یزد فردا: فضای مجلس آینده آنقدر اصلاح طلب نخواهد داشت که بتوانیم عارف را در قامت رئیس ببینیم
یزد فردا " روزنامه اعتماد امروز چهارنشبه 94/9/18 گفت و گویی با غلامرضا تاجگردون از نماینده های اصلاح طلب مجلس نهم انجام داده که بخش هایی از آن را می خوانید:
به گزارش یزد فردا الان خط کشی ها در میان اصولگرایان مجلس چطور است؟ طیف معتدل آیا با اصلاح طلبان مجلس وارد بحث و گفت وگو شده اند؟ خود شما به عنوان یک اصلاح طلب احتمالا بحثی در این رابطه با نزدیکان آقای لاریجانی داشته اید؟
بحث رسمی که نبوده. ولی بحث های حاشیه ای زیاد است و جدی هم شده. مثلا اینکه یکی از راه های عبور کشور از وضعیت فعلی این است که اصلاح طلبان معتدل با اصولگرایان معتدل به هم نزدیک بشوند. حتی بحث شده که حداقل به طور موقت به هم نزدیک شویم تا از این وضعیت عبور کنیم. چون به هر حال دو طرف می دانیم که درنهایت نمی توانیم برای همیشه در قالب یک گروه یا جریان کنار هم باشیم و تفاوت هایی جدی با یکدیگر داریم. ولی الان این درک از شرایط وجود دارد که فعلا نیاز به همکاری بین ما بسیار زیاد و حتی لازم است. به طور مثال اگر ما آقای لاریجانی را در قم داشته باشیم آیا اصلاح طلبان باید کاری کنند که او رای نیاورد یا اینکه به شکل دیگری رفتار کنند؟ مثلا فضا را برای او باز بگذارند یا حتی کمکش کنند. در فضای کلی امکانی برای لیست مشترک اصولگرایان و اصلاح طلبان معتدل وجود ندارد. چیزی که هست این است که به نظر می رسد برخی جاها باید به نفع همدیگر به اصطلاح رایج «جا خالی» بدهیم.
چقدر این صحبت هایی که می گویید جدی بوده است؟
جدی بوده ولی رسمی نیست. چون برای رسمیت پیدا کردن آن مشکلاتی وجود دارد. خیلی صریح مثلا اگر آقای لاریجانی اکنون بیاید و بگویید که می خواهم با اصلاح طلبان معتدل کنار بیایم، شاید خیلی از اصولگرایان ایشان را کنار بگذارند. به هر حال هم آن طرف و هم این طرف قاعده بازی خودشان را دارند. فعلا این موضوع در بحث های حاشیه ای قرار دارد و نتیجه تا اینجا این بوده که نباید خیلی همدیگر را در انتخابات اذیت کنیم. چون آن طرف یک جریانی است که بین ما به عنوان اصلاح طلب و جریان معتدل اصولگرا تقریبا فرقی نمی گذارد و همه را از یک جنس می بیند و با یک شدت به همه حمله می کند.
شما قبول دارید به عنوان طیف اصلاح طلب مجلس، نزدیک ترین گروه به جریان اصولگرای معتدل در بهارستان هستید؟
بله این گونه است. به هر حال این اواخر حتی نزدیکی ما با یکدیگر از نزدیک اصولگرایان سنتی به آنها هم بیشتر و جدی تر بوده است.
خب پس اصولا باید قدری از مناسبات و معادلات و بازی سازی های آن جریان، یعنی اصولگرایان معتدل برای انتخابات خبر داشته باشید.
تا اینجا آن چیزی که عیان است، جریان آقای لاریجانی رصد جدی داشته برای یافتن و محاسبه امکان ائتلاف با نیروهایی از خارج از جریان اصولگرایی که می توانند اعتدال گرایان باشند. البته خب به طور طبیعی امکان نزدیکی آنها با جریان اعتدال گرا که خود را صرفا اصلاح طلب و نه صرفا اصولگرا می داند بیشتر است.
یعنی همان هواداران دولت؟
نه الزاما. چون قسمت عمده هواداران و حامیان دولت را هنوز اصلاح طلبان تشکیل می دهند. ولی تا اینجا جریان هایی مثل اعتدال و توسعه خیلی برای چنین همکاری ظرفیت خود را نشان داده اند. ولی خود آقای لاریجانی هم تمایلی برای ائتلاف با اصلاح طلبان معتدل نشان نداده و موضوع اصلی فقط در حد ایجاد یک درک مشترک میان دو جریان است.
