یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلییزدفردا:انواع قرقاول ایرانی، بلژیکی، آمریکایی و سیلور در ایران پرورش پیدا می‌کنند و از میان انواع قرقاول‌های موجود در بازار، قرقاول آمریکایی به دلیل قیمت مناسب‌ترش مصرف خوراکی هم دارد.
به گزارش اقتصاد نیوز، قرقاوُل پرنده‌ای از راسته ماکیان‌سانان است که در بیشتر نقاط آسیا و همین‌طور یونان و بلغارستان اروپا زندگی می‌کند. این پرنده توسط انسان به بسیاری از کشورهای دیگر هم وارد شده‌است. امروز نیز با این که این نوع پرنده به تمام نقاط دنیا برده شده ولی در مناطق مرطوب و معتدل و پوشیده از بوته، درخت زاد و ولد کرده و تکثیر یافته است.
تحقیقات نشان می‌دهد که به طور کلی جمعیت قرقاول‌ها رو به کاهش است ولی در خطر انقراض قرار ندارند.
قرقاول پرنده‌ای است که به خاطر داشتن دم بلند و راه رفتن باشکوهش از سایر ماکیان متمایز می‌شود. این پرنده روی درخت زندگی می‌کند و انواع بالغ آن از برگ‌های درختان، حشرات، تمشک، دانه‌ها و میوه‌های جنگلی تغذیه می‌کنند و افزایش و کاهش میوه‌های جنگلی و حشرات در جمعیت این پرنده موثر است.
زیستگاه این پرنده در جنگل‌های مرطوب، بوته‌زارهای تمشک و درختان پهن‌برگ است. قرقاول در زیر بوته‌های این درختان آشیانه می‌کند و وابستگی زیادی به جنگل‌ها و بوته‌زارها دارد.
قد این پرنده به اندازه مرغ وخروس معمولی بوده ولی پرهای دم قرقاول رشد بسیار زیادی دارند، به طوری‌که در برخی از نژادها، طول دم به 1.5 متر می‌رسد. ارتفاع این قرقاول‌ها در حدود ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر و وزن بالغ آنها بین دو تا سه کیلوگرم است.
قرقاول‌ها اصالتا کجایی هستند؟
جانورشناسان معتقدند که زیستگاه اولیه قرقاول‌ها مشرق‌زمین و مخصوصاً قفقاز وسواحل دریای خزر است. ژان شاردن، سفرنامه‌نویس معروف در جلد دوم سفرنامه خود می‌نویسد: در دهانه رودخانه ایونی در مجاورت دریای سیاه مطابق با نوشته‌های مورخین باستان، قرقاول‌های شکیل و عظیمی یافتم که از حیث لطافت در سرتاسر آفاق بی‌نظیر هستند و به نظر من چنان پرندگانی با چنین گوشت مطبوع و ذائقه‌نواز در هیچ جای جهان پیدا نمی‌شود.
البته قرقاول به اروپا هم راه پیدا کرد. این پرنده ابتدا به یونان و سپس به سایر نقاط اروپا برده شده و آنجا نیز پرورش یافته است. قرقاول در فرانسه و انگلستان، فقط به خاطر گوشت لذیذ آن مطرح شده و به زیبایی آن توجه چندانی نشده است. نقل شده که قرقاول غذای محبوب بعضی از شاهان و سرداران بوده و گویا قرقاول در بعضی از مواقع پس از طبخ با همان پرهای الوان و دم بلند و پاها، بر سر سفره به معرض تماشای حضار قرار می‌گرفت.
قرقاول در ایران
گرچه قرقاول اصالتا شرقیست و خاستگاه آن سواحل دریای خزر است ولی گشتی در بازارهای پرنده‌فروشی ایران نشان می‌دهد که گونه‌ای قرقاول در ایران فروخته می‌شود، که با نام قرقاول آمریکایی شناخته شده و فروشندگان آن نیز ادعا می‌کنند که این پرنده نژاد آمریکایی دارد. فروشندگان قرقاول وجه تمایز ظاهری این پرنده از سایر انواع آن را حلقه سفیدی می‌دانند که دور گردن قرقاول آمریکایی نقش شده است.
