یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلییزدفردا"توکیو (به ژاپنی: 東京 Tōkyō) با نام رسمی کلان‌شهر توکیو (به ژاپنی: 東京都 Tōkyō-to) پایتخت کشور ژاپن است. توکیو در شرق جزیرهٔ هونشوی ژاپن واقع شده‌است و یکی از استان‌های ۴۷ گانهٔ ژاپن به شمار می‌آید.[۲] توکیو در ابتدا یک دهکدهٔ ماهیگیری کوچک به نام ادو بود. در دوره‌های بعد ادو رفته‌رفته به شهری بزرگ تبدیل گشت، به گونه‌ای که در قرن ۱۸ میلادی به یکی از بزرگترین شهرهای جهان تبدیل شد. تا سال ۱۹۴۳ میلادی، تقسیم‌بندی و عنوان‌های شهر توکیو و استان توکیو وجود داشت اما در این سال این گونه تقسیم‌بندی منسوخ شد و شهر و استان توکیو با یکدیگر ادغام شدند.[۳] توکیو پس از نیویورک و لندن عنوان بزرگترین پایتخت‌های صنعتی جهان را به دست آورده‌است.[۴] در سال ۲۰۱۰ میلادی، منطقهٔ شهری توکیو که شامل توکیو و استان‌های مجاور آن می‌شود، با جمعیت ۳۶ میلیون و ۶۶۹ هزار نفر پرجمعیت‌ترین منطقهٔ شهری در جهان بوده‌است.[۵] همچنین توکیو عنوان بزرگترین اقتصاد شهری جهان را دارا می‌باشد. در سال ۲۰۰۸ میلادی از پانصد شرکت برتر جهان، ۴۷ شرکت در توکیو واقع بوده‌اند و این شهر از این نظر، رتبهٔ نخست در جهان را از آن خود کرده‌است.[۶] توکیو شهری است که بارها به خاطر زمین‌لرزه، آتش‌سوزی و یا جنگ بطور کامل ویران شده‌است و هر بار با زیبایی بیشتر از نو ساخته شده‌است. به همین سبب چشم‌انداز کنونی شهر توکیو با معماری معاصر بسیار مدرن و جذاب به نظر می‌رسد و بناهای تاریخی و کهنه در شهر بسیار کمیاب هستند. حمل و نقل عمومی در توکیو بسیار پاکیزه و کارآمد است. قطارها و متروی توکیو به عنوان اصلی‌ترین بخش حمل و نقل عمومی فعالیت می‌کنند و در کنار این دو، اتوبوس، مونوریل و واگن برقی به عنوان مکمل فعالیت دارند. توکیو جشنواره‌های هنری، ورزشی و تفریحی متعددی دارد. جشنوارهٔ فیلم توکیو که بزرگترین رویداد سینمایی ژاپن به شمار می‌رود، معمولاً در ماه اکتبر و در دو منطقهٔ توکیو برگزار می‌شود. توکیو همچنین از نظر داشتن فضای سبز بسیار غنی است. پارک‌های طبیعی ۳۶٫۳ درصد مساحت کل توکیو را تشکیل می‌دهند و از نظر وسعت پارک‌های طبیعی، توکیو پس از استان شیگا جایگاه دوم را در ژاپن به خود اختصاص داده‌است.[۷] شهرداری توکیو از سال ۱۹۹۱ میلادی در نیشی شینجوکو جای دارد.[۸]
محتویات
- ۱ واژه‌شناسی
- ۲ پیشینه
- ۳ جغرافیا۴ آب‌وهوا
- ۳.۱ زمین‌شناسی
- ۳.۲ تقسیمات شهری توکیو
- ۳.۲.۱ نام مناطق شهرها، شهرستان‌ها و روستاها
- ۳.۳ دریاچه‌ها و کوه‌ها
- ۵ جمعیت
- ۶ فرهنگ
- ۶.۱ آموزش عالی
- ۷ ورزش
- ۷.۱ المپیک ۲۰۲۰
- ۸ اقتصاد
- ۸.۱ کشاورزی
- ۹ ترابری
- ۹.۱ فرودگاه‌ها
- ۹.۲ راه‌آهن
- ۹.۳ آزادراه‌ها
- ۱۰ مناطق شهری۱۱ جشن‌ها
- ۱۰.۱ باغ‌ها و پارک‌ها
- ۱۰.۲ موزه‌ها
- ۱۲ جاذبه‌های گردشگری۱۳ بافت شهری
- ۱۲.۱ مکان‌های دیدنی
- ۱۲.۲ گردشگری در طبیعت
- ۱۴ شهرهای خواهر
- ۱۵ پانویس
- ۱۶ منابع
- ۱۷ پیوند به بیرون
واژه‌شناسی
توکیو در زبان ژاپنی به معنای پایتخت شرقی است. نام این شهر تا پیش از اواسط قرن نوزدهم، ادو بود. قبل از این زمان کیوتو پایتخت ژاپن بود و امپراتور در آنجا زندگی می‌کرد. در آن زمان در توکیو شوگون‌ها زندگی می‌کردند و تحت کنترل آنها شهر که تا پیش از این شهر کوچکی در کنار دریا بود، توسعه پیدا کرد. ادو در زبان ژاپنی به معنای دهانهٔ رودخانه است.[۹]
پیشینه
توکیو در ابتدا یک دهکدهٔ ماهیگیری کوچک به نام ادو بود. در اسناد به‌جا مانده از قرن دوازدهم برای اولین بار نام روستای ادو به چشم می‌خورد. از آن زمان به بعد این ناحیه به نام ادو خوانده می‌شده‌است. در زمان جنگ‌های داخلی دوره سن گوکو در سال ۱۴۵۷ میلادی سامورایی‌ای به نام اوتا دوکان، قلعه ادو را در آن محل می‌سازد. در سال ۱۵۹۰ میلادی، توکوگاوا ایه‌یاسو ادو را پایگاه خود قرار میدهد و هنگامی که وی در سال ۱۶۰۳ میلادی، نظام مبتنی بر حکومت شوگون‌ها به نام ادوباکوفو را پایه‌گذاری کرد، این شهر تبدیل به مرکز سیاسی دولت نظامی شوگون‌ها در سراسر ژاپن گردید. از دوران ادوباکوفو با عنوان دورهٔ ادو نیز یاد می‌شود. در واقع در دورهٔ ادو با این که امپراتور در شهر کیوتو زندگی می‌کرد و کیوتو پایتخت محسوب می‌شد ولی در عمل شهر ادو به پایتخت ژاپن تبدیل شده‌بود.[۱۰] در دوره‌های بعد ادو رفته‌رفته به شهری بزرگ تبدیل گشت، به گونه‌ای که در قرن ۱۸ میلادی جمعیت این شهر به یک میلیون نفر رسید و به یکی از بزرگترین شهرهای جهان تبدیل شد.[۱۱] در دوره باکوماتسو (بین سال‌های ۱۸۵۳ و ۱۸۶۷ میلادی) جمعیت بزرگی از ساکنان ادو را سامورایی‌ها تشکیل می‌دادند که ۱۰۰ درصد آنها باسواد بودند، به همین علت نرخ سواد در بین مردان بالغ ادو در این دوران حدود ۷۰ درصد تخمین زده می‌شود که بسیار فراتر از نرخ سواد در سطح جهانی بوده‌است.[۱۲] دوره ادو حدود ۲۶۰ سال بطول انجامید و در طی این مدت پانزده شوگون قدرت را در اختیار داشتند.[۱۳]
