به گزارش صمت ،در حالی که حکومت شاسی‌بلندها در بازار ایران در دست چینی‌ها و کره‌ای‌هاست و سانتافه در بین وارداتی‌ها پیشتازی می‌کند، ترکیه به‌عنوان کشور همسایه شیوه متفاوتی را در پیش گرفته و سبک و سیاق اروپایی در بازار خودرو این کشور به‌ویژه کلاس شاسی‌بلندهایش حکمفرماست.

با نگاهی به آمار فروش انواع خودرو در ترکیه از دهه ۸۰ میلادی تاکنون، می‌توان دریافت روند فرهنگ خرید خودرو در این کشور به سبک اروپایی‌ها از اواسط دهه۹۰ میلادی آغاز شده و میزان رشد استقبال مشتریان از بازار خودرو این کشور تا سال ۲۰۰۷ میلادی نوعی رکورد محسوب می‌شود. ترک‌ها به‌دلیل قیمت بالای سوخت در کشورشان معیار اصلی انتخاب یک خودرو را روی نوع سوخت مصرفی و میزان مصرف می‌گذارند و به همین دلیل با نگاهی اقتصادی، شاسی‌بلندها سخت می‌توانند در جمع ۱۰خودرو پرفروش هر ماه یا سالانه آنها قرار گیرد. با این حال وقتی نوبت به ارتفاع‌سواری در سرزمین مونتاژکارها برسد، انتخاب ترک‌ها بیشتر معطوف شاسی‌بلندهای کوچک شهری می‌شود که رفتاری مشابه هاچ‌بک‌های کوچک و کم‌مصرف دارند. در ترکیه خبر خاصی از نشان(برند)های چینی، هندی و… که با قیمت ارزان بتوانند مشتریان را وسوسه کنند، نیست و مونتاژکاری آنها نیز بیشتر روی نشان(برند)های معتبر اروپایی متمرکز شده است؛ بازاری که از اوایل دهه ۸۰ تا سال ۲۰۰۶م بدون‌شک در اختیار رنو و فیات بوده است، این روزها به قبضه فولکس‌واگن درآمده اما در دسته شاسی‌بلندها، این خودروساز آلمانی در ترکیه حرف‌های زیادی برای گفتن ندارد. برای آنکه با بازار شاسی‌بلندهای ترکیه از دهه ۸۰ میلادی تاکنون بیشتر آشنا شوید و بدانید این روزها ترک‌ها بیشتر از کدام شاسی‌بلندها استقبال می‌کنند، گزارشی اختصاصی و جامع از بازار شاسی‌بلندها و کراس‌اوورها تهیه کرده‌ایم که با گذر از تاریخ آن را با شما مرور خواهیم کرد.

 
۳۰ سال «نه» به شاسی‌بلندها
زمانی که ایرانی‌ها در حدود ۲۵ سال قبل حداقل نیم‌نگاهی به شاسی‌بلندهای کلاسیک امریکایی، ژاپنی و گاه اروپایی داشتند، بازار ترکیه در اختیار ۳خودروساز بود که ۱۰۰درصد محصولات‌شان در کلاس خودروهای سواری قرار می‌گرفت. با نگاهی به آمار ۱۰ خودرو پرفروش ترکیه در سال ۱۹۹۳میلادی می‌توان دریافت که ماهیت بازار ترک‌ها در آن سال‌ها مشابه ایران بوده اما در ادامه این روند جهشی بزرگ نسبت به بازار ایران را به خود دیده است. رنو، توفاس ترکیه و فیات ۳ خودروساز پرفروش این کشور در دهه ۹۰میلادی بوده‌اند و خودروهای پرفروش در کلاس سدان یا استیشن قرار می‌گرفتند. ۲ سدان از توفاس و مدل ۹ از رنو در کنار هم ۵۰درصد بازار ترکیه را در اختیار داشتند و خبری از واردات گسترده خودروهای شاسی‌بلند به ترکیه در دهه ۹۰میلادی به گوش نمی‌رسید.