یکی از فروشندگان این پرنده درباره انواع قرقاول‌های موجود در ایران توضیح می‌دهد: در بازار ایران به طور کلی، پنج نوع قرقاول به‌فروش می‌رسد، قرقاول ایرانی که بومی مازندران است، قرقاول بلژیکی، قرقاول پاکستانی، قرقاول سیلور و قرقاول آمریکایی.
او اظهار می‌کند: این پرندگان در میزان تخم‌گذاری، ظاهر و قیمت با هم متفاوتند. مثلا در هر دوره تخم‌گذاری قرقاول آمریکایی، 100 عدد، قرقاول بلژیکی، ایرانی و پاکستانی حدود 40 عدد و قرقاول سیلور حدود 20 عدد تخم‌گذاری می‌کنند.
این فروشنده همچنین می‌گوید: از دیگر ویژگی‌های انواع قرقاول این است که قرقاول آمریکایی یک‌ساله، قرقاول سیلور، دو ساله و سایر قرقاول‌ها، 1.5 ساله بالغ می‌شوند. همچنین حدود 50 درصد از تخم قرقاول آمریکایی، 90 درصد تخم قرقاول سیلور و 70 درصد تخم قرقاول‌های دیگر تبدیل به جوجه می‌شوند.
قرقاول آمریکایی به کام ایرانیان
یکی دیگر از پرورش‌دهندگان قرقاول درباره مصارف آن توضیح می‌دهد: اغلب گونههای قرقاول تزئینی هستند و مشتریان آنها را به قصد پرورش یا نگهداری خریداری می‌کنند. ولی در میان انواع نمونه‌ای قرقاول، نمونه آمریکایی آن به خاطر قیمت پایین‌ترش مصرف خوراکی هم دارد.
او اضافه می‌کند: به طور کلی یک قرقاول یک‌ساله آمریکایی در حدود 120 هزار تومان، سیلور 400 هزار تومان و انواع دیگر آن حدود 200 هزارتومان قیمت دارند. و با توجه به اینکه قرقاول به گوشت لذیذ آن معروف است، برای قرقاول آمریکایی مشتریان ثروتمندی وجود دارد که با ماشین‌های شاسی بلند برای خرید قرقاول آمریکایی و کباب کردن آن مراجعه می‌کنند.
این فروشنده قرقاول، با بیان اینکه قرقاول پرنده سازگاری است، بیان می‌کند: پرورش قرقاول کار سختی نیست چون این پرنده با هوا سازگاری پیدا می‌کند. ولی به طور کلی آن را در هوای بسیار گرم یا بسیار سرد نمی‌توان نگه داشت چون این پرنده متعلق به مناطق جنگلی و معتدل است.
خودکشی قرقاول ایرانی
همچنین یکی از پرورش‌دهندگان قرقاول با بیان اینکه سازمان محیط زیست اجازه پرورش قرقاول ایرانی را به پرورش‌دهندگان قرقاول نمی‌دهد، بیان می‌کند: سازمان محیط زیست اجازه نمی‌دهد افراد گونههای ایرانی را پرورش دهند، چون معتقد است با پرورش این قرقاول و فروش آن نسلش کم خواهد شد.
او اضافه می‌کند: از سوی دیگر باید در نظر گرفت که قرقاول ایرانی وحشی است و اگر آن را در قفس بیندازیم خودش را به در و دیوار می‌کوبد و می‌کشد! این در حالی است که سایر قرقاول‌ها چنین نیستند و فقط اگر فرصتی گیر بیاورند فرار می‌کنند.
