یزدفردا

به گزارش صمت ،بازار رفت‌وآمد هیات‌های تجاری و اقتصادی کشورهای مختلف به ایران در حالی داغ‌تر شده که رکود حاکم بر بازار، زمینه کاهش ظرفیت تولید برخی بنگاه‌های صنعتی را فراهم کرده است؛

رکودی که حتی دامنگیر شرکت‌های خودروسازی نیز شده و خودروسازان را به چاره‌جویی برای بهبود کیفیت و تنوع در سبد عرضه محصولات خود واداشته است. در حالی که خبرهای غیررسمی از ارائه درخواست رسمی ایران‌ خودرو برای دریافت غرامت از پژوی فرانسه به‌دلیل فسخ قرارداد و کاهش تیراژ تولید این شرکت خودروسازی حکایت دارد. هرچند هنوز مشخص نیست که پرداخت این غرامت، شرط بازگشت دوباره پژو به صنعت خودرو ایران خواهد بود یا خیر، اما به نظر می‌رسد به دلیل مشکلات مالی، ایران‌خودرویی‌ها به شدت پیگیر دریافت این غرامت هستند. گرچه مدیرعامل ایران‌خودرو اجرای قرارداد جدید با پژو را منوط به اجرایی‌شدن برجام می‌داند.از سوی دیگر تازه‌ترین خبرها از تداوم مذاکرات خودروسازان ایرانی با شرکای خارجی و اتخاذ تدابیری برای تامین نقدینگی موردنیاز این شرکت‌ها حکایت دارد. به نحوی که علاوه بر تلاش دولت برای تحریک تقاضا در بازار خودرو از طریق پرداخت تسهیلات خرید، بازدید اخیر محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت به همراه وزیر صنعت و رییس سازمان گسترش و نوسازی از ایران‌ خودرو و برپایی نشستی برای رفع مشکلات تامین نقدینگی خودروسازان نیز از دیگر اقداماتی است که در این چارچوب انجام‌شده است. چراکه رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از تخصیص ۲۰۰میلیارد تومان یارانه به بخش تولید تا پایان امسال خبر داد و اعلام کرد: میزان تسهیلات بانکی در امسال ۷۰۰هزار میلیارد تومان است که مقرر شده ۲۰درصد این منابع برای خرید محصولات داخلی اختصاص یابد. این منابع مالی در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار می‌گیرد تا در مهر امسال به خودروسازان پرداخت شود. با هدف حمایت از تولیدات داخلی ۱۴۰هزار میلیارد تومان از منابع مالی بانک‌ها به خرید محصولات صنعتی وخودرو اختصاص خواهد یافت. این در حالی است که هنوز هم بهبود کیفیت، ارائه خدمات پس از فروش مناسب و تنوع عرضه خودرو هنوز هم از مشکلات مبتلا به خودروسازان داخلی است. در گفت‌وگوی اختصاصی عصر خودرو با هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل شرکت ایران‌ خودرو، آخرین وضعیت قرارداد با شرکای خارجی، برخی انتقادها نسبت به ارائه خدمات پس از فروش و روند تحقیق و توسعه در این شرکت مطرح شده است که می‌خوانید.
با توجه به سفر هیات فرانسوی به ایران آیا مذاکره تازه‌ای با خودروسازان فرانسوی انجام شده است؟
پیگیر مذاکرات قبلی با پژو هستیم اما در سفر این هیات تنها یک نماینده از شرکت پژوی فرانسه حضور داشت که با وی درباره پیگیری قرارداد آینده مذاکراتی داشتیم. هر زمان که نمایندگان پژو به ایران سفر کنند، به ما هم سری می‌زنند و موضوع قرارداد را پیگیری می‌کنیم.
روند اجرایی‌شدن قرارداد تولید مشترک با پژو چگونه است، بالاخره این قرارداد از چه زمانی نهایی و اجرا خواهد شد؟
انعقاد و اجرایی‌شدن قرارداد جدید با پژوی فرانسه فرآیندی دارد که باید سپری شود و هر موقع که این فرآیند به پایان رسید، این قرارداد اجرایی می‌شود.