سازوکار این چگونه است؟ ائتلاف است، لیست مشترک است یا چه چیز دیگری؟
الزاما اینها نیست. ببینید خیلی از این گفت وگوها و همکاری ها منجر به لیست مشترک و اعلام موجودیت یک ائتلاف نخواهد شد. دلیلش را هم گفتم که چرا این اتفاق می افتد. پتانسیلی که وجود دارد نهایتا این گونه خود را نشان می دهد که این جریان ها یک توافق ضمنی با هم انجام دهند که جلوی هم رقیب نتراشند. یعنی به نفع هم جا خالی بدهند. من حرفی از لیست مشترک نمی زنم. ولی فرض کنیم تاجگردون در حوزه انتخابیه خودش کاندیدا است. جناح آقای لاریجانی در مقابل آن نامزدی ندهد یا بالعکس مثلا آقای جلالی در شاهرود. آیا اصلاح طلبان در شاهرود اگر آقای دکتر جلالی بیایند باید تلاش کنند تا ایشان رای نیاورد یا اینکه یک همکاری و ائتلاف نانوشته داشته باشند. الان بحث جدی این است.
در عمل تا الان این اتفاق افتاده است؟
من خودم شخصا در حوزه انتخابیه ام از این لحاظ با مشکل مواجه نیستم. هر چند از آن طرف قضیه برخی از خود اصلاح طلبان در اصلاح طلب بودن ماها تشکیک ایجاد می کنند.
آن چیزی که شما از رفتارهای آقای لاریجانی و طیف نزدیک به ایشان در مجلس دیده اید و در جریان آن هستید، نشان از چه دست اقداماتی دارد؟ مثلا آیا تلاش هایی برای ائتلاف با نزدیکان دولت در کار است یا خیر؟
آقای لاریجانی به دنبال ائتلاف با دولت نیست. بیشتر به دنبال این است که عقلای جریان ها را کنار هم بیاورد تا برای خروج از شرایط فعلی یک سری بسترها مهیا شود.
خب در این صورت حامیان و نزدیکان دولت هم می توانند در چنین جریانی باشند.
الان آن تعداد از اصلاح طلبان مجلس که از اول هم خود را اصلاح طلب معرفی کرده بودند آیا برای انتخابات مجلس دهم با مجموعه های مشورتی بیرون مجلس ارتباطی دارند؟
نه. الان فعلا ارتباطی شکل نگرفته است.
چرا؟ به هر حال آن طرف الان وارد فاز تصمیم گیری شده اند.
دلیلش این است که آن طرف هنوز تکلیف را مشخص نکرده اند. اصلاح طلبان تا اینجا فقط شورای تصمیم گیری خود را مشخص کرده اند. این به معنای روشن شدن اصل تصمیم نیست. ما الان بخواهیم برویم و صحبت کنیم، طرف ما چه کسی است؟ دوستان اصلاح طلب ما در مجلس تمایل دارند تا در آن طرف هم ترکیب و هم سازوکارها مشخص شود تا در گفت وگوها بتوانند موثر واقع شوند. یعنی اگر تاثیرگذار نباشند چه لزومی دارد تا چنین گفت وگویی انجام شود؟
چرا در جریان شکل گیری این مجموعه ها در ماه های اخیر وارد موضوع نشده اید؟
حس ما این بود که ورود ما در مقام نماینده مجلس سبب به هم زدن برخی بازی ها یا حداقل سخت شدن کار برای آن طرف می شود. چون واقعیت هم این است که برخی بیرون مجلس، تعدادی از نمایندگان اصلاح طلب را اصلا جزو جریان اصلاح طلب نمی دانند و مرتب هم استدلال هایی مطرح می کنند. ورود ما در این مقطع می توانست منازعات جدید ایجاد کند بر سر اینکه آیا فلانی اصلاح طلب هست یا نیست یا فلان کاری که در مجلس کرده در راستای اهداف جریان اصلاحات بوده یا نبوده. این منازعه کار را خراب تر می کرد. ترجیح ما این بود و تصمیم گرفتیم که بگذاریم کارهای اولیه در آن فضا انجام شود و بعدا از ظرفیت خود در قالب یک برنامه هدفمند استفاده کنیم که شبهه ای هم برای اینکه این عده می خواهند سهم بگیرند، به وجود نیاید. به هر حال ما اعتقاد داریم و اصرار داریم که تا جای ممکن هماهنگ با تصمیم جریان اصلاحات حرکت شود و این یک تصمیم فراگیر باشد. ما در این رابطه تا الان صحبت هماهنگ و جدی با بیرون مجلس نداشتیم ولی قطعا در روند انتخابات ایفای نقش خواهیم کرد. به هر حال همین ظرفیت محدود داخل مجلس هم یکی از بلندترین تریبون های جریان اصلاحات در قدرت را در اختیار دارد و اعتقاد داریم که باید از این تریبون، یعنی تریبون مجلس به نفع برنامه های اصلاحات استفاده شود. همان طور که بقیه جریان ها این کار را می کنند.