در سال ۱۸۶۸ میلادی، به منظور احیای حکومت سلطنتی، حکومت شوگون‌ها سرنگون گشت و شهر ادو نیز تحت کنترل دولت جدید درآمد. در همان سال و با آغاز دورهٔ میجی دولت جدید استانی را به نام استان ادو تأسیس کرد. چند ماه بعد، هم‌زمان با تغییر نام شهر ادو به عنوان جدید توکیو به معنی پایتخت شرقی، استان ادو نیز، به استان توکیو تغییر نام داد. در سال بعد امپراتور میجی از کیوتو به توکیو نقل مکان کرد و از آن زمان تا به حال این شهر پایتخت سیاسی ژاپن است. در سال ۱۸۸۹ میلادی، شهرداری توکیو تأسیس شد.[۱۴] در سال ۱۹۲۳ میلادی، بیش از نیمی از شهر در آتشی که پس از زمین‌لرزهٔ بزرگ کانتو شعله‌ور شد، سوخت و ویران گشت.[۱۵] در سال ۱۹۴۳ میلادی، نام‌گذاری و تقسیم‌بندی قبلی توکیو که آن را به دو قسمت شهر و استان تقسیم می‌کرد، منسوخ شد و از آن پس عنوان توکیو برای مجموعهٔ شهر و استان توکیو انتخاب شد.[۱۶]
در طول جنگ جهانی دوم این شهر آماج بمباران‌های زیادی بود که معروف‌ترین آنها بمبارانی بود که در ۱۰ مارس سال ۱۹۴۵ میلادی صورت گرفت و باعث شد که یک سوم شهر در آتش بسوزد و نزدیک به یکصد هزار نفر کشته شوند. همچنین در ماه ژانویه همان سال در یکی از جزایر اوگاساوارای توکیو، به‌نام جزیرهٔ ایووجیما، نبردی بین نیروهای آمریکایی و ژاپنی در گرفت که منجر به کشته شدن بیش از بیست هزار نفر از نیروهای ژاپنی در این جزیره شد. حوادث مربوط به نبرد ایووجیما، در چندین فیلم از جمله نامه‌هایی از ایووجیماو پرچم‌های پدران ما به تصویر کشیده شده‌است.[۱۷]
بعد از جنگ، توکیو تقریباً به طور کامل بازسازی شد. برگزاری المپیک در این شهر در تابستان سال ۱۹۶۴ میلادی یکی از مهمترین رویدادهای پس از جنگ است.[۱۸] از دیگر رویدادهای مهم در تاریخ توکیو می‌توان به حادثهٔ حمله با گاز سارین در متروی توکیو که در سال ۱۹۹۵ میلادی اتفاق افتاد، اشاره کرد. این اولین حمله تروریستی به وسیلهٔ گازهای شیمیایی در ژاپن بود و در طی آن سیزده نفر کشته و ۵٬۵۰۰ نفر دچار آسیب شدند.[۱۹]
در ۱۱ مارس ۲۰۱۱ میلادی، زمین‌لرزه و سونامی ۲۰۱۱ توهوکو به قدرت ۹٫۰ درجه در مقیاس ریشتر در ساعت ۱۴ و ۴۶ دقیقه به وقت محلی در نزدیکی استان میاگی در شمال شرقی ژاپن رخ داد. در توکیو شدت این زمین‌لرزه ۵ درجهٔ قوی در مقیاس شیندو ثبت شده‌است. این زمین لرزه در توکیو ۷ نفر کشته و ۸۳ نفر زخمی بر جای گذاشت.[۲۰] در پی حادثهٔ اتمی فوکوشیما و کاهش تولید برق، از مردم خواسته شد که در مصرف برق تا حد امکان صرفه‌جویی کنند.[۲۱]
جغرافیا
توکیو در بخشی از ژاپن به نام دشت کانتو و رو به خلیج توکیو ساخته شده‌است. توکیو در همسایگی استان‌های کاناگاوا، چیبا، سایتاما و یاماناشی قرار دارد. جزایر اوگاساوارا، با اینکه در فاصلهٔ ۱۰۰۰ کیلومتری از جنوب و جنوب شرقی مناطق ویژه توکیو واقع شده‌اند، جزئی از توکیو به شمار می‌روند و بدین ترتیب توکیو جنوبی‌ترین و شرقی‌ترین استان ژاپن محسوب می‌شود. مساحت توکیو ۲٬۱۸۷٫۰۸ کیلومتر مربع است.[۲۲]
زمین‌شناسی
در بخش شرقی توکیو رودهای سومیدا، آراکاوا، ادوگاوا و ناکا جریان دارند. در قسمت غرب توکیو رود تاما جریان دارد. این رود با طول ۱۳۸ کیلومتر طولانی‌ترین رود توکیو است و در مرز بین توکیو و استان همسایه‌اش کاناگاوا قرار دارد.[۲۳]
در منطقهٔ تاما در اطراف رود تاما زمین هموار و پست است. مابین رود تاما و آراکاوا، فلات موساشینو قرار دارد. تپه‌های تاما در جنوب توکیو و در غرب کوهستان کانتو قرار گرفته‌است. از شهر ایروما واقع در استان سایتاما تا سه شهر اومه، تاچیکاوا و فوچو که هر سه جزئی از منطقهٔ تامای توکیو هستند، وجود گسلی به‌نام گسل تاچیکاوا تأیید شده‌است. احتمال وقوع زمین‌لرزه در اطراف این گسل بسیار بالاست.[۲۴]
جزایر توکیو عموماً از جزایر آتشفشانی تشکیل شده‌است. در جزایر ایزوی توکیو هنوز هم تعداد زیادی آتشفشان فعال وجود دارد. از جمله می‌توان از کوه اویاما در جزیرهٔ میاکه جیما نام برد که از ۲۰۰۰ سال پیش از نظر آتشفشانی فعال بوده‌است. کوه میهارا در جزیره ایزو اوشیما نیز به‌تازگی در سال ۱۹۸۶ میلادی فوران کرده‌است. جزایر اوگاساوارای توکیو از اکوسیستم ویژه‌ای برخوردار هستند و گونه‌های بسیار نادر گیاهی و جانوری در این جزایر یافت می‌شود.[۲۵]
تقسیمات شهری توکیو
شهر توکیو به طور کلی به سه منطقهٔ بزرگ تقسیم می‌شود:
- مناطق ویژه توکیو که شامل ۲۳ منطقه است.
- منطقهٔ تاما جمعاً شامل ۳۰ بخش است.