امضای نهایی و اجرای این قرارداد منوط به اجرایی‌شدن توافق سیاسی و برجام است؟
بله. این موضوع نیز در اجرایی شدن قرارداد با پژوی فرانسه موثر است و هنگامی که برجام وارد مرحله اجرایی شده و سایر قراردادها با شرکای خارجی وارد مرحله اجرا شود، با امضای نهایی قرارداد تولید مشترک خودرو با پژوی فرانسه نیز وارد مرحله اجرا می‌شود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت در دیدار با هیات تجاری فرانسوی بر نارضایتی مشتریان ایرانی از عرضه محصولات ۴۰سال قبل پژو در ایران انتقاد کرد، در قرارداد جدید چه رویکردی برای رفع این انتقادات مدنظر قرار خواهد گرفت؟
اکنون خودروهای قبلی پژو به ایران وارد نمی‌شود، بلکه این محصولات داخلی‌سازی شده است. دقیقا از سال ۹۲ به بعد حتی یک قطعه از پژو فرانسه نخریده‌ایم و در قراردادهای جدید نیز در صورتی که اجرایی شود، تولید مشترک و عرضه محصولات جدید پژو مدنظر قرار گرفته که ارتباطی با خودروهای مدل قدیمی پژو ندارد.
آیا پیشرفت جدیدی در مذاکره با فولکس واگن و فیات داشته‌اید؟
مذاکره با فولکس واگن و فیات نیز مشکل خاصی ندارد و هر زمان که نهایی و اجرایی شد، اعلام می‌کنم. اما مطمئنا بعد از توافق، شرایط مساعدتر شده و مانند سایر بخش‌های صنعتی، شرکت‌های خودروسازی خارجی نیز برای ورود و سرمایه‌گذاری در ایران استقبال بیشتری می‌کنند. ایران‌خودرو به‌دنبال شریک معتبر غیرفرانسوی و غیرآسیایی است و فولکس نیز اگر بخواهد به ایران بیاید، خود این خبر را به‌طور رسمی اعلام خواهد کرد. اگر فولکس واگن مشتاق حضور در ایران باشد، ایران‌خودرو نیز مذاکره با این شرکت آلمانی را آغاز خواهد کرد.
یعنی هنوز هیچ برنامه‌ریزی اجرایی برای همکاری با شرکای خودروساز خارجی انجام نشده است؟
کارهای اجرایی هنوز کلید نخورده و پیشرفت مذاکرات و اجرای آن مانند گذشته است. کارهای اجرایی شرکت مشترک با پژوی فرانسه نیز بعد از نهایی‌شدن و اجرای قرارداد شروع می‌شود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت مشارکت فیات با کرایسلر امریکا را مانع همکاری با خودروسازان ایرانی می‌داند، آیا مذاکره با این شرکت ایتالیایی جدی است؟
همکاری فیات و کرایسلر مانعی برای همکاری این شرکت با خودروسازان ایرانی نیست، چراکه کرایسلر امریکا مالک فیات نبوده و این موضوع برعکس است. نمی‌توان گفت موانعی در این مسیر وجود ندارد اما فیات بخشی از سهام کرایسلر امریکا را خریده تسن و همکاری با این شرکت امریکایی نمی‌تواند مانع همکاری فیات با ایران‌ خودرو یا سایر شرکای ایرانی باشد.
سرنوشت قرارداد با بنز به کجا رسید؟
نحوه همکاری ایران‌خودرو با بنز کاملا مشخص است و این شرکت تمام‌قد به ایران باز خواهد گشت.