این چه ربطی می تواند به گرایش برخی اصلاح طلبان مجلس به سمت آقای لاریجانی داشته باشد؟
این گرایش هم اگر باشد در فضای واقعی مجلس نهم است نه در یک شرایطی که امکان انتخاب گسترده تر باشد. اصلاح طلبان به شکل بالقوه نیروهای زیادی برای این جایگاه دارند. اما بحث بر سر این است که این ظرفیت بالقوه چقدر امکان دارد به یک توان بالفعل تبدیل شود.
به چه شکلی می خواهید از این ظرفیت و تریبونی که در اختیار دارید و به آن اشاره کردید، استفاده کنید؟
به هر حال در آستانه انتخابات برخی موارد باید صریح تر و روشن تر بیان شود و البته از برخی موضوعات نیز با استفاده از همین ظرفیت، صیانت شود یا مانع از برخی اقدامات شویم. اینها پتانسیل هایی است که در داخل مجلس وجود دارد و باید از آن استفاده شود. ممکن است اگر هنوز دولتی شبیه دولت آقای احمدی نژاد روی کار بود، نقش نمایندگان اصلاح طلب در مجلس بسیار بیشتر به چشم می آمد. ولی الان با توجه به ترکیب و گرایش دولت به صورت طبیعی تعرض کمتری بین اصلاح طلبان و دولتی ها شکل می گیرد. در شرایط فعلی فضا برای عرض اندام اصلاح طلبان در مجلس کمتر شده، ولی باز هم در موضوعاتی مثل برجام این ظرفیت را نشان دادیم. یا در موضوعات دیگری که زمینه اصلی همه آنها در دو سال گذشته، تعرضی بود که بین دولت و مخالفان دولت وجود داشت. در این جاها اصلاح طلبان مجلس هر چند صدای شان شنیده نشد اما کم هم نگذاشتند.
در این دست موارد آیا از سوی دولت حمایت شده اید؟
چه حمایتی؟
حمایت سیاسی برای نوعی هم افزایی.
الان ذات وجود دولت به دلیل تغییری که در فضای سیاسی ایجاد کرده باعث شده تا به طور طبیعی یک حمایتی پشت سر ما وجود داشته باشد. اما اینکه از طرف خود دولت موضعی اعمال شود، اصلا این گونه نبوده است. از این طرف حلقه اصلی طرفداران دولت تا اینجا مطلقا تقاضایی از دولت نداشته اند. اینکه مثلا وزیری یا مسوول بلندپایه ای به حوزه انتخابیه آنها بیاید و مسائل آنها را رصد کند، اصلا در کار نبوده است. کما اینکه بسیاری از وزرا به حوزه انتخابیه نمایندگان منتقد بیشتر سرکشی می کنند. یا مثلا جلسات بسیاری از وزرا با اصولگرایان و منتقدان شان به مراتب بیشتر از ما است. از این لحاظ دولت آقای روحانی صد و هشتاد درجه مخالف دولت احمدی نژاد عمل می کند. دولت تا اینجا حتی به اندازه سر سوزنی هم در پی این نبوده که از گروه هواداران و حامیان خود در مجلس به شکلی حمایت کند. اگر حمایتی از طرف هر گروهی بوده تا اینجا ناظر به حراست از منافع ملی است نه ارتباط سیستماتیک دولت و حامیانش.
این وضعیت در حرکت های انتخاباتی اصلاح طلبان، ناظر به موقعیت دولت چه تاثیری می گذارد؟
ببینید اصلاح طلبان هم، چه بیرون و چه داخل مجلس انواع و اقسام انتقادات را به دولت دارند. ولی اساس موضوع این است که در شرایط فعلی وجود این دولت را یک موقعیت می دانند برای کشور. همین هم باعث حفظ حریم دولت در نگاه آنها می شود. اینکه نهایتا با هواداران دولت یک لیست بدهند، شاید قدری جای تامل داشته باشد. این طور که ما مسائل را رصد می کنیم هواداران و حامیان دولت در این انتخابات دو تیکه خواهند شد نه اصلاح طلبان. یعنی به نظر می رسد که عده ای از آنها سمت اصولگرایانی چون آقای لاریجانی بروند و عده ای سمت اصلاح طلبان.
ترکیب مجلس آینده به کدام طرف میل خواهد کرد؟
قطعا معتدلین روی کار خواهند آمد.