 
یک دهه تا ظهور شاسی‌بلندها
با فرارسیدن قرن ۲۱ میلادی به مرور نشان(برند)های اروپایی و آسیایی به ترکیه هجوم بردند. فیات و رنو دیگر تنها نبودند و فولکس‌واگن، فورد، پژو، هوندا، اشکودا، سیتروئن و… نیز به‌دنبال کسب سهم از بازار ترکیه روانه این کشور در آستانه پیشرفت بودند. وقتی به فهرست خودروهای پرفروش ترکیه در سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶م نگاهی بیندازید، متوجه می‌شوید که هاچ‌بک‌های کوچک شهری از نشان(برند)های اروپایی، آسیایی و امریکایی تا ۲۰ رتبه نخست را در اختیار گرفته‌اند و برای نخستین بار مدل سورنتو از کیا در رتبه ۲۴ام پای شاسی‌بلندها را به جمع پرفروش‌های ترکیه باز کرده است. سورنتو با فروش حدود ۲۰۰۰ دستگاه در سال و کسب سهم حدود یک درصد از کل بازار خودرو ترکیه ورود شاسی‌بلندها به فرهنگ خودرو ترک‌ها را آغاز کرد و این برتری تا پایان سال ۲۰۰۸م ادامه یافت تا اینکه با ورود کراس‌اوورهای کوچک و کم‌مصرف دوران بی‌توجهی به شاسی‌بلندها در بازار ترکیه پایان یافت. نیسان که سهم زیادی از بازار هاچ‌بک‌ها و سدان‌های ترکیه نداشت، با عرضه مدل قشقایی در سال ۲۰۰۹م و ثبت فروش حدود ۴هزار دستگاهی در این سال، ضمن کسب یک درصدی سهم بازار خودرو ترکیه توانست سورنتو را به عقب براند و به‌عنوان تنها شاسی‌بلند پرفروش در بین ۳۰ خودرو برتر بازار ترکیه شناخته شود.

 
آشتی ترک‌ها با شاسی‌بلندها
با پایان سال ۲۰۱۳ میلادی فولکس‌واگن، رنو و فورد به ترتیب در رتبه‌های نخست تا سوم پرفروش‌ترین نشان(برند)های ترکیه قرار داشتند. شاسی‌بلندهای زیادی به جمع پرفروش‌ترین‌های ترکیه راه پیدا کرده بودند و ذائقه مردم ترکیه برای خرید از این کلاس تغییر کرده بود. در بازاری که قرن ۲۱ را با فروش فوق‌العاده ون‌ها، هاچ‌بک‌ها و سدان‌های کوچک آغاز کرده بود، قشقایی با فروش حدود ۱۱ هزار دستگاهی در سال ۲۰۱۳م موفق به کسب رتبه ۲۱ام در جدول پرفروش‌ترین‌های ترکیه شده بود و داچیا داستر و هیوندای توسان در رتبه‌های بعدی قرار داشتند.
رشد لوکس‌ها در اوج بحران
با ورود به سال ۲۰۱۴ میلادی بحران گریبان بازار خودرو ترکیه را گرفت و تعداد خودروهای شماره‌گذاری شده در این کشور حدود ۱۲درصد کاهش یافت. تمامی خودروسازان صدرنشین با افت فروش ۳ تا ۲۰درصدی مواجه شدند، در حالی که مرسدس‌بنز، ب‌ام‌و و آئودی با رشد ۱۵ تا ۲۰درصدی سال خوبی را گذراندند. داستر در این سال موفق به صعود شگفت‌انگیز تا رتبه ۱۴ام شد و توانست جایگاهش را در صدر پرفروش‌ترین شاسی‌بلند بازار ترکیه مستحکم کند. ژانویه سال ۲۰۱۵ با کسب رتبه سیزدهم و چهاردهم پرفروش‌ترین‌های ترکیه از سوی داچیا داستر و نیسان قشقایی آغاز شد و این ۲ خودرو در مجموع حدود ۴درصد از سهم کل بازار ترکیه را در اختیار گرفتند اما با بیدار شدن بازار ترکیه در فوریه ۲۰۱۵م داستر با افت شدید فروش مواجه شد و قشقایی در جایگاهش باقی ماند. کیا اسپرتیج و فولکس‌واگن تیگوآن نیز به جمع پرفروش‌ترین‌های بازار ترکیه اضافه شدند.

 
معیار اصلی ترک‌ها برای خرید خودرو
بیشتر کشورها میزبان نمایندگی‌های فروش خودروسازان معروف دنیا هستند و حق انتخاب برای مشتری بسیار زیاد است و این نمایندگی‌های فروش به نسبت تنوع محصولات و امتیازهای مختلف مانند فروش اقساطی، خدمات پس از فروش و دیگر موارد، مشتریان را جذب می‌کنند.
نیاز به واردات سوخت در بیشتر کشورها همانند ترکیه یک موضوع مهم محسوب می‌شود و این مورد، تأثیر فراوانی در انتخاب خودرو دارد زیرا هرچه مصرف کمتر باشد، صرفه‌جویی در هزینه بهتر است. نمایندگان شرکت‌های شِل، توتال، اُپت، اِلف و بی‌پی از تولیدکننده‌های معروف سوخت هستند و با توزیع سوخت در ترکیه فروش و بازار خود را گسترش داده‌اند.
با وجود تعداد بالای شرکت‌های تامین‌کننده سوخت در ترکیه بدون شک باید شاهد رقابتی نزدیک در بازار فروش و تعیین نرخ‌ها بود. به‌طور میانگین قیمت هر لیتر بنزین در ترکیه ۴/۳۹لیر (۵۷۰۰ تومان)، هر لیتر گازوئیل ۳/۷۶لیر (۴۸۰۰ تومان)، هر لیتر سی‌ان‌جی برابر ۲/۷۶ لیر (۳۶۰۰ تومان) است و با دیدن این تفاوت قیمت بیشتر انتخاب‌ها به سمت خودروهای گازوئیلی یا سی‌ان‌جی کشیده می‌شوند.