مدیرعامل رنو پارس با انتقاد از خودروسازان ایرانی علت نابسامانی خدمات پس از فروش را ناتوانی آنها در خرید قطعات برخی خودروها مانند تندر ۹۰ قلمداد کرده است، نظر شما چیست؟
ناتوانی خودروسازان ایرانی در زمینه خرید قطعات و ارائه خدمات پس از فروش مناسب صحت نداشته و رنو پارس حتی قادر به تامین قطعات مورد نیاز خط تولید نیز نبود. به احتمال زیاد نماینده رنو موضوعات ۶ ماه قبل را مطرح کرده اما حتی در آن هنگام نیز رنو پارس مقصر مشکل تامین قطعات تندر۹۰ بود. وقتی تولید روزانه تندر۹۰ به ۱۰ تا ۲۰ خودرو کاهش یافت، امکان تامین قطعه برای شبکه خدمات پس از فروش نیز وجود نداشت.
اما وی ناتوانی مالی خودروسازان ایرانی در خرید قطعات را علت خدمات پس از فروش نامناسب دانسته و اعلام کرده است، نمایندگی‌های خدمات پس از فروش خودروسازان ایرانی می‌گویند قطعه تندر۹۰ نداریم، این در حالی است که قطعه وجود دارد اما شرکای تجاری نخریده و به نمایندگی نمی‌رسانند که این امر موجب نارضایتی مشتریان شده است، این رویکرد را تا چه حد می‌پذیرید؟
شاید در گذشته مشکلاتی وجود داشته اما اکنون چنین روندی نیست. مشکل زمانی بود که رنو نمی‌توانست با وارد کردن قطعه، نیاز شرکای ایرانی خود را مرتفع کند و از رساندن قطعه ناتوان بود. به عنوان مدیرعامل ایران‌خودرو اعلام می‌کنم که این شرکت مشکلی برای تامین پول موردنیاز خرید قطعات از رنو نداشته و ندارد اما رنو پارس در دوران تحریم از تامین قطعات مورد نیاز تولید تندر ۹۰ به‌دلیل تنگناهای نقل و انتقال پول ناتوان بود و این امر موجب کاهش تیراژ تولید این خودرو به حداقل شد. در واقع همان مشکلاتی که برای ادامه روند تولید تندر۹۰ وجود داشته و منجر به کاهش شدید تیراژ تولید این خودرو شد، در زمینه تامین قطعات یدکی نیز مصداق داشت. وقتی نمی‌توانستند قطعات موردنیاز را به خط تولید ما برسانند، چگونه می‌توان انتظار داشت تا قطعات مورد نیاز بازار خدمات پس از فروش تندر۹۰ تامین شود.
یعنی اکنون مشکلی برای تامین قطعات تندر۹۰ در شبکه خدمات پس از فروش وجود ندارد؟
اکنون شرایط بهتر شده است اما همانطور که می‌دانید در گذشته مشکل قطعه منجر به کاهش شدید تیراژ تولید این خودرو شده بود. با توجه به افزایش تیراژ تولید تندر ۹۰ در چند ماه گذشته اکنون مشکلی برای تامین قطعات در شبکه خدمات پس از فروش نیز وجود ندارد و قطعات مورد نیاز خط تولید و شبکه خدمات پس از فروش در حال تامین است.