این یک ارزیابی کلی است که پیش بینی آن خیلی کار سختی نیست. منظور من جوابی جزیی تر از این است. یعنی مثلا اگر در مجلس آینده آقای عارف و لاریجانی هر دو وارد بهارستان شوند، شما پیش بینی می کنید برای ریاست مجلس کدام یک رای بیشتری بیاورد؟
از الان این پیش بینی سخت است. اما من فکر می کنم اگر به یک جایی برسیم که مقدر بین انتخاب یکی از این دو نفر باشیم، فضای مجلس آینده آنقدر اصلاح طلب نخواهد داشت که بتوانیم آقای عارف را در قامت رییس ببینیم. منظور من اصلاح طلب خالص است. یعنی کسی که پایبندی به این جریان در هر شرایطی داشته باشد. من حدس می زنم که مجلس آینده مجلسی قطعا معتدل است .
انتخاب بین آقای لاریجانی و آقای عارف برای دولت چقدر فرق دارد؟
برای دولت خیلی فرقی نمی کند. چون هر دو نفر همگرایی لازم را با دولت دارند و حداقل مزاحم آن نیستند و این دولت را در هر شرایطی، فارغ از همه انتقادات به عنوان یک ظرفیت می دانند. به همین دلیل هم می گویم باید خیلی روی نزدیک شدن جریان معتدل اصولگرا به جریان معتدل اصلاح طلب فکر کنیم. باز هم می گویم این به معنای ائتلاف بین دو جریان نیست. به این معناست که دعوای بیرونی را مهار کنیم و گرنه اگر در مجلس دهم بخواهیم دعوای بیرون را به داخل پارلمان بیاوریم، عملا کل جریان اعتدال را به بن بست کشانده ایم و آلترناتیو آن هم فقط طیف تندروی نزدیک به احمدی نژاد است. به نظرم این دو جریان باید قبل از ورود به مجلس این دعواها را بین خود حل کنند.
کجا باید این دعواها حل شوند؟ مخصوصا در شرایطی که تکلیف دو طرف برای صف کشی هایی که می خواهند داشته باشند هنوز مشخص نشده است. به طور طبیعی هم بر اساس گفته های شما قراری بر لیست مشترک بین دو جریان نیست. یا اینکه خود شما در قامت نماینده اصلاح طلب برای حل این مسائل برنامه اجرایی دارید؟
ما در همین چارچوبی که به عنوان نماینده حضور داریم و دو طرف را می شناسیم، قطعا ورود خواهیم کرد. یعنی این موضوع بین اصلاح طلبان مجلس به بحث گذاشته شده و همه هم فکر می کنیم که باید برخی از مسائل به بیرون مجلس منتقل شود. ما در آینده برخی از هشدارها را خواهیم داد یا برخی موارد را مشخص توضیح می دهیم. به هر حال در پشت پرده مجلس مواردی بسیار وجود دارد که گروه تصمیم گیر برای جریان اصلاحات باید از آن مطلع شود و اطلاع از آن به گمان ما در تصمیمات نهایی تاثیر خواهد گذاشت.
این ناگفته ها یا پشت پرده ها چه مواردی هستند؟
ببینید به هر حال اصلاح طلبان در تصمیم گیری های خود بر اساس یک برآوردی از مجموعه خبرها و تحلیل ها عمل خواهند کرد. در بیرون مشخصا وزن تحلیل ها بیشتر است و در داخل مجلس وزن خبرها و واقعیت هایی که هنوز گفته نشده است. ما به هر حال مواردی داریم که اگر به بیرون منتقل کنیم مثلا برخی نگاه ها احتمالا نسبت به جریان اصولگرای معتدل تغییر خواهد کرد. یا شاید نظر اصلاح طلبان نسبت به آقای لاریجانی عوض شود. اینها مسائلی است که طرح عمومی آنها شاید به مصلحت نباشد اما قطعا شنیدن آنها برای بزرگان جریان اصلاحات خالی از تاثیر نخواهد بود.
اگر طرح شوند چه خواهد شد؟
شاید به جریان معتدل اصولگرا یا آقای لاریجانی و امثال ایشان ضربه بخورد. شاید باعث شود برخی از اطرافیان آقای لاریجانی از دور ایشان پراکنده شوند.
و آقای لاریجانی نمی خواهد این اتفاق بیفتد؟
قطعا نمی خواهد. او باید هم اینها را داشته باشد. آقای لاریجانی هیچ وقت نمی تواند یک اصلاح طلب باشد. اما می تواند فردی باشد که اصلاح طلبان او را نزنند. حتی نه اینکه از او حمایت جدی کنند.
مطلب فوق مربوط به سایر رسانه ها می باشد و خبرگزاری فارس صرفا آن را بازنشر کرده است.