 
شاسی‌بلندهای کوچک و لوکس در صدر
با توجه به مقدمه‌ای که درباره سوخت و شرکت‌ها گفته شد، می‌خواهیم بازار شاسی‌بلند در ترکیه را کمی برانداز کنیم که آیا مشتری برای این کلاس وجود دارد یا خیر؟! در ترکیه شاسی‌بلند کوچک و شاسی‌بلند لوکس طرفدار فراوانی دارد و بیشتر خریداران روی موتورهای دیزلی این محصولات تمرکز کرده‌اند. در کلاس شاسی‌بلند لوکس محصول انگلیسی همچون رنج‌روور، محصول آلمانی پورشه کاین و فرزند امریکایی جیپ گرندچروکی جای دارند و در سال ۲۰۱۵م محصولاتی همچون فولکس واگن توارگ و ب‌ام‌و ایکس۵ هم وارد این رقابت شده‌اند. اگر یک پله پایین‌تر برویم، در کلاس شاسی‌بلند کوچک نیسان قشقایی، کیا اسپرتیج، نیسان جوک، پژو ۳۰۰۸، آئودی کیو۵، فولکس واگن تیگوان و داچیا داستر قرار می‌گیرند و در این کلاس به‌دلیل رقابت نزدیک بین محصولات، مشتری براساس سلیقه خودرو خود را انتخاب می‌کند. مسئولان ارشد صنعت خودرو ترکیه پیش‌بینی کرده‌اند تا سال ۲۰۱۸م، خودروهای شاسی‌بلند چینی جای خیلی از این اس‌یووی‌ها را خواهند گرفت و اعداد و ارقام را جابه‌جا خواهند کرد. ناگفته نماند هم‌اکنون نیز در خیابان‌های استانبول می‌توانید شاهد تردد محصولی چینی همچون چری تیگو (ام‌وی‌ام ایکس۳۳) باشید. در میان شاسی‌بلندهای لوکس محصولاتی همچون رنج‌روور اسپرت، پورشه کاین، آئودی کیو۷، جیپ گرندچروکی بسیار طرفدار دارند و در مرکز شهر می‌توان دید. البته در مناطق لوکس و بالای شهرهای اصلی از بین ۵ خودروی شاسی‌بلند بدون شک ۳خودرو از محصولات یادشده را می‌توان رصد کرد زیرا ثروتمندان ترکیه علاقه بیش از حدی به شاسی‌بلندهای لوکس دارند. اگر به استانبول سفر کنید، شاید در گوشه و کنار خیابان چشم‌تان به تویوتا پرادو یا نسل‌های قدیم تویوتا لندکروز بیفتد اما تعدادشان بسیار کم است. این در حالی است که سبد گسترده شاسی‌بلند تویوتا و قیمت‌گذاری این خودروها موجب شده تا تویوتا بتواند سهم زیادی از بازار کشورهای مختلف جهان را در اختیار بگیرد و این در حالی است که بازار ترکیه بستر خوبی برای قدرتنمایی تویوتا ندارد.

 
ترک‌ها چگونه خودرو می‌خرند؟ راه‌های خرید خودرو به‌صورت اقساط در خارج از کشور متفاوت است. برای نمونه مشتری با داشتن کردیت کارت می‌تواند از بنگاه، خودروی مورد نظر خود را انتخاب کرده و بعد از توافق بین دوطرف کمی از مبلغ را با کردیت کارت پرداخت کند و باقی مبلغ را به‌صورت اقساط؛ البته این درحالی است که بانک کل پول را به بنگاه پرداخت خواهد کرد و بعد مشتری مستقیم اقساط را به بانک پرداخت می‌کند. البته سود بانکی به‌دلیل وجود مالیات کمی بالاست و به‌صورت عادی ۵۰درصد مبلغ خودرو به‌عنوان ودیعه و مابقی در ۱۰ قسط پرداخت می‌شود. ناگفته نماند شرایط هر بانک متفاوت است و بستگی به تقاضای مشتری دارد. به‌طور کلی باید نتیجه گرفت، اهمیت مصرف سوخت هرکدام از خودروها در پله نخست و بعد از آن انتخاب نشان(برند) و کارآیی آن برای رفع نیاز است.