برخی منتقدان صنعت خودرو، ضعف شرکت‌های خودروسازی در زمینه تحقیقات آرانددی را علت شرایط کنونی این صنعت و نارضایتی مشتریان می‌دانند، این رویکرد را تا چه حد می‌پذیرید و چه اقدامی در این زمینه انجام شده است؟
شک نکنید که ضعف تحقیقات آرانددی مشکل اصلی صنعت خودرو کشور است. کیفیت و محصول جدید دستاورد فعالیت مناسب مرکز تحقیقات و داشتن بخش آرانددی مناسب است. واقعیت آن است که خودروسازان به‌طور تقریبی به مدت ۱۰ سال کار تحقیقات آرانددی را کنار گذاشته و مشکلات کنونی صنعت خودرو در زمینه کیفیت و تنوع محصول نیز ناشی از همین مسئله است. باید بپذیریم که هر چه بکاریم، درو می‌کنیم و نمی‌توان انتظار داشت تا بدون کار در زمینه بهبود کیفیت و تنوع سبد محصولات، خودروسازان بتوانند خودروهای جدید و باکیفیت بهتر به بازار عرضه کنند. با این شرایط با گذشت ۶ ماه از ورودم به ایران‌خودرو (یک سال و نیم پیش) مرکز تحقیقات «تحقیق و توسعه» با شکلی مقتدر و قوی دوباره فعال و زمینه بازگشت بسیاری از نخبگان صنعت خودرو به این مرکز را فراهم کردم اما به نتیجه رسیدن کارهای تحقیقاتی در صنعت خودرو و عرضه محصول جدید نیازمند ۲/۵ تا ۳ سال زمان است. موضوع دیگر در زمینه بهبود تحقیقات «تحقیق و توسعه» آن است که معمولا در سایر کشورهای دنیا بانک‌ها برای انجام امور تحقیق و توسعه محصول بودجه و اعتبارات خاص با بهره‌های کم پرداخت می‌کنند اما در ایران سخت است که بتوان با وام‌هایی که نرخ بهره ۳۲ تا ۳۳درصدی دارند، کار تحقیق و توسعه را به خوبی انجام داد.
رونق دوباره مرکز تحقیق و توسعه ایران‌ خودرو نیازمند چه میزان اعتبار است؟
اگر بخواهیم یک موتور خوب که به مدت ۱۰سال قابل‌استفاده باشد را تولید کنیم، این امر نیازمند حداقل ۴۰۰ تا ۶۰۰میلیارد تومان اعتبار است. برای انجام چنین کاری در کشورهای خارجی به محض ارائه توجیه اقتصادی طرح به بانک، این میزان اعتبار از سوی بانک براساس میزان پیشرفت پروژه با بهره ۲درصدی تخصیص می‌یابد. برای نمونه در کشور کره‌جنوبی اگر نرخ تسهیلات بانکی ۶درصد باشد، نرخ تسهیلاتی که برای اینگونه طرح‌ها پرداخت می‌شود، به میزان ۴درصد کمتر از نرخ تسهیلاتی است که بانک‌ها به طور معمول پرداخت می‌کنند اما در ایران اگر بخواهیم اعتبار ۴۰۰ تا ۶۰۰میلیارد تومانی را با نرخ بهره ۳۲درصد در مدت ۳سال دریافت کنیم، مشخص است که چه بلایی بر سر پروژه تحقیق و توسعه می‌آید.
در چند ماه گذشته اخباری مبنی بر احتمال پرداخت تسهیلات یا کمک دولت به صنعت خودرو مطرح شده است، این موضوع تا چه حد جدی است؟
خیر، هنوز اتفاق خاصی در زمینه پرداخت تسهیلات نیفتاده است و پرداخت کمک‌های دولت در صنعت خودرو یا سایر صنایع نیازمند تبدیل شدن به آیین نامه و مصوبه مجلس است.
اجرایی‌شدن قراردادهای مشارکت با خودروسازان خارجی و عرضه محصولات جدید نیازمند انتقال فناوری و راه‌اندازی خطوط تولید یا تغییراتی در خطوط موجود است که فرآیندی هزینه‌بر محسوب می‌شود، چه سازوکاری برای تامین منابع مورد نیاز در نظر گرفته‌اید؟
باید منتظر بمانیم تا این شرکای خارجی فعالیت خود در کشورمان را آغاز کنند و سپس در این زمینه اظهار نظر کرد.
مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار مبنی بر پرداخت ۱۰درصد تسهیلات بانکی برای خرید کالاهای مصرفی با دوام مانند خودرو تا چه حد قادر به حل مشکل رکود بازار است؟
به طور ۱۰۰درصد این تسهیلات قادر خواهد بود با تحریک تقاضا زمینه رونق بیشتر بازار خودرو را فراهم کند. اما این مصوبه به‌تازگی تصویب شده و باید مراحل اجرایی آن سپری شود.