع مدیریت و احیای زمین‌های کشاورزی و کشاورزی حفاظتی، توسعه جنگل‌کاری و احیای مراتع استان‌های کشور را تهیه و جهت اجرا و تأمین بودجه لازم در برنامه های پنجساله ارایه نماید.
ماده 13- به منظور کنترل منشأهای فعلی داخلی پدیده گرد وغبار و جلوگیری از گسترش آنها، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مکلف است آمایش سرزمین و برنامه‌های مدیریت جامع حوزه آبخیز را با رویکرد فرابخشی در دستور کار قرار دهد.
ماده 14- به منظور برنامه‌ریزی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای جهت کنترل منشأهای گرد و غبار برون مرزی، سازمان حفاظت محیط زیست موظف است با هماهنگی وزارت امور خارجه و سایر دستگاه‌های مرتبط و با استفاده از ظرفیت کنوانسیون‌ها و نهادهای بین‌المللی نسبت به تهیه برنامه منطقه‌ای کنترل منشاءهای یادشده اقدام و هماهنگی مورد نیاز را با کشورهای منطقه جهت اجرای برنامه‌ها با همکاری نهادهای بین‌المللی به عمل آورد.
ماده 15- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است نسبت به تکمیل زیرساخت‌های مخابراتی جهت توسعه و ارتقای شبکه‌های پایش زیست محیطی آلودگی هوا و گرد و غبار اقدام نماید.
ماده 16- وزارت راه و شهرسازی مکلف است نسبت به توسعه و تجهیز فرودگاه‌های مناطق متأثر از گرد و غبار به تجهیزات و تأسیسات ناوبری و هواشناسی پیشرفته، جهت ارایه خدمات پروازی در شرایط وقوع بحران گرد و غبار اقدام نماید.
ماده 17- سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مکلف است اعتبارات لازم را برای تحقق برنامه‌های موضوع این آیین‌نامه در ذیل اعتبارات دستگاه‌های اجرایی در لایحه بودجه سنواتی پیش‌بینی نماید.
ماده 18- سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است گزارش اجرای این آیین‌نامه را هر شش ماه یک بار به دفتر هیئت دولت ارایه نماید.
ماده 19- تصویب نامه شماره 93106/ت40419هـ مورخ 6/5/1388 لغو می شود.
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور، این مصوبه را برای اجرا به وزارت جهادکشاورزی -وزارت نیرو- وزارت نفت- وزارت راه و شهرسازی - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی -وزارت امورخارجه – وزارت آموزش و پرورش- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری- وزارت کشور- وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور- سازمان حفاظت محیط زیست- معاونت علمی و فناوری رییس جمهور و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ابلاغ کرد.