- جزایر توکیو که دو بخش دارد: جزایر ایزو و جزایر اوگاساوارا. هر یک از این دو بخش شامل جزایر کوچک‌تری می‌شوند که بیشتر غیرمسکونی هستند. در ۹ جزیرهٔ اصلی و مهم آن، تشکیلات اداری و شهری وجود دارد و جزایر کوچک‌تر اطراف جزئی از این جزایر اصلی شمرده می‌شوند.[۲۶] همچنین از نظر تقسیمات اداری، توکیو به ۲۳ منطقه، ۲۶ شهر، ۵ شهرستان و ۸ روستا تقسیم می‌شود.[۲۷]
نام مناطق شهرها، شهرستان‌ها و روستاها
| مناطق ویژه توکیو | آداچی • آراکاوا • بونکیو • چیودا • چوئو • ادوگاوا • ایتاباشی • کاتسوشیکا • کیتا • کوتو • مگورو • میناتو • ناکانو • نریما • اوتا • ستاگایا • شیبویا • شیناگاوا • شینجوکو • سوگینامی • سومیدا • توشیما • تایتو | |
| منطقه تاما | شهرهای تاما | هاچی‌اوجی • تاچیکاوا • موساشینو • میتاکا • اومه • فوچو • آکیشیما • چوفو • ماچیدا • کوگانه‌ای • کودائیرا • هینو • هیگاشیمورایاما • کوکوبونجی • کونیتاچی • فوسا • کومائه • هیگاشی‌یاماتو • کیوسه • هیگاشیکورومه • موساشیمورایاما • تاما • ایناگی • هامورا • آکیرونو • نیشیتوکیو |
| منطقه تامای غربی | میزوهو (شهرستان) • هینوده (شهرستان) • اوکوتاما (شهرستان) • هینوهارا (روستا) | |
| جزایر توکیو | بخش ایزواوشیما | ایزو اوشیما (شهرستان) • توشیما(روستا) • نی‌ایجیما (روستا) • کوزوشیما (روستا) |
| بخش میاکه | میاکه جیما (روستا) • میکوراجیما (روستا) | |
| بخش هاچیجو | هاچیجوجیما (شهرستان) • آئوگاشیما (روستا) | |
| بخش اوگاساوارا | اوگاساوارامورا (روستا) | |
دریاچه‌ها و کوه‌ها
دو دریاچهٔ مصنوعی به نام‌های دریاچهٔ اوکوتاما و دریاچهٔ تاما دریاچه‌های توکیو هستند. دریاچهٔ اوکوتاما که در منطقهٔ اوکوتامای توکیو و روستای تابایاما در استان یاماناشی واقع شده و در حال حاضر بزرگترین مخزن آب آشامیدنی در ژاپن به شمار می‌آید. دریاچهٔ تاما در هیگاشی‌یاماتو واقع شده و بزرگترین دریاچهٔ درونی توکیو به شمار می‌آید. با اینکه یاما به معنی کوه در نقشهٔ مناطق ویژه توکیو بسیار به چشم می‌خورد، هیچ کوهی در این مناطق وجود ندارد و کوه‌های توکیو همگی در دو منطقهٔ هاچی‌اوجی و منطقهٔ اوکوتاما متمرکز شده‌اند.[۲۸] کوه کوموتوری با ارتفاع ۲۰۱۷ متر از سطح دریا، بلندترین کوه توکیو است.[۲۹]
آب‌وهوا
توکیو شهری در منطقهٔ آب‌وهوایی مرطوب و نیمه گرمسیری است که تابستان‌هایی گرم و زمستان‌هایی معتدل دارد. میانگین دما و بارش‌ها در جدول زیر آورده شده‌است.
| [نهفتن]داده‌های اقلیم توکیو (۱۹۷۱–۲۰۰۰) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ماه | ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | مه | ژوئن | ژوئیه | اوت | سپتامبر | اکتبر | نوامبر | دسامبر | سال |
| میانگین بیشترین °C (°F) | ۹٫۸ (۵۰) |
۱۰٫۰ (۵۰) |
۱۲٫۹ (۵۵) |
۱۸٫۴ (۶۵) |
۲۲٫۷ (۷۳) |
۲۵٫۲ (۷۷) |
۲۹٫۰ (۸۴) |
۳۰٫۸ (۸۷) |
۲۶٫۸ (۸۰) |
۲۱٫۶ (۷۱) |
۱۶٫۷ (۶۲) |
۱۲٫۳ (۵۴) |
۱۹٫۷ (۶۷) |
| میانگین روزانه °C (°F) | ۵٫۸ (۴۲) |
۶٫۱ (۴۳) |
۸٫۹ (۴۸) |
۱۴٫۴ (۵۸) |
۱۸٫۷ (۶۶) |
۲۱٫۸ (۷۱) |
۲۵٫۴ (۷۸) |
۲۷٫۱ (۸۱) |
۲۳٫۵ (۷۴) |
۱۸٫۲ (۶۵) |
۱۳٫۰ (۵۵) |
۸٫۴ (۴۷) |
۱۵٫۹ (۶۱) |
| میانگین کم‌ترین °C (°F) | ۲٫۱ (۳۶) |
۲٫۴ (۳۶) |
۵٫۱ (۴۱) |
۱۰٫۵ (۵۱) |
۱۵٫۱ (۵۹) |
۱۸٫۹ (۶۶) |
۲۲٫۵ (۷۳) |
۲۴٫۲ (۷۶) |
۲۰٫۷ (۶۹) |
۱۵٫۰ (۵۹) |
۹٫۵ (۴۹) |
۴٫۶ (۴۰) |
۱۲٫۵ (۵۵) |
| بارندگی میلی‌متر (اینچ) | ۴۸٫۶ (۱٫۹۱) |
۶۰٫۲ (۲٫۳۷) |
۱۱۴٫۵ (۴٫۵۱) |
۱۳۰٫۳ (۵٫۱۳) |
۱۲۸٫۰ (۵٫۰۴) |
۱۶۴٫۹ (۶٫۴۹) |
۱۶۱٫۵ (۶٫۳۶) |
۱۵۵٫۱ (۶٫۱۱) |
۲۰۸٫۵ (۸٫۲۱) |
۱۶۳٫۱ (۶٫۴۲) |
۹۲٫۵ (۳٫۶۴) |
۳۹٫۶ (۱٫۵۶) |
۱٬۴۶۶٫۷ (۵۷٫۷۴) |
| میانگین روزهای بارندگی (≥ ۱٫۰ mm) | ۴٫۶ | ۵٫۸ | ۹٫۵ | ۱۰٫۱ | ۹٫۶ | ۱۱٫۹ | ۱۰٫۴ | ۸٫۲ | ۱۱٫۳ | ۹٫۱ | ۶٫۲ | ۳٫۸ | ۱۰۰٫۵ |
| میانگین روزهای برفی | ۲٫۷ | ۳٫۵ | ۲٫۲ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰٫۷ | ۹٫۱ |
| درصد رطوبت | ۵۰ | ۵۱ | ۵۷ | ۶۲ | ۶۶ | ۷۳ | ۷۵ | ۷۲ | ۷۲ | ۶۶ | ۶۰ | ۵۳ | ۶۳٫۱ |
| میانگین روزانه ساعت‌های تابش آفتاب | ۱۸۰٫۵ | ۱۶۱٫۱ | ۱۵۹٫۲ | ۱۶۴٫۹ | ۱۸۰٫۹ | ۱۲۰٫۱ | ۱۴۷٫۵ | ۱۷۷٫۵ | ۱۱۲٫۹ | ۱۲۹٫۹ | ۱۴۱٫۴ | ۱۷۱٫۱ | ۱٬۸۴۷٫۲ |
| منبع شماره ۱: Japan Meteorological Agency[۳۰] | |||||||||||||
| منبع شماره ۲: Hong Kong Observatory (precip. days)[۳۱] | |||||||||||||
جمعیت
براساس منطقه |
کل جمعیت مناطق ویژه توکیو شهرهای توکیو |
۱۳٬۱۸۵٬۰۰۳ نفر (ژوئن ۲۰۱۳) |
|
|---|---|---|---|
بر اساس جنس |
مرد (تابعیت ژاپنی) |
۶٬۳۳۱٬۶۱۴ (ژوئن ۲۰۱۳) |
|
بر اساس وقت |
روز |
۱۴٬۹۷۸ میلیون |
|
| بر اساس ملیت |
اتباع بیگانه |
۳۹۱٬۰۶۹ نفر (ژوئن ۲۰۱۳) | |
