یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلی
آسیب‌های رفتاری کودکان و راهکارهای مقابله با آنها
یزدفردا:حجت‌الاسلام دکتر سید علی حسینی‌زاده: اگر بتوانیم این قانون طلاییِ اخلاق که: آنچه برای خود می‌پسندی برای دیگران هم بپسند و آنچه برای خود نمی‌پسندی برای دیگران هم نپسند، را بری بچه‌ها جابیاندازیم خیلی از رفتارهایشان اصلاح می‌شود.
به گزارش واحد دریافت خبر یزدفردا"حجت‌الاسلام دکتر سید علی حسینی‌زاده؛ عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث قم و پژوهشگر حوزه تربیت اسلامی، کلام و تاریخ اهل‌بیت(ع) در اولین نشست فصلی مهد قرآن و عترت نسل سلمان وابسته به فرهنگسرای تخصصی امام مهدی(عج) در سال تحصیلی 95- 94 در جمع والدین، مربیان و مسئولین این مهد حضور یافت. و ذیل موضوع «جایگاه خانواده در تربیت» با اشاره به انواع رشد و مراحل آن به بررسی برخی آسیب‌های رفتاری کودکان، راهکارهای درمان آن و نقش والدین در رفتار کودکان پرداخت.
حجت‌الاسلام حسینی‌زاده اظهار داشت: روانششناسان چند مرحله را برای رشد کودک لحاظ می‌کنند. وی در ابتدا به رشد شناختی اشاره کرد و گفت: کودک به مرور به این رشد می‌رسد. کودک در رشد ابتدا عینی است، مفاهیم غیرعینی را باید با مثال عینی به کودک یاد داد. در رشد رشناختی به مرور شناخت کودکان عوض می‌شود. وی افزود: خودمحوری و زنده‌پنداری دو ویژگی بچه‌هاست. کودکان تا قبل از پیش‌دبستانی در این سنین همه چیز را جاندار حساب می‌کنند. وی همچنین به رشد هیجانی که در آن مفاهیمی چون ترس، شادی و... به مرور در کودکان شکل می‌گیرد، اشاره کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث قم پیرامون رشد اخلاقی گفت: اخلاقیات به مرور درکودکان نهادینه می‌شوند. چون اصل این مسائل در دوران پیش از دبستان شکل می‌گیرد، خیلی مهم است که این مطالب را خوب بفهمیم و با بچه‌ها خوب رفتار کنیم. وی در ادامه به مشکلاتی چون دروغ‌گویی، حرف رکیک، جواب سربالا دادن، ناسزاگفتن، دزدی کردن و... اشاره نمود و خاطرنشان کرد: اگر دلیل این مشکلات در کودکان و نحوه مقابله با آنها را ندانیم در کودک نهادینه می‌شود و درمان آن هم سخت می‌گردد.
معاونت مرکز ملی پاسخگویی 09640 در تبیین نقش والدین گفت: بچه‌ها در سین پیش‌دبستانی به شدت وابسته به محبت پدر و مادر هستند و هرکاری می‌کنند برای جلب رضایت مادر است همیشه دوست دارد خوب باشد تا پاداش بگیرد. پیامبر(ص) فرمود: فرزندان بر طینت پاک الهی زاده شده‌اند اما هستیم که آنها را منحرف می‌کنیم. امیرالمؤإمنین(ع) به بچه‌ها بدقولی نکنید چون او نگاه خدا و روزی دهنده است نمیتواند تفکیک کند و محبت تو را باید جلب کند. خیلی از این آسیب‌ها به رشد اخلاقی مربوط می‌شود نه به بدکار بودن یا رفتارهای نادرست بچه‌ها. و این نشانه نرمال بودن بچه است.
