یزد فردا : یكی از بیماریهای كه در یكی دو دهه اخیر نام آن زیاد به گوش میخورد بیماری آرتروز است. این بیماری كه در زنان بیشتر از مردان دیده میشود، از شایعترین بیماریهای مفصلی به شمار میآید.
عوامل متعددی در روند بیماری آرتروز موثرند. عواملی مثل جنسیت، نژاد، وراثت یا نحوه زندگی افراد. آمار مبتلایان به بیماری آرتروز در قاره آسیا بیشتر از سایر نقاط دنیاست.
اسكلت بدن ما از استخوانهای متعددی تشكیل شده است. هر كدام از اعضای بدن استخوانهای مخصوص خود را دارد. گاه این استخوانها از اعضا درونی بدن محفاظت میكنند مثل استخوانهای قفسه سینه كه از قلب و ششها مراقبت میكنند و تقریبا ثابت و بیحركت هستند و گاه نقش حركتی بر عهده دارند، مثل استخوانهای دست یا پا كه با كمك عضلات چسبیده به آنها حركت میكنند.
در فاصله بین یك استخوان تا استخوان بعدی مفصل قرار گرفته است. مفصلها مثل لولا عمل میكنند. استخوانها روی مفصلها میچرخند، بدین ترتیب حركت در یك عضو میسر میشود. سطح مفصل كه با استخوان در ارتباط است با لایه لغزندهای بنام غضروف پوشیده شده است. لغزندگی سطح غضروف چرخش استخوان روی مفصل را ممكن میكند.
با گذشت زمان و سپری شدن عمر سطح مفاصل یا همان غضروف دچار ساییدگی و از بینرفتگی میشود. با كم شدن لغزندگی، حركت یا چرخش استخوانها روی مفاصل با درد همراه میشود.
بیماری آرتروز بیماری است كه در آن سطح مفصل یا همان غضروف به شدت آسیب دیده و تا حد زیادی از بین رفته است، به همین جهت چرخش یا حركت استخوان روی مفصل با درد شدید همراه است. درد با شروع حركت آغاز میشود و با استراحت بهبود مییابد.
از بین رفتن غضروف در بیماری آرتروز تنها به علت پیری نیست. عوامل متعددی میتوانند موجب ساییدگی سطح مفصل و بروز بیماری آرتروز شوند. كار و فعالیت شدید بدنی، اضافه وزن یا ورزشهای سنگین از جمله این موارد هستند. مفاصل استخوانهای زانو و مفاصل استخوانهای لگن بیشتر از سایر مفاصل دچار فرسایش و ساییدگی میشود به همین جهت آرتروز در این مناطق شایعتر است. اما احتمال بروز آرتروز در هر یك از بندها یا همان مفصلهای بدن وجود دارد. به عنوان مثال آرتروز انگشتان كه در تایپیستها شایع است.
سیر بیماری در افراد مختلف متفاوت است و كاملا به نحوه زندگی فرد وابسته است. متاسفانه هیچ راهی برای ترمیم غضروف فرسوده و از بین رفته وجود ندارد. پیشرفت بیماری آرتروز موجب خشك شدن عضو میشود. اصطلاحی كه مفهوم آن تخریب شدید غضروف و عدم تحرك استخوان به علت درد زیاد است. این حالت كه بیشتر در بیماران مبتلا به آرتروز زانو مشاهده میشود ضعف یا تنبلی عضلات چسبیده به استخوانهای پا را به دنبال دارد و وضعیت بدنی بیمار را وخیمتر میكند. به همین علت پزشكان تاكید میكنند افراد مبتلا به آرتروز علاوه بر انجام كارهای روزمره به نرمشهای سبك بپردازند.
درمان بیماری آرتروز بسیار سخت و تقریبا غیر ممكن است.
برای كاهش درد بیمار باید به طور مداوم از داروهای مسكن و ضد التهابی استفاده كند. مصرف مداوم این داروها به سایر اندامهای درون بدنی آسیب میزند.
احتمال بروز حملههای قلبی در این افراد بیشتر از سایرین است. مصرف مقادیر فراوان داروهای التهابی موجب افزایش فشار خون میشود به همین جهت اندازهگیری مرتب و مداوم فشار خون نكتهای است كه در این بیماری باید به آن توجه ویژه شود.
نتایج تحقیقات پژوهشگران نشان میدهد كه وجود مكملهای غذایی مانند مواد غذایی سرشار از كلسیم و منیزیم فرسایش غضروف را به تاخیر میاندازد. شیر و لبنیات حاوی این مواد هستند. تغذیه صحیح بخصوص در سنین رشد موجب نیرومند شدن استخوانبندی اسكلت میشود.
منبع : پایگاه اطلاع رسانی پزشکی ایران سلامت