قرقاول صادر می‌کنیم
این پرورش دهنده قرقاول با بیان اینکه در سال‌های اخیر صادرات این پرنده به خارج از ایران نیز زیاد شده است، بیان می‌کند: با وجود سخت‌گیری‌های سازمان دامپزشکی ولی همچنان صادرات قرقاول انجام می‌شود و یکی از مشتریان قراقاول در ایران تاجیکستان است. همچنین در سال گذشته ما مواردی صادرات قرقاول به دوبی را داشتیم. در موردی یکی از مشتریان 1200 قرقاول خریداری کرد و به دوبی برد تا آن را پرورش دهد.
پناهگاه حیات وحش میانکاله و جزیره آشوراده در سال ۱۳۴۸ برای حفاظت موثر حیات وحش، به ویژه پرندگان مهاجر آبزی در معرض خطر، به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام و سپس به عنوان پناهگاه حیات وحش ارتقا و متعاقب آن در سال ۱۳۵۵ به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست کره به کمیته برنامه انسان و کره مسکونی (MAB) معرفی و انتخاب شد. این منطقه همچنین به عنوان یکی از تالاب‌های مهم در کنوانسیون‌های بین‌المللی شناخته می‌شود.
منطقه میانکاله و جزیره آشوراده که در شمال شرق بندرگز و در منتهی‌الیه جنوب شرق دریای مازندران واقع شده است و مساحتی برابر با ۶۸ هزار و ۸۰۰ هکتار دارد، به دلیل اینکه بیشترین عمق تالاب میانکاله ۵ متر و کمترین عمق آن ۱ متر است، ایده‌آل‌ترین و بهترین شرایط را برای زندگی پرندگان دارد. در حال حاضر ۱۱۴ گونه ماهی ۶۰ الی۹۰ گونه پرنده مهاجر و ۱۳۰ پرنده آبزی در این منطقه وجود دارد.
این منطقه همچنین در سال ۱۸۳۶ میلادی به اشغال روس‌ها درآمد و در سال ۱۹۲۱ میلادی توسط امیرکبیر به موجب عهدنامه‌ای از روس‌ها پس گرفته شد و اکنون نیز حدود یک ماه است که به موجب تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار است؛ در این منطقه سایت گردشگری ایجاد شود، در حالی که بر اساس نظر کار‌شناسان این اتفاق سبب نابودی محیط زیست غنی این منطقه خواهد شد.
اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، پرنده‌شناس، بوم‌شناس و استاد دانشگاه نیز با تاکید بر اینکه ایجاد سایت گردشگری به منطقه میانکاله آسیب می‌زند، در گفت‌و‌گو با ایلنا به تشریح دلایل لزوم توقف این طرح پرداخت.
چرا ایجاد سایت گردشگری در آشوراده تا این حد برای فعالان محیط زیست نگرانی ایجاد کرده است؟
من دلم برای آشوراده نمی‌سوزد؛ آشوراده، دهی است مانند همه روستا‌ها، اما آنچه باعث ایجاد ناراحتی و نگرانی شده، این موضوع است که در واقع آشوراده دروازه‌ای برای میانکاله است، میانکاله‌ای که دارای ذخیره غنی و ارزشمند حیات وحش و گونههای گیاهی است، به طوری که در تاریخ آمده در زمان شاه عباس، درباریان برای شکار گورخر به این منطقه می‌آمدند، حتی همین ۱۵۰ سال پیش نیز پسر ناصرالدین شاه به نام مسعود میرزا در سفرنامه خود نوشته «امروز روز خوبی بود ۹ قلاده ببر در میانکاله شکار کردیم» و این نشان می‌دهد که چه گونههای جانوری در این منطقه وجود داشته است.