توکیو دارای بالاترین نرخ تراکم جمعیت در ژاپن است.[۳۳] طبق سرشماری در سال ۱۹۵۵ میلادی، جمعیت توکیو ۶٬۹۶۹٬۱۰۴ نفر بوده است که پس از آن تا ۱۹۷۰ میلادی هر ساله بین ۳۰۰٬۰۰۰ تا ۴۰۰٬۰۰۰ هزار نفر، بر جمعیت این شهر افزوده شده‌است. توکیو حداکثر افزایش جمعیت را در سال ۱۹۸۷ میلادی داشته‌است و پس از آن میزان افزایش جمعیت در حد ۲۰۰٬۰۰۰ نفر در سال ثابت باقی‌مانده‌است. بر اساس سرشماری سال ۱۹۴۵ میلادی ۱۳ درصد جمعیت ژاپن در منطقه شهری توکیو ساکن بوده‌اند که این میزان در سال ۲۰۰۵ میلادی به ۲۶٫۹ درصد کل جمعیت ژاپن رسیده‌است.[۳۴][۳۵]
در طی روز به تعداد جمعیت توکیو بیش از دو و نیم میلیون نفر افزوده می‌شود. این افزایش جمعیت به‌خاطر رفت‌وآمد شاغلان، کارگران و دانشجویان است که در مناطق مجاور توکیو مسکن دارند و بعد از پایان ساعات کاری از توکیو خارج می‌شوند.[۳۶] در ماه مارس سال ۲۰۱۲ میلادی ۴۰۲٬۰۳۹ نفر از اتباع بیگانه به طور قانونی مقیم توکیو بودند.[۳۷] بیشترین تعداد اتباع خارجی ساکن توکیو به ترتیب متعلق به کشورهای چین، کره جنوبی و کره شمالی، فیلیپین، آمریکا، هند و تایلند هستند. ژاپن در طی سال ۲۰۱۰ میلادی در حدود ۱۳۰٬۰۰۰ نفر کاهش جمعیت داشته‌است، با این وجود به علت مهاجرت از دیگر نقاط، جمعیت توکیو همچنان رو به افزایش است.[۳۸] کارشناسان پیش بینی می‌کنند که توکیو حداکثر جمعیت را در سال ۲۰۱۵ میلادی خواهد داشت و پس از آن به‌خاطر پیشی گرفتن تعداد مرگ و میر نسبت به تعداد تولد، به‌تدریج به طور طبیعی جمعیت کاهش پیدا خواهد کرد.[۳۹]
فرهنگ
توکیو شهری مدرن است و اطلاعات و فرهنگ لازم برای زندگی کردن در آن رو به گسترش است. با این وجود شهری تاریخی و وارث فرهنگی سنتی نیز هست. ژاپن کشوری است که سنت‌هایی نظیر کابوکی، بونراکو (خیمه شب بازی ژاپنی)، راکوگو (یک نوع کمدی)، نیهون بویو (رقص‌های سنتی ژاپنی)، ایکبانا (گل آرایی ژاپنی) و مراسم چای ژاپنی در آن هنوز پا برجا مانده و رواج دارد. یکی از مراکزی که نقش مهمی در رونق کابوکی و دیگر هنرهای نمایشی سنتی ژاپن ایفا می‌کند، تئاتر ملی ژاپن است. تئاتر ملی ژاپن علاوه بر این، یکی از مراکز مهم تحقیق در مورد سنت‌های ژاپن نیز به شمار می‌رود. کابوکی-زا در گینزا نیز از دیگر مکان‌هایی است که در همه ایام سال کابوکی در آن اجرا می‌شود.[۴۰]
از محل‌های مشهور برگزاری کنسرت‌های بزرگ می‌توان از نیپون بودوکان که به اختصار بودوکان نامیده می‌شود، نام برد. بودوکان در اصل سالن جودو است اما تاکنون محل برگزاری کنسرت‌های بسیاری از خوانندگان ژاپنی و غیرژاپنی بوده‌است و آلبوم‌های بسیاری به نام اجرای زنده در بودوکان وجود دارد. گروه انگلیسی بیتلز نخستین گروه راک بودند که در این ورزشگاه کنسرت اجرا کردند.[۴۱]
همچنین در توکیو ۲۵۳ سینما که بیشتر به صورت مجتمع سینمایی هستند، وجود دارد. این تعداد سینما مجموعاً دارای ۳۶۴ سالن سینما هستند.[۴۲]
بر اساس آمار سال ۲۰۰۸ میلادی، ۳۸۳ کتابخانه در توکیو وجود دارد و تعداد کتابخانه‌ها در ازای یک میلیون نفر جمعیت ۲۹ کتابخانه بوده‌است.[۴۳]
۵ شبکه با نام‌های نیپون تلویژنیا NTV، توکیو برودکاستینگ سیستم یا TBS، فوجی تلویژن یا Fuji TV، تی‌وی آساهی و تی‌وی توکیو شبکه‌های اصلی تلویزیون توکیو هستند.[۴۴] سه انتشارت به نام انتشارات کودانشا، انتشارات شوگاکوکان و انتشارات شوئیشا بزرگترین شرکتهای انتشاراتی توکیو هستند.[۴۵]
آموزش عالی
بر اساس آمار سال ۲۰۰۷ میلادی، ۱۳۲ دانشگاه در توکیو جای دارند و تعداد دانشجویان ۶۶۰٬۰۰۰ نفر بوده‌است.[۴۶]
چند دانشگاه زیر نمونه‌ای از دانشگاه‌های معتبر توکیو هستند.
- دانشگاه توکیو در منطقهٔ بونکئوی توکیو واقع شده‌است. دانشگاه توکیو در سال ۱۸۷۷ میلادی تأسیس شده و قدیمی‌ترین دانشگاه عمومی ژاپن است. این دانشگاه دارای ده دانشکدهٔ حقوق، پزشکی، مهندسی، ادبیات، علم، کشاورزی، اقتصاد، هنر، آموزش و پرورش و داروسازی است. دانشگاه توکیو در ردهٔ نخست دانشگاه‌های معتبر در آسیا و در ردهٔ بیستم دانشگاه‌های معتبر در جهان قرار گرفته‌است.[۴۷] این دانشگاه هر ساله به طور متوسط در حدود ۳۰ هزار دانشجو دارد.[۴۸]
- دانشگاه واسدا در سال ۱۸۸۲ میلادی تأسیس شده‌است و قدیمی‌ترین دانشگاه خصوصی ژاپن به شمار می‌رود. در غرب توکیو و در منطقهٔ شینجوکو واقع شده‌است و دارای ۱۳ دانشکده می‌باشد. این دانشگاه به طور تقریبی در حدود ۵۰ هزار دانشجو دارد.
- انستیتوی تکنولوژی توکیو در سال ۱۹۲۹ میلادی تأسیس شده‌است و دارای ۳ دانشکده می‌باشد.
- دانشگاه کیئو در سال ۱۸۵۸ میلادی تأسیس شده‌است و دارای ۱۰ دانشکده می‌باشد.
- دانشگاه هیتوتسوباشی در سال ۱۸۷۵ میلادی تأسیس شده‌است و دارای ۴ دانشکدهٔ بازرگانی، اقتصاد، حقوق و جامعه‌شناسی می‌باشد.این دانشگاه به طور تقریبی حدود ۶ هزار دانشجو دارد.[۴۹]
ورزش
از سه ورزش سومو، بیس بال و فوتبال می‌توان به عنوان پر طرفدارترین ورزش‌ها در بین مردم ژاپن نام برد.[۵۰] مسابقات رسمی سومو هر ساله در سه نوبت و در ماه‌های ژانویه، مه و سپتامبر در ورزشگاه ریوگوکو کوکوگیکان که به سومو اختصاص دارد، برگزار می‌شود.