این پژوهشگر حوزه تربیت اسلامی، کلام و تاریخ اهل‌بیت(ع) بر این نکته تأکید کرد که قوانین اخلاقی برای کودک فراگیر و همه‌جایی و برای همه هستند. کودک نمیتواند مصلحت‌ها را درک کند. وی در ادامه به بیان مشکلات رایج کودکان از جمله دروغ‌گویی پرداخت و در تبیین علت دروغ‌گویی بچه‌ها گفت: علت دروغ گفتن بزرگ‌ترها غالباً جلب منفعت یا دفع ضرر است، اما علل دروغ‌گویی بچه‌ها پیچیده‌تر است. یکی از چیزهایی که در دروغ گفتن بچه‌ها باید بدان توجه کرد این است که آنها نمی‌توانند بین واقعیت و خیال تفکیک کنند. بچه زیر هفت سال ممکن است خیلی از تصورات ذهنی خود را با واقعیت مخلوط کند. برای همین محکم می‌ایستد، چون فکر می‌کند این واقعیت است. اگر به بچه بگویی دروغگو هستی یا خداوند دوست ندارد متوجه نمی‌شود چون مفاهیم را به خوبی متوجه نمی‌شوند می‌گوید چون مادرم گفته دروغ یا فحش بد است پس بد است.
دکتر حسینی‌زاده تأکید کرد: هیچ‌وقت نباید بچه‌ها را دروغگو خواند. شخصیت کودک را با کارش مخلوط نکنیم، بگوییم این کارت ناپسند است نگوییم تو ناپسندی. هیچ‌وقت نباید به بچه بگوییم تو دروغ‌گویی، نگوییم تو را دوست ندارم بگوییم کارت را دوست ندارم. و سعی کنیم واقعیت و خیال را برایش تفکیک کنیم. وی اضافه کرد: به طور کلی در مقابل رفتارهای بچه‌ها انسان نباید آرامشش را از دست دهد آرامش باعث می‌شود کودک بفهمد شما چه می‌گویید به محض اینکه عصبانی شدید ذهنش درگیر عصبانیت والدین می‌شود.
مدیرگروه تاریخ و کلام پژوهشگاه قرآن و حدیث قم راهکارهای دروغ‌گویی‌هایی که ناشی از ترس کودک است را این‌گونه عنوان کرد: 1. هر دروغی یک برخورد دارد تنبیهش هم متفاوت است. 2. سعی کنید پیامد دروغش را بگویید اصلا نگوییی دروغ گفتی بگویید اگر فلان کار را بکنی فلان پیامد را دارد. یا دروغش را عملاً نشانش بدهیم. دنبال اعتراف گرفتن از کودکان نباشید. 3. خودتان الگوی راستگویی باشید. پیامبر(ص) فرمودند: آموزش در کودکی مانند نقشی است که روی سنگ بسته می‌شود. اگر رفتاری در پدر و مادر ملکه شده باشد بعید است فرزندان انجام ندهند.
عضو دانشنامه اهل‌بیت(ع) راهکارهای درمان فحش را نیز توضیح داد. وی افزود: اگر کودک فحش را تکرار کرد اصلا به او توجهی نکنید. اگر باز تکرار شد باید محیط را ارزیابی کنید باید از محیط آلوده دورش کنید. مرحله بعد تنبیه است. البته نه الزاماً تنبیه‌های بدنی بلکه تنبیه‌هایی مثل محروم کردن. نباید کوتاه آمد بچه باید بداند اگر حرفی زدی پای آن ایستاده‌ای. وی افزود: جواب سربالا دادن یکی از علائم رشد شخصیتی بچه و نشانه استقلال است اما باید مدیریت شود. خواسته‌هایمان اندازه طاقت بچه‌ها باشد اگر نبود و یکبار نتوانست انجام دهد جواب سربالا می‌دهد. تنبیه باید هنرمندانه و هوشمندانه باشد پدر و مادر باید روی تنبیهش فکر کند. نباید به گونه‌ای باشد که کودک سرکش شود.
وی در ادامه آسیب دزدی در بچه‌ها و راهکارهای برخورد با آن را بیان نمود و گفت: در این زمینه قانون طلایی در اخلاق که در همه ادیان آمده می‌گوید: آنچه برای خود می‌پسندی برای دیگران هم بپسند و آنچه برای خود نمی‌پسندی برای دیگران هم نپسند اگر بتوانیم این قانون را بری بچه‌ها جابیاندازیم خیلی از رفتارهایشان اصلاح می‌شود.