مجریان ایجاد قطب گردشگری در آشوراده به خاطر میانکاله است که می‌خواهند این طرح را اجرا کنند، زیرا توریست برای میانکاله و تالاب آن به آشورا ده می‌رود وگرنه خود آشوراده با روستای اسماعیل آباد جاده تهران قم هیچ تفاوتی ندارد، گردشگر به آشوراده خواهد رفت تا در تالابی که محل زندگی پرندگان است، جت اسکی، قایق موتوری و.... سوار شود. تصور کنید؛ به طور مثال ۱۰۰ هزار بال پرنده در تالاب زندگی می‌کنند و گردشگران با قایق موتوری و اسکی پاراشوتدار از وسط آنها عبور کنند، چه چیزی از پناهنگاه حیات وحش می‌ماند؟
این در حالی است که بر اساس پیمان‌های بین‌المللی حق نداریم که هیچ ساخت و ساز و دخل و تصرفی در این منطقه داشته باشیم و باید آن را برای نسل‌های آینده نگه داریم، میانکاله زیستگاه‌هایی دارد که گونههای مختلف پرنده از جمله دراج خوزستان تا قرقاول جنگل‌های شمال در آن زندگی می‌کنند. ما همچنین پرنده‌های مانند هوبره و اردک سر سفید را در تالاب میانکاله داریم که دنیا به دنبال دیدن آنهاست.
همچنین با اجرای این طرح من تصور می‌کنم که ظرف ۵ سال جمعیت آشوراده به 1.5میلیون نفر برسد، که این مساله نیز خود می‌تواند، برای محیط زیست منطقه نگران کننده باشد.
موضوع تبدیل‌شدن آشوراده به قطب گردشگری از چه زمانی در سازمان حفاظت محیط زیست مطرح شد؟
تبدیل‌شدن آشورا ده به قطب گردشگری از سال ۸۴ مطرح شد و حتی گفته می‌شود که طرح چگونگی اجرای آن نیز تدوین شده بود، اما قبل از عید، سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد که آشوراده به هیچ عنوان سایت گردشگری نخواهد شد، حتی ۶ ماه بعد در حدود مردادماه زمانی که از ما می‌پرسیدند که شما از زمانی که در دولت جدید به سازمان محیط زیست آمدید چه کردید و چه گلی به سر محیط زیست ایران زدید، ما بیان می‌کردیم که توانستیم آشوراده را نجات دهیم و آن را از مفاخر خود می‌دانستیم تا آنکه پس از گذشت مدتی به درخواست یکی از شخصیت‌های برجسته محلی که اصرار بر اجرای این طرح داشت، دوباره این طرح در دستور کار قرار گرفت.
البته در ابتدا سازمان حفاظت محیط زیست در برابر این طرح مقاومت کرد، من شهادت می‌دهم که سازمان نهایت سعی خود را کرد که این طرح عملی نشود و در ۸ جلسه طاقت‌فرسا در استان با افرادی که تقاضای اجرای این طرح را داشتند؛ مذاکره کرد، اما در نهایت زمانی که ناچار شد آن را بپذیرد، شرایطی را همانند اینکه ساختمان بیش از دو طبقه در آنجا ساخته نشود، هتلی در کار نباشد و تنها در ۱۰ درصد منطقه سایت گردشگری ایجاد شود، را تعیین کرد، در واقع سازمان حفاظت محیط زیست با شرایط تسلیم شد و سرمایه‌گذاری که از سال ۸۴ منتظر سرمایه‌گذاری در این منطقه بود، نیز دوباره به پای کار آمد تا ثروت خود را چند برابر کند.
