یزدفردا

حمیدرضا حاجی‌هاشمی دانشجوی کارشناسی ارشد جمعیت‌شناسی دانشگاه یزد، در پایان‌نامه خود با عنوان «تحلیل روند تحولات مسکن در ایران و چشم‌انداز آینده آن تا افق ۱۴۱۰» به بررسی این تحولات در افق زمانی بیست ساله از سرشماری ۱۳۹۰ تا سال ۱۴۱۰ پرداخته است. بر اساس یافته‌های وی، لازم است تا سال ۱۴۱۰در مجموع حدود ۱۱ میلیون و ۶۸۰ هزار واحد مسکونی جدید در کشور احداث شود و به عبارت دیگر در طول این دوره، سالانه به طور متوسط به احداث ۵۸۵ هزار واحد مسکونی جدید در کشور نیاز است. بنا به گزارش دریافتی از دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد، ایران در چند دهه گذشته تحولات جمعیتی چشمگیری را تجربه کرده و یکی از بخش‌های مهم تأثیرپذیر از این تحولات جمعیتی، بخش مسکن بوده است. رشد جمعیت کشور و متعاقب آن افزایش تعداد جوانانی که در سالیان اخیر به تدریج به سنین ازدواج و مرحله تشکیل خانواده نزدیک شده‌اند، تقاضای رو به رشدی را برای مسکن در کشور دامن زده است. محقق در این پایان‌نامه با تحلیل و بررسی تفصیلی روند تحولات مسکن در ایران و چشم‌انداز آینده آن تا افق ۱۴۱۰، به این نتیجه رسیده که در پنج ساله اول دوره فوق، سالانه ۷۷۲ هزار واحد مسکونی جدید مورد نیاز است که به تدریج به ۴۲۱ هزار واحد مسکونی جدید در پنج ساله آخر دوره تنزل می یابد. بر اساس بررسی‌های انجام شده، در سرشماری ۱۳۹۰ کشور، نحوه تصرف ۶۲ درصد از واحدهای مسکونی به صورت ملکی، ۲۷ درصد به صورت اجاره‌ای، ۲ درصد در برابر خدمت و ۸ درصد رایگان بوده است. در مقایسه با سال ۱۳۶۵ سهم واحدهای مسکن ملکی (که در سال مذکور حدود ۷۷ درصد بوده است) کاهش یافته؛ و سهم واحدهای اجاره‌ای (که معادل ۱۲ درصد بوده است) افزایش یافته است. بر پایه همین پژوهش، به طور میانگین حدود ۷ و هفت دهم درصد از واحدهای مسکونی کشور، خالی است که با رسیدن این نسبت به رقم استاندارد جهانی آن (حدود ۴ درصد)، بدون احداث واحد مسکونی جدید، نسبت خانوار به مسکن از ۱ و شش صدم به ۱ و دوصدم بهبود خواهد یافت. بر همین اساس، استان سیستان و بلوچستان به ازای هر ۱۲۱ خانوار، ۱۰۰ واحد مسکونی و به ازای هر نفر، ۲۰ مترمربع زیربنا وجود دارد که از این حیث، بدترین وضعیت در کشور به شمار می‌رود. در این تحقیق آمده است، استان یزد با میانگین زیربنای ۱۳۵ مترمربع، و به ازای هر نفر ۴۰ مترمربع زیربنا بهترین وضعیت را در کشور به خود اختصاص داده است. نسبت واحدهای مسکونی خالی در این استان نیز ۱۱ و نیم درصد و از سایر استان‌ها بیشتر است. براساس نتایج پیش‌بینی‌های جمعیتی در این پژوهش، با ملایم تر شدن آهنگ رشد جمعیت کشور، تعداد مسکن مورد تقاضا در کشور به تدریج روبه کاهش است و سرعت نیاز به احداث مسکن در همه استان‌ها به جز استان بوشهر کندتر خواهد شد. همچنین چنانچه روند مهاجرپذیری بالای این استان در آینده کندتر شود، این استان نیز دارای روندی نزولی در نیاز به مسکن خواهد شد.