بعد از انتشار سرمقالههاي شماره 297 و 424 و 426 آيينه يزد تحت عناوين «آيا با وضعيت موجود احداث مصلي يك ضرورت است» و «بار ديگر طرح احداث مصلي و نيازهاي ضرورتيتر» و«ساخت مصلاي يزد و درخواستي منطقي» آقاي ميرزامحمد كاظميني مطالبي در توجيه ساخت مصلي و پرديس فرهنگي در مركز استان تنظيم نموده و روز 19/7/94 با تيتر «ساخت مصلي ضرورتي براي يزد» در سايت يزد فردا منتشر شده است. مدير مسئول آيينه يزد در نظر دارد ضمن درج فرازهايي از مقاله آقاي كاظميني در اين شماره با ارائه شرح و توضيح مختصري دقت و توجه خوانندگان را به نكاتي پير امون آن جلب نمايد.
«آنچه ادلّة جناب سلطانزاده براي نساختن مصلّي ميباشد، نوع برداشت ايشان از هدف مصلّي است. شايد اينگونه در ذهن ايشان نقش بسته كه قصد آن است كه يك مسجد بزرگ چند هكتاري ساخته شده كه صدها هزار نفر در آن جاي گيرند كه مقالات فوق را توجيه ميكند و نبايد دست رد به آن زد و بايد يادداشتهاي ايشان را در شرايط فعلي پذيرفت. تعبير دوم آن است كه متأسفانه مقامات مسئول به تشريح اهداف و تشكيلات جامع مصلّي و پرديس فرهنگي يزد نپرداختهاند و الّا يادداشتهاي ايشان به سمت ضرورت ساخت مصلّي ميرفت. حقير معتقد هستم تعبير دوم دربارة نوشتههاي آقاي سلطانزاده تعميم پيدا ميكند و خوب است به روند تاريخي برخي مخالفتها اشاره و به اهداف بلند باني مصلاي يزد بپردازم.»1
يادآوري اين نكته ضرورياست كه در هيچ يك از سرمقالههاي آيينه يزد با ساختن مسجد مخالفتي نشده است بلكه بنا به دلايلي اعلام گرديده كه در موقعيت و شرايط كنوني نيازي به ساخت مصلي در يزد نميباشد از جمله در مقالات آيينه مواردي درج گرديده كه به اهم آنها به شرح زير براي تاكيد اشاره ميشود.
«... در طرح جامع و تفصيلي شهر يزد كه هزينههاي زيادي بر دوش شهروندان گذاشته شده احداث مصلي ديده نشده است و تغييرات لازم به هر طريق كه صورت گرفته باشد يا بعدا به دنبال تهيه طرح و نقشه باشند مستلزم صرف مبالغ زيادي از محل بيتالمال است و بار اصلي آن را مردم بايد عهده دار شوند... مكاني كه براي ساخت مصلي در نظر گرفته شده است آن طور كه بعضي از مطلعين ميگويند، تملك بخشي از زمين منطقه ترمينال با اكراه انجام گرفته و يقيناً زمين مورد بحث به منظور ديگري غير از مسجد واگذار شده يا قسمتي از آن مصادرهاي است و مالك بخشي از آن نيز هموطنان غيرمسلمان بودهاند... شهرداري حق واگذاري چند هكتار زمين مرغوب را كه دهها ميليارد تومان ارزش دارد به فرد، موسسه و شركتي ولو در زمينه فرهنگي و مذهبي بخواهد فعاليت كند ندارد مگر اين كه از وزارت راه و شهرسازي زمين معوض بگيرد آن هم يا دقيقاً بايد برابر با ضوابط روشن و مشخص با كار كارشناسي تصميمگيري نمايند... در سال جاري در استان يزد نزديك به دو هزار و نهصد كلاس بايد مقاومسازي شود كه بعضي از آنها احتمال ريزش سقف و ديوار دارد. تقريبا هفتصد كلاس جديد نيز بايد احداث گردد. بسياري از آموزشگاهها نمازخانه ندارند... حدود يكصد هزار دانشآموز در ناحيه يك و دو آموزش و پرورش يزد مشغول به تحصيل هستند با كمال تاسف بيش از ده درصد آنها يتيم و يا فرزند طلاق يا پدر و مادر هر دو معتاد و يا بد سرپرست و عدهاي هم فرزند پدر و يا مادري هستند كه به بيماريهاي سخت و صعبالعلاج گرفتار و مبتلا شدهاند. آيا كمك و مساعدت به اين دانشآموزان باعث شادي و شعف آنها نخواهد شد؟.. . چه بسيار از مجموعههاي مسكوني و پروژههايي كه در توسعه نامتوازن شهري يزد بدون برنامهريزي ساخته شده است فاقد مسجد و نمازخانه ميباشد... متاسفانه در استان يزد بيش از يكصد و پنجاه برابر سال 1358 و در حال حاضر حدود 3300 نفر زنداني داريم. در بعضي از خانوادهها پدر و مادر هر دو زنداني هستند، عدهاي از آنها فرزنداني دارند كه در جامعه رها شدهاند رسيدگي به اين خانوادهها و حل مشكلات زندانيها بايد در اولويت كاري متصديان نهادهاي فرهنگي و ديني باشد... استان يزد سالها است با مشكلات خشكسالي روبرو است صدها روستاي يزد آب ندارد، بسياري از دهات و روستاها آب خوردنشان با تانكر تامين ميگردد...