توکیو دو تیم حرفه‌ای بیس بال دارد. تیم بیسبال یومیوری جاینتس (به انگلیسی: Yomiuri Giants) که مسابقات خانگی آن در ورزشگاه توکیو دم انجام می‌شود و تیم بیسبال توکیو یاکولت سوواروز (به انگلیسی: Tokyo Yakult Swallows) که مسابقات خانگی آن در ورزشگاه میجی جینگو برگزار می‌شود.
دو باشگاه برتر فوتبال توکیو به نام‌های باشگاه اف.سی توکیو (به انگلیسی: F.C. Tokyo) و توکیو وردی (به انگلیسی: Tokyo Verdy) هر دو در ورزشگاه آجینوموتو واقع در چوفو بازی‌های خانگی خود را انجام می‌دهند.[۵۱][۵۲]
یکی از رویدادهای مهم ورزشی شهر توکیو ماراتون است. روز برگزاری این رویداد هر ساله از طرف برگزارکنندگان اعلام می‌شود و طی آن حداکثر تا ۲۵٬۰۰۰ هزار نفر در بخش ماراتون اصلی به طول ۴۲ کیلومتر و ۵۰۰۰ نفر در طول مسیری به‌طول ۱۰ کیلومتر به رقابت می‌پردازند. این رقابت در سطح بین‌المللی انجام می‌شود و شرکت در آن برای همه آزاد است.[۵۳]
المپیک ۲۰۲۰
توکیو به همراه شهرهای مادرید و استانبول نامزد میزبانی المپیک ۲۰۲۰ بودند که در نهایت پس از حذف اسپانیا در دور اول، در اوت ۲۰۱۳ توکیو با کسب ۶۰ رأی در مقابل ۳۶ رأی استانبول، میزبانی المپیک سال ۲۰۲۰ را بر عهده گرفت.[۵۴]
اقتصاد
توکیو به همراه نیویورک و لندن یکی از سه مرکز فرماندهی امور مالی جهان است.[۵۵] در سال ۲۰۰۸ میلادی از پانصد شرکت برتر جهان، ۴۷ شرکت در توکیو واقع بودند که تقریباً دوبرابر تعداد شرکت‌ها در شهر بعدی یعنی پاریس می‌باشد.[۵۶] توکیو از نظر سرمایه دومین مقام را در بین بورس اوراق بهادار جهان داراست و از نظر حجم معاملات سهام مقام پنجم را در جهان از آن خود کرده‌است.[۵۷] توکیو بزرگترین اقتصاد شهری جهان از نظر سطح تولید ناخالص داخلی می‌باشد. با توجه به مطالعات انجام شده، توسط شرکت پرایس واتر هاوس کوپرز، منطقه شهری توکیو برابر با ۱٬۴۷۹ میلیارد دلار آمریکا تولید ناخالص داشته‌است که در رأس منطقه‌های شهری جهان قرار دارد. در جدول زیر موقعیت توکیو، از نظر تولید ناخالص داخلی (GDP)، بین منطقه‌های شهری جهان بر اساس آمارهای سال ۲۰۰۸ میلادی نشان داده شده‌است. بر اساس پیش‌بینی کارشناسان در سال ۲۰۲۵ میلادی، توکیو با ۱٬۹۸۱ میلیارد دلار آمریکا تولید ناخالص همچنان در صدر جدول باقی خواهد ماند.[۵۸]
| ترتیب | منطقه شهری | کشور | GDP (میلیارد دلار آمریکا)[۵۹] |
|---|---|---|---|
| ۱ | توکیو |  ژاپن |
|
| ۲ | نیویورک |  ایالات متحده آمریکا |
|
| ۳ | لس‌آنجلس | ایالات متحده آمریکا |
|
| ۴ | شیکاگو | ایالات متحده آمریکا |
|
| ۵ | لندن |  بریتانیا |
|
| ۶ | پاریس |  فرانسه |
|
| ۷ | اوساکا | ژاپن |
|
| ۸ | مکزیکوسیتی |  مکزیک |
|
| ۹ | فیلادلفیا | ایالات متحده آمریکا |
|
| ۱۰ | سائوپائولو |  برزیل |
کشاورزی
توکیو حداقل مساحت زمین‌های کشاورزی را در ژاپن دارد. بیش از نیمی از این زمین‌های زراعی به کشت سبزیجات اختصاص دارد. کوماتسونا (اسفناج ژاپنی)، بالاترین میزان تولید را در بین سبزیجات دارد و پس از آن اسفناج و کلم‌برگ جای دارند. گل‌های زینتی پس از سبزیجات عمده‌ترین فراوردهٔ کشاورزی توکیو هستند.
۳۶ درصد از مساحت توکیو را جنگل‌ها و پارک‌های طبیعی تشکیل می‌دهند. به علت کاشت بی‌رویهٔ درختان سرو در این جنگل‌ها، در فصل بهار مقدار انبوهی از گرده این درختان در هوا پخش می‌شود و موجب پدیدار شدن علائم آلرژی مانند سوزش چشم و ریزش اشک و آب‌بینی در شهروندان می‌گردد. تعداد کسانی که از حساسیت به گرده رنج می‌برند، هر ساله رو به افزایش است و در سال‌های اخیر این مشکل به یکی از چالش‌های بزرگ زیست محیطی توکیو تبدیل شده‌است.[۶۰]
ترابری
توکیو دارای فرودگاه‌های داخلی و بین‌المللی و همچنین راه‌های جاده‌ای و ریلی بسیار مجهزی می‌باشد. حمل و نقل عمومی در توکیو بسیار پاکیزه و کارآمد است. قطارها و متروی توکیو به عنوان اصلی‌ترین بخش حمل و نقل عمومی فعالیت می‌کنند و در کنار این دو، اتوبوس، مونوریل و واگن برقی به عنوان مکمل فعالیت دارند.
