یزدفردا

رئیس کمیسیون اصل نود مجلس ایران می‌گوید که سپاه پاسداران در ساخت و ساز در محوطه تاریخی عشرت آباد مرتکب تخلف نشده است، اما حریم عمارت کلاه فرنگی این باغ/پادگان روشن نیست و میراث فرهنگی باید آن را مشخص کند.

محمدعلی پورمختار گفت که مستندات سپاه نشان می‎دهد این نهاد ضوابط و مقررات را رعایت کرده و از ستاد کل نیروهای مسلح مجوز گرفته است.

"اما از سوی دیگر حریم ساختمان تاریخی کلاه فرنگی مطرح است" که سازمان میراث فرهنگی باید آن را مشخص کند: "در ضلع شرقی عمارت کلاه فرنگی، اتوبان صیاد با فاصله ۵۰ متری قرار گرفته و ساخت و سازهای فعلی هم در فاصله ۱۳۰ متری قرار دارد، اگر میراث فرهنگی قرار است تعریفی از حریم عمارت ارائه کند، ممکن است دچار تناقض شود، به عبارتی این سوال مطرح می‌شود که چطور در شرق عمارت فاصله ۵۰ متری تا اتوبان حریم نیست ولی فاصله ۱۳۰ متری داخل حریم است."

با اینکه سپاه و کمیسیون اصل نود از ساخت و ساز در ۱۳۰ متری عمارت کلاه فرنگی صحبت می‌کنند، گزارش رسانه‌های ایران این فاصله را هفتاد متر می‌‌دانند.

شورای عالی شهرسازی و معماری ایران روز اول اردیبهشت مصوبه‌ای را به استاندار، شهردار و رییس شورای شهر تهران ابلاغ کرد که عمارت تاریخی عشرت‌آباد برای استفاده عموم مهیا شود و "عملیات ساختمانی در محدوده عمارت متوقف و نقشه ها مجددا با توجه به ضوابط پهنه و ضوابط میراث فرهنگی بازنگری و اصلاح شود."

با این که پیشتر دو حکم توقف ساخت و ساز صادر شده بود، سپاه پاسداران عملیات عمرانی خود را ادامه داد تا اینکه میراث فرهنگی به دادسرای نظامی شکایت برد.

برای سومین‌بار حکم توقف هر نوع ساخت‌وساز در حریم منظری این عمارت تاریخی صادر شد، این حکم را بیست و ششم خرداد بازپرس دادسرای نظامی تهران، صادر کرد.

محمدرضا یزدی معاون حقوقی سپاه تاکید کرده که سپاه تمام ضوابط را رعایت کرده و دستور توقف ساخت و ساز عشرت آباد را فقط "ستاد کل نیروهای مسلح" می‌تواند بدهد.

او همچنین گفت: "دادسرای نظامی حکمی صادر نکرده و تنها بازپرس شعبه سه قراری را صادر کرده است."

در مصوبه شورای عالی شهرسازی به الزامی بودن "رعایت حریم عمارت و باغ ثبت شده ملی عشرت آباد" اشاره شده است، اما آقای یزدی معاون حقوقی سپاه می‌گوید "این مکان باغ نبوده و یک اصله درخت هم در این منطقه بابت ساخت وساز قطع نشده است."

ساختمان تاریخی کلاه فرنگی تقریبا ۱۴۰ سال پیش به دستور ناصر‌الدین شاه ساخته شد و مدتی خانه انیس‌الدوله یکی از همسران ناصرالدین شاه بوده است.

اما تا پیش از احداث بزرگراه صیاد شیرازی بسیاری از وجود این بنای تاریخی بی خبر بودند؛ تا اینکه با کوتاه شدن دیوارهای پادگان عشرت آباد، این بنا ناگهان در مقابل شهروندان خودنمایی کرد.

عمارت کلاه فرنگی یکی از ساختمان‌هایی است که شاهد حوادث و رویدادهای مهم تاریخ معاصر ایران بوده است. پس از سلسله قاجار این بنا همیشه در محوطه‌ای نظامی محصور بوده، پیش از انقلاب به شهربانی تعلق داشت و پس از پیروزی انقلاب، سپاه پاسداران آن را مصادره کرد و در اختیار نیروی هوایی سپاه قرار گرفت و اکنون موزه نیروی دریایی سپاه است.

امکان بازدید عمومی از این بنا سالیان طولانی است که وجود نداشته، اما گزارش‌ها و عکس‌هایی که از آن منتشر شده تخریب آن در گذر زمان و بی‌توجهی به بنایی تاریخی در وسط پادگانی نظامی را نشان می‌دهد.

گفته می‌شود آخرین مرمت و بازسازی آن تقریبا هفتاد سال پیش بوده است