دکتر اصغر مصلح آرانی رییس دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی دانشگاه یزد، در این نشست با تاکید براینکه خاک یکی از مهمترین عناصر طبیعت است گفت: بزرگداشت روز خاک دراغلب دانشگاههای دنیا برگزار میشود و در کشور آلمان بهجای یک روز یک هفته را به مناسبت این روز جشن میگیرند.
وی گفت: نامگذاری سال 2015به نام خاک، بیانگر اهمیت ونقش آن است که بسیار مهم و حیاتی است. دکتر مصلح آرانی تصریح کرد: از آنجایی که زندگی انسان و نیازهای اولیه او از جمله تامین غذا و آب وابسته به خاک است، خاک به عنوان عنصری از طبیعت نقش اساسی را در حیات انسان دارد که باید تا حد امکان در حفظ و نگهداری آن بکوشیم.
وی یادآور شد: امروزه خاک با چالشهای بزرگی ازجمله آلودگیهای شیمیایی، معدنکاری، گسترش شهرسازی و فرسایش روبروست.
رییس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد افزود: با توجه به اینکه سالانه میلیونها تن خاک درحال فرسایش است بیانگراین است که خاک متولی ندارد، درحالی که محیط زیست متولی حیات وحش است و حفاظت از مراتع، جنگلها را نیز هرچند بخوبی انجام نمی دهد، برعهده دارد.
وی گفت: مجموعه ای از وزارتخانهها ازجمله وزارت جهاد کشاورزی، مسکن، نیرو و شهرداریها میتوانند با همکاری یکدیگر اقدامات شایستهای را درخصوص حفظ و نگهداری خاک انجام دهند و این فرهنگ باید از خانوادهها ومدارس شروع شود که این کار نیاز به همت وتصمیم جمعی دارد.
دکتر محمد اخوان قالیباف عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی دانشگاه یزد در ادامه این نشست با بیان تاریخچه قانون خاک گفت: به دنبال تشکیل کنفرانسهای مختلف بینالمللی درارتباط با محیط زیست که در حد فاصل سالهای 1970تا 2003 انجام شده در واقع نیاز انسان برای کنترل بیشتر خاک وجلوگیری از تخریب آن بیشتر شده است .
وی گفت: نشستها وکنفرانسهای مذکور با اهداف و برنامههای خاصی ازجمله وضع قوانین مناسب برای حفاظت و نگهداری از خاک، اهمیت حفظ آن، وضع قوانین برای حفظ محیط زیست وهمچنین اصول توجه به خاک وعواملی که در تشکیل خاک اثر گذاشتهاند، بین انجمن علوم خاک و محیط زیست به انجام رسیده است.
اکبر همدانیان کارشناس محیط زیست نیز در این نشست، نقش خاک را در ارتباط با زندگی انسان ارزشمند توصیف کرد و افزود: خاک دو وظیفه اصلی دارد یکی رویش گیاه و دیگری تجزیه آنچه را که ما به عنوان پسماند تولید و وارد عرصه خاک میکنیم.
ی گفت: مطابق تحقیقات جدید که هر 300 سال یک سانتیمتر خاک تشکیل میشود، آمارها حاکی از آن است که افزایش فرسایش خاک و از دست رفتن آن بسیار نگرانکننده است.
همدانیان اظهار کرد: در ایران دامنههای شمالی کوهها نسبت به دامنههای جنوبی دارای خاک عمیقتر و رطوبت بالاتر است وعمده شهرهای جمعیتی ایران در قسمتهای شمالی قرار گرفتهاند و این موضوع در خصوص پراکندگی حیات وحش نیز صدق میکند.
وی گفت: آمارهای فائو نشان میدهد در کشورهای در حال توسعه سالانه 50میلیون هکتار از اراضی در اثر فرسایش خاک از بین میروند که این مساحت معادل دو برابر کشت گندم وبرنج در جهان است. همچنین در اثر بیابانزایی، 12هکتار از زمینهای کشاورزی، مراتع و جنگلهای جهان به بیابان تبدیل شده است و حدود 70درصد اراضی خشک و25میلیارد تن خاک سالانه از دسترنج خارج میشود.
کارشناس محیط زیست اظهار کرد: در استفاده از اراضی قابل استفاده، انسان خود را محور قرار داده و از آنچه به نفع اوست بهرهبرداری میکند. وی گفت: قوانین درباره استفاده مناسب و نگهداری از خاک وضع شده اما اجرا نمیشود و امروزه تاسیس کارخانجات صنعتی، شهرهای صنعتی، سوزاندن زبالهها و مواردی ازاین قبیل چهره زمین را زشت کرده است و این نشان از بیتوجهی انسان به خاک است.
همدانیان در پایان ابراز امیدواری کرد: این نشستها وکنفرانسها بتوانند راهکارهای مناسبی برای حفاظت ونگهداری از خاک باشند.
پروفسور ایگور ساوین استاد دانشگاه مسکو، مهمان ویژه این همایش نیز با قدردانی از برگزارکنندگان گفت: فرسایش خاک یک نکته بسیار مهم است، برای نگهداری وحفظ خاک، سازمانهای جهانی در حال انجام مطالعات زیادی هستند و این نشان میدهد که فرسایش خاک، حیات بشر را با خطر جدی مواجه کرده است .
دکتر ساوین در ادامه به معرفی موسسه تحقیقاتی خود در مسکو اشاره کرد و برخی از نتایج، شیوهها و روشهای کاربردی در تحقیقاتش را درزمینه خاکشناسی در قالب مقالهای در نشست مذکور ارایه کرد.