فرودگاه‌ها
توکیو دارای یک فرودگاه بین‌المللی به نام فرودگاه بین‌المللی توکیو و ۶ فرودگاه داخلی می‌باشد. پروازهای فرودگاه‌های داخلی توکیو مابین توکیو و چند جزیره از جزایر ایزو انجام می‌گیرد. فرودگاه‌های داخلی توکیو در منطقهٔ چوفو در توکیو و جزایر ایزو اوشیما، میاکه جیما، هاچیجوجیما، نی‌ایجیما و کوزوشیما قرار دارند.[۶۱]
فرودگاه بین‌المللی توکیو که بیشتر با نام فرودگاه بین‌المللی هانه‌دا شناخته می‌شود، در جنوب منطقهٔ اوتا واقع شده و بزرگترین فرودگاه ژاپن می‌باشد. نقش اصلی این فرودگاه، جابه‌جایی مسافران داخلی ژاپن است.[۶۲] به علت نزدیکی به مناطق ویژه توکیو پروازهای ویژه مسئولان دولتی ژاپن و سران و مسئولان دیگر کشورها، از این فرودگاه انجام می‌پذیرد. از اکتبر سال ۲۰۱۰ میلادی ترمینال جدید بین‌المللی در این فرودگاه آغاز به‌کار کرده‌است و پروازهای خارجی این فرودگاه رو به افزایش است.[۶۳]
در حال حاضر بیشتر پروازهای بین‌المللی در ژاپن در فرودگاه بین‌المللی ناریتا واقع در استان چیبا انجام می‌شود. اکنون فاصلهٔ بین فرودگاه بین‌المللی ناریتا تا ایستگاه توکیو که در مرکز توکیو قرار دارد با قطارهای تندرو با زمانی حدود یکساعت پیموده می‌شود.[۶۴]
راه‌آهن
خط یامانوته وابسته به جی‌آر به صورت یک دایره در قلب توکیو قرار گرفته و ایستگاه‌های اصلی و مهم توکیو را به یکدیگر متصل می‌کند. ایستگاه‌های توکیو، اوئنو، شیناگاوا، شیبویا، شینجوکو و ایکه‌بوکورو ایستگاه‌های ترمینال توکیو هستند. ایستگاه توکیو در مرکز توکیو قرار گرفته و به عنوان ایستگاه مرکزی شبکهٔ راه‌آهن ژاپن شمرده می‌شود. ایستگاه توکیو مبدأ خطوط شینکانسن است. این قطارهای تندرو فاصلهٔ بین توکیو تا شهرهای دیگر ژاپن را بسیار سریع طی می‌کنند. ایستگاه شینجوکو بالاترین تعداد مسافر روزانه را نه تنها در ژاپن بلکه در بین تمامی کشورهای جهان داراست. رتبهٔ دوم تعداد مسافران روزانه در جهان از آن ایستگاه ایکه‌بوکورو می‌باشد.[۶۵]
دو کارت اعتباری، سوئیکا و پاسمو تسهیلاتی هستند که جهت آسان شدن محاسبهٔ هزینهٔ سوار شدن به قطارها و اتوبوس‌های توکیو به وجود آمده‌اند. تهیهٔ این دو کارت به‌آسانی توسط دستگاه‌های اتوماتیک خرید بلیط انجام می‌شود و هنگام خرید نیاز به ارائهٔ هیچ مدرکی نیست.[۶۶]
آزادراه‌ها
در مرکز توکیو دو آزادراه کمربندی به نام‌های آزادراه کمربندی توشین با علامت اختصاری C1 و آزادراه کمربندی چوئو با علامت اختصاری C2وجود دارند که مهمترین آزادراه‌های توکیو به شمار می‌آیند.[۶۷] آزادراه کمربندی توشین سرآغاز بزرگراه شماره ۱ آسیا شمرده می‌شود. این بزرگراه با نام اختصاری AH-1 پس از گذشتن از چندین کشور آسیایی سرانجام از ایران و ترکیه گذشته و در مرز ترکیه و بلغارستان خاتمه می‌یابد.[۶۸][۶۹]
مناطق شهری
باغ‌ها و پارک‌ها
- پارک یادبود شووا با مساحت ۱۴۸ هکتار بزرگترین پارک توکیو است و در منطقه تاما قرار دارد.[۷۰]
از نظر بزرگی به ترتیب پارک میزوموتو با مساحت ۸۱ هکتار، پارک کاسای‌رینکای با مساحت ۷۹ هکتار، پارک هیکاریگائوکا با مساحت ۶۰ هکتار، پارک شینجوکو گیوئن با مساحت ۵۸ هکتار و پارک یویوگی با مساحت ۵۴ هکتار بزرگترین پارک‌های مناطق ویژه توکیو محسوب می‌شوند.[۷۱] [۷۲]
موزه‌ها
در توکیو جمعاً ۲۶۵ موزه و نمایشگاه آثار هنری کوچک و بزرگ وجود دارد.[۷۳] موزهٔ ملی توکیو در داخل پارک اوئنو جای دارد و قدیمی‌ترین و بزرگترین موزهٔ کشور است. اکنون تعداد اشیای باارزش جمع‌آوری شده در موزه ملی توکیو از ۱۱۰ هزار قطعه فراتر رفته‌است.[۷۴] همچنین موزهٔ ملی هنر غرب و موزهٔ ملی طبیعت و علم نیز در اوئنو می‌باشند. مرکز ملی هنر توکیو در چیودا واقع شده‌است.[۷۵] موزهٔ ادو-توکیو در کنار ورزشگاه ریوگوکو کوکوگیکان قرار دارد و به تاریخ توکیو اختصاص دارد. موزهٔ جیبلی در داخل پارک اینوکاشیرا قرار گرفته و به انیمیشن اختصاص دارد. موزهٔ اورینتال و مرکز فرهنگ خاورمیانه در ژاپن موزه‌هایی هستند که در آنها اشیایی مربوط به تاریخ ایران باستان به نمایش گذاشته شده‌است.[۷۶]
جشن‌ها
توکیو جشنواره‌های هنری، ورزشی و تفریحی متعددی دارد. جشنوارهٔ فیلم توکیو که بزرگترین رویداد سینمایی ژاپن به شمار می‌رود، معمولاً در ماه اکتبر و در دو منطقهٔ روپونگی و شیبویای توکیو برگزار می‌شود. جایزه بزرگ این جشنواره به نام ساکورا به بهترین فیلم بخش مسابقه اهدا می‌شود. جشنواره فیلم توکیو توسط بنیاد توسعه بین‌المللی سینمای ژاپن با همکاری و پشتیبانی دولت ژاپن برگزار می‌شود.[۷۷]
جشن کاندا، جشن سانئو، جشن فوکاگاوا سه جشن بزرگ ادو نامیده می‌شوند. جشن سانجا نیز از جشن‌های معروف است که هر ساله در ماه مه به مدت سه روز در معبد آساکوسا برگزار می‌شود.[۷۸]
زمان شکوفایی شکوفه‌های گیلاس یا ساکورا، هنگام برگزاری جشن هانامی یا دیدن شکوفه‌هاست. پارک شینجوکو گیوئن با داشتن ۶۵ گونهٔ مختلف درخت ساکورا، پارک اوئنو، پارک سومیدا، پارک اینوکاشیرا و پارک کوگانه‌ای پارک‌های برگزیدهٔ توکیو برای دیدن ساکورا هستند.[۷۹]
آتش بازی رود سومیدا یکی از بزرگترین آتش بازی‌های پایتخت ژاپن است. این آتش‌بازی هر ساله در آخرین شنبهٔ ماه ژوئیه بر روی رود سومیدا برگزار می‌شود و در حدود یک میلیون نفر بازدیدکننده را جذب می‌کند.[۸۰] آتش بازی رود سومیدا در کنار آتش بازی خلیج توکیو و آتش بازی جینگوگایئن بزرگترین آتش بازی‌های توکیو محسوب می‌شوند.[۸۱]
جاذبه‌های گردشگری
مکان‌های دیدنی
- کاخ امپراتوری توکیو یا کُوکیو قصر و قلعه‌ای است که در منطقهٔ چیودا واقع شده‌است و در حدود ۱۵ دقیقه پیاده تا ایستگاه توکیو فاصله دارد و هم‌اکنون محل اقامت آکیهیتو، امپراتور ژاپن است. قسمت شرقی کاخ از سال ۱۹۶۸ میلادی تبدیل به پارکی به نام پارک کوکیو هیگاشی شده‌است. در قسمت‌هایی ازخندق چیدوریگافوچی در اطراف کاخ امکان قایقرانی برای گردشگران وجود دارد.[۸۲]
- پارک شینجوکو گیوئن در منطقهٔ شینجوکو واقع شده و ۵۸٫۳ هکتار مساحت دارد. پارک شینجوکو گیوئن دارای ۱۵۰۰ درخت برای دیدن ساکورا یا شکوفهٔ گیلاس است و یکی از پارک‌های معروف توکیو جهت دیدن ساکورا هنگام جشن شکوفه‌های گیلاس به شمار می‌رود. در قسمت‌های مختلف این پارک بزرگ، پارک‌هایی به شکل پارک‌های انگلیسی، فرانسوی و ژاپنی طراحی شده‌اند.[۸۳]
