یزدفردا

پایگاه خبری یزدفردا""زهرا عابديني، دانشجوي دكتراي تخصصي جامعه شناسي سياسي"

در اربعين اباعبدالله الحسين عليه السلام،‌حركت هاي خودجوش مردمي در قالب هيات هاي عزاداري كه نشان از معرفت و محبت عميق مردم ايران به اهل بيت عليه السلام دارد، نمادي از هم افزايي مذهبي ميان مردم در سطح شهرها و روستاهاي كشور است.
"هيات هاي مذهبي" با درون مايه ايمان، اعتقاد و باور عميق به ارزش هاي اسلامي و ديني بستري براي اجتماعات حقيقي و ارتباطات چهره به چهره و برقراري تعاملات فردي بر مبناي باورهاي مشترك ديني و اعتقادي مي باشند.
هر چند امروزه با ورود شبکه های اجتماعی مجازی که از ظرفيت هاي گسترده و متنوعی در برقراري تعاملات بدون مرز انساني برخوردارند، نوع روابط و تعاملات گروهی افراد عمدتا کیفیت مجازی به خود گرفته است و فرصت های جدیدی از لحاظ سطح و گستره ارتباطات جمعی بوجود آمده است اما يقينا شبکه های اجتماعی مجازی هيچگاه نمي توانند كارويژه هيات هاي مذهبي را داشته باشند. زيرا هيات هاي مذهبي اجتماعات خودجوش مردمي هستند كه بر خلاف شبکه های مجازی بر اساس يك تجربه مشترك معنوي همگاني بوجود آمده و به دليل عمق باورهاي مذهبي مردم از پايداري و تداوم برخوردارند . اين هيات ها كه داراي ظرفيت تاثير گذاري قابل توجهي براي ايجاد وحدت و همگرايي هاي محلي مي باشند به دليل حاكم نمودن روح واحد بر افراد جامعه به خوبي مي توانند موجب افزايش و تقويت اعتماد و سرمايه اجتماعي ميان مردم در جامعه شوند.
از اين رو "يزد" ، از جمله استان هايي است كه به دليل جايگاه ويژه اي كه هيات ها و دستجات عزاداري به عنوان كنشگران اجتماعي در عمق اعتقادات و باورهاي ديني مردم اين استان دارند، از امتياز ويژه اي براي توسعه روابط انساني ، همگرايي هاي فردي و گروهي چهره به چهره و نفس به نفس برخوردار است به نحوي كه مي توان از اين امتياز به عنوان يك قدرت اجتماعي حاكم در درون جامعه يزد نام برد .
يكي از مهم ترين كاركردهاي هيات هاي مذهبي اين است كه اين هيات ها از ظرفيت برقراري رقابت هاي معنوي و اجتماعي سالم و كاهش رقابت هاي نادرست محلي برخوردارند. هيات هاي مذهبي با متشكل نمودن مردم محله و برقراري ارتباطات افقي و رودر رو بين آن ها بر پايه انگيزه هاي مشترك معنوي و عاطفي، ضمن هويت بخشي اجتماعي به مردم ، زمينه هاي تقويت همكاري هاي مدني و افزايش همبستگي، مشاركت و سرمايه اجتماعي را در چارچوب كاركرد "معرفت زايي" و " شناخت" فراهم مي نمايند.
برگزاري مراسمات عزاداري با مشاركت قابل توجه همه اقشار يزد اعم ازجوان ، پير، زنان و مردان و نظم ساختاريافته در شكل گيري هيات هاي مذهبي و سبك مشترك عزاداري ها در همه هيات ها و دستجات عزاداري در يزد، ‌نشان دهنده وجود ظرفيت بالاي اجتماعي و هويت جمعي در مردم اين استان مي باشد .
در واقع به دليل جايگاه عميق هيات هاي مذهبي در ساخت فكري و اجتماعي جامعه يزد، اين هيات ها ظرفيت بسيار مناسبي براي بالارفتن سطح انسجام و سرمايه اجتماعي درسطح استان دارند چرا كه فرآيند توسعه در هر جامعه اي در تلاقي سه عامل اعتماد، رضايتمندي و مشاركت اجتماعي شكل مي گيرد و وجود گروه هاي اجتماعي غير مجازي نظير تشكل هاي اجتماعي و هيات هاي مذهبي بهترين بستر براي تقويت سرمايه اجتماعي و همگرايي هاي مردمي به نفع ايجاد زيرساخت هاي انساني توسعه مي باشد.