محل شهادت سومين شهيدمحراب و قبل از آن مكانهاي درگيري نيروهاي هوادار حكومت پهلوي با انقلابيون در حوالي ميداناميرچقماق، شهيدبهشتي، بعثت، خيابان قيام و امام و گوشه و كنار بازار و نزديك همين مسجد و ارتباط و نزديكي با پايگاه اصلي انقلاب يعني مسجد روضه محمديه(حظيره) و آن همه رخدادها و حوادث و جريانات كه خود يادآور رخدادهاي گوناگون تاريخ انقلاب در دارالعباده است آيا اين مجموعه يك ميراث گرانسنگ فرهنگي- تاريخي نيست كه بايد پيوسته زنده بماند؟ »2
آقاي كاظميني مينويسد:«بدون وابستگي به هيچ نهاد و فردي و فقط آگاه به طرح جامع مصلي و پرديس فرهنگي يزد، يادداشت زير را براي ثبت، نوشته است...»3
سوابق نشان ميدهد در تاريخ 5 تيرماه و 26 آبان ماه 1391 آقاي كاظميني با انتشار مقالاتي با شدت و تندي از غفلت آقاي فلاحزاده استاندار و آقاي ميروكيلي شهردار وقت يزد شكوه و گلايه نموده و مينويسد: چرا براي ساخت مصلاي حوزه جامع علميه و احداث دفتر نماينده ولي فقيه و امام جمعه و ساخت مصلاي يزد كه آن را ضرورتي به حقانيت اسلام دانسته !! اقدامي نشده است؟! 4
«آيتا... حاجشيخ غلامرضا يزدي (فقيهخراساني)، به مرحوم حاجحسين برخوردار و مرحوم رسوليان پيشنهاد ميدهند در دو نقطة مهم شهر در آن مقطع زماني، مسجد بنا كنند كه دوست جناب سلطانزاده (مهندس مهدي بازرگان)، مهندس ساختمان مسجد برخوردار بوده و اين دو مسجد در آن مقطع زماني در انتهاي كوچة حنا و اول كوچة برخوردار چه معنايي ميتوانسته داشته باشد و الآن از مساجد پر رونق مردمي ميباشد. بنابر اين مخالفت با بناهاي مذهبي با هر توجيهي ريشة تاريخي دارد...»5
اولاً ساخت مصلي ارتباطي به حقانيت اسلام ندارد و مسجد «ريگ» و مسجد «برخوردار» و مسجد «رسوليان» كه درود و رحمتهاي بيكران الهي بر بانيان و سازندگان آنها باد از پول افراد خير و تاجران مسلمان و خوشنام يزدي احداث شده است و نقل اين گونه موارد صرف نظر از ميزان صحت بعضي از استنادهاي آقاي كاظميني به عنوان شاهد و مثال و مقايسه آن با زمان حاضر بويژه اگر در اين دوره و زمان استفاده از بيتالمال و امكانات اداري و دولتي براي ساخت مصلي و يا پرديس فرهنگي در نظر باشد اصولي و منطقي نميباشد.