- اودایبا به داشتن مناظر زیبای شبانه شهرت دارد. پل زیبای رینبو بریج، سه مرکز خرید ونوس فورت، دسک توکیو بیچ، آکواسیتی اودایبا، پارک‌هایی مانند پارک ساحلی اودایبا، پارک شیئوکازه، پارک دایبا و حمام آب معدنی اوادو-اونسن-منوگاتاری نمونه‌هایی از جاهای دیدنی اودایبا هستند.[۸۴]
- معبد سنسوجی در قرن هفتم میلادی ساخته شده و قدیمی‌ترین معبد در توکیو است. این معبد در کنار رود سومیدا و در آساکوسا واقع شده‌است و پربازدیدترین معبد در سراسر ژاپن به شمار می‌رود. به طور میانگین سالانه حدود ۳۰ میلیون نفر از این معبد دیدن می‌کنند. در دو طرف مسیر پیاده‌روی داخل معبد حدود ۸۹ مغازه که عمدتاً سوغات‌فروش هستند، جای گرفته‌اند.[۸۵]
گردشگری در طبیعت
- کوه تاکائو یکی از مراکز گردشگری معروف در منطقهٔ تامای توکیو است و در قسمت جنوب غربی هاچی‌اوجی قرار دارد.[۸۶] معبد تاکائوسان–یاکوئواین در نزدیکی قلهٔ این کوه واقع شده‌است. هر ساله به طور متوسط در حدود ۲٫۶ میلیون نفر در تمام گروه‌های سنی از تاکائو بازدید می‌کنند. بنابر آمار، قلهٔ کوه تاکائو رتبهٔ نخست را از نظر تعداد صعودکنندگان در بین تمامی کوه‌های جهان داراست.[۸۷] در کتاب راهنمای میشلن این کوه تنها کوهی در توکیوست که با سه ستاره مشخص شده‌است.[۸۸]
- کوه میتاکه در منطقه اومه قرار دارد. این کوه به‌خاطر داشتن معبد موساشی‌میتاکه بازدیدکنندگان زیادی دارد. درصورتی‌که مسیر از ایستگاه قطار میتاکه آغاز شود، امکان استفاده از قطار کابلی تا معبد وجود دارد.[۸۹]
- کوه جینبا در منطقهٔ هاچی‌اوجی واقع شده‌است. سمبل این کوه مجسمهٔ اسب سفید و بزرگی است که در مرکز محوطهٔ باز و وسیع قلهٔ کوه جینبا نصب شده‌است. این کوه به‌خاطر چشم‌اندازهای زیبایی که از قله دیده می‌شود، بین کوهنوردان محبوبیت دارد.[۹۰]
بافت شهری
معماری توکیو تا حد زیادی توسط تاریخ توکیو شکل گرفته است. در قرن اخیر، توکیو دو بار بطور کامل ویران شده‌است. نخست در سال ۱۹۲۳ میلادی و در پی زمین‌لرزهٔ بزرگ کانتو و پس از آن در جریان بمباران‌های گسترده طی جنگ جهانی دوم. به همین سبب چشم‌انداز کنونی شهر توکیو بسیار مدرن و معاصر است و بناهای تاریخی و کهنه بسیار کمیاب هستند. [۹۱]
شهرهای خواهر
توکیو با یازده شهر زیر خواهر است.[۹۲]
|
|
| توکیو | |||
|---|---|---|---|
| کلان‌شهر | |||
| 東京都 · Tokyo Metropolis | |||
 از بالا راستگرد:شینجوکو، برج توکیو، رینبو بریج، شیبویا، ساختمان مجلس ملی |
|||
|
|||
 محل توکیو بر روی نقشهٔ ژاپن |
|||
 عکس ماهواره‌ای از توکیو که توسط ناسا گرفته شده‌است. |
|||
| مختصات: ۳۵°۴۲′۲″ شمالی ۱۳۹°۴۲′۵۴″ شرقی | |||
| کشور | ژاپن |
||
| ناحیه | کانتو | ||
| جزیره | هونشو | ||
| تقسیمات شهری | ۲۳ منطقهٔ ویژه، ۲۶ شهر، ۵ شهرستان و ۸ روستا | ||
| حکومت | |||
| • نوع | کلان‌شهر | ||
| مساحت | |||
| • کلان‌شهر | ۲٬۱۸۷٫۰۸ کیلومتر مربع (۸۴۰ مایل مربع) | ||
| جمعیت (اولین) | |||
| • کلان‌شهر | ۱۳٬۱۷۷٬۰۰۱ (اول ژوئن ۲۰۱۳)[۱] | ||
| • تراکم | ۶٬۰۲۰/کیلومتر مربع (۱۵٬۶۰۰/پا) | ||
| • منطقهٔ کلان‌شهری | ۳۵٬۶۷۶٬۰۰۰ | ||
| • مناطق ویژه توکیو | ۸٬۸۰۲٬۰۰۰ | ||
| (اول فوریه ۲۰۱۱) | |||
| منطقهٔ زمانی | گرینویچ (یوتی‌سی +۹) | ||
| کد مخفف | JP-13 | ||
| گل سمبل | ساکورای سومی-یوشینو | ||
| درخت سمبل | ژینکو | ||
| پرندهٔ سمبل | کاکایی سرسیاه | ||
| وب‌گاه | metro.tokyo.jp(انگلیسی) | ||
پانویس
- «東京都の人口（推計）» (ژاپنی). 東京都総務局統計部. بازبینی‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۳.
- «Tokyo» (انگلیسی). japan-guide.com. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «History of Tokyo» (انگلیسی). Tokyo Metropolitan Government. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «THE GLOBAL CITIES INDEX 2010» (انگلیسی). The Foreign Policy Group, LLC. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «東京首都圏 ２０２５年も世界最大» (ژاپنی). SANKEI DIGITAL INC. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «Global 500 2008 Cities» (انگلیسی). Cable News Network. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、大江戸東京の歩き方、 161。
- «Geography of Tokyo» (انگلیسی). Tokyo Metropolitan Government. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- 高橋、日本地名百科事典、 193-876。
- Sorensen, The Making of Urban Japan: Cities and Planning from Edo to the Twenty First Century, 16.
- McClain, Edo and Paris: Urban Life and the State in the Early Modern Era, 13.
- «江戸文化の発展» (ژاپنی). sakamoto36.com. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、大江戸東京の歩き方、 88。
- «History of Tokyo» (انگلیسی). Tokyo Metropolitan Government. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «The Great Kanto Earthquake of 1923History of Tokyo» (انگلیسی). Brown University. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «A Brief History of Tokyo» (انگلیسی). oldtokyo.com. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «Flags of Our Fathers» (انگلیسی). Flags of Our Fathers Official Site. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «Tokyo 1964» (انگلیسی). olympic.org. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «1995: Aum Shinrikyo Tokyo Subway Gas Attack» (انگلیسی). about.com. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «平成23年(2011年)東北地方太平洋沖地震の被害状況と警察措置» (ژاپنی). 警察. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «計画停電の原則不実施と今夏に向けた需給対策について» (ژاپنی). 東京電力. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «Geography of Tokyo» (انگلیسی). Tokyo Metropolitan Government. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、大江戸東京の歩き方、 46。
- «断層帯の位置» (ژاپنی). 地震情報サイトJIS. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «小笠原支庁» (ژاپنی). BUREAU OF GENERAL AFFAIRS TOKYO METROPOLITAN GOVERNMENT. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- «Geography of Tokyo» (انگلیسی). Tokyo Metropolitan Government. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
- 高橋、日本地名百科事典、 876。
- Corporate Author、東京シテイガイド検定、 11–10。
- Corporate Author、東京都の山、 10。
- 気象庁 / 平年値（年・月ごとの値). Japan Meteorological Agency.