به نظر شما دلیل اصرار برای اجرای این طرح از طرف برخی افراد و مسئولان منطقه چیست؟
من به این مساله اعتقاد دارم که نیت مدافعان این طرح خیر است و می‌خواهند سبب رونق اقتصادی در منطقه شوند و برای جامعه محلی کار مفیدی انجام دهند، اما فرض کنیم که اکنون در آنجا مدرن‌ترین و زیبا‌ترین ساختمان‌ها، رستوران‌های آنچنانی، هتل‌های زیبا و... ساخته شود، بعد از ۳۰ سال چه چیزی به جز ساختمان‌های قدیمی، فرسوده و از رونق افتاده بر جای خواهد ماند؟ این تجربه بار‌ها تکرار شده، برای نمونه در کنار دریاچه هامون هتل بسیار مجلل و زیبایی ساختند اما با از بین رفتن محیط زیست این منطقه و خشک شدن هامون اکنون آن هتل به ساختمان متروکه‌ای تبدیل شده و این در میانکاله هم پس از تخریب محیط زیست اتفاق خواهد افتاد. من به عزیزی که این طرح را پیگیری می‌کند، می‌گویم که اگر طبیعت را به حال خود رها کنید، باقیات و صالحات بهتری برای شما می‌ماند.
چرا با وجود گذاشتن شرط‌هایی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست، باز هم طبیعت این منطقه در معرض تهدید قرار می‌گیرد؟
اول اینکه نگرانی در مورد رعایت این شرط‌ها وجود دارد، اکنون ما قوی‌ترین اصل برای حفاظت محیط زیست را در قانون اساسی داریم، اما در عملی شدن آن دچار مشکل هستیم.
و دوم اینکه، فرض کنیم؛ اکنون بهترین سیستم برای حفاظت محیط زیست انجام شود اما در آینده که خانم ابتکار و آقای روحانی رفتند، دیگر چه تضمینی است که اصول زیست محیطی در این منطقه رعایت شود. ضمانتی وجود ندارد که آنچه اکنون در ذهن رئیس کنونی سازمان حفاظت محیط زیست است، بعد از او نیز اجرا شود بنابراین من مرگ میانکاله را می‌بینم.
با وجود اینکه گفته می‌شود؛ سازمان حفاظت محیط زیست از ابتدا مخالف اجرای این طرح بود، آیا عملکرد کنونی این سازمان نشان‌دهنده عدم صداقت در برابر مردم نیست؟
مطمئن باشید که اگر این طرح متوقف شود، کل بدنه سازمان و خانم ابتکار خوشحال خواهند شد. من نمی‌دانم که موضع خانم ابتکار در هیات دولت و در برابر مسئولین در مورد میانکاله چیست، اما همین قدر که ایشان در برابر انتقاداتی که من کردم هیچ گله‌ای نکرد، شاید نشان دهنده این است که اعتراض خود را از این طریق نشان می‌دهد، حتی چند نفر از مدیران کل سازمان هم مخالفت خود را به صورت خصوصی با این طرح ابراز کردند.
البته سازمان درخواست کرده است که فعلا فعالیتی برای ایجاد سایت گردشگری صورت نگیرد تا طرح ارزیابی زیست محیطی این منطقه انجام شود، همانطور که می‌دانید در ارزیابی زیست محیطی مشخص می‌شود که آیا این طرح اجرا شود و اینکه چگونه اجرا شود که به محیط زیست آسیبی وارد نشده و یا کمتر وارد شود.
گاهی مقامات ما خیلی محلی فکر می‌کنند، من از آنها تقاضا می‌کنم که ایرانی فکر کنند، شاید این طرح برای منطقه پول بیاورد و خوب باشد، اما اجرای این طرح برای ایران خوب نیست.
در حال حاضر ۸۳ سازمان مردم نهاد به رئیس جمهور نامه نوشتند و تقاضای توقف این طرح را کرده‌اند، به نظر من بسیار ارزشمند خواهد بود که مسئولان اعلام کنند؛ به خاطر مخالفت مردم از اجرای این طرح منصرف شدند.
من هم استدعا می‌کنم که دوباره این طرح مطالعه شود و این بار در بررسی‌های از پرنده‌شناسان و متخصصان تالاب نیز استفاده کنند، تا آنها بگویند در صورت اجرای این طرح چه بر سر این منطقه خواهد آمد.