ضمناً مشخص نيست چرا آقاي كاظميني از شادروان مهندس مهدي بازرگان در نوشته خويش به عنوان دوست سلطانزاده نام برده است. گرچه بايد به اطلاع ايشان برسانم بدون شك نگارنده اين سطور همانند صدها هزار نفر ديگر با مطالعه كتابهاي مجاهد و مبارزي نظير آيت ا... طالقاني، شادروان مهندس مهدي بازرگان و زنده ياد دكتر علي شريعتي با رژيم ستمشاهي از سالهاي قبل از انقلاب و در دهه چهل مخالفت نموده و از طرفداران سرسخت امام خميني(ره) بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران شدهاند بنابراين افتخار ميكنم كه از آن موقع به بعد دوست مرحوم مهندس مهدي بازرگان بودهام.
«در سالهاي اخير، 2 پروژه با مخالفت جدّي عدهاي و كشاندن مباحث متعدّد در روزنامهها و رسانهها بود: يكي ساخت پارك كوهستان و ديگري ساخت پاساژ«ستاره يزد» كه حقير خود شاهد بحثهاي تندي در اين باب از سوي موافقان و مخالفان بودم، امّا هر دو پروژه به اتمام رسيده و منشأ رفاه و خير مردم است...» 6
آقاي كاظميني حقايق و واقعيتها را ناديده گرفته و آن چنان سطح موضوع و بحث را پايين اورده كه عملكرد عدهاي از مالكان و افرادي را كه در ساخت و ساز پاساژ «ستاره يزد» آن هم به دليل منافع اقتصادي يا مشكلات اداري با شهرداري كه احياناً با يكديگر اختلاف مالي داشتهاند يا نظرات موافقان و مخالفان احداث پارك كوهستان را با اظهار نظر و انتقاد سازنده و دلسوزانه كساني يكسان دانسته كه نه تنها مخالفتي با ساخت مسجد ندارند بلكه ميگويند احداث مصلي كه اكنون تبديل به ساخت پرديس فرهنگي شده چه از محل بيتالمال يا با پول مردم به ويژه اگر خداي ناكرده بخواهند از زراندوزان و سوءاستفادهكنندگان اقتصادي هم كمك بگيرند در حال حاضر به مصلحت شهر و ديار و حكومت نيست با عنايت به اينكه دهها طرح عمراني نيمه تمام نيز بر روي زمين مانده است؟
آقاي كاظميني عالماً، عامداً يا سهواً نكته ديگري را تحريف نموده و نوشته است: «نويسنده مقالات آيينه يزد، اشارهاي به جمعيت شركتكننده در نماز جمعه كردهاند كه با دوچرخه و موتور به مسجد ميروند كه در سالهاي اخير همة حوزههاي شهري، بخصوص حوزة شهر يزد، نمازجمعه با شكوه و استقبال زياد مردم برگزار و اگر روز جمعه از مسير خيابان امام و قيام و بلوار امامزاده جعفر (ع) عبور نمايند، ازدحام وسايل نقليه را مشاهده كه گواه علاقه مردم به نماز جمعه ميباشد و بيشتر از دوچرخه و موتور، ماشين هم ميباشد!!...»7
بررسي آمار شركت كنندگان در نماز جمعه يزد نشانگر اين است كه حدود 90 درصد هفتههاي سال، جمعيت شركت كننده در نماز جمعه حدود 12 تا پنجاه درصد گنجايش مسجد ملااسماعيل ميباشد و در بعضي از مساجد خيابان قيام و اطراف بازار يزد با آن همه رفت و آمد و پر جمعيت بودن خيابان و بازار و كوچههاي اطراف، ظهرها يا درب مسجد بسته يا تعداد كمي نمازگزار شركت مينمايند ضمناً در اين بخش از نوشته خويش بگونهاي مرقوم داشته كه مديرمسئول آيينه يزد با خيابان قيام و اطراف مسجدملا اسماعيل و محل برگزاري نماز جمعه و يا نماز جماعت آشنايي ندارد و يا كساني را كه با اتومبيل به نماز جمعه ميروند ناديده گرفته است!!. درود و الطاف پروردگار رحمان بر حجهالاسلام والمسلين حاج شيخ عبدالحسين عرب و عجم، آن روحاني ساده زيست و مورد اعتماد مردم يزد كه از كلاس پنجم، ششم دبستان، حقير را با كتاب «صرف مير» و مسجد و نماز جماعت آشنا نمود بويژه روال كار آن بزرگوار اين بود كه در روزهاي جمعه چند نفر از شاگردانش از جمله اين جانب را به مسجد جامع كبير يزد ميبرد تا بعضي از نمازگزاراني كه به مسجد ميآمدند با تمايل خودشان حمد و سوره نزد دانشآموزانش بخوانند و در نهايت مرحوم عجمين بر آن صحه بگذارد.
آقاي كاظميني در فراز ديگري از مقاله مينويسد:«در مقالات مذكور اشارهاي به مالكيت محل در نظر گرفته شده براي مصلّي شده كه بايد گفت: بر اساس قانون مصوب مجمع تشخيص مصلحت نظام و احكام حكام شرع، زمين اراضي مورد نظر مصلّي هم بايد خريداري شود يا معوّض داده شود، لذا مسلّماً عالم و مجتهد اوّل شهر بيشتر واقف به مكان نمازگزار ميباشد كه البته تذكر صاحب مقالات مذكور بهجا ميباشد، امّا مسلّماً قرار نيست مصلّي و پرديس فرهنگي شهر روي زمين غصبي بنا گردد...».8
اگر احداث مصلي بر روي زميني كه اشكال شرعي و قانوني داشته باشد نمايندگان محترم ولي فقيه و امام جمعه مناطق در هر يك از شهرها و مراكز استانها نميتوانند بر خلاف قانوني كه در نظام جمهوري اسلامي ايران به تصويب مراجع ذي صلاح رسيده نظريه ديگري ابزار نمايند. چه بسيار پسنديده و شايسته ميباشد دستياران و مشاوران نماينده ولي فقيه و امام جمعه يزد زمينههايي فراهم نمايند تا از ساختمانهاي زيبا و وسيع و داراي امكانات لازم كه در محلات گوناگون يزد به عنوان مسجد، حسينيه، بيتالحسين(ع)، بيتالعباس(ع) ساخته شده و هر سال تنها چند روز يا چند هفته از آنها بهرهبرداري ميشود با برنامهريزي صحيح و با حضور وعاظ و گويندگان مطلع و آگاه به مسائل اجتماعي و فرهنگي و تربيتي اسلامي استفاده شود تا مقابلهاي براي تهاجمات فرهنگي و جنگ نرم نيز باشد.
حسن ختام مقاله به درج بخشي از تفسير قرآن كريم ذيل آيه شريفه 18 سوره مباركه «توبه» كه درباره عمران و اهميت بناي مساجد ميباشد اختصاص مييابد.
«تدرباره اهميت بناي مسجد احاديث فراواني از طرق اهل بيت (ع) و اهل سنت رسيده است كه اهميت فوقالعاده اين كار را نشان ميدهد... از پيامبر(ص) نقل شده كه آن حضرت فرمود: كسي كه چراغي در مسجدي برافروزد فرشتگان و حاملان عرش الهي مادام كه نور آن چراغ در مسجد ميتابد براي او استغفار ميكنند. ولي امروز آنچه بيشتر اهميت دارد، عمران و آبادي معنوي مساجد است و به تعبير ديگر بيش از آنچه به ساختن اهميت ميدهيم بايد به ساختن افرادي كه اهل مسجد و پاسداران مسجد و حافظان آنند اهميت بدهيم. مسجد بايد كانوني باشد براي هر گونه حركت جنبش و سازنده اسلامي در زمينه آگاهي و بيداري مردم و پاكسازي محيط و آماده ساختن مسلمانان براي دفاع از ميراثهاي اسلام. مخصوصا بايد توجه داشت مسجد مركزي براي جوانان با ايمان گردد...»9
مدير مسئول
پي نوشتها:
1- يزد فردا 19/7/94
2- آيينه يزد شماره 404
3- يزد فردا 19/7/94
4-يزد فردا مورخ 5/4/91 و 26/8/91
5- يزد فردا مقاله آقاي ميرزا محمد كاظميني، 19/7/94
6- همان
7- همان
8- همان
9-تفسير نمونه، جلد هفتم، از انتشارات دارالكتب الاسلاميه، صفحه 318 و 319