- Climatological Normals for Tokyo. Hong Kong Observatory. Retrieved on 2010-09-13.
- «住民基本台帳による世帯と人口 平成２5» (ژاپنی). 東京都総務局. بازبینی‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۳.
- Corporate Author、大江戸東京の歩き方、 197。
- «Population of Tokyo» (انگلیسی). Tokyo Metropolitan Government. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «3大都市圏の転入超過数の推移» (ژاپنی). بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、大江戸東京の歩き方、 160。
- «住民基本台帳による世帯と人口 平成２４» (ژاپنی). 東京都総務局. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «人 口 推 計» (ژاپنی). 東京都総務局. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «東京都区市町村別人口の予測» (ژاپنی). 東京都総務局. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、大江戸東京の歩き方、 212。
- «NIPPON BUDOKAN» (انگلیسی). japaneselifestyle.com. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、なるはど知図帳東京 2006、 41。
- Corporate Author、大江戸東京の歩き方、 197。
- «第7回ネット進出より“おいしいキー局と地方局の関係» (ژاپنی). Nikkei Business Publications. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «集英社・講談社・小学館・角川4出版社の財務状態をグラフ化してみる» (ژاپنی). Garbagenews.com. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、大江戸東京の歩き方、 196。
- «Academic Ranking of World Universities - 2010» (انگلیسی). ShanghaiRanking Consultancy. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «東京大学 (学生数)学生・研究生・聴講生数» (ژاپنی). ShanghaiRanking東京大学. بازبینی‌شده در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۲.
- Corporate Author、大江戸東京の歩き方、 199-198。
- Corporate Author、東京シテイガイド検定、 128。
- «F.C.Tokyo Basic Principles» (انگلیسی). F.C.TOKYO OFFICIAL SITE. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «東京ヴェルディのホームスタジアム「味の素スタジアム」» (ژاپنی). TOKYO VERDY 1969 FOOTBALL CLUB. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «Tokyo Marathon» (انگلیسی). TOKYO MARATHON. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «The Olympics are heading to Japan after Tokyo wins right to host 2020 games beating Istanbul in IOC vote» (انگلیسی). Daily Mail. بازبینی‌شده در ۸ آگوست ۲۰۱۳.
- «2010 Global Marketing conference at Tokyo» (انگلیسی). Global Marketing conference. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «Global 500 2008 Cities» (انگلیسی). Cable News Network. A Time Warner Company. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «2010 Global Marketing conference at Tokyo» (انگلیسی). بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «新興市場都市経済 世界GDPランキングで急速に上昇» (ژاپنی). PwC Japan. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «新興市場都市経済 世界GDPランキングで急速に上昇» (ژاپنی). PwC Japan. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、東京シテイガイド検定、 128。
- «日本に空港はどれくらいありますか» (ژاپنی). Yahoo Japan Corporation. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «Haneda Airport Information» (انگلیسی). Japan Airport Terminal Co. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «The advantages of travel via Haneda» (انگلیسی). The Japan Times Ltd. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «Narita Airport» (انگلیسی). japan-guide.com. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «Shinjuku Station - busiest train station in the world» (انگلیسی). Japan-101.com. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «Suica» (انگلیسی). East Japan Railway Company. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «都市高速道路中央環状品川線» (ژاپنی). Metropolitan Expressway Company Limited. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «About the Asian Highway» (انگلیسی). UNESCAP. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «Asia signs up to 'new Silk Road'» (انگلیسی). bbc news. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、なるはど知図帳東京 2006、 41。
- 大貫、京23区花の公園ガイド。
- 山下、東京花の名所12カ月。
- Corporate Author、大江戸東京の歩き方、 197。
- Jinnai, Tokyo: A Spatial Anthropology Travel, 75.
- 大口、楽楽 東京、 150。
- 野間佐、東京の美術館、 65–50。
- «نگاهی به جشنواره بین‌المللی فیلم توکیو در ژاپن» (فارسی). ایرنا، ۲۶ مهر ۱۳۸۷. بازبینی‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۰۹.
- «SANJA MATSURI» (انگلیسی). ASAKUSAJINJA. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、大江戸東京の歩き方、 95。
- «توكيو، شهر دانشگاه‌هاي بزرگ (3)» (فارسی). جام‌جم آنلاین. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «Sumida River Fireworks Festival» (انگلیسی). 隅田川花火大会. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- «Imperial Palace in Tokyo» (انگلیسی). Imperial Household Agency. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、Michelin Green Guide Japan Travel、 166。
- Corporate Author、お台場ベストセレクションガイド 、 8–10–12。
- 柴山、あなたも通訳ガイドです 、 26。
- Corporate Author、東京都の山、 74–73。
- «登山客は世界一» (ژاپنی). 高尾山ドットインフォ. بازبینی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- Corporate Author、Michelin Green Guide Japan Travel、 183。
- Corporate Author、東京都の山、 39–38。
- Corporate Author、東京都の山、 68。
- Hidenobu Jinnai. Tokyo: A Spatial Anthropology. University of California Press (1995), p1-3. ISBN 0-520-07135-2.
- «Sister Cities(States) of Tokyo» (انگلیسی). Tokyo Metropolitan Government. بازبینی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۲.
منابع
- Corporate Author。 大江戸東京の歩き方。 ダイヤモンド社、 2010。 ISBN 978-4-478-05990-6。
- Corporate Author。 東京都の山。 YAMA_KEI Publishers Co.,Ltd、 2008。 ISBN 978-4-635-02312-2。
- Corporate Author。 なるはど知図帳東京 2006。 招文社、 2006。 ISBN 978-4-7890-1369-7。
- Corporate Author。 お台場ベストセレクションガイド。 講談社、 2000。 ISBN 4-06-270610-5。
- Corporate Author。 東京シティガイド検定。 トラベルジャーナル、 2004。 ISBN 4-89559-554-4。
- 大貫、 茂。 東京23区花の公園ガイド。 J GUIDE、 2007。 ISBN 4-635-01141-0。
- 山下、 喜一郎。 花紀行 東京花の名所12カ月。 yama-kei、 2004。 ISBN 4-635-01331-6。
- 野間佐、 和子。 東京の美術館。 講談社、 2008。 ISBN 4-06-198128-5。
- 柴山、 かつの。 あなたも通訳ガイドです。 The japan Times Book club、 2010。 ISBN 978-4-7890-1369-7。
- 大口、 裕美。 楽楽 東京。 B パブリッシン、 2009。 ISBN 978-4-533-07412-7。
- Corporate Author. Michelin Green Guide Japan Travel. Michelin Travel Publications, 2009. ISBN 978-1-906261-94-8.
- Jinnai. Tokyo: A Spatial Anthropology Travel. University of California, 1995. ISBN 0520071352.
- Knafelc, kara. TokyoLonely. RoutledgeCurzon, 2004. ISBN 0415354226.
- McClain, James. Edo and Paris: Urban Life and the State in the Early Modern. Cornell University Press, 1994. ISBN 080148183X.
- Sorensen, Andre. Cities and Planning from Edo to the Twenty First Century. Planet Publication Pty Ltd, 2004. ISBN 1-74059-450-9.
پیوند به بیرونوب‌گاه رسمی (انگلیسی)
- ویکی تراول، شهر توکیو (انگلیسی) (ژاپنی)
- اطلاعات گردشگری در توکیو (انگلیسی) (فرانسوی) (ژاپنی)
- توکیو (انگلیسی